Order of Malta

Komentarz do Ewangelii  –  17 listopada 2024,

33 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 13,24-32

Jezus powiedział do swoich uczniów:  „W tych dniach,  po tej udręce,  słońce się zaćmi,  księżyc straci blask i gwiazdy będą spadały z nieba,  a moce,  które są w niebie,  zostaną wstrząśnięte.  Wtedy ujrzą Syna Człowieczego przychodzącego na obłokach z wielką mocą i chwałą.  Wówczas pośle aniołów i zbierze swoich wybranych z czterech stron świata,  od krańców ziemi aż po krańce nieba.

Uczcie się na przykładzie drzewa figowego:  Gdy jego gałązka staje się miękka i wypuszcza liście,  rozpoznajecie,  że zbliża się lato.  Tak też i wy,  gdy zobaczycie,  że to się dzieje,  wiedzcie,  że jest blisko,  we drzwiach.  Zapewniam was:  Nie przeminie to pokolenie,  dopóki nie spełni się to wszystko.  Niebo i ziemia przeminą,  ale moje słowa nie przeminą.

O tym jednak,  kiedy nadejdzie ten dzień i godzina,  nikt nie wie:  ani aniołowie w niebie,  ani Syn,  tylko Ojciec”.

———————————————————

Wstrząsający film:  „Ida”.  Młoda Żydówka,  w czasach holocaustu jako małe dziecko cudem ocalona w klasztorze sióstr zakonnych,  odkrywa historię swej rodziny w dramatycznej sytuacji:  spotyka się z człowiekiem,  który zawłaszczył gospodarstwo i dom jej rodziców.  Co więcej,  w końcu przyznaje się także do tego,  że to on sam ich zamordował.  Potem Ida spotyka sympatycznego chłopaka,  który proponuje jej małżeństwo,  dzieci,  rodzinę – nowy dom i nowe życie – a ona ma na to tylko jedno pytanie:  „I co będzie potem?”

Mamy nasze własne życiowe plany,  nasze radości i smutki.  Ale nad całym tym życiem,  tak znikomym w skali kosmosu,  wisi pytanie:  „I co będzie potem?”

Słyszymy dziś zapowiedź Jezusa:  „Niebo i ziemia przeminą,  ale moje słowa nie przeminą.”  I to najbardziej zaskakujące:  „o tym,  kiedy nadejdzie ten dzień … nikt nie wie … ani Syn,  tylko Ojciec.”  Jak to możliwe,  aby Syn nie znał zamiarów Ojca,  skoro są jednym Bogiem?  Można chyba przyjąć hipotezę:  Jezus tłumaczy nam w ten sposób,  że taka wiedza w ogóle nie jest na miarę żadnego człowieka.  Nie potrafimy sobie wyobrazić niczego z tego,  co ponad czasem i przestrzenią.   A na to,  aby cokolwiek zrozumieć z tych słów Jezusa,  zapewne trzeba wyjść ponad obszary przestrzeni i czasu.

Ale modlitwa już teraz może sięgać „ponad” i „dalej”;  w niej możemy wyjść ponad nasze wyobrażenia.  Ona prowadzi nas do Boga żywego,  pozwala z ufnością czekać na wypełnienie obietnicy zbawienia,  danej każdemu,  kto Mu zaufał.  Po raz kolejny Bóg oczekuje od nas nie tyle rozumienia,  ile zaufania.

 

2024-11-10 – Mk 12,41-44 Święta samotność

Ks. Michał Palowski

Wychodzą z cienia. Stają w centrum. Dwie biblijne wdowy. Ta z Sarepty Sydońskiej. I ta z Jerozolimy.

Kobieta nazywana na kartach Pisma świętego »wdową« była nie tylko mężatką, której mąż zmarł. Termin ten skazuje na osobę, która żyła poza normalną strukturą społeczną, gdzie każda kobieta pozostawała pod władzą mężczyzny. Wdowa była odpowiedzialna za samą siebie i wobec siebie. Jej niezależność od władzy mężczyzn była zarazem znakiem jej niepewnej pozycji społecznej. Podobnie jak sierota i poddany była szczególnie narażona na wyzysk, niesprawiedliwość i ucisk. Ponieważ nie miała żadnego męskiego obrońcy, przeto Boga przedstawiano jako jej pierwszego obrońcę i oczekiwano, że każdy Izraelita będzie traktował ją sprawiedliwie. Biblia nadaje prawny charakter ochronie wdowy i zapewnia jej utrzymanie oraz upomina przed jej uciskaniem. Wczesne chrześcijaństwo zwraca uwagę na wdowy jako na osoby wymagające opieki społecznej i powołuje specjalną instytucję, mająca otoczyć opieką tę właśnie grupę kobiet. Z tej między innymi przyczyny w Kościele jerozolimskim przyjęto specjalny program rozdawania jałmużny.

Tyle biblijna teoria. Spróbujmy zobaczyć, jakie praktyczne wnioski możemy wywieść z trzech wersów markowej ewangelii.

Nikt nie jest tak biedny, żeby nie móc dać czegoś bliźniemu. Zwłaszcza dziś, kiedy wszyscy i wszystko zdają się pędzić naprzód w cenie jest uważność.

Wdowa złożywszy w ofierze wszystko, co miała na swoje utrzymanie, wyznała tym samym wiarę w to, że Boża Opatrzność i ludzka dobroć nie pozwolą jej zginąć.

Nie inaczej ma się sprawa z wiarą. Decyzja podjęta tu i teraz, zazwyczaj swój finał znajduje w bliżej nieokreślonej przyszłości. Wiara jest poręką tych dóbr, których się spodziewamy, dowodem tych rzeczywistości, których nie widzimy (Hbr 11,1). Jest zatem swoistą próbą zaufania. Życiowym wyzwaniem. Ryzykiem, które warto podjąć. Człowiek bowiem wiążąc się Bogiem, dając wiarę Jego Słowu staje w centrum Jego uwagi. Oddając Mu wszystko, zyskuje Tego, który sam jest wszystkim. Będąc jednym z wielu, jednocześnie ma prawo czuć się tym jedynym.

Samotność nie musi być wyrokiem. Wykluczeniem. Zesłaniem na margines. Może być przestrzenią do spotkania z Bogiem. Twarzą w twarz i serce w serce. A to zazwyczaj dokonuje się w ciszy, na modlitwie cierpliwej i wytrwałej. Na przykład tej wyjętej z nieszporów przepisanych na wspomnienie świętych kobiet: Panie, przez wdowy, które w modlitwie i gościnności znosiły i uświęcały swoją samotność, spraw, aby Kościół objawiał światu tajemnicę Twojej miłości. Amen.

 

Komentarz do Ewangelii  –  10 listopada 2021,

32 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 12,38-44

Jezus nauczał w świątyni:  „Miejcie się na baczności przed nauczycielami Pisma.  Chętnie chodzą w wytwornych szatach,  lubią pozdrowienia na placach,  pierwsze krzesła w synagogach i honorowe miejsca na ucztach.  Objadają domy wdów i dla pozoru długo się modlą.  Ich spotka surowszy wyrok”.

Potem,  siedząc naprzeciw skarbony,  przypatrywał się,  jak tłum wrzucał do niej drobne pieniądze.  Wielu bogatych wrzucało wiele.  Gdy przyszła pewna uboga wdowa,  wrzuciła dwie drobne monety,  czyli jeden kwadrans.  Wtedy przywołał swoich uczniów i powiedział do nich:  „Zapewniam was:  Ta uboga wdowa wrzuciła więcej od wszystkich,  którzy wrzucali do skarbony.  Wszyscy bowiem wrzucali z tego,  co im zbywało,  a ona ze swego ubóstwa wrzuciła wszystko, co miała,  całe swoje utrzymanie”.

———————————————————

Jezus, chwaląc dar ubogiej wdowy, wyraźnie daje do zrozumienia:  rzetelna ocena wartości daru bierze pod uwagę nie tylko to,  jak wiele składamy na ofiarę,  na dzieła Boże,  ale przede wszystkim to,  jak wiele zostawiamy dla siebie!  Ci, którzy dawali obficie,  potem w dalszym ciągu dysponowali dostateczną ilością dóbr …

Z tymi drobnymi monetami,  czy też bez nich,  wdowa nadal nie miała niezbędnego zabezpieczenia swego życia.  Była całkowicie zależna od Bożej łaski,  ale była zarazem bogata w Boże miłosierdzie.

Jezus nigdy nie potępia bogatych,  ale mówi,  że trudno im będzie wejść do Królestwa.  To,  co naprawdę się liczy,  to nie tyle ilość środków ulokowanych w bankach czy w akcjach;  liczy się to,  na co te pieniądze zostaną przeznaczone.

Czy przeznaczę moje pieniądze na pomoc innym,  aby dla nich uczynić świat lepszym miejscem do życia?  Czy nasze życie kręci się głównie wokół pieniędzy, czy też raczej zdajemy się na zależność od Boga,  który naprawdę czyni z nas bogatych?  Czy w tym wszystkim zachowujemy się jak posiadacze,  czy raczej żyjemy jak gospodarze,  jak zarządcy,  którym okazano zaufanie?

Wdowa z Ewangelii ofiarowała jedyny znak jej niezależności,  ale podtrzymała i umocniła swoją pełną zależność od Boga i bliźnich.  Przykład jej wiary jest ugruntowany w miłości Boga:  jej miłości do Boga i Bożej miłości do niej.  Ona była zarządcą,  a nie posiadaczem tego znikomego dobra.  Ta uboga wdowa uczy nas,  że zależność od innych nie musi nikogo przytłaczać ani przygnębiać;  co więcej,  ona może prowadzić do życia z wiary,  w głębokiej radości i w poczuciu wdzięczności.

 

2024-11-03 – Mk 12,28b-34 – Nieoczywista oczywistość

Ks. Michał Palowski

 

Przykazanie miłości Boga i bliźniego jawi się jako doskonale znana chrześcijańska oczywistość. Czy aby na pewno?

Rzadko kiedy w liturgii słowa mamy co czynienia z tak czytelną zbieżnością, kiedy fragment wyjęty z pierwszego czytania przytaczany jest w ewangelii. Warto w tym miejscu wspomnieć semicką (Pwt 19,15 i 2Kor 13,1) i rzymską (Testis unus, testis nullus) zasadę, że zgodnemu świadectwu dwóch należy dać wiarę.

Przykazania, o których dziś mowa stanowią swoistą syntezę Dekalogu. Przykazanie miłości Boga zawiera w sobie pierwsze trzy przykazania. Przykazanie miłości bliźniego – kolejne siedem. Co ciekawe, choć ujęte syntetycznie domagają się realizacji w detalu.

Przykazania miłości Boga i bliźniego zdają się odnosić do bliżej niekreślonej przyszłości: będziesz miłował. Nic bardziej mylnego. Ich wypełnienie winno dokonać się tu i teraz – nie słowem i językiem, ale czynem i prawdą (1J 3,18) – jako odpowiedź na bieżące – tak duchowe jak i fizyczne potrzeby – naszych bliźnich.

Przykazania zwykliśmy postrzegać w kategorii prawa, które do czegoś nas obliguje lub czegoś nam zakazuje. W odniesieniu do przykazań miłości Boga i bliźniego warto uczynić wyjątek. Do miłości nie można zmusić. Miłości nie można nakazać. Miłość winna być wolnym wyborem. Świadomie podjętą decyzją, której następstwa będą trwały.

 

Komentarz do Ewangelii  –  3 listopada 2024,

31 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  Mk 12, 28b-34

Jeden z nauczycieli Pisma podszedł do Jezusa i zapytał Go:  „Które przykazanie jest pierwsze ze wszystkich?”.  Jezus rzekł:  „Pierwsze jest:  Słuchaj Izraelu!  Pan,  Bóg nasz,  jest Panem jedynym.  Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swoim sercem,  całą swoją duszą,  całym swoim umysłem i całą swoją mocą.  Drugie jest to:  Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego.  Nie ma innego przykazania większego od tych”.

Powiedział do niego nauczyciel Pisma:  „Bardzo dobrze,  Nauczycielu,  słusznie powiedziałeś,  bo jeden jest i poza Nim nie ma innego.  Miłować Go całym sercem,  całym rozumem i całą mocą i miłować bliźniego jak siebie samego o wiele więcej znaczy niż wszystkie całopalenia i ofiary”.  Jezus,  widząc,  że rozsądnie odpowiedział,  rzekł do niego:  „Niedaleko jesteś od królestwa Bożego”.  I odtąd nikt już nie odważył się Go pytać.

———————————————————

Pismo święte,  Stary i Nowy Testament,  to obszerna księga.  Jest nie tylko  historią ludu Izraela,  ale szerzej:  historią człowieka i jego dróg do zbawienia.  Zawiera wiele różnych przykazań,  czasem bardziej ogólnych,  czasem dość szczegółowych.  Obejmują one zarówno akty kultu Bożego jak i moralne normy postępowania człowieka.  Ale Jezus,  pytany o najważniejsze przykazanie,  wymienia tylko dwa,  w dodatku – oba bardzo ogólne:  przykazania miłości Boga i miłości bliźnich.

Te dwa krótkie przykazania są niewyobrażalnie obszerne;  przecież przez całe życie uczymy się,  jak należy kochać.  Szczegółowe przepisy dotyczące liturgii czy zwykłych norm życia społecznego mają bardziej ograniczony zasięg:  stosunkowo łatwo pojąć,  o co chodzi.  Gdy natomiast chodzi o miłość,  już św. Augustyn tłumaczył,  że „jedyną miarą miłości jest miłość bez miary”.  Potem nawiążą do tego św. Bernard z Clairvaux i św. Franciszek Salezy.  A św. Tomasz z Akwinu zauważył,  że przykazanie miłości  (czy też cnota miłości, jako pewna sprawność moralna)  to jedyne przykazanie,  którego nie można przekroczyć przez nadmiar.  W każdej innej dziedzinie szukamy raczej „złotego środka”;  w staraniach o cnotę miłości pragniemy osiągnąć jej pełny,  maksymalny wymiar.

„Całopalenia i ofiary”,  o których mówił uczony w Piśmie,  to akty zewnętrzne:  daję Bogu coś z tego,  co posiadam.  Miłość płynie z wnętrza człowieka:  daję Bogu i bliźnim to,  czym sam jestem.  Daję całe moje „ja”.

 

2024-10-27 – Rocznica poświęcenia kościoła własnego

Ks. Michał Palowski

Zacznijmy jak dwa lata temu. Kościół – wedle dyspozycji Kodeksu Prawa Kanonicznego – oznacza budowlę świętą przeznaczoną dla kultu Bożego, do której wierni mają prawo wstępu w celu wykonywania w niej kultu, zwłaszcza publicznego (kan. 1214). Kościoły, zwłaszcza katedralne i parafialne, należy poświęcić uroczystym obrzędem (kan. 1217§2).

Budynki kościelne oddawane były do użytku zgodnego z ich przeznaczeniem w sposób uroczysty – początkowo po prostu przez to, że pierwszą Eucharystię sprawował w nich sam biskup. Kiedy pogański dotąd budynek zamieniano na kościół chrześcijański oczyszczano go wodą święconą. Zabudowany na stałe kamienny ołtarz, przedstawiający Chrystusa, namaszczano krzyżmem, czyniąc go w ten sposób widzialnym symbolem Chrystusa – Opoki.

Obecnie obrzęd poświęcenia kościoła przebiega nieco inaczej. Wspólnota wiernych gromadzi się na zewnątrz i przychodzi procesjonalnie do nowego kościoła, który zostaje symbolicznie przekazany biskupowi. Następnie poświęca się wodę i kropi się nią lud, ściany kościoła, ambonę i ołtarz. Po liturgii słowa rozpoczynają się obrzędy poświęcenia, na które składają się: Litania do Wszystkich Świętych, ewentualne złożenie w ołtarzu relikwii, modlitwa poświęcająca, namaszczenie ołtarza i ścian kościoła, okadzenie ołtarza i kościoła, zapalenie świec. Całości dopełnia liturgia eucharystyczna, podczas której po raz pierwszy Najświętszy Sakrament składa się tabernakulum. Innymi słowy, obrzęd poświęcenia kościoła wyłącza go ze świeckiego użytku i przeznacza do wyłącznej służby Bożej.

Większość z tu obecnych właśnie w tej świątyni przyjęła przez obmycie w prawdziwej wodzie, z zastosowaniem koniecznej formy słownej niezbędny do zbawienia chrzest. On stał się dla nas bramą sakramentów. Uwolnił nas od grzechów. Odrodził nas jako dzieci Boże i przez upodobnienie do Chrystusa niezniszczalnym charakterem na zawsze włączył do Kościoła (por. kan. 849 Kodeksu Prawa Kanonicznego). W myśl starożytnej zasady: semel catholicus, semper catholicus – raz katolik, zawsze katolik.

Intuicja podpowiada, że pomiędzy włączeniem a wyłączeniem lokują się pospołu trwanie i działanie. W odniesieniu do nas, do chrześcijan owym trwanie i działaniem jest przemienianie zgodnie z Bożym planem całego świata w perspektywie ostatecznego przyjścia Królestwa Bożego (por. Jan Paweł II, Christifideles laici 1).

Dziś wracamy pamięcią i sercem do roku 1892, kiedy miało miejsce poświęcenie naszego kościoła. To doskonała okazja, aby wspomnieć tych, którzy go ufundowali, wznieśli, i wyłączając go ze świeckiego użytku przeznaczyli na wyłączną służbę Bożą. Warto również podziękować tym, którzy przez chrzest włączyli nas do Kościoła. Wreszcie dobrze z życzliwością spojrzeć w przód i w tył, w prawo i w lewo i podziękować tym, z którymi dzielimy naszą wiarę i dzięki świadectwu których wzrastamy i mocniejsi możemy iść w świat.

