Słowo J.E. Ks. Biskupa Andrzeja F. Dziuby na 13 października (wspomnienie błogosławionego Gerarda)
Bp Andrzej F. Dziuba
Bł. Gerard Jerozolimski
Bł. Gerard to niezwykłe Boże działanie, które w swej Opatrzności wybiera ludzi i daje im zadania oraz potrzebne łaski. Jakże wymowna jest ta historyczna droga, ale jednocześnie ciągle żywa i aktualna. Ważne jest, że tam w Jerozolimie, w prawdzie Zmartwychwstałego, rozpoczęło się tuitio fidei et obsequium pauperum.
Gerard pochodził z Martigues z Prowansji we Francji. W latach 80 jedenastego wieku przybył do Ziemi Świętej. Z powodu choroby przebywał w hospicjum św. Jana Jałmużnika lub św. Jana Chrzciciela, ufundowanego w 1070 roku przez kupców z Amalfi
dla pielgrzymów. Zatem xenodochium Gerarda należy identyfikować z tym szpitalem. Następnie był przełożonym bractwa szpitalnego, szpitala i leprozorium Świętego Łazarza.
W 1097 roku, w czasie oblężenia Jerozolimy, wydalono z miasta chrześcijan, z obawy przed współpracą z krzyżowcami. Jednak Gerard wraz z współbraćmi pozostał w mieście. Tradycja głosi, że podczas oblężenia rzucał krzyżowcom chleb. Miał to być znak, że miasta nie zdobędą głodem. Być może tak przekazywał informacje, a może i forma dożywiania.
W nowej sytuacji Gerard podniósł znaczenie szpitala oraz bractwa. Splendoru dodawał mu św. Jan Chrzciciel, który w tym czasie był bardzo popularny. Z czasem, wspólnota zaczęła przekształcać się w samodzielny zakon, zyskując autonomię wobec benedyktynów z opactwa Matki Bożej Łacińskiej. Zatem początki nowej instytucji charytatywnej oraz wspólnoty wyrosły z potrzeby szpitala.
Po ustanowieniu Łacińskiego Królestwa Jerozolimy i dzięki zabiegom Gerarda Zakon zaaprobował papież Paschalis II (1099-1118) bullą Pie postulatio voluntatis z dnia 15 lutego 1113 roku, adresowanej do venerabili filio Gerardo institutori ac praeposito hierosolymitani xenodochii eiusque legitimis successoribus in perpetuum. Sama instytucja otrzymała dostojna nazwę: Milites hospitalis sancti Johannis Baptistae Hierosolymitani – Rycerze Szpitalni
św. Jana Chrzciciela Jerozolimskiego.
Dzięki zabiegom Gerarda nowa wspólnota poddana została pod bezpośredni protektorat Stolicy Apostolskiej (Beati Petri Apostoli Patrocinio). Papież Kalikst II (1119-1124) bullą z 13 czerwca 1120 roku potwierdził i rozszerzył te przywileje. W ten sposób uczynili Szpital św. Jana w Jerozolimie wyjętym zakonem religijnym Kościoła.
Mimo przywilejów Gerard nazywał się rektorem szpitala albo mistrzem Szpitala
w Jerozolimie. Z czasem rozszerzył działalność Zakonu na tereny poza Ziemią Świętą, wznosząc domy oraz szpitale i hospicja w miastach portowych i ośrodkach pielgrzymkowych. Zakonowi oddano siedem starożytnych hospicjów: Bari, Otranto, Tarente, Messyna, Piza, Asti i Saint-Gilles. Wszystkie były wzdłuż pielgrzymich szlaków do Ziemi Świętej.
Gerard organizował pielgrzymki do Ziemi Świętej. Dla ochrony, a także zapewnienia warunków socjalnych w drodze oraz troski o szpitale i hospicja powołał oddziały rycerzy – zakonników. Tak rozpoczynało się tuitio fide et obsequium pauperum. Gerard zmarł
3 września 1120 r. Na ścianie jednego z klasztorów umieszczono epitafium:
Tu spoczywa Gerard, najpokorniejszy spośród mieszkańców Wschodu,
Sługa ubogich i troskliwy opiekun przybyszów,
Postaci był niepozornej, lecz serce jego promieniało szlachetnością.
O jego zasługach niechaj świadczą te mury.
Zawsze przewidujący, staranie wypełniał swe obowiązki,
Podejmował się licznych zadań rozmaitej natury,
Wziął wiele krajów w swe troskliwe ramiona
I zbierał zewsząd środki, by nakarmić swych braci.
Błogosławiony Gerardzie, módl się za nami.