 

 

Komentarz do Ewangelii  –  27 października 2024,

30 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 10, 46b-52

Kiedy Jezus razem z uczniami i sporym tłumem wychodził z Jerycha,  siedział przy drodze niewidomy żebrak Bartymeusz,  syn Tymeusza.  Słysząc,  że Jezus z Nazaretu przechodzi,  zaczął głośno krzyczeć:  „Synu Dawida,  Jezusie,  zmiłuj się nade mną!”.  Wielu nakazywało mu,  aby umilkł,  lecz on jeszcze głośniej krzyczał:  „Synu Dawida,  zmiłuj się nade mną!”.

Wtedy Jezus zatrzymał się i rzekł:  „Zawołajcie go!”.  I przywołali niewidomego, mówiąc mu:  „Odwagi, wstań, woła cię!”.  On zrzucił z siebie płaszcz,  zerwał się i szedł do Jezusa.  A Jezus zwrócił się do niego:  „Co chcesz, abym ci uczynił?”.  Niewidomy odpowiedział Mu:  „Rabbuni,  żebym przejrzał”.  Odrzekł Jezus:  „Idź, twoja wiara cię uzdrowiła”.  Zaraz przejrzał i szedł drogą za Nim.

———————————————————

Chcemy ujrzeć Boga.  Chcemy doświadczyć obecności i mocy Tego,  który nas stworzył,  który każdego z nas prowadzi i wspiera w życiu;  obecności Boga w dzisiejszym świecie.  Możemy przyłączyć się do wołania Bartymeusza,  który mówi wprost:  Rabbuni,  chcę,  żebym przejrzał.  Chcę widzieć.  Jezus odpowiada:  Idź, twoja wiara cię uzdrowiła.  Uświadamia nam,  że na początku musi być wiara;  dopiero potem przychodzi zdolność widzenia.  My chcielibyśmy najpierw zobaczyć,  widzieć;  dopiero potem niekiedy podejmujemy refleksję nad własna wiarą:  czy można i czy warto uwierzyć …?  Tymczasem Boża rzeczywistość jest inna:  jeśli nie uwierzymy,  nie zobaczymy.

Zwróćmy uwagę:  jeśli nie dostrzegamy Boga wprost,  natychmiast,  jest to przecież znak tego,  jak bardzo Bóg szanuje naszą rozumność.  Nie narzuca się nam;  wręcz jakby ukrywał się.  Chce zobaczyć,  że zależy nam na tym,  aby Go znaleźć,  aby dostrzec obecną w świecie Jego Mądrość, Jego Miłość, Jego Moc.

Bóg objawia się w majestacie stworzenia,  w harmonii,  w pięknie stworzonego świata;  przede wszystkim zaś w tym,  że w świecie,  wbrew pozorom,  jest znacznie więcej dobra niż zła.  Świat jest Bożym światem:  Wszystko, co Bóg stworzył,  jest bardzo dobre   (zob. Rdz 1,31;  1 Tm 4,4).   Trzeba nauczyć się dostrzegać to dobro.  Wtedy,  przy końcu drogi,  będzie nam dane spełnienie naszych marzeń:  ujrzymy samego Boga.

 

Komentarz do Ewangelii  –  20 października 2024,

29 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 10,35-45

Podeszli do Jezusa synowie Zebedeusza,  Jakub i Jan,  i powiedzieli:  „Nauczycielu,  chcemy, żebyś uczynił dla nas to,  o co Cię poprosimy”.  On ich zapytał:  „Co takiego chcecie,  abym wam uczynił?”.  Rzekli Mu:  „Spraw, abyśmy zasiedli w Twojej chwale:  jeden po Twojej prawej stronie,  a drugi po lewej”.  Jezus im powiedział:  „Nie wiecie, o co prosicie.  Czy możecie pić kielich,  który Ja mam pić,  albo przyjąć chrzest,  którym Ja mam być chrzczony?”.  Odpowiedzieli Mu:  „Możemy”.  Lecz Jezus im powiedział:  „Kielich, który Ja mam pić, będziecie pić;  i chrzest, którym Ja jestem chrzczony,  wy też przyjmiecie.  Jednak nie do Mnie należy rozdawać miejsca po mojej prawej lub po lewej stronie,  lecz dostaną je ci,  dla których je przygotowano”.

Gdy to usłyszało dziesięciu,  zaczęli oburzać się na Jakuba i Jana.  A Jezus przywołał ich do siebie i powiedział:  „Wiecie,  że ci,  którzy są uznawani za władców narodów,  ciemiężą je,  a ich wielcy dają im odczuć swą władzę.  Nie tak powinno być wśród was.  Ale kto by chciał stać się wielki między wami,  niech będzie waszym sługą.  A kto by chciał być między wami pierwszy,  niech będzie niewolnikiem wszystkich.  Bo Syn Człowieczy nie przyszedł,  aby Mu służono,  lecz aby służyć i oddać swoje życie jako okup za wielu”.

—————————————————————

Tadeusz Żychiewicz kiedyś zauważył,  że najgłębszym,  najbardziej skrytym pragnieniem wielu ludzi jest,  aby dostąpić wywyższenia ponad wszystkich innych.  Właśnie tak:  zasiąść w chwale,  jeden po prawej stronie,  a drugi po lewej.  Dobrze,  jeśli chociaż zostawimy miejsce pośrodku,  dla samego Jezusa …

Tęsknimy za majestatem,  ale najczęściej jest to majestat wyimaginowany, prymitywny – bo na inny nas nie stać.  A przecież obiecano człowiekowi majestat prawdziwy,  majestat,  który zostanie dany darmo…   No, może nie aż całkiem darmo,  ale na pewno nie „po znajomości”,  jak wtedy sądzili uczniowie Jezusa.

W dzisiejszych czytaniach mamy ukazane konkretne drogi,  które mogą nas zaprowadzić do pełni Bożego daru,  przekraczającego najśmielsze wyobrażenia.

Najpierw droga zaufania wobec Boga.  Następnie droga służby:  w pokornej służbie wobec potrzebujących człowiek rozwija się wewnętrznie,  wzrasta w miłości.  I wreszcie ta najbardziej tajemnicza:  droga cierpienia.  Zazwyczaj cierpienie niszczy, degraduje.  Ale przeżyte w łączności z Chrystusem,  z Jego męką,  może stać się drogą do prawdziwej wielkości.

Nie bójmy się szukać tych dróg i iść nimi.

 

Komentarz do Ewangelii  –  13 października 2024,

28 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 10,17-30

Gdy Jezus wyruszał w drogę,  przybiegł pewien człowiek i padając przed Nim na kolana,  zapytał:  „Nauczycielu dobry,  co mam robić,  aby osiągnąć życie wieczne?”.  Jezus mu odrzekł:  „(…)  Znasz przykazania:  Nie popełnisz morderstwa,  nie dopuścisz się cudzołóstwa,  nie będziesz kradł,  nie złożysz kłamliwego zeznania,  nie dokonasz grabieży,  czcij swojego ojca i matkę”.  On Mu odpowiedział:  „Nauczycielu,  przestrzegałem tego wszystkiego od młodości”.  Wtedy Jezus przyjrzał mu się,  umiłował go i powiedział:  „Jednego ci brakuje.  Idź,  sprzedaj,  co posiadasz,  i rozdaj ubogim,  a będziesz miał skarb w niebie.  Potem wróć i chodź za Mną”.  Lecz on spochmurniał na te słowa i odszedł zasmucony.  Miał bowiem wiele posiadłości.

Wtedy Jezus,  rozglądając się wokoło,  powiedział do swoich uczniów:  „Jak trudno jest wejść do królestwa Bożego tym,  którzy mają majątek”.  Uczniowie zdumieli się na te słowa,  lecz On powtórzył:  „Dzieci,  jakże trudno jest wejść do królestwa Bożego!  Łatwiej wielbłądowi przejść przez ucho igielne,  niż bogatemu wejść do królestwa Bożego”.  Oni tym bardziej się zdumiewali i mówili między sobą:  „Któż więc może się zbawić?”.  Jezus przyjrzał im się uważnie i powiedział:  „Dla ludzi to niemożliwe,  ale nie dla Boga,  bo dla Boga wszystko jest możliwe”.

Wówczas Piotr powiedział do Niego:  „Oto my zostawiliśmy wszystko i poszliśmy za Tobą”.  Jezus odpowiedział:  „Zapewniam was:  Każdy,  kto opuścił dom, braci, siostry, matkę, ojca, dzieci albo pole ze względu na Mnie i ze względu na Ewangelię,  otrzyma stokroć więcej teraz,  w tym czasie,  domów, braci, sióstr, matek, dzieci i pól wśród prześladowań,  a życie wieczne w przyszłości”.

———————————————————

W rozważanym fragmencie Jezus mówi:  Jak trudno jest wejść do królestwa Bożego tym,  którzy mają majątek.  Ewangelista notuje:  Uczniowie zdumieli się na te słowa.  Było to coś zupełnie przeciwnego ich tradycji:  w Starym Przymierzu zamożność była uważana za znak Bożej łaski,  obdarowania przez Boga!  A Jezus ostrzega,  że bogactwo, siła, czy zasługi wywołują fałszywe poczucie bezpieczeństwa,  gdyż same z siebie nie wystarczają,  aby ktoś stał się uczestnikiem królestwa Bożego.

Osiągnięcie zbawienia jest poza zasięgiem naszych możliwości:  zależy całkowicie od Boga,  jest darem Jego miłości,  danym darmo!  Święty Marek notuje:  Jezus … umiłował go  [spojrzał z miłością].  Dopiero dar Bożej miłości uzdalnia nas do pojmowania,  zrozumienia wezwania,  jakie Bóg do nas kieruje w Chrystusie Panu.

Gdy ktoś posiada wiele,  zawsze istnieje ryzyko,  że pewnego dnia to bogactwo już będzie bardziej jego właścicielem niż jego własnością.  Że człowiek przestanie być zdolny do dzielenia się swoimi dobrami z tymi,  którzy są w potrzebie.  W tym miejscu „pytanie kontrolne”:  dlaczego ludzie już bardzo bogaci koniecznie chcą jeszcze bardziej się bogacić?  Czyżby zatracili duchową perspektywę?

 

 

Komentarz do Ewangelii  –  6 października 2024,

27 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 10,2-16

Przyszli do Jezusa faryzeusze i wystawiając Go na próbę,  pytali,  czy wolno mężowi rozwieść się z żoną.  On ich zapytał:  „Co wam nakazał Mojżesz?”.  Oni odpowiedzieli:  „Mojżesz pozwolił sporządzić dokument rozwodu i oddalić”.  Wtedy Jezus powiedział im:  „Napisał wam to przykazanie,  dlatego że macie zatwardziałe serca.  Lecz od początku stworzenia Bóg stworzył ich mężczyzną i kobietą:  Z tego powodu mężczyzna opuści ojca swego i matkę i złączy się ze swoja żoną.  I staną się dwoje jednym ciałem.  I tak już nie są dwoje,  ale jedno ciało.  Tego więc,  co Bóg złączył,  człowiek niech nie rozdziela!”.  W domu ponownie uczniowie pytali Go o to.  Powiedział im:  „Jeśli ktoś porzuca żonę i żeni się z inną,  popełnia cudzołóstwo względem niej.  I jeśliby ona porzuciła swego męża i wyszła za innego,  też cudzołoży”.

Przynoszono do Niego dzieci,  aby je dotknął,  ale uczniowie stanowczo tego zabraniali.  Kiedy Jezus to zobaczył,  oburzył się i powiedział:  „Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie,  nie przeszkadzajcie im,  bo do takich jak one należy królestwo Boże.  Zapewniam was:  Kto nie przyjmuje królestwa Bożego jak dziecko,  nie wejdzie do niego”.  Potem brał je w objęcia i błogosławił,  kładąc na nie ręce.

—————————————————-—-

Jezus zaprasza do refleksji nad pytaniem o znaczenie małżeństwa i rodziny,  jako podstawowych struktur społecznych.  Dlaczego ta refleksja jest tak ważna?  Także dlatego,  aby nam przypomnieć,  że orzeczenia władz cywilnych w różnych krajach w żaden sposób nie mogą wpływać na nasz sposób rozumienia tego,  czego o małżeństwie uczy nas Jezus,  nasz Pan i Zbawiciel.

W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy:  „Przymierze małżeńskie,  przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę całego życia,  skierowaną ze swej natury na dobro małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa,  zostało między ochrzczonymi podniesione przez Chrystusa Pana do godności sakramentu”  (KKK 1601).  Jest to zatem nieodwołalny dar Boży;  w Piśmie świętym nie ma żadnej innej wizji ani innego sposobu myślenia o małżeństwie i o rodzinie!

Trzeba więc przyswajać sobie,  pogłębiać i chronić chrześcijańską wizję rodziny.  Ale też nie można prezentować wyznawanej hierarchii dobra i zła w taki sposób,  że inni ludzie odwrócą się od nas,  stracą do nas zaufanie!  W końcu najlepszym, najbardziej przekonywującym argumentem zawsze będzie,  jeśli w naszych rodzinach,  w naszych małżeństwach my sami będziemy szczęśliwi,  zdolni do wzajemnej ofiarnej miłości i do świadczenia o niej całym naszym życiem!

 

Komentarz do Ewangelii  –  29 września 2024,

26 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 9,38-43.45.47-48

Apostoł Jan powiedział do Jezusa:  „Nauczycielu,  spotkaliśmy kogoś,  kto w Twoje imię wyrzucał demony i zabranialiśmy mu,  bo nie chodzi z nami”.  Lecz Jezus odrzekł:  „Nie zabraniajcie mu!  Nikt bowiem,  kto czyni cuda w moje imię,  nie będzie zaraz mógł źle mówić o Mnie.  Kto nie jest przeciwko nam,  jest z nami.  Zapewniam was:  Jeśli ktoś poda wam kubek wody,  bo należycie do Chrystusa,  nie utraci swojej zapłaty.

Ale jeśli ktoś stałby się przyczyną upadku jednego z tych małych,  którzy wierzą we Mnie,  byłoby lepiej dla niego,  aby mu przywiązano kamień młyński do szyi i wrzucono w morze.  I jeśli twoja ręka prowadzi cię do upadku,  odetnij ją.  Lepiej jest dla ciebie bez ręki osiągnąć życie,  niż z dwiema rękami iść na potępienie,  w ogień nieugaszony.  Jeśli twoja noga prowadzi cię do upadku,  odetnij ją.  Lepiej jest dla ciebie bez nogi osiągnąć życie,  niż z dwiema nogami być wyrzuconym na potępienie.  Jeśli twoje oko prowadzi cię do upadku,  wyłup je.  Lepiej jest dla ciebie bez jednego oka wejść do królestwa Bożego,  niż z dwojgiem oczu być wyrzuconym na potępienie,  gdzie ich robak nie umiera, a ogień nie gaśnie”.

———————————————————

Wydawać się może, że trudno jest pogodzić słowa Jezusa:  Kto nie jest przeciwko nam, jest z nami,  z inną wypowiedzią:  Kto nie jest ze Mną,  jest przeciwko Mnie.  A kto nie zbiera ze Mną,  ten rozprasza  (zob. Mt 12,30).   Przypomnijmy też inną wypowiedź Jezusa  (Łk 9,50):  Kto nie jest przeciwko wam,  jest z wami  (podkreślenia moje własne).

Może te pozorne niuanse językowe można wyjaśniać tak:  w pewnych sytuacjach człowiek może jakby zachować dystans wobec tradycji Kościoła,  jego kultury,  sposobu przekazu jego nauki,  czyli tego,  co stanowi ludzki sposób wyrazu pewnych prawd i zasad;  ale nie można pozostać obojętnym wobec osoby samego Jezusa.  W Ewangelii Jana Jezus wyjaśnia to na przykładzie:  Ja jestem krzewem winorośli,  a wy gałązkami…  Jak winna gałązka nie może owocować sama z siebie,  gdy nie trwa w krzewie,  tak też i wy,  jeśli nie będziecie trwać we Mnie.

Stopniowo odkrywamy,  że cały wysiłek nawracania się jest po to,  abyśmy umieli trwać w Jezusie,  abyśmy w Nim wzrastali w wierze, nadziei i miłości.  Abyśmy w Nim i na Nim budowali Kościół jako wspólnotę wiary i miłości.  To wielka szansa i wielkie wyzwanie dla każdego.  Zarazem sam Jezus ostrzega:  istnieje ryzyko, że odrzucę Jego wezwanie i Jego łaskę.  I że wtedy całe moje życie zostanie w jakimś stopniu zmarnowane.

 

Komentarz do Ewangelii  –  22 września 2024,

25 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

—————————————————————————————-

Ewangelia :  Mk 9,30-37

Jezus i Jego uczniowie przechodzili przez Galileę,  lecz On nie chciał,  aby ktokolwiek o tym wiedział.  Uczył bowiem swoich uczniów i mówił im,  że Syn Człowieczy będzie wydany w ręce ludzi.  Oni Go zabiją,  lecz zabity po trzech dniach powstanie z martwych.  Uczniowie jednak nie rozumieli tych słów,  lecz bali się Go pytać.

Potem przyszli do Kafarnaum.  W domu zapytał ich:  „O czym to rozprawialiście po drodze?”.  Lecz oni milczeli,  bo w czasie drogi sprzeczali się ze sobą o to,  kto z nich jest największy.  Jezus usiadł,  przywołał Dwunastu i powiedział im:  „Jeśli ktoś chce być pierwszy,  niech będzie ostatni ze wszystkich i sługą wszystkich!”.   Następnie wziął dziecko,  postawił je między nimi,  przytulił do siebie i powiedział im:  „Kto przyjmuje jedno z tych dzieci w moje imię,  Mnie przyjmuje.  A kto Mnie przyjmuje,  nie przyjmuje Mnie,  lecz Tego, który mnie posłał”.

—————————————————————————————

Ewangelia wprowadza nas w świat nowych pojęć,  nowych priorytetów:  w świat tych,  którzy,  powołani przez Jezusa,  starają się ofiarnie iść za Nim.

Z czego bierze się wielkość człowieka?  Jezus ukazuje kryterium:  być pierwszym znaczy być ostatnim ze wszystkich i sługą wszystkich;  a zatem czynić takie dobro, które będzie udziałem możliwie wielu osób.  Przyjąć dziecko  – znaczy uznać, że ono też ma swoją godność,  swoje miejsce w naszym świecie.  Każdy je ma;  przecież każdy jest umiłowanym dzieckiem Bożym!

Zagrożeniem stają się konwencje,  rozwijane w imię fałszywie pojmowanej wielkości.  Trochę według schematu:  „Skoro obawiam się,  że nie jestem wiele wart,  to spróbuję wylansować taką konwencję w myśleniu,  taki styl życia,  przy których zyskam na wartości”.  To jest podstawą istnienia choćby zjawiska mody!  Wówczas prawdziwa sprawiedliwość i ci,  którzy ją szanują,  wydają mi się być przeszkodą na drodze do mojej domniemanej wielkości.

Zwróćmy też uwagę na wielką samotność Jezusa:  szedł tylko z uczniami, gdyż chciał im przekazać coś bardzo ważnego.  Ale oni nie rozumieli tych słów,  lecz bali się Go pytać …   On ofiarowywał im rzeczy wielkie,  a oni nie umieli tego docenić,  tak bardzo byli zajęci sami sobą i swoją wyimaginowaną ważnością.  Do życia w prawdzie dojrzewamy powoli.  Powoli też przekonujemy się,  że to nie jest coś,  co w sposób oczywisty leży w zasięgu ręki,  w zasięgu zwykłych możliwości człowieka.  Tym bardziej prośmy Boga o umiejętność życia w prawdzie i we wzajemnej miłości.

 

 

2024-09-15 – Mk 8,27-35 – Wierna wytrwałość. Wytrwała wierność.

Ks. Michał Palowski

 

Jezus udał się ze swoimi uczniami do wiosek pod Cezareą Filipową. W drodze pytał uczniów: «Za kogo uważają Mnie ludzie?» (Mk 8,27).

Bóg jest Tym, który był, jest i będzie. Od zawsze na zawsze jest Pierwszym. Do Niego należy inicjatywa. To On przychodzi do człowieka. Stawia pytania i zaprasza do dialogu.

Oni Mu odpowiedzieli: «Za Jana Chrzciciela, inni za Eliasza, jeszcze inni za jednego z proroków». On ich zapytał: «A wy za kogo Mnie uważacie?» Odpowiedział Mu Piotr: «Ty jesteś Mesjasz» (Mk 8,28-29).

Odpowiedź na padające w czasie rozmowy pytanie o tożsamość staje się wyznaniem wiary w Osobę i dzieło, które z woli Boga ma spełnić. Z hebrajska Mesjasz, po grecku Chrystus – Boży wybraniec przeznaczony do spełnienie szczególnego zadania, któremu na imię zbawienie świata, czyli przywrócenie odebranego przez grzech pierwotnego piękna i porządku.

Wtedy surowo im przykazał, żeby nikomu o Nim nie mówili (Mk 8,30).

 Zobowiązanie do zachowania tajemnicy zwane też sekretem mesjańskim, którego celem było objawienie prawdziwego, a co za tym idzie odmiennego od ludzkich wyobrażeń i oczekiwań obrazu mesjasza, z czasem, po zmartwychwstaniu przekształciło się w nakaz misyjny: «Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu! Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony; a kto nie uwierzy, będzie potępiony (Mk 16,15-16). Do wypełnienia tego zadania zaproszeni są wszyscy ochrzczeni stosownie do swojego stanu życia i płynących zeń możliwości.

I zaczął ich pouczać, że Syn Człowieczy musi wiele cierpieć, że będzie odrzucony przez starszych, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; że będzie zabity, ale po trzech dniach zmartwychwstanie (Mk 8,30).

Bóg dając swoim wybranym zadanie jednocześnie wskazuje drogę wiodącą do jego realizacji. Stawia sprawę jasno. Nie ukrywa wiążących się z obraną drogą obciążeń. Nadzieją kreśli perspektywy.

Piotr wziął Go na bok i zaczął Go upominać. Lecz On obrócił się i patrząc na swych uczniów, zgromił Piotra słowami: «Zejdź Mi z oczu, szatanie, bo nie myślisz o tym, co Boże, ale o tym, co ludzkie» (Mk 8,32-33).

Nie karma i nie ślepy los, a powołanie. Wierność Bożemu planowi skrojonemu na miarę odbiorcy jawi się jako najlepsza droga wiodąca do celu. Droga może nie zawsze najłatwiejsza, ale za to najwłaściwsza.

Potem przywołał do siebie tłum razem ze swoimi uczniami i rzekł im: «Jeśli kto chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje! Bo kto chce zachować swoje życie, straci je; a kto straci swe życie z powodu Mnie i Ewangelii, zachowa je (Mk 8,34-35).

Naśladowanie to wytrwałość. Wybieranie wciąż od nowa tej samej drogi i Przewodnika, który na niej prowadzi zwłaszcza wtedy, kiedy inni próbując być mądrzejszymi od Boga, doradzają inaczej.

 

Komentarz do Ewangelii  –  15 września 2024,

24 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  Mk 8,27-35

Jezus udał się wraz ze swoimi uczniami do wiosek pod Cezareą Filipową.  W czasie drogi pytał uczniów:  „Co mówią ludzie?  Kim według nich jestem?”.  Oni Mu odpowiedzieli:  „Mówią,  że jesteś Janem Chrzcicielem,  inni – że Eliaszem,  jeszcze inni – że jednym z proroków”.  On ich zapytał:  „A według was, kim jestem?”.  Odpowiedział Mu Piotr:  „Ty jesteś Chrystusem”.  Wówczas nakazał im, aby nikomu o Nim nie mówili.

Jezus zaczął ich pouczać,  że Syn Człowieczy musi wiele cierpieć,  że będzie odrzucony przez starszych,  wyższych kapłanów i nauczycieli Pisma,  że zostanie zabity,  lecz po trzech dniach zmartwychwstanie.  Mówił to zupełnie otwarcie.  Wtedy Piotr wziął Go na bok i stanowczo Go upominał.  Lecz On odwrócił się i patrząc na swych uczniów, skarcił Piotra:  „Szatanie, odejdź ode Mnie!  Bo nie myślisz po Bożemu,  ale po ludzku”.  Potem przywołał tłum i uczniów i powiedział do nich:  „Jeśli ktoś chce iść za Mną,  niech się wyrzeknie samego siebie,  niech weźmie swój krzyż i niech Mnie naśladuje.  Bo kto chce ocalić swoje życie,  straci je;  a kto straci swoje życie z mojego powodu i z powodu Ewangelii,  ocali je”.

———————————————————

Z przytoczonej powyżej rozmowy Ewangelista Mateusz zapisał ponadto dalsze słowa Jezusa do Piotra :  Szczęśliwy jesteś, Szymonie, …  gdyż nie poznałeś tego ludzką mocą, ale objawił ci to mój Ojciec …  (Mt 16,17).  Wyznanie Piotra nie wynika z żadnych racjonalnych argumentów;  jest ono skutkiem, owocem daru Bożego objawienia.

Obdarowanie Piotra dalece wyprzedza jego świadomość:  jego wiara szczera, rzetelna, prostolinijna,  była jeszcze nie dość dojrzała.  Na pewno nie na tyle dojrzała,  aby uznać wagę tej tajemnicy,  jaką stanowi potrzeba drogi do zbawienia właśnie poprzez Krzyż.  Jezus musiał go upomnieć, aby pomóc mu wejść na właściwą drogę pojmowania spraw Bożych i ludzkich.

Trzeba nam mozolnie odkrywać dwie drogi dojrzewania wiary.  Obok drogi doskonalenia jej przez czyny miłości,  jest i druga droga:  doskonalenia przez cierpienie.  Droga tajemnicza,  bardzo trudna,  ale, jak widać, czasem konieczna.  Sam Jezus w pełni ukazał nam tę drogę, On sam przeszedł nią do końca.  Trzeba nam uczyć się,  jak wędrować po obu tych drogach.  Tylko jeden Jezus wie,  w jakim stopniu każdy z nas ma uczestniczyć w każdej z nich.  Naszym zadaniem jest,  aby każdy wiernie szedł za Nim wyznaczoną mu przez Pana drogą.

 

2024-09-08 – Mk 7,31-37 Effatha

Ks. Michał Palowski

Rozpoczęty dopiero co rok szkolny prowadzi do egzaminów – dojrzałości i ósmoklasisty. Rok liturgiczny – do lepszego zrozumienia tajemnic wiary. Choć to wrzesień ewangelia przenosi nas w realia Wielkiego Postu. Opisane przez św. Marka uzdrowienie głuchoniemego dało nazwę obrzędowi, który jest jednym z etapów przygotowania dorosłych do przyjęcia chrztu.

Ryt Effatha, znany już w starożytności, podkreśla konieczność łaski do tego, aby człowiek był zdolny przyjmować Słowo Boże i wyznawać wiarę. Celebrans dotyka kciukiem prawego i lewego ucha oraz zamkniętych ust każdego z wybranych, mówiąc: Effatha, to znaczy: »otwórz się«, abyś na cześć i chwałę Boga wyznawał wiarę, którą ci głoszono. Podobnie brzmi brewiarzowe Wezwanie, od które rozpoczyna się odmawianie Liturgii Godzin: Panie otwórz wargi moje, a usta moje będą głosić Twoją chwałę.

Porządek jest jasny i logiczny. By głosić, najpierw trzeba usłyszeć. By usłyszeć, potrzeba ciszy i skupienia. Cicho jak w kościele. Popularne onegdaj porównanie coraz częściej traci rację bytu. Od kilku lat obserwuję wchodzących do świątyni. Przestrzeń między drzwiami a ławkami nie jest już strefą sacrum. Coraz częściej to ryneczek, na którym wymienia się uprzejmości i niedzielne ploteczki. Liturgia domaga się stref ciszy, w których to, co zostało ujrzane i usłyszane zmysłami, mogło przeniknąć w głąb człowieka. Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego stanowi, iż należy zachować w stosownym czasie sakralne milczenie jako część akcji liturgicznej. Natura milczenia jest uzależniona od momentu Mszy świętej, w którym ono występuje. I tak w czasie aktu pokuty i po wezwaniu do modlitwy każdy skupia się w sobie; po czytaniu lub po homilii uczestnicy krótko rozważają to, co usłyszeli, po Komunii zaś w sercu swoim wielbią Boga i modlą się (OWMR 23).

Katechizm Kościoła Katolickiego wielokrotnie podkreśla wagę ciszy/milczenia.

Adoracja jest zasadniczą postawą człowieka, który uznaje się za stworzenie przed swoim Stwórcą. Wysławia wielkość Pana, który nas stworzył, oraz wszechmoc Zbawiciela, który wyzwala nas od zła. Jest uniżeniem się ducha przed „Królem chwały” (Ps 24, 9-10) i pełnym czci milczeniem przed Bogiem, który jest „zawsze większy”. Adoracja trzykroć świętego i miłowanego ponad wszystko Boga napełnia nas pokorą oraz nadaje pewność naszym błaganiom (KKK 2628).

Kontemplacja myślna jest prostą formą wyrażenia tajemnicy modlitwy. Jest spojrzeniem wiary utkwionym w Jezusa, słuchaniem słowa Bożego, milczącą miłością. Urzeczywistnia ona zjednoczenie z modlitwą Chrystusa w takim stopniu, w jakim pozwala nam uczestniczyć w Jego misterium (KKK 2724).

Cisza jest przystanią zmęczonego słowa powtarzam za Romanem Mleczką. Zatrzymaj się w niej, by spotkać Tego, który przychodzi w ciszy.

Komentarz do Ewangelii  –  8 września 2024,

23 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  Mk 7,31-37

Jezus opuścił okolice Tyru i przemierzał ziemie Dekapolu.  Przez Sydon szedł w kierunku Jeziora Galilejskiego.  Wtedy przyprowadzili do Niego głuchoniemego i prosili Go,  aby położył na niego rękę.  Odprowadził go na bok,  z dala od tłumu,  włożył palce w jego uszy i śliną dotknął jego języka;  spojrzał w niebo,  westchnął i rzekł do niego:  „Effatha”,  to znaczy:  Otwórz się!  Natychmiast otworzyły się jego uszy i zostały rozwiązane więzy jego języka,  tak że mógł poprawnie mówić.  I przykazał im,  aby nic nikomu nie mówili,  ale im bardziej zakazywał,  tym więcej oni rozpowiadali.  Pełni podziwu mówili:  „Wszystko dobrze uczynił.  Sprawił,  że głusi słyszą,  a niemi mówią”.

———————————————————

Słowa:  wszystko dobrze uczynił …  można odczytać jako znak przyjścia Mesjasza;  takie były wyobrażenia Żydów przez całe wieki  (mamy tego świadectwo już w proroctwach Izajasza).  Tym razem Jezus objawia Bożą moc w Dekapolu,  w krainie pogan:  była to federacja dziesięciu miast hellenistycznych w rzymskiej prowincji Syrii,  na wschód od Samarii i Galilei.  Bóg pragnie wszystko dobrze czynić,  zawsze i wszędzie,  i może to zrobić.  Pismo święte nas poucza,  że jedynym,  co może Mu przeszkodzić,  jest niedostatek naszej wiary.

Powiedziała mi kiedyś pewna starsza,  doświadczona kobieta:  Jeśli masz jakiś kłopot – postaw sobie jedno zasadnicze pytanie:  „Czy Pan Jezus o tym wie?”.  Jeśli On wie,  to w końcu coś z tym zrobi;  nie zostawi nas samych!  To pytanie winno prowadzić do zawierzenia Bogu wszelkich naszych spraw,  ale zarazem do posłuszeństwa wobec Boga w wypełnianiu Jego woli i Jego dzieł.  Drogi Boże niejednokrotnie mogą być dla nas zaskoczeniem,  ale odkrywanie ich staje się naszą zasadniczą ścieżką i szansą naszego duchowego rozwoju.

Jesteśmy zarazem wezwani do apostolstwa – a więc do świadczenia o zbawieniu w Chrystusie.  Znakiem tego świadectwa będą nasza wiara,  nasza wdzięczność wobec Boga, nasza miłość wobec ludzi.  Mamy przyprowadzać do Chrystusa  siebie nawzajem,  a także innych,  niekiedy z daleka.  Trzeba, abyśmy wszyscy doświadczali przemieniającej mocy Jego miłości.

 

Komentarz do Ewangelii  –  1 września 2021,

22 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 7,1-8a.14-15.21-23

Zebrali się wokół Jezusa faryzeusze i kilku z nauczycieli Pisma,  którzy przybyli z Jerozolimy.  Zauważyli,  że niektórzy z Jego uczniów jedli chleb nieczystymi, to znaczy nieumytymi rękami.  Faryzeusze bowiem i wszyscy Żydzi,  trzymając się tradycji starszych,  nie jedzą, zanim nie umyją rąk.  Również kiedy wracają z rynku, nie jedzą,  dopóki się nie obmyją.  Jest jeszcze wiele innych przepisów,  które przejęli i zachowują,  jak obmywanie kubków,  dzbanków,  naczyń miedzianych.

Pytali Go więc faryzeusze i nauczyciele Pisma:  „Dlaczego Twoi uczniowie nie postępują zgodnie z tradycją starszych,  lecz jedzą chleb nieczystymi rękami?”.  On odparł im:  „Słusznie prorokował Izajasz o was, obłudnikach,  jak jest napisane:  Ten lud czci Mnie wargami,  ale ich serce jest daleko ode Mnie.  Daremnie jednak cześć Mi oddają,  głosząc pouczenia,  które są ludzkimi nakazami.  Odrzucając przykazanie Boże,  trzymacie się ludzkiej tradycji”.  (…)

Potem znowu przywołał do siebie tłum i powiedział:  „Słuchajcie Mnie wszyscy i zrozumiejcie!  Nic,  co wchodzi do człowieka z zewnątrz,  nie może go splamić,  lecz co wychodzi z człowieka,  to go plami.  (…)   Z wnętrza,  z serca ludzkiego pochodzą złe myśli,  rozpusta,  kradzieże,  zabójstwa,  cudzołóstwa,  chciwość,  przewrotność,  podstęp,  wyuzdanie,  zawiść,  bluźnierstwo,  pycha,  głupota.  Całe to zło wychodzi na zewnątrz i plami człowieka”.

———————————————————

Po kilku tygodniach czytania tekstu Ewangelii według świętego Jana o Eucharystii wracamy do lektury Ewangelii według świętego Marka.  Od razu słyszymy pytanie Jezusa:  Skąd można spodziewać się największego zagrożenia dla człowieka?  Przeważnie rozglądamy się wokoło nas…  Tymczasem Jezus mówi wprost:  największe zagrożenie dla mnie samego czai się w moim własnym sercu.  To z serca ludzkiego pochodzą złe myśli,…

W języku Biblii słowo „serce” pojmowane jest jako siedlisko myśli,  a zarazem jako ośrodek uczuć,  namiętności,  nastrojów,  emocji…;  to w sercu możemy odnaleźć pychę lub pokorę i łagodność;  radość lub smutek.  Ponadto – serce utożsamiane niekiedy bywa z wolą i z sumieniem.  To w sercu podejmujemy decyzje;  ono jest wreszcie miejscem spotkania człowieka ze słowem Bożym i dlatego tu,  w sercu musi dokonać się nawrócenie.

Trzeba zatem „zreorientować” nasze serca:  otworzyć je na przemieniającą moc Bożą,  abyśmy tą mocą potrafili pełnić wielkie dzieła,  do których zostaliśmy stworzeni i powołani.  Nie bójmy się prosić o dar wielkości i czystości serca.

 

 

Komentarz do Ewangelii  –  25 sierpnia 2024,

21 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 6,55.60-69

W synagodze w Kafarnaum,  Jezus powiedział:  „Moje ciało naprawdę jest pokarmem,  a moja krew naprawdę jest napojem”.

Wielu z grona Jego uczniów,  którzy to usłyszeli,  twierdziło:  „Ta nauka jest trudna do przyjęcia.  Któż może tego słuchać?”.  Jezus świadom,  że Jego uczniowie oburzają się na to,  co mówił,  zwrócił się do nich:  „Tak was to gorszy?  A co będzie, gdy zobaczycie Syna Człowieczego wstępującego tam,  gdzie był poprzednio?  To Duch daje życie – ciało nie przydaje się na nic.  Słowa, które wam powiedziałem,  są właśnie Duchem i życiem.  Wśród was są jednak tacy, którzy nie wierzą”.  Jezus bowiem od początku wiedział o tych,  którzy nie wierzyli,  oraz o tym,  który miał Go zdradzić.  I dodał:  „Dlatego właśnie powiedziałem wam:  Nikt nie może przyjść do Mnie,  jeśli Ojciec mu tego nie da”.  Odtąd wielu Jego uczniów wycofało się i już więcej z Nim nie chodziło.  Jezus zapytał Dwunastu:  „Czy i wy chcecie odejść?”.  Na to odparł Szymon Piotr:  „Panie, do kogo mielibyśmy pójść?  Przecież Ty masz słowa życia wiecznego.  A my uwierzyliśmy i przekonaliśmy się,  że Ty jesteś Świętym Boga”.

———————————————————

To ostatni fragment Ewangelii według św. Jana,  w liturgii Kościoła „wstawiony” w lekturę Ewangelii według św. Marka.  Do tekstu według świętego Marka wrócimy za tydzień.  Jezus ogłosił nam już całkiem jawnie:  Moje ciało naprawdę jest pokarmem,  a moja krew naprawdę jest napojem.  A zatem prosimy o „obiecane dziedzictwo, które przewyższa wszelkie pragnienia”.  Zwracaliśmy już uwagę na prosty fakt:  Nie sposób wyobrazić sobie czegoś,  co przewyższa wszelkie pragnienia!  A zatem nasza wyobraźnia nie na wiele nam się tu zda …  Nasza wiara i nasze zaufanie wobec słów Jezusa,  podobnie jak wobec otaczających nas bieżących wydarzeń,  musi zatem daleko wyprzedzić zarówno wszelką możliwą wyobraźnie, jak i  – co może czasem nawet trudniejsze – wyprzedzić naszą ziemską logikę.

Gdy Jezus oznajmił,  że pragnie karmić nas swoim ciałem i poić swoją krwią,  niektórzy odpowiadali :  „Ta nauka jest trudna do przyjęcia.  Któż może tego słuchać?”.  Ale w podobny sposób może reagować i dziś wielu ludzi,  gdy słyszą:

–  że każdy powinien wziąć swój własny krzyż i iść za Jezusem;

–  że trzeba uczyć się,  jak kochać naszych nieprzyjaciół;

–  że ten,  kto wstąpił w związek małżeński,  nie może opuścić współmałżonka.

Warto zatem słuchać intuicji apostoła Piotra  (w. 68):  „Panie,  do kogo mielibyśmy pójść?  Przecież Ty masz słowa życia wiecznego.  A my uwierzyliśmy i przekonaliśmy się,  że Ty jesteś Świętym Boga”.

Komentarz do Ewangelii  –  18 sierpnia 2024,

20 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 6,51-58

Jezus powiedział do Żydów:  „Ja jestem chlebem żywym,  który zstąpił z nieba.  Ktokolwiek będzie spożywał ten chleb,  będzie żył na wieki.  Chlebem, który Ja dam,  jest moje ciało za życie świata”.  Wtedy Żydzi zaczęli się sprzeczać między sobą, pytając:  „Jak On może nam dać swoje ciało do jedzenia?”.

Jezus więc oświadczył:  „Uroczyście zapewniam was:  Jeśli nie będziecie spożywali ciała Syna Człowieczego i pili Jego krwi,  nie będziecie mieli życia w sobie.  Kto spożywa moje ciało i pije moją krew,  ma życie wieczne  a Ja wskrzeszę go w dniu ostatecznym.  Bo moje ciało naprawdę jest pokarmem,  a moja krew naprawdę jest napojem.  Kto spożywa moje ciało i pije moją krew,  pozostaje we Mnie,  a Ja w nim.  Podobnie jak Mnie posłał Ojciec,  który żyje,  i jak Ja żyję dzięki Ojcu,  tak również ten,  kto Mnie spożywa,  będzie żył dzięki Mnie.  To jest właśnie chleb,  który zstąpił z nieba:  inny od tego,  jaki jedli przodkowie i pomarli.  Kto spożywa ten chleb,  będzie żył na wieki”.   

———————————————————

W dzisiejszej Mszy świętej prosimy:  Wlej w nasze serca gorącą miłość ku Tobie,  abyśmy miłując Ciebie we wszystkim i ponad wszystko,  otrzymali obiecane dziedzictwo,  które przewyższa wszelkie pragnienia.  Czy można wyobrazić sobie coś,  co przewyższa wszelkie pragnienia?

Jezus mówi nam dzisiaj:  Kto spożywa moje ciało i pije moją krew,  ma życie wieczne a Ja wskrzeszę go w dniu ostatecznym.  Kilkakrotnie pojawia się tu rzadko używane w Nowym Testamencie słowo „trógon”.  Ten grecki wyraz oznacza coś więcej niż zwykłe „jeść”:  znaczy „gryźć”,  „szarpać zębami”.  Oznacza,  że spożywanie ciała Jezusa buduje wspólnotę z Nim,  sięgającą znacznie głębiej niż zwykłe wspólne spożywanie posiłku.

Czasami tłumaczono dzieciom z okazji przygotowania do pierwszej Komunii świętej,  że hostię najlepiej od razu połknąć,  że nie wypada jej gryźć.  Ewangelia niesie zupełnie inną intuicję:  świadomie przyjmując ciało Pańskie – a więc także starannie gryząc przyjętą hostię – budujemy naszą więź z Jezusem i wyznajemy,  że On jest prawdziwym pokarmem,  który zstępuje z nieba i daje światu życie  (J 6,33).  Dlatego też dziś jeszcze raz zapraszam Was wszystkich do przyjęcia prostej zasady:  „Niedziela bez Komunii świętej to niedziela stracona!”.

 

Komentarz do Ewangelii  –  11 sierpnia 2024,

19 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  J 6,41-51

Żydzi oburzali się na Jezusa,  że powiedział:  „Ja jestem chlebem,  który zstąpił z nieba”.  I pytali:  „Czy to nie jest Jezus, syn Józefa?  Czyż nie znamy Jego ojca i matki?  Jakim więc prawem mówi teraz:  «Zstąpiłem z nieba»?”.

Wtedy Jezus im odparł:  „Przestańcie się oburzać między sobą!  Nikt nie może przyjść do Mnie,  jeśli go nie przyciągnie mój Ojciec,  który Mnie posłał,  a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym.  Przecież Prorocy zapisali:  Wszyscy będą uczniami Boga.  Każdy,  kto posłuchał Ojca i przyjął Jego naukę,  przychodzi do Mnie.  I nie dlatego, że zobaczył Ojca.  Ojca bowiem zobaczył tylko Ten,  kto pochodzi od Boga.  Uroczyście zapewniam was:  Ten,  kto wierzy,  ma życie wieczne.  Ja jestem chlebem życia.  Wasi przodkowie jedli na pustyni mannę,  ale pomarli.  To jest natomiast chleb,  który zstępuje z nieba,  aby każdy,  kto go spożyje,  nie zaznał śmierci.  Ja jestem chlebem żywym,  który zstąpił z nieba.  Ktokolwiek będzie spożywał ten chleb,  będzie żył na wieki.  Chlebem,  który Ja dam,  jest moje ciało za życie świata”.

———————————————————

W odpowiedzi na nurtujące słuchaczy wątpliwości,  Jezus stopniowo wyjaśnia trudne kwestie.  Wiara,  która jest kluczem do pojmowania darów Bożych,  sama jest darem łaski.  Trzeba o nią prosić Boga,  trzeba też z wdzięcznością przyjąć ten dar;  nie można jej „wypracować” własnymi siłami i według własnego pomysłu.  To właśnie wiara pozwala głębiej i pełniej pojmować słowa Jezusa.

To pogłębienie jest nieodzowne,  jeśli chcemy zrozumieć,  co Jezus mówi nam w słowach „moje ciało”.  Ostatnie zdanie czytanego dziś tekstu Ewangelii pokazuje,  że Jezus objawia całkowicie nowy sposób pojmowanie tego terminu:   ciałem Jezusa jest taka rzeczywistość materialna,  w której w pełni realizuje się Jego obecność i ujawnia Jego działanie.  Nawet jeśli Jezus przyjmuje w całej pełni naturę ludzką  (i to w sposób wyjątkowy,  najdoskonalszy,  gdyż bez skażenia jej grzechem),  nie oznacza to,  że nie może On być zarazem obecny ani działać w innej postaci materialnej.  Tu wspomniana jest postać chleba;  w dalszym ciągu tekstu będzie mowa o winie jako postaci krwi Jezusa.  To jest ten cudowny pokarm,  dany od Boga.  Czy potrafimy uwierzyć Jezusowi?  Czy umiemy być wdzięczni za tak wielki dar i ufnie korzystać z niego dla naszego duchowego wzrastania?

 

Komentarz do Ewangelii  –  4 sierpnia 2024,

18 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  J 6,24-35

Gdy ludzie zauważyli,  że  [na brzegu jeziora]  nie ma Jezusa ani Jego uczniów,  wsiedli do łodzi i popłynęli do Kafarnaum w poszukiwaniu Jezusa.  A gdy Go odnaleźli na przeciwległym brzegu, zapytali:  „Rabbi, kiedy tu przybyłeś?”.

Jezus im odpowiedział:  „Uroczyście zapewniam was:  Szukacie Mnie nie dlatego,  że zobaczyliście znaki,  lecz dlatego,  że najedliście się chleba do syta.  Zabiegajcie nie o taki pokarm,  który ulega zniszczeniu,  lecz o ten,  który przetrwa na życie wieczne,  a który da wam Syn Człowieczy.  Na Nim bowiem Bóg Ojciec wycisnął swoją pieczęć”.

Zapytali Go więc:  „Co mamy czynić, abyśmy wykonywali dzieła Boże?”.  Wtedy Jezus oświadczył im:  „Na tym właśnie polega dzieło Boże,  abyście uwierzyli w Tego, którego On posłał”.  Oni jednak zapytali:  „Jaki znak uczynisz,  abyśmy go zobaczyli i mogli Ci uwierzyć?  Czego dokonasz?  Nasi przodkowie karmili się na pustyni manną,  jak napisano:  Dał im do spożycia chleb z nieba”.  Jezus im odrzekł:  „Uroczyście zapewniam was:  To nie Mojżesz dał wam chleb z nieba.  Prawdziwy chleb z nieba daje wam mój Ojciec.  Bożym chlebem jest Ten,  kto zstępuje z nieba i daje światu życie”.  Poprosili Go więc:  „Panie, dawaj nam stale tego chleba”.  Jezus oznajmił im wówczas:  „To Ja jestem chlebem życia.  Dlatego ten,  kto przychodzi do Mnie,  nie będzie już głodny.  I ten,  kto we Mnie wierzy,  nie będzie już nigdy odczuwał pragnienia”.

———————————————————

Jezus rozpoczął nauczanie od rozmnożenia pokarmu,  a teraz,  w ślad za tym darem,  będzie tłumaczyć nam sens swojego posłannictwa.  Ogłasza,  że przynosi nam nowy pokarm:  chleb z nieba,  taki,  którego działanie przekracza granice natury,  a jego skutki objawią się w pełni w życiu wiecznym,  a więc w rzeczywistości ponadczasowej.  Warunkiem skuteczności pokarmu i  doświadczenia jego owoców jest nasza wiara.

Zauważmy:  Jezus najpierw dał ludziom pokarm „tradycyjny”,  czyli taki,  który zjedzony,  zostaje wbudowany w nasze biologiczne ciało.  Ten pokarm nie zmienia struktury ciała,  nie zmienia też mentalności,  a w szczególności – nie wpływa znacząco na sposób pojmowania siebie samego i otaczającego świata.  Dlatego słyszeliśmy przed tygodniem,  jaka była reakcja ludzi na nauczanie Jezusa:  „to będzie dobry król”.  Czeka nas jeszcze długa droga do zaakceptowania innego rodzaju pokarmu:  takiego, który będzie nas samych przemieniać na podobieństwo Jezusa – bo tak działa przyjmowana otwartym sercem i umysłem Eucharystia.  Jezus będzie nam to wyjaśniać i stopniowo wprowadzać w tę tajemnicę.                                                                                                      

 

Komentarz do Ewangelii  –  28 lipca 2024,

17 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  J 6,1-15

(…)   Szedł za Jezusem wielki tłum ludzi,  gdyż widziano znaki,  których dokonywał,  uzdrawiając chorych.  (…)  Gdy Jezus popatrzył dokoła i zobaczył, że przybywa do Niego wielka rzesza ludzi,  zapytał Filipa:  „Gdzie możemy kupić tyle chleba, aby ich nakarmić?”.  Powiedział to,  aby wystawić go na próbę,  ponieważ wiedział, co ma zrobić.  Filip Mu odrzekł:  „Chleba za dwieście denarów nie wystarczy,  aby każdemu dać tylko kawałek”.  Wtedy odezwał się jeden z jego uczniów,  Andrzej, brat Szymona Piotra:  „Jest tutaj chłopiec,  który ma pięć jęczmiennych chlebów i dwie ryby;  ale cóż to jest dla tak wielu?”.

Jezus polecił im:  „Każcie ludziom usiąść”.  W miejscu tym rosło dużo trawy.  Usiedli więc,  a liczba samych mężczyzn wynosiła około pięciu tysięcy.  Jezus natomiast wziął chleby,  odmówił modlitwę dziękczynną,  a następnie przekazał je siedzącym.  Podobnie postąpił z rybami;  dał im tyle,  ile tylko chcieli.  Kiedy zaś nasycili się,  powiedział uczniom:  „Zbierzcie pozostałe resztki,  aby nic się nie zmarnowało”.  Zebrali więc okruchy z pięciu chlebów jęczmiennych i napełnili dwanaście koszy tym,  co pozostało po spożywających.

Ludzie, którzy widzieli dokonany przez Jezusa znak,  zaczęli mówić:  „On rzeczywiście jest tym prorokiem,  który miał przyjść na świat”.  Jezus, wiedząc, że ludzie mają zamiar Go pochwycić i ustanowić królem,  oddalił się i sam udał się znowu na górę.

———————————————————

Rozpoczynamy lekturę 6-go rozdziału Ewangelii według świętego Jana:  zapowiedź ustanowienia Eucharystii,  pokarmu na życie wieczne.

Jezus rozpoczyna swą naukę od znaku:  jest nim pokarm dany od Boga.  Ten znak ma ukazać ludziom,  że w Jezusie Bóg sam troszczy się o nich;  zarazem ma im uświadomić,  że wiedza i moc Jezusa przekraczają wszelkie ludzkie ograniczenia.  Celem tego znaku jest więc nie tylko objawienie miłości i solidarności z głodnymi ludźmi,  ale doprowadzenie ich do wiary,  gdyż tylko w wierze możemy przyjąć tajemnicę Bożej miłości.  Objawia się ona także w hojności:  ofiarowanego jedzenia jest więcej,  niż ludzie są w stanie zjeść.

Uczniowie zbierają resztę pokarmu,  aby się nie zmarnował,  ale to sam Jezus rozdaje żywność.  On jest objawieniem Bożej troski o człowieka.  On też przypomina,  aby i naszym posiłkom towarzyszyła modlitwa dziękczynna.  My też otrzymaliśmy wiele darów;  trzeba,  abyśmy umieli być za nie wdzięczni.

 

2024-07-21 – Mk 6,30-34 Starsi Kościoła

Ks. Michał Palowski

Wspólnym mianownikiem pierwszego czytania i ewangelii jest osoba pasterza. Tego, który stoi na czele, prowadzi, broni, opiekuje się. Ideałem jest Jezus – Dobry Pasterz. Do Niego zwykliśmy odnosić tych, których nazywamy duszpasterzami.

Uważna lektura markowego fragmentu pokazuje Jezusa-Pasterza, który jako przełożony troszczy się o podległych Mu apostołów-pasterzy. Słowo Boże zwraca naszą uwagę na rolę przełożonych. W Kościele powszechnym jest nim papież. W Kościołach lokalnych – biskupi.

Na przestrzeni wieków o zadaniach przełożonych w Kościele powiedziano i napisano już wiele. Choć nieco zmieniły się realia, wciąż aktualnym pozostaje archetyp biskupa, jaki święty Paweł nakreślił w swoim Pierwszym liście do Tymoteusza: Biskup więc powinien być nienaganny, mąż jednej żony, trzeźwy, rozsądny przyzwoity, gościnny, sposobny do nauczania, nie przebierający miary w piciu wina, nieskłonny do bicia, ale opanowany, niekłótliwy, niechciwy na grosz, dobrze rządzący własnym domem, trzymający dzieci w uległości, z całą godnością. Jeśli ktoś bowiem nie umie stanąć na czele własnego domu, jakżeż będzie troszczył się o Kościół Boży? Nie może być świeżo ochrzczony, ażeby wbiwszy się w pychę nie popadł w diabelskie potępienie. Powinien też mieć dobre świadectwo ze strony tych, którzy są z zewnątrz, żeby się nie naraził na wzgardę i sidła diabelskie (1 Tm 3,2-7), jak i wyznanie św. Augustyna: Choć lękam się tego, kim jestem dla was, pociesza mnie to, kim jestem z wami. Dla was jestem biskupem, z wami jestem chrześcijaninem. To pierwsze miano jest zagrożeniem, drugie wybawieniem (Mowy 340,1).

Pierwowzorami współczesnych przełożonych są nowotestamentalni starsi. Wspomina o nich św. Piotr w swoim Pierwszym liście (por. 1P 5,1-4) jak i św. Paweł w Liście do Tytusa (por. Tt 1,5-9). Dziś z woli papieża Franciszka naszą uwagę kierujemy ku nieco innym »starszym Kościoła«, ku dziadkom i seniorom, których światowy dzień po raz czwarty obchodzimy

Z Orędzia ojca świętego Franciszka na IV Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych: Bóg nigdy nie opuszcza swoich dzieci. Nawet wtedy, gdy wiek postępuje, a siły słabną, gdy włosy siwieją, a rola społeczna maleje, gdy życie staje się mniej produktywne i może się wydawać bezużyteczne. Bóg nie patrzy na pozory (por. 1 Sm 16, 7) i nie waha się wybierać tych, którzy dla wielu zdają się nieistotni. Nie odrzuca żadnego kamienia; wręcz przeciwnie, te „starsze” są bezpiecznym fundamentem, na którym mogą spoczywać „nowsze” kamienie, by razem budować duchowy gmach (por. 1 P 2, 5).

Będąc blisko osób starszych, uznając niezastąpioną rolę, jaką odgrywają w rodzinie, w społeczeństwie i w Kościele, my również otrzymamy wiele darów, wiele łask, wiele błogosławieństw!

W tym IV Światowym Dniu, im poświęconym, nie omieszkajmy okazać czułości dziadkom i starszym z naszych rodzin, odwiedźmy tych, którzy są zniechęceni i nie mają już nadziei, że inna przyszłość byłaby możliwa. Przeciwstawmy postawie egoistycznej, prowadzącej do zniechęcenia i samotności, otwarte serce i radosną twarz tych, którzy mają odwagę powiedzieć „Nie opuszczę cię!”, i obrać inną drogę.

Nie każdy z nas jest czy będzie przełożonym. Nie każdy z nas jest czy będzie babcią i dziadkiem. Każdy z nas ma szansę zasilić – jak mawia jeden z moich znajomych – grono stypendystów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Warto o tym pamiętać.

 

Komentarz do Ewangelii  –  21 lipca 2024,

16 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 6,30–34

Apostołowie powrócili do Jezusa i opowiedzieli Mu o wszystkim,  czego dokonali i czego nauczali.  A On rzekł do nich:  „Idźcie sami na miejsce odludne i trochę odpocznijcie”.  Tak wielu bowiem przychodziło i odchodziło,  że nawet na posiłek nie mieli czasu.

Odpłynęli więc łodzią na miejsce pustynne.  Ale widziano ich odpływających.  Wielu to zauważyło.  Przybyli więc tam pieszo ze wszystkich miast,  nawet ich wyprzedzając.  Kiedy Jezus wyszedł na brzeg,  ujrzał wielki tłum.  Ulitował się nad nimi,  ponieważ byli jak owce, które nie mają pasterza.  I długo ich nauczał.

———————————————————

Jezus poleca uczniom, aby odpoczęli.  Człowiek nie może wciąż pracować;  potrzebuje odpoczynku.  I nie chodzi tu tylko o regenerację sił.  Potrzebne są też chwile dystansu wobec zwykłych codziennych prac,  aby spojrzeć szerzej,  aby ogarnąć całokształt naszych zadań.  Nie można pozwolić na to,  aby tak skoncentrować się na zadaniach pilnych,  że już nie ma czasu na zadania ważne.

Wkrótce otrzymamy kolejne ważne zadanie.  W niedziele roku  „B”  w liturgii Kościoła czytamy teksty Ewangelii według św. Marka,  krótszej od czytanej w latach  „A”  Ewangelii według św. Mateusza,  czy też czytanej w roku  „C”  Ewangelii według św. Łukasza.  Dlatego,  począwszy od 17-tej niedzieli zwykłej aż do 21-szej,  przez pięć niedziel  (w tym roku: od 28 lipca do 25 sierpnia)  będziemy czytać inny tekst.  Który?

Pod koniec dzisiejszego fragmentu słyszymy,  że Jezus długo nauczał ludzi,  ponieważ byli jak owce, które nie mają pasterza.  Przez kolejnych pięć niedziel będziemy zatem słuchać takiej nauki.  Kościół wybrał dla nas 6-ty rozdział Ewangelii wg. św. Jana.  Jest to tzw. wielka mowa eucharystyczna:  prawda o Eucharystii jako darze Jezusa dla tych,  którzy są jak owce bez pasterza.

Eucharystia to dar,  który przewyższa wszelkie pragnienia:  otrzymujemy w niej więcej,  niż jesteśmy w stanie zapragnąć czy nawet pomyśleć.  A jednak z tym darem miewamy kłopoty.  Często napotykamy ludzi,  którzy wobec trudnych lub bolesnych doświadczeń doznają pokusy oddalania się od Boga.  Zaniedbują Msze święte,  przestają uczestniczyć w Komunii świętej.  Jak im pomóc?

Pomagamy im,  jeśli sami umiemy uszanować Boże dary.  Prawdziwy szacunek, to nie tyle zachowanie dystansu,  ile wdzięczność za otrzymane dary i zgoda na to,  aby otrzymywana w nich Boża łaska przemieniała nasze życie.  

 

Komentarz do Ewangelii  –  14 lipca 2024,

15 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  Mk 6,7–13

Jezus przywołał do siebie Dwunastu i zaczął ich rozsyłać po dwóch.  Dał im władzę nad duchami nieczystymi.  Nakazał też,  aby niczego nie zabierali w drogę prócz laski:  ani chleba, ani torby podróżnej, ani pieniędzy.  „Włóżcie na nogi sandały,  ale dwóch ubrań nie zakładajcie!”.  Mówił do nich:  „Gdziekolwiek wejdziecie do domu,  zatrzymajcie się tam,  aż do czasu,  gdy będziecie opuszczać to miejsce.  Jeśli w jakiejś miejscowości was nie przyjmą i nie zechcą was słuchać,  wyjdźcie stamtąd i strząśnijcie pył z waszych nóg, na świadectwo dla nich”.  Oni poszli więc i wzywali do nawrócenia.  Wyrzucili wiele demonów i namaścili olejem wielu chorych,  przywracając im zdrowie.

———————————————————

Czy uczniowie Jezusa spodziewali się,  że zostaną posłani z ważną misją?  Chyba nie;  raczej oczekiwali,  że najpierw Jezus sam na nowo przywróci królestwo Izraela  (Dz 1,6).  A Jezus najpierw posyła właśnie ich:  aby poszli i wzywali do nawrócenia.  Wiemy,  że nie jest to proste ani łatwe,  nawet jeśli dana im została władza nad duchami nieczystymi.

Trzeba pamiętać,  że nic nie istnieje bez sensu i nikt nie jest stworzony bez celu.  Warto zapytać:  czy zdaję sobie sprawę z tego,  do jakiej misji ja sam jestem powołany?  To może być trudne:  czasem na samym początku droga takiej misji  bywa nie do przewidzenia!

W Nowym Przymierzu każdemu został przyrzeczony dar Ducha Świętego.  Osobiste powołania bywają różne,  ale każdy,  w oparciu o otrzymany Dar,  ma świadczyć o tym,  że Jezus jest obecny w naszym życiu jako nasz Pani i nasz Zbawiciel.  Każdy ma świadczyć o tym przez własny sposób życia,  a jeśli trzeba,  także słowem.  Nasza misja stawia nam bardzo wysokie wymagania wobec nas samych.

Zawsze byli,  są i będą ludzie,  którzy deklarując swoją wiarę ulegają pokusom „rozmiękczania” jej,  zgodnie z aktualnymi „trendami zeświecczenia”.  Doznajemy pokus,  aby „zredukować” naukę Jezusa do tej jej części,  na którą wszyscy są gotowi zgodzić się;  także współcześni „post-chrześcijanie”.   Ale jeśli głosimy tylko to,  co inni chcą usłyszeć,  zdradzamy misję proroczą.  Proroctwo nie jest „demokratyczne”!! :  to sam Bóg powołuje.  Nie jest to powołanie do odnoszenia sukcesów,  wedle ludzkiej miary i wyobraźni.  Naszym zadaniem jest nie tyle skuteczność przekonywania,  ile wierność misji.  Mamy żyć dzięki naszej wierności  (Ha 2,4).

 

Komentarz do Ewangelii  –  7 lipca 2024,

14 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  Mk 6,1–6

Jezus udał się do swego rodzinnego miasta,  a Jego uczniowie szli za Nim.  W szabat zaczął nauczać w synagodze.  Wielu słuchających Go dziwiło się i mówiło:  „Skądże to ma?  Co to za mądrość została Mu dana?  I takich nadzwyczajnych cudów dokonuje!  Czy nie jest On cieślą,  synem Maryi,  a bratem Jakuba,  Jozesa,  Judy i Szymona?  A Jego siostry,  czy nie mieszkają tutaj wśród nas?”.  I powątpiewali w Niego.

A Jezus powiedział do nich:  „Tylko w swojej ojczyźnie,  wśród swoich krewnych i we własnej rodzinie prorok może być tak lekceważony”.  I nie mógł tam dokonać żadnego cudu,  tylko kilku chorych uzdrowił,  kładąc na nich ręce.  Dziwił się też ich niedowiarstwu.  Potem obchodził okoliczne wsie i nauczał.

———————————————————

Przed tygodniem rozważaliśmy ewangeliczny przekaz,  według którego Jezus niejako oddaje swoją boską moc do dyspozycji wierzących.  Owocem,  a zarazem znakiem tego jest uzdrowienie ciężko chorej kobiety,  która potrafiła podjąć ryzyko wiary.  Dziś,  niestety,  możemy zauważyć odwrotność tamtej sytuacji:  w wyniku niedowiarstwa Jego współziomków,  mieszkańców Nazaretu,  Jezus nie mógł tam dokonać żadnego cudu.

Mieszkańcy Nazaretu dziwią się i powątpiewają wobec nauczania i dzieł Jezusa.  Wydaje się im,  że Go znają:  przecież wychowywał się wśród nich,  więc zapewne dobrze wiedzą,  czego można spodziewać się po Nim.  Można zatem przewidywać bieg wydarzeń.  To złudzenie jest groźne,  gdyż nie uwzględnia,  a nawet wydaje się nie dopuszczać możliwości nadzwyczajnych działań Bożych w człowieku.   Tymczasem doświadczenie uczy,  że łaska Boża może owocować darami,  które obdarowanego prowadzą drogami nie do przewidzenia.

Gdy w 1897 roku,  w wieku 24 lat zmarła święta Teresa z Lisieux,  jej siostry w klasztorze karmelitanek zastanawiały się,  co dobrego można napisać o niej w klasztornej kronice;  wydawało się,  że w jej krótkim życiu nic wielkiego nie zdążyło się wydarzyć.  A właśnie święta Teresa w 1927 roku została ogłoszona patronką misji katolickich,  a w 1997 doktorem Kościoła,  czyli została uznana w Kościele za autentyczną mistrzynię chrześcijańskiej wiary.  Podobną drogę przeszła święta Faustyna Kowalska.  Możemy więc także i dziś doświadczać tego,  jak Boża moc objawia się w ludzkiej słabości.  Trzeba nam tylko zdobyć się na odwagę ufności wobec Boga.

 

2024-06-30 – Mk 5,21-43 Wiara daje życie

Ks. Michał Palowski

Internet opisuje bieżące wydarzenia tworząc memy. Rzymianie prawa i zasady rządzące życiem ujmowali w sentencje i paremie. Żydzi spisywali swoje doświadczenia w księgach mądrościowych.

Na dobrą sprawę każde zdanie z usłyszanego dopiero co fragmentu wyjętego z Księgi Mądrości jest niczym koncentrat, który może stać się kanwą osobnej homilii. Naśladując stylistykę autora natchnionego, możemy przesłanie płynące z fragmentu świętomarkowej ewangelii zawrzeć w stwierdzeniu: wiara daje życie.

Wiara – posiłkuję się Katechizmem Kościoła Katolickiego – jest osobowym przylgnięciem całego człowieka do Boga, który się objawia. Obejmuje ona przylgnięcie rozumu i woli do tego, co Bóg objawił o sobie przez swoje czyny i słowa (KKK 176). Wiara ma więc podwójne odniesienie: do osoby i do prawdy; akt wiary odnosi się do prawdy przez zaufanie osobie, która o niej świadczy (KKK 177). I dalej: w ręku Boga – tchnienie życia i dusza każdego człowieka (Hi 12,10) (KKK 2318), dlatego każde życie ludzkie od chwili poczęcia aż do śmierci jest święte, ponieważ osoba ludzka była chciana dla niej samej na obraz i podobieństwo Boga żywego i świętego (KKK 2319).

Innymi słowy wiara jest spotkaniem dwóch wolności, dialogiem dwóch miłości. Jej owocem jest nie tylko osobista relacja, jaka powstaje między Bogiem a człowiekiem, ale i publiczna łącząca tych, którzy w Boga i Bogu uwierzyli. W konsekwencji poczynionego wyboru wiara staje się programem na życie.

Zajrzyjmy do Pisma Świętego: Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał stwarzając (por. Rdz 2,3). Apostołowie zebrali się u Jezusa i opowiedzieli Mu wszystko, co zdziałali i czego nauczali. A On rzekł do nich: «Pójdźcie wy sami osobno na miejsce pustynne i wypocznijcie nieco!». Tak wielu bowiem przychodziło i odchodziło, że nawet na posiłek nie mieli czasu. Odpłynęli więc łodzią na miejsce pustynne, osobno (Mk 6,30-32).

Odpoczynek ma Boży rodowód. Bóg nie tylko go zaleca, ale i sam – jako pierwszy – daje dobry przykład. Letnie miesiąc to dla wielu z nas czas wypoczynku. Warto go dobrze spożytkować nie tylko na poznanie nowych miejsc i zamieszkujących je ludzi, ale również na ożywienie dotychczasowych relacji, na które w natłoku codziennych obowiązków być może brakowało czasu i sił. Również tej z Bogiem, której na imię wiara.

Boże – Stwórco, który kazałeś nam być na ziemi turystami i pielgrzymami w drodze do Twojego domu spraw, abyśmy w tej naszej wędrówce kierowali się Twoimi przykazaniami, posilali się Twoim chlebem i cieszyli się pięknem otaczającego świata. A to wakacyjne wypoczywanie niech będzie przedsmakiem wiecznego odpoczynku w Tobie (Modlitwa o mądre wykorzystanie urlopu).

Komentarz do Ewangelii  –  9 czerwca 2024,

10 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 3,20–35

Pewnego razu Jezus wszedł do domu,  a zbiegł się taki tłum,  że nie mieli chwili na zjedzenie chleba.  Gdy Jego krewni usłyszeli o wszystkim,  przyszli,  aby Go powstrzymać.  Mówiono bowiem,  że odszedł od zmysłów.

Nauczyciele Pisma natomiast,  którzy przyszli z Jerozolimy,  mówili,  że opętał Go Belzebub i że wyrzuca demony mocą ich przywódcy.  Wtedy przywołał ich do siebie i mówił do nich w przypowieściach:  „Jak może szatan szatana wyrzucać?  Jeśli jakieś królestwo jest wewnętrznie skłócone,  to takie królestwo nie może przetrwać.  (…)  Jeśli więc szatan powstał przeciwko sobie i jest wewnętrznie skłócony,  to nie może przetrwać,  lecz koniec z nim.  (…)

Zapewniam was:  Wszystkie grzechy będą ludziom odpuszczone,  a nawet bluźnierstwa,  których by się dopuścili.  Kto by jednak zbluźnił przeciwko Duchowi Świętemu,  nigdy nie otrzyma odpuszczenia:  będzie winien grzechu wiecznego”.  Mówili bowiem:  „Opętał Go duch nieczysty”.

Wtedy przyszła Jego Matka i bracia.  Stojąc na zewnątrz,  prosili,  aby Go przywołać.  (…)  Powiedzieli Mu:  „Twoja Matka i Twoi bracia,  i Twoje siostry są na zewnątrz i dopytują się o Ciebie”.  Odpowiedział im:  „Kto jest moją matką i braćmi?”.  I patrząc na siedzących dokoła,  powiedział:  „Właśnie oni są moją matką i moimi braćmi.  Bo kto wypełnia wolę Boga,  ten jest moim bratem, siostrą i matką”.

———————————————————

Dlaczego bluźnierstwo przeciw Duchowi Świętemu nie będzie odpuszczone?  Jak rozumieć owo bluźnierstwo?  Święty Jan Paweł II w encyklice  „Dominum et vivificantem”  („O Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata”, nr. 46)  wyjaśniał:

„Bluźnierstwo nie polega na słownym znieważeniu Ducha Świętego;  polega natomiast na odmowie przyjęcia tego zbawienia,  jakie Bóg ofiaruje człowiekowi przez Ducha Świętego,  działającego w mocy Chrystusowej ofiary Krzyża.  (…)   Wewnętrznym szafarzem tego odpuszczenia jest Duch Święty.  Zakłada ono całą prawdę nawrócenia,  dokonanego przez Niego w sumieniu człowieka”.

W praktyce,  grzechy przeciw Duchowi Świętemu można w dużej mierze sprowadzić do dwóch typów postawy moralnej.  Jeden, to zaprzeczanie destrukcyjnej roli zła,  które prowadzi do wniosku:  „mogę dalej grzeszyć,  to nie jest aż tak złe…”.  Drugi,  to zajęcie postawy:  „dary Boże są dla mnie moim zagrożeniem”  –  i może tu chodzić zarówno o te dary,  które sam mogę dostać,  jak i o te,  które otrzymują inni …   Tym bardziej więc potrzeba nam codziennego starania,  aby umieć przyjmować  (z wdzięcznością!!)  dary Ducha Świętego.

 

Komentarz do Ewangelii  –  2 czerwca 2024,

9 Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 2,23 – 3,6

Zdarzyło się,  że Jezus w szabat przechodził wśród zbóż,  a Jego uczniowie zaczęli po drodze zrywać kłosy.  Faryzeusze mówili do Niego:  „Zobacz!  Robią w szabat to,  czego nie wolno!”.  On im odpowiedział:  „Czy nigdy nie czytaliście,  co zrobił Dawid i jego towarzysze,  kiedy znaleźli się w potrzebie i byli głodni?  Jak za najwyższego kapłana Abiatara wszedł do domu Bożego i jadł poświęcone chleby,  które wolno spożywać tylko kapłanom,  i dał je również tym,  co z nim byli”.  Mówił im też:  „Szabat jest ustanowiony dla człowieka,  a nie człowiek dla szabatu.  Tak więc Syn Człowieczy jest Panem również szabatu”.

Wszedł znowu do synagogi.  Był tam człowiek,  który miał bezwładną rękę,  a oni obserwowali Jezusa,  czy uzdrowi w szabat,  ponieważ chcieli Go oskarżyć.  Wtedy powiedział do człowieka z bezwładną ręką:  „Wyjdź na środek”.  Ich zaś zapytał:  „Czy wolno w szabat dobrze czynić,  czy źle czynić?  Ratować życie,  czy zabić?”.  Lecz oni milczeli.  I spojrzał na nich z gniewem,  zasmucony z powodu niewrażliwości ich serca,  a do tego człowieka powiedział: „Wyciągnij rękę!”.  Wyciągnął,  a jego ręka stała się znowu sprawna.  Faryzeusze zaś wyszli zaraz i naradzali się ze zwolennikami Heroda,  w jaki sposób Go zabić.

———————————————————

Czym jest prawo?  Święty Tomasz z Akwinu tłumaczył:  jest to rozumne rozporządzenie na rzecz dobra wspólnego,  obwieszczone przez tego,  kto sprawuje władzę nad wspólnotą.  Klasyczna definicja odnosi je do troski o dobro wspólne,  czyli o takie dobro każdego poszczególnego człowieka,  które może być zrealizowane tylko we wspólnocie i przez wspólnotę.  Ma ono wyrażać wartości,  które odczytujmy w procesie rozumnej oceny poszczególnych działań i postaw.

Faryzeusze z przytoczonego fragmentu Ewangelii przyjęli inny model prawa:  nie odwołują się do rozumu,  nie szukają dobra wspólnego.  Gdy Jezus pyta,  co wolno uczynić w szabat,  nie odpowiadają.  Dla nich,  Boże prawo zostaje zakonserwowane w pewnym układzie przepisów,  które same z siebie mają człowiekowi przynieść usprawiedliwienie.  Zarówno akceptacja społeczna jak i zbawienie należą się temu,  kto te przepisy przestrzega,  nawet wtedy,  gdy już straciły jakiekolwiek odniesienie do dobra wspólnego.  Pamiętajmy,  takie pokusy mogą pojawić się zawsze i wszędzie.  Trzeba nad nimi panować – a to z konieczności oznacza stałe nawroty do procesu rzetelnej oceny tego,  co rozpoznajemy jako prawdziwe,  jako dobre i jako piękne.

 

2024-06-02 – Mk 2,23-38 Taka sytuacja

Za nami Boże Ciało. Panowie niosący baldachim i dzieci sypiące kwiaty swoim strojami przypomnieli o rolniczych korzeniach naszej parafii.

Rolnicze skojarzenia przywodzi również obraz apostołów łuskających kłosy. Dla faryzeuszów gest ten był tożsamy ze żniwami. W ich ocenie Dwunastu łuskając kłosy i jedząc zawarte w nich ziarna kosiło zboże, młóciło je i oczyszczało z plew. Apostołowie naruszyli tym samym święty czas szabatu.

Szabat był ostatnim dniem tygodnia, świętowanym przez Żydów jako dzień przeznaczony na modlitwę i odpoczynek. Tradycja świętowania szabatu jest zakorzeniona w biblijnym opisie stworzenia świata, według którego Bóg w siódmym dniu po zakończeniu dziele przestał pracować, a następnie pobłogosławił ten dzień i ustanowił go świętym. Od początku istnienia biblijnego Izraela szabat stanowił centrum żydowskich praktyk religijnych. Żydowskie prawodawstwo bardzo ściśle obwarowało ten dzień stosownymi normami, które wyjaśniały, jak należy go świętować i od jakich prac bezwzględnie należy się powstrzymać. Tych ostatnich było aż trzydzieści dziewięć. Szabat był dniem radości oraz jedności między Bogiem a ludem Izraela. Jego zachowywanie stanowiło jeden z czynników umacniających narodową i religijną tożsamość Żydów.

Wracając do rolniczych początków naszej parafii, dla rolnika było i jest czymś oczywistym, że czasem trzeba naruszyć niedzielny wypoczynek, kiedy zadbać o zwierzęta lub uprawy. Owa ludowa mądrość znalazła potwierdzenie w Katechizmie Kościoła Katolickiego: Obowiązki rodzinne lub ważne zadania społeczne stanowią słuszne usprawiedliwienie niewypełnienia nakazu odpoczynku niedzielnego. Wierni powinni jednak czuwać, by uzasadnione powody nie doprowadziły do nawyków niekorzystnych dla czci Boga, życia rodzinnego oraz zdrowia (KKK 2185).

W swojej polemice z faryzeuszami Jezus odwołując się do wydarzenia z czasów króla Dawida – kiedy głodnym wędrowcom pozwolono zjeść chleby pokładne zarezerwowane dla kapłanów – przypomina o zaspokojeniu w pierwszej kolejności najważniejszych ludzkich potrzeb, bo tylko wtedy człowiek potrafi skupić się na tym, co Boże.

Prawo jest ważne. Zdrowy rozsądek – zwłaszcza w sytuacji wyższej konieczności – również. Dobrze, gdy idą z sobą w parze.

 

Komentarz do Ewangelii  –  26 maja 2024,

Uroczystość Najświętszej Trójcy,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  Mt 28,16-20

Jedenastu uczniów poszło do Galilei,  na górę,  tak jak im Jezus nakazał.  Gdy Go zobaczyli,  oddali Mu hołd.  Niektórzy jednak nie dowierzali.

A Jezus podszedł do nich i powiedział:  „Otrzymałem pełną władzę w niebie i na ziemi.  Idźcie więc i pozyskujcie uczniów we wszystkich narodach!  Udzielajcie im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego!  Nauczajcie ich,  aby zachowywali wszystko,  co wam nakazałem.  A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni,  aż do końca świata”.

———————————————————

W poprzednią niedzielę,  w uroczystość Zesłania Ducha Świętego,  staraliśmy się otworzyć umysły na radość z Bożego daru,  a raczej:  z tego,  co dane.  Dziś próbujemy zwrócić się ku Temu,  który daje.  Jeśli już sam Dar przekracza nasze wyobrażenia i uzdalnia do dzieł niemal niepojęcie wielkich  (znane choćby z historii chrześcijaństwa inicjatywy:  szkoły, szpitale, opieka społeczna),  to o ile bardziej przekracza nasze pojmowanie sam Dawca …   Ale jak o tym mówić?

Popatrzmy na powszechnie znany,  prosty przykład:  dziecko uczy się modlitwy.  Mówi:  „W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego…”,   po czym pyta swą opiekunkę lub opiekuna:   „ – Syn – to Pan Jezus, prawda?  – a tamci dwaj Panowie, to kto?”.   Co odpowiemy temu dziecku,  skoro i my sami jesteśmy niewiele dalej na drodze zgłębiania Tajemnicy?  Śpiewamy:  „Niepojęta Trójco …”;  a także:  „Niebo, ziemia ani morze pojąć, co jest Bóg,  nie może …”.  Stajemy tutaj nie tyle wobec problemu,  który trzeba  (i można…)  rozwiązać;  stajemy wobec tajemnicy,  którą nam trzeba zgłębiać stale,  de facto – bez końca …

Jezus objawia Tajemnicę,  którą jest On sam!  Objawia ją nie jako nauczyciel filozofii czy teologii,  który Bożej prawdzie z konieczności przygląda się „z zewnątrz”:  On żyje i sam stanowi centrum tej Tajemnicy,  tajemnicy nie do wyczerpania,  która zatem zawsze może oświecać i umacniać nas,  także w życiu wiecznym!  Wieczność na pewno nie będzie nudna!

I zauważmy także:  żadna z Osób boskich nie mówi o sobie,  mówi o innych;  kieruje naszą uwagę nie do siebie,  ale do innych.  Ojciec, gdy mówi,  objawia coś o Synu;  Jezus mówi głównie o Ojcu.  Duch Święty nie uczy nas mówić „Ruah” do siebie  –  ale uczy mówić „Abba” do Ojca.  To tak, jak w dobrej, kochającej się rodzinie,  gdzie ojciec dba przede wszystkim o autorytet matki;  gdzie matka najpierw uczy dziecko mówić „tatusiu”  (a ściśle to właśnie znaczy słowo „abba”! …).  Jeśli nauczymy się tego,  sami będziemy mogli żyć miłością,  będącą w tajemniczy sposób odblaskiem życia Trójcy świętej.

 

2024-05-19 – J 15, 26-27; 16, 12-15 Zesłany, ale nie na zesłaniu

Ks. Michał Palowski

Za nami noc muzeów. Niepowtarzalne spotkanie z historią w blasku gwiazd.

Czas płynie. Ludzie przemijają. Pamięć zawodzi. Dzięki zgromadzonym w muzealnych salach zbiorom odkrywamy korzenie, z których wyrasta nasza tożsamość, zaś w chwilach wątpliwości możemy wracać do źródła, by zeń ponownie zaczerpnąć. Praca muzealników odsłania współczesnym ludzkie losy oraz dzieje utrwalone we wspomnieniach, dokumentach i eksponatach.

Duch Święty. Trzecia z Boskich Osób. Owoc miłości Ojca i Syna. Od nich Obu pochodzący. Przez Jezusa zwany Parakletem, czyli rzecznikiem, opiekunem, adwokatem. Zesłany na zgromadzonych w Wieczerniku apostołów, na zesłanie do muzeum nie trafił.

Kościół od swego zarania pouczony słowem Chrystusa, czerpiąc z doświadczenia Pięćdziesiątnicy i własnych „dziejów apostolskich”, wyznaje Ducha Świętego jako Pana i Ożywiciela, poprzez którego niezgłębiony Trójjedyny Bóg udziela się ludziom, zaszczepiając w nich zadatek życia wiecznego (por. Dominum et Vivificantem 1).

Przestrzenią obecności i działania Ducha Świętego w Kościele są sakramenty. Ochrzczony w imię Trójcy Świętej staje się świątynią Ducha Świętego. Bierzmowany, przyjmując znamię daru Ducha Świętego, zostaje umocniony Przezeń do mężnego wyznawania wiary oraz do postępowania według jej zasad. W Eucharystii Duch Święty uświęca chleb i wino, aby stały się Ciałem i Krwią Chrystusa. W sakramencie pokuty Duch Święty objawia się jako zesłany na odpuszczenie grzechów. Pierwszą łaską sakramentu namaszczenia chorych jest łaska umocnienia, pokoju i odwagi, by przezwyciężyć trudności związane ze stanem ciężkiej choroby lub niedołęstwem starości. Ta łaska jest darem Ducha Świętego, który odnawia ufność i wiarę w Boga oraz umacnia przeciw pokusom złego ducha, przeciw pokusie zniechęcenia i trwogi przed śmiercią. Sakrament święceń udzielany jest przez włożenie rąk, któremu towarzyszy uroczysta modlitwa konsekracyjna, w której prosi się Boga, by otrzymującemu święcenia udzielił łask Ducha Świętego, potrzebnych dla jego posługi. W sakramencie małżeństwa Duch Święty uświęca związek narzeczonych i daje im łaskę wytrwania, zaś ich miłość przez Niego umocniona staje się znakiem miłości Chrystusa i Kościoła.

Duch Święty zesłany na zgromadzonych w Wieczerniku apostołów, na zesłanie do muzeum nie trafił. Przenika Kościół. Ożywia Go i prowadzi. Przed Duchem Świętym nieustannie padajmy na kolana, błagając, aby On, jako Duch Ojca i Syna, obdarzył nas wszystkich błogosławieństwem i łaską (por. Dominum et Vivificantem 67). Amen.

 

Komentarz do Ewangelii  –  19 maja 2024,

Uroczystość Zesłania Ducha Świętego,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 15,26-27; 16,12-15

Jezus powiedział do swoich uczniów:  „Kiedy przyjdzie Wspomożyciel,  którego Ja poślę wam od Ojca  – Duch Prawdy,  który pochodzi od Ojca,  On będzie świadczył o Mnie.  Wy także powinniście dawać świadectwo o Mnie,  gdyż jesteście ze Mną od początku.  (…)

Miałbym wam jeszcze dużo do powiedzenia,  lecz teraz nie jesteście w stanie tego udźwignąć.  Po swoim przyjściu On – Duch Prawdy – poprowadzi was ku pełnej prawdzie.  Nie będzie bowiem mówił od siebie,  lecz powie to wszystko,  co usłyszy.  Będzie także nauczał o sprawach przyszłych.  On Mnie uwielbi,  gdyż będzie czerpał z tego,  co moje,  i będzie wam to głosił.  Wszystko,  co należy do Ojca,  jest moje;  dlatego powiedziałem:  Będzie czerpał z tego,  co moje,  i będzie wam to głosił”.

———————————————————

Wiele osób pamięta modlitwę świętego papieża Jana Pawła II w wigilię uroczystości Zesłania Ducha Świętego,  w czerwcu 1979 roku:  „Niech zstąpi Duch Twój!  I odnowi oblicze ziemi.  Tej Ziemi!”.  Te pamiętne słowa wypowiedziane na Placu Zwycięstwa w Warszawie stały się niejako mottem pierwszej pielgrzymki Ojca świętego do Ojczyzny.  Niemal wszyscy potrafili w tej modlitwie dostrzec siłę napędową zmian,  jakie potem u nas nastąpiły.  Dziś przeżywamy jakby „zmęczenie” biegiem spraw,  zarówno w polityce jak i w zwykłym,  codziennym życiu;  trzeba więc na nowo otworzyć się na moc Ducha,  którego Chrystus – Głowa Kościoła – nieustannie wylewa na swoje członki i w ten sposób buduje,  ożywia i uświęca Kościół.

Duch Święty pozwala światu wejść w „czasy ostateczne”,  w czas Kościoła;  w Królestwo już odziedziczone,  ale jeszcze nie do końca spełnione.  Po Wniebowstąpieniu Jezusa jest to nowa forma obecności Boga wśród ludzi.

Dary Ducha Świętego są nam dane dla uwielbienia Boga i uświęcenia człowieka.  Istnieje wiele,  bardzo różnych darów Ducha.  W liturgii śpiewamy:  „bez mocy Twojej łaski nie ma nic w człowieku,  nie ma nic,  co nie byłoby szkodliwe.”   Główne,  podstawowe dary to symboliczne  „3 M”:  dary Mądrości,  Miłości i Mocy.  Poprzez nie Duch Święty wyprowadza nas z bierności,  nijakości,  na rzecz twórczego działania.  Prośmy, aby te dary objawiały się i owocowały w życiu każdego z nas.  I abyśmy nie bali się robić z nich użytek,  w życiu osobistym,  rodzinnym i społecznym.

2024-05-12 – Mk 16,15-20 Dobrze nam tu być. Dobrze nam tam będzie

Ks. Michał Palowski

 

Ilekroć przychodziło mi głosić homilię w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego sięgałem po Balladę z gór z repertuaru Starego Dobrego Małżeństwa. Kilka lat temu odkryłem Modlitwę wspinacza, którą w 1979 roku pod Lhotse (8511 m.n.p.m.) napisał Ignacy Walentego Nendza, śląski himalaista, grotołaz, działacz harcerskiego i instruktor alpinizmu. Miesiąc temu, w wieku osiemdziesięciu lat sam odszedł do nieba.

W historii zbawienia najważniejsze wydarzenia działy się na górskich szczytach: ofiara Izaaka, zawarcie przymierza, kuszenie i błogosławieństwa, przemienienie, ukrzyżowanie, wniebowstąpienie. Doświadczenie spotkania z Bogiem sprawia, iż człowiek ma ochotę powtórzyć za św. Piotrem: Panie! Dobrze nam tu być (Mt 17,4).

Dobrze nam tu być, ale każda historia musi biec swoim torem. Także historia Boga, który stał się człowiekiem.

Pożyteczne jest dla was moje odejście. Bo jeżeli nie odejdę, Pocieszyciel nie przyjdzie do was. A jeżeli odejdę, poślę Go do was (J 16,7). Następstwem odejścia Jezusa, które dokonało się przez Wniebowstąpienie jest zesłanie Ducha Świętego, ono zaś rozpoczyna nowy etap życia i działalności Kościoła, gdzie Jezus obecny w swoim Słowie i sakramentach przygotowuje nas na przyszłe spotkanie twarzą w twarz.

Z Katechizmu Kościoła Katolickiego: Wniebowstąpienie Chrystusa określa ostateczne wejście człowieczeństwa Jezusa do niebieskiego panowania Boga, skąd kiedyś powróci, które jednak obecnie zakrywa Go przed wzrokiem ludzi. Jezus Chrystus, Głowa Kościoła, poprzedza nas w chwalebnym Królestwie Ojca, abyśmy jako członki Jego Ciała żyli w nadziei, że pewnego dnia będziemy z Nim na wieki. Jezus Chrystus, po wejściu raz na zawsze do sanktuarium niebieskiego, wstawia się nieustannie za nami jako Pośrednik, który zapewnia nam nieustannie wylanie Ducha Świętego (Katechizm Kościoła Katolickiego, 665-667).

Nasza (…) ojczyzna jest w niebie. Stamtąd też jako Zbawcy wyczekujemy Pana naszego Jezusa Chrystusa (Flp 3,20), a że póki co jesteśmy na ziemi, pozostaje nam cierpliwość okraszona modlitwą. Na przykład taką:

O Panie, który dałeś nam św. Bernarda, patrona alpinistów i ludzi gór; błagamy Cię przez jego wstawiennictwo: chroń nas w czasie górskich wspinaczek, abyśmy doznawszy piękna natury powracali do swoich obowiązków napełnieni radością i siłą do służby Bogu i braciom; a kiedy żyjąc w dolinach, chcemy iść jego śladami, daj nam, błagamy Cię o Panie, łaskę zdobycia prawdziwego Szczytu, którym jest Chrystus, który króluje wraz z Tobą i Duchem Świętym na wieki wieków. Amen.

Komentarz do Ewangelii  –  12 maja 2024,

Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 16,15-20

Jezus ukazał się Jedenastu  (…)  i powiedział do nich:  „Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu!  Kto uwierzy i przyjmie chrzest,  będzie zbawiony;  a kto nie uwierzy,  ten się potępi.  Tym,  którzy uwierzą,  takie znaki będą towarzyszyć:  W moje imię będą wyrzucać demony,  będą mówić nowymi językami,  węże będą brać do rąk,  i choćby wypili coś zatrutego,  nie zaszkodzi im.  Będą na chorych kłaść ręce,  a ci zostaną uzdrowieni”.

A gdy Pan Jezus to do nich powiedział,  został wzięty do nieba i zasiadł po prawej stronie Boga.  Oni zaś rozeszli się i przepowiadali Ewangelię wszędzie,  a Pan współdziałał z nimi i potwierdzał naukę znakami,  które jej towarzyszyły.

———————————————————

Krótki, lakoniczny tekst Ewangelii według świętego Marka zdaje się sugerować,  że Jezus wstąpił do nieba zaraz po swoim zmartwychwstaniu;  od innych Ewangelistów wiemy jednak,  że odejście Jezusa miało miejsce po 40-tu dniach  (Dz 1,3),  i tak świętujemy je w liturgii Kościoła:  albo w sam dzień,  40 dni po uroczystości Zmartwychwstania,  albo w kolejną niedzielę,  zaraz po tym terminie.

Dzisiejsze święto przypomina:  Pan Jezus odszedł,  nie towarzyszy nam już tak bezpośrednio,  jak przed swoją śmiercią,  ale upewnia nas,  że jest z nami przez wszystkie dni, aż do końca świata  (Mt 28,20).  Nam,  żyjącym w tym obecnym świecie,  tu i teraz,  zlecił konkretne zadanie:  Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu!  Wzywa nas,  abyśmy,  wypełniając tę misję,  wytrwale wędrowali do naszej prawdziwej ojczyzny,  tej w niebie – gdyż tam jest dom Ojca!

Jezus jest z nami:  bez Jego obecności i pomocy nie mielibyśmy ani rozeznania ani sił do tej pielgrzymki.  Święty Leon Wielki,  papież z połowy V-go wieku,  tłumaczył:  „Jezus,  który do nas zstąpił,  nie opuścił swego Ojca,  a wstępując do Ojca,  nie opuścił swoich uczniów”  (Kazanie 2 o Wniebowstąpieniu, 3).  On sam karmi nas w drodze.  Karmi sobą,  poucza,  prowadzi słowami Objawienia,  posyła Ducha Świętego,  abyśmy mogli stopniowo zrozumieć to,  co nam objawia,  i wiernie pełnić zleconą nam misję.

Wniebowstąpienie Jezusa oznacza także,  iż niebo i ziemia nie stanowią już niepowiązanych wzajemnie obszarów rzeczywistości,  bez żadnych relacji między nimi.  W naszym poznaniu ujmujemy je inaczej,  gdyż czym innym jest poznanie rozumu,  czym innym poznanie wiary;  ale istnieje ścisła więź jednego z drugim,  właśnie przez obecność Zmartwychwstałego Pana.  O tym też trzeba pamiętać.

 

Komentarz do Ewangelii  –  5 maja 2024,

6-ta niedziela wielkanocna,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 15,9-17 :

Jezus powiedział do swoich uczniów:  „Jak Mnie umiłował Ojciec,  tak i Ja was umiłowałem.  Trwajcie w mojej miłości.  Będziecie zaś trwać w mojej miłości,  jeśli zachowacie moje przykazania,  podobnie jak Ja spełniłem przykazania mojego Ojca i trwam w Jego miłości.

Powiedziałem wam to,  aby wypełniała was moja radość i aby ta radość była doskonała.  To jest bowiem moje przykazanie,  abyście się wzajemnie tak miłowali,  jak Ja was umiłowałem.  Nie ma większej miłości nad tę,  gdy ktoś poświęca swoje życie za przyjaciół.  Wy jesteście moimi przyjaciółmi,  jeśli spełniacie wszystko,  co wam polecam.   Już nie nazywam was sługami,  bo sługa nie wie,  co czyni jego pan.  Nazwałem was przyjaciółmi,  gdyż dałem wam poznać wszystko,  czego dowiedziałem się od Ojca.  To nie wy wybraliście Mnie,  lecz Ja wybrałem was i Ja wyznaczyłem was,  abyście szli,  przynosili owoc i aby wasz owoc był trwały;  aby mój Ojciec dał wam wszystko,  o co Go poprosicie w moje imię.  To wam nakazuję,  abyście się wzajemnie miłowali”.

———————————————————

Słyszymy dziś dalszy ciąg tekstu Ewangelii czytanego przed tygodniem.  Wezwanie do trwania w Jezusie przybiera coraz bardziej konkretną formę:  Jezus zaprasza, abyśmy trwali w Jego miłości.

Miłość to obecność,  istnienie przy ukochanej osobie i dla niej;  trwanie przy niej.  Miłość to czynienie dobra.  Sam Jezus poucza,  jak należy je czynić i wyraźnie nam to mówi:  Zapewniam was;  Wszystko,  co zrobiliście dla jednego z tych najmniejszych moich braci,  zrobiliście dla Mnie  (Mt 25,40).

Miłość wreszcie znaczy: zaufanie.  Sam Bóg zaufał nam w zdumiewający sposób.  Tak dalece szanuje naszą rozumność,  że nie narzuca nam swej prawdy w formie oczywistości nie do odparcia.  Tak dalece szanuje naszą wolność,  że nie odbiera nam jej nawet wtedy,  gdy czynimy z niej ewidentnie zły użytek.

Miłość względem Boga,  zaufanie do Niego oznacza,  że w naszym życiu trzeba nie tylko liczyć się z Bogiem,  pełnić Jego wolę;  ale trzeba też umieć liczyć na Boga,  na to,  że On sam doprowadzi nas do swego domu,  do naszej właściwej ojczyzny.  Nawet wtedy,  gdy pełne,  bezwarunkowe zaufanie wobec Boga zdaje się przekraczać nasze siły,  nie bójmy się:  trzeba wytrwale uczyć się go, trzeba troszczyć się o to,  aby konsekwentnie umacniać je i pogłębiać.

 

2024-04-28 – J 15,1-8 Wy trwajcie. Wytrwajcie.

Ksiądz Michał Palowski

Nie znam się na ogrodnictwie, ani na uprawie winorośli jednak nie potrafię oprzeć się przekonaniu, że treść odczytanej dopiero co ewangelii przywodzi na myśl proces szczepienia drzewek, zaś w przestrzeni sakramentalnej chrzest święty.

Symboliczna warstwa przypowieści odnosi się do relacji między Ojcem, Jezusem i wspólnotą, którą On skupił wokół siebie. Tak jak niegdyś zwracał się do apostołów i uczniów, tak dziś mówi do Kościoła, tak dziś mówi do nas.

Kto trwa we mnie, a Ja w nim ten przynosi owoc obfity. Słowa te łączą obraz krzewu winnego z „językiem trwania” charakterystycznym dla pożegnalnych mów Jezusa. Wspominane w innych miejscach janowej ewangelii przynoszenie owocu zakłada podejmowania działań misyjnych, jak miało to miejsce w przypadku św. Pawła w pierwszym czytaniu, chociaż w bezpośrednim kontekście mowy mogą stanowić ogólną charakterystykę życia chrześcijańskiego, do czego zachęca św. Jan w drugim z dzisiejszych czytań.

Zaszczepienie gałązek na pniu skutkuje trwałym połączeniem. Nie inaczej ma się sprawa ze chrztem, który raz na zawsze czyni z nas przybrane Dzieci Boże i nieusuwalnie włącza nas w Kościół. Wszczepione w pień młode pędy mogą, dzięki korzeniom czerpać z zasobów ziemi, zakwitać i rodzić owoce. Podobnie jest z nami, ludźmi ochrzczonymi. Tym, co zasila naszą wiarę jest Boże słowo. Obcowanie z nim oczyszcza. Oświeca i wydobywa prawdę, co w konsekwencji przekłada się na trwanie w Jezusie i przynoszenie dobrych owoców.

Ku rozwadze. Z Księgi proroka Izajasza: Chcę zaśpiewać memu Przyjacielowi pieśń o Jego miłości ku swojej winnicy! Przyjaciel mój miał winnicę na żyznym pagórku. Otóż okopał ją i oczyścił z kamieni i zasadził w niej szlachetną winorośl; pośrodku niej zbudował wieżę, także i tłocznię w niej wykuł. I spodziewał się, że wyda winogrona, lecz ona cierpkie wydała jagody (Iz 5,1-2).

Jesteśmy w dobrych rękach. Mamy, w Kim trwać i od Kogo czerpać.

Wystarczy wytrwać.

 

Komentarz do Ewangelii  –  28 kwietnia 2024,

5-ta niedziela wielkanocna,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 15,1-8 :

Jezus powiedział do swoich uczniów:  „Ja jestem prawdziwym krzewem winorośli,  mój Ojciec zaś jest hodowcą winnej latorośli.  Każdą gałązkę,  która nie owocuje we Mnie,  odcina.  Tę zaś, która rodzi owoce,  oczyszcza,  aby dawała ich jeszcze więcej.  Wy już jesteście oczyszczeni dzięki nauce,  którą wam przekazałem.  Trwajcie we Mnie tak,  jak Ja w was.

Podobnie jak winna gałązka nie może owocować sama z siebie,  gdy nie trwa w krzewie,  tak też i wy,  jeśli nie będziecie trwać we Mnie.  Ja jestem krzewem winorośli,  a wy gałązkami.  Kto trwa we Mnie,  a Ja w nim,  ten przynosi obfity owoc,  gdyż beze Mnie nic nie możecie uczynić.  Jeśli ktoś nie trwa we Mnie,  będzie odrzucony jak gałązki i uschnie.  Zbiera się je,  wrzuca w ogień i spala.  Jeśli będziecie trwać we Mnie i jeśli moja nauka będzie w was trwać,  proście,  a spełni się wszystko,  cokolwiek tylko pragniecie.  Przez to bowiem doznał chwały mój Ojciec,  że przynosicie obfity owoc i jesteście moimi uczniami”.

———————————————————

Czytania dwóch kolejnych niedziel,  a więc fragmenty 15-go rozdziału Ewangelii według świętego Jana,  są częścią proklamacji nowego i wiecznego Przymierza,  które Jezus zawarł z nami przez swoja mękę,  śmierć,  zmartwychwstanie,  wniebowstąpienie oraz zesłanie Ducha Świętego.

Słyszymy słowa Jezusa:  beze Mnie nic nie możecie uczynić.  Każdy pragnie czynić dobro,  ale też każdy często boleśnie odczuwa własną słabość,  niezdolność do przekroczenia własnych ograniczeń.  Ot,  „chcemy dobrze, a potem wychodzi, jak zawsze”.

Doznajemy tu doświadczenia własnej grzeszności,  znacznie większej niż nasze grzechy;  gdyż nawet,  jeśli udaje się nam żyć względnie przyzwoicie,  to nie dlatego, że jesteśmy tak doskonali,  ale dlatego,  że Bóg w swoim miłosierdziu nas ochrania.  Stąd tak ważne osobiste „przylgnięcie do Jezusa”,  trwanie w Nim:  tylko w Nim mogę odnaleźć światło poznania oraz moc do czynienia dobra. 

Okres Wielkanocy otwiera nowe perspektywy.  Wiara w Jezusa to nie tylko „porządkowanie” obecnego,  danego tu i teraz świata.  To także obietnica uczestnictwa w świecie przyszłym,  w pełni odnowionym przez Zbawiciela.   Starajmy się trwać w Nim,  aby to uczestnictwo stało się udziałem każdego z nas.

 

2024-04-14 – Łk 24,35-47 Wcielenie. Wskrzeszenie

Ks. Michał Palowski

Jest jeden Bóg. Są trzy Osoby Boskie: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty. Syn Boży stał się człowiekiem, umarł za krzyżu i zmartwychwstał dla naszego zbawienia.

Po zmartwychwstaniu stanął pośród swoich uczniów i rzekł do nich: «Pokój wam!» Popatrzcie na moje ręce i nogi: to Ja jestem. Dotknijcie się Mnie i przekonajcie: duch nie ma ciała ani kości, jak widzicie, że Ja mam». Przy tych słowach pokazał im swoje ręce i nogi. Lecz gdy oni z radości jeszcze nie wierzyli i pełni byli zdumienia, rzekł do nich: «Macie tu coś do jedzenia?» Oni podali Mu kawałek pieczonej ryby. Wziął i jadł wobec nich (por. Łk 24,36.39-43).

W ludzkim ciele się narodził. Przez wcielenie swoje zjednoczył się jakoś z każdym człowiekiem. Ludzkimi rękami pracował, ludzkim myślał umysłem, ludzką działał wolą, ludzkim sercem kochał, urodzony z Maryi Dziewicy, stał się prawdziwie jednym z nas, we wszystkim do nas podobny oprócz grzechu (Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym, Gaudium et spes, 22). W ludzkim ciele – tym samym, choć nie takim samym – zmartwychwstał. Na dowód tego, że żyje jadł i pił z tymi, który się objawiał.

Mesjasz będzie cierpiał i trzeciego dnia zmartwychwstanie; w imię Jego głoszone będzie nawrócenie i odpuszczenie grzechów wszystkim narodom, począwszy od Jeruzalem. Wy jesteście świadkami tego (Łk 24,46-48). Bóg narodził się człowiekiem. Jako człowiek umarł i jako człowiek zmartwychwstał. Po ludzku niepojęte, że wszechmogący Bóg-Człowiek do kontynuowania swojej misji po zmartwychwstaniu zaprasza człowieka, by swoim życiem zaświadczył o Nim.

Człowiek jest zawsze w centrum Bożej optyki.

 

Komentarz do Ewangelii  –  21 kwietnia 2024,

4-ta niedziela wielkanocna,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  J 10,11-18 :

Jezus powiedział:  „Ja jestem dobrym pasterzem.  Dobry pasterz poświęca swoje życie za owce.  Najemnik zaś,  i ten który nie jest pasterzem ani właścicielem owiec,  gdy zobaczy zbliżającego się wilka,  opuszcza je i ucieka,  a wilk je porywa i rozprasza.  Jest bowiem najemnikiem i nie troszczy się o owce.

Ja jestem dobrym pasterzem.  Znam moje owce i one Mnie znają,  podobnie jak Mnie zna Ojciec i jak Ja znam Ojca.  Poświęcam też swoje życie za owce.  Posiadam jeszcze inne owce,  które wprawdzie nie są z tej zagrody,  lecz trzeba, abym je przyprowadził.  Pójdą one za moim głosem i tak powstanie jedna trzoda z jednym pasterzem.  Ojciec miłuje Mnie,  dlatego że oddaję swoje życie,  aby je znowu odzyskać.  Nikt mi go nie zabiera,  lecz oddaję je z własnej woli.  Posiadam bowiem władzę,  aby je oddać,  jak i ponownie odzyskać.  Takie polecenie otrzymałem od mojego Ojca”.

———————————————————

Czwarta niedziela wielkanocna bywa nazywana „niedzielą dobrego Pasterza”.   W odpowiedzi na polecenie samego Jezusa podejmujemy w tym dniu szczególną modlitwę o dobre powołania do kapłaństwa.  W liturgii czytamy fragmenty 10-go rozdziału Ewangelii według świętego Jana:  a więc tak czasem zwanej Ewangelii dobrego Pasterza.  Ten tekst nie ma jakiejś jednolitej narracji.  Sprawia wrażenie luźnych wątków,  dla których nicią przewodnią jest pasterska misja samego Jezusa.

Czytamy o pasterzu – ofiarnym opiekunie,  który zawsze i wszędzie troszczy się o wszystkie owce.  Jego pasterska misja to nie tylko zapewnienie żyznych, obfitych pastwisk czy obrona przed zagrożeniami;  to także osobista więź z owcami,  dzięki której troska staje się solidarnością w trudnościach.  Słyszymy też zapowiedź przyszłej jedności trzody,  pod opieką i przewodnictwem jednego Pasterza.  Miłość Boża,  objawiona w ofierze Chrystusa,  prowadzi nas,  aby zgromadzić w jedno rozproszone dzieci Boże  (J 11,52).

Bardzo tajemniczo brzmią słowa Jezusa:  znam moje owce i one Mnie znają,  podobnie jak Mnie zna Ojciec i jak Ja znam Ojca.  Często doświadczamy wątpliwości,  wręcz niepokoju:   na ile znamy Jezusa?  czy nie dopuściliśmy tu do poważnych zaniedbań?  Tej wypowiedzi Jezusa nie sposób zrozumieć;  ale ufamy, że w dniu ostatecznym On sam nam to wyjaśni.

 

Komentarz do Ewangelii  –  14 kwietnia 2024,

3-cia niedziela wielkanocna,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  Łk  24,35-48 :

Uczniowie opowiadali o tym,  co im się przydarzyło w drodze i jak  [Jezus]  dał się im poznać przy łamaniu chleba.

Gdy o tym rozmawiali,  On sam stanął pośród nich i powiedział:  „Pokój wam!”.  Zatrwożeni i przestraszeni sądzili, że widzą ducha.  Lecz On im powiedział:  „Czemu jesteście zmieszani i czemu wątpliwości budzą się w waszych sercach?   Spójrzcie na moje ręce i nogi!  To Ja jestem!  Dotknijcie Mnie i przekonajcie się.  Duch bowiem nie ma ciała ani kości,  a widzicie, że Ja mam”.  Gdy to powiedział,  pokazał im ręce i nogi.  Lecz gdy oni z radości jeszcze nie wierzyli i byli pełni zdumienia,  zapytał ich:  „Macie tu coś do jedzenia?”.  Oni podali Mu kawałek pieczonej ryby.  A On wziął i przy nich zjadł.

Potem rzekł:  „Oto moje słowa, które powiedziałem do was,  gdy byłem jeszcze z wami:  «Musi wypełnić się wszystko,  co jest napisane o Mnie w Prawie Mojżesza, u Proroków i w Psalmach»”.  Wtedy rozjaśnił im umysł,  aby rozumieli Pisma.  I powiedział:  „Tak jest napisane:  Chrystus będzie cierpiał, a trzeciego dnia zmartwychwstanie i w Jego imię zostanie ogłoszone nawrócenie na odpuszczenie grzechów wszystkim narodom,  rozpoczynając od Jeruzalem.  Wy jesteście świadkami tych rzeczy”.

———————————————————

Realność Zmartwychwstania przekracza nasze wyobrażenia.  Uczniowie chcą uwierzyć,  ale po doświadczeniu śmierci Jezusa na krzyżu jest to jakby ponad ich siły.  Łukasz notuje:  Jezus rozjaśnił im umysł, aby rozumieli Pisma.  Bez takiego „rozjaśnienia” niewiele rozumiemy z tego,  co duchowe;  a to przede wszystkim w tej dziedzinie dokonuje się działanie Boga w świecie i budowana jest nasza więź z Bogiem.  Nie pojmiemy tego na poziomie czysto naturalnym.

Jesteśmy dziś wezwani,  aby przechodzić od niewiedzy do poznania Jezusa,  naszego Pana i Zbawiciela.  Trzeba rozpoznać,  jak działa Bóg w moim życiu  (czy istnieje tam w ogóle coś,  co można zakwalifikować jako „przypadek”?).  Mogę czcić Boga ustami,  a zarazem być nieświadomy Jego działań wobec mnie,  zwłaszcza gdy nie dbam o wypełnianie Bożych przykazań.

Jezus przynosi pokój,  przezwyciężenie naszych lęków,  słabości,  grzeszności.  Nie jest to bierny „święty spokój”.  Obdarzając pokojem Jezus daje zadania:  mamy być świadkami tego,  że w Nim objawia się miłosierna miłość Boga do ludzi.  Nasza wiara ma objawiać się w świadectwie całego naszego życia.

 

 

 

2024-04-07 – J 20,19-31 Św. Tomasz od Bożego Miłosierdzia

Ks. Michał Palowski

Ten jeden z najbardziej rozpowszechnionych w świecie obrazów – wraz z koronką, Godziną Miłosierdzia, Litanią, Nowenną i świętem – wpisuje się w kult Miłosierdzia Bożego. Tego miłosierdzia, które sam Jezus nazwał największym przymiotem Boga, zaś wszystkie dzieła swoich rąk uznał za ukoronowane miłosierdziem (Dz 301).

Zmartwychwstanie Jezusa było i pozostanie wydarzeniem jedynym w swoim rodzaju. Przekraczało i nadal przekracza granice ludzkiego poznania. Nie ma więc powodów, by mieć za złe św. Tomaszowi, że domagał się namacalnego – dosłownie – dowodu. Myślę, że wielu z nas będąc na jego miejscu postąpiłoby podobnie.

Miłosierdzie niejedno ma imię. Katechizm wylicza siedem uczynków miłosierdzia w odniesieniu do ciała: głodnych nakarmić, spragnionych napoić, nagich przyodziać, przybyszów w dom przyjąć, więźniów pocieszać, chorych nawiedzać, umarłych pogrzebać oraz siedem w odniesieniu do ducha: wątpiącym dobrze radzić, nieumiejętnych pouczać, grzeszących upominać, strapionych pocieszać, krzywdy cierpliwie znosić, urazy chętnie darować, modlić się za żywych i umarłych. Tak pierwsze, jak i drugie mogą być spełniane i w sposób wspólnotowy, i w sposób indywidualny. Miłosierdzie jest esencją ewangelii. Wcieleniem jej w życie. Spotkaniem z żywym Jezusem z Nazaretu, którego Bóg namaścił Duchem Świętym i mocą. Dlatego że Bóg był z Nim, przeszedł On dobrze czyniąc i uzdrawiając wszystkich, którzy byli pod władzą diabła (por. Dz 10.38).

Na kartach ewangelii próżno szukać odpowiedzi na pytanie, czy Tomasz miał bliźniacze rodzeństwo lub był do kogoś tak bardzo podobny. Możemy jedynie gdybać. Co innego warte jest naszej uwagi. Bliźniaczość zakłada podwojenie. I tak właśnie winna mieć się sprawa z miłosierdziem. Doświadczenie go, czy z to Bożego, czy ludzkiego źródła; czy to w sferze ciała, czy to w przestrzeni ducha winno być dla nas inspiracją do podwojenia go. Amen.

 

Komentarz do Ewangelii  –  31 marca 2024,

Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego,  Msza święta w dzień :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 20,1-9 :

W pierwszym dniu tygodnia,  wczesnym rankiem,  gdy jeszcze panowały ciemności,  przyszła Maria Magdalena do grobu i zauważyła kamień odsunięty od grobowca.  Pobiegła więc i przybyła do Szymona Piotra oraz do innego ucznia,  którego Jezus kochał,  i oznajmiła im:  „Zabrano Pana z grobu i nie wiemy, gdzie Go złożono”.  Piotr i ten inny uczeń wyruszyli więc i udali się do grobu.  Obydwaj biegli razem,  lecz ten inny uczeń wyprzedził Piotra i jako pierwszy znalazł się przy grobie.  A gdy się pochylił, zobaczył leżące płótna.  Nie wszedł jednak do środka.

Przybył także idący za nim Szymon Piotr i on wszedł do grobowca.  Tam spostrzegł leżące płótna oraz chustę,  która była na Jego głowie.  Nie leżała ona razem z tamtymi płótnami,  lecz zwinięta osobno w innym miejscu.  Wtedy wszedł ten inny uczeń,  który dotarł wcześniej do grobu.  A gdy zobaczył, uwierzył.  Nie pojmowali bowiem jeszcze Pisma,  iż trzeba,  aby On powstał z martwych.

———————————————————

Wielka Noc,  wielki Dzień,  wielka Nowina:  Chrystus żyje,  choć został skazany na śmierć i zabity.  A skoro żyje,  to przebaczenie naszych win i wszelkie dary Ducha Świętego,  jakie nam obiecał,  są realne :  są trwałym elementem naszej nadziei.  Gdy umrzemy,  będziemy z Nim;  On prawdziwie jest Synem Bożym.  Bóg z Boga,  Światłość ze Światłości.

Czasem sądzimy,  że nasza wiara to coś wewnątrz nas,  zaledwie tolerowane.  Dziś w nocy i w świąteczny poranek jesteśmy wezwani,  aby wraz z całym stworzeniem ogłosić wszystkim wyznanie tej wiary :  Chrystus zmartwychwstał!

Ewangelia tego poranka,  pomimo niepojętości opisanego wydarzenia,  jest pełna radości i szczęścia.  Piotr i Jan biegną do grobu  (Jan biegnie szybciej, ale potem z szacunkiem czeka na Piotra);  początkowo nie rozumieją Pisma, ale gdy widzą,  zaczynają wierzyć.  Ich wiara wyprzedza zrozumienie tego,  co się stało.

Obaj, choć bardzo różni, są uczniami Jezusa.  W każdej naszej wspólnocie chrześcijan też spotykamy bardzo różnych ludzi:  każdy inaczej odbiera słowa Pisma.  Trzeba zatem nauczyć się wspólnie się radować,  przy wszelkich różnicach  osobowości i reagowania – tak jak trzeba uczyć się razem szukać Jezusa,  razem szukać prawdy.  W szczególności,  trzeba wspierać tych,  którzy na drogach naszych wspólnot otrzymali ważne zadania,  zwłaszcza papieża i biskupów.  Chrystus zmartwychwstał!                                              

 

 

2024-03-28 – J 13,1-15 Najważniejsza. Nie tylko w Wielki Czwartek

Ks. Michał Palowski

Kto – podobnie jak ja – ma siódemkę na początku numeru PESEL, dorastał oglądając filmy w reżyserii Stanisława Jędryki. Z Poldkiem Wanatowiczem i Dudusiem Fąferskim podróżowaliśmy nad Bałtyk za jeden uśmiech. Z Karioką i Cegiełką stawialiśmy na Tolka Banana. Z bandą rudego Pająka poszukiwaliśmy drugowojennego wojskowego sztandaru, nucąc przy tym: Można liczyć gwiazdy, można mierzyć czas, ale trzeba czuć, co w życiu ważne. To się nie da zważyć, a Ty szansę masz, aby podbić świat i poznać prawdę.

Z odpowiedzią na pytanie, co jest w życiu najważniejsze, któremu z przykazań należy dać pierwszeństwo spieszy sam Jezus: Pierwsze jest: Słuchaj, Izraelu, Pan Bóg nasz, Pan jest jeden. Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całym swoim umysłem i całą swoją mocą. Drugie jest to: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego. Nie ma innego przykazania większego od tych (Mk 12,29-31). Wtóruje Mu św. Paweł Apostoł w Pierwszym Liście do Koryntian: Teraz więc trwają wiara, nadzieja, miłość – te trzy: z nich zaś największa jest miłość (1 Kor, 13,13).

Najważniejsza jest miłość zaś, sakrament miłości, Najświętsza Eucharystia jest darem, jaki Jezus Chrystus czyni z samego siebie, objawiając nam nieskończoną miłość Boga wobec każdego człowieka. W tym przedziwnym sakramencie objawia się miłość największa, ta, która przynagla, by „życie swoje oddać za przyjaciół swoich” (J 15,13). Istotnie, Jezus „do końca ich umiłował” (J 13,1). Tymi słowami zapowiada Ewangelista Jego gest nieskończonej pokory: zanim umarł na krzyżu za nas, przepasawszy się prześcieradłem, umył uczniom nogi. Tak też, w sakramencie Eucharystii Jezus nadal miłuje nas „aż do końca”, aż po dar ze swego ciała i swojej krwi. Jakież zdziwienie musiało napełnić serca Apostołów wobec czynów i słów Pana podczas tej Wieczerzy! Jakiż zachwyt winna wzbudzić w naszym sercu tajemnica Eucharystii! (Sacramentum caritatis 1) – powtarzam za papieżem Benedyktem XVI.

Wchodząc w ten dni najświętsze ze wszystkich zyskujemy niepowtarzalną okazję, by klęcząc przy Jezusie osadzonym w ciemnicy i złożonym grobie po raz kolejny zapytać o to, co w życiu ważne i prosić, aby Miłość – jak pisał Karol Wojtyła w Poemacie o Bogu ukrytym – wszystko nam wyjaśniła, wszystko nam rozwiązała, a pozwawszy odpowiedź każdego dnia od nowa na Miłość odpowiadać miłością.

Amen.

 

Komentarz do Ewangelii  –  24 marca 2024,  Niedziela Męki Pańskiej (Palmowa),  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 11,1–10  oraz  Mk 14,1 – 15,47

…  Przyprowadzili osiołka do Jezusa i zarzucili na niego swoje płaszcze,  a On go dosiadł.  Wielu słało swoje płaszcze na drodze,  a inni zielone gałązki ścięte na polach.  Ci zaś,  którzy szli przed Nim i za Nim,  wołali:  „Hosanna!  Chwała Temu, który przychodzi w imię Pana.  Błogosławione nadchodzące królestwo naszego ojca Dawida.  Hosanna na wysokościach!”. … (Mk 11,7–10);

… Piłat powiedział:  „Jeśli chcecie, uwolnię wam króla Żydów?”.  Wiedział bowiem,  że wyżsi kapłani wydali Go z zawiści.  Wyżsi kapłani podburzyli jednak tłum,  aby domagał się raczej Barabasza.  Piłat ponownie powiedział do nich:  „Co chcecie,  abym uczynił z tym,  którego nazywacie królem Żydów?”.  A oni znowu krzyczeli:  „Ukrzyżuj Go!”.  Piłat odparł:  „Cóż więc złego uczynił?”.  Lecz oni tym głośniej krzyczeli:  „Ukrzyżuj Go!”.  Wtedy Piłat, chcąc zadowolić tłum, uwolnił Barabasza,  a Jezusa kazał ubiczować i wydał na ukrzyżowanie. … (Mk 15,9–15).

———————————————————

Dwa fragmenty tej samej Ewangelii – i podobne określenia: „tłum,” „wielu”…  Czy w tych dwóch wydarzeniach byli to za każdym razem całkiem inni ludzie,  czy może w jakiejś większej mierze ci sami ludzie ?

Byli tacy, którzy wierzyli, że Rabbi Jeszua z Nazaretu jest Mesjaszem;  byli tacy,  którzy uważali go za niebezpiecznego heretyka;  ale zapewne byli i tacy,  którzy wprawdzie nie mieli żadnych zdecydowanych poglądów,  ale dobrze wiedzieli,  że we właściwej chwili trzeba znaleźć się po właściwej stronie,  we właściwym obozie.  Tak po prostu, na wszelki wypadek.  Potem można będzie powiedzieć: „witaliśmy Ciebie, gdy wjeżdżałeś do Jerozolimy…”.  Ale też,  w razie czego,  będzie można powiedzieć:  „broniliśmy czystości wiary,  apelowaliśmy o karę śmierci dla tego heretyka…”

A potem przyjdzie Zmartwychwstanie – i już nie będzie tłumu!  Będą tylko bardzo nieliczni uczniowie,  którzy dostąpią łaski spotkania,  spotkania w ciszy,  aby mogli odbudować,  wzmocnić,  pogłębić swą wiarę.  „Moje królestwo nie jest z tego świata”…   Ci,  którzy nie uwierzyli,  nie zostali zaproszeni …

Dla nas dzisiaj to także ważna nauka:  z tego,  że ktoś głośniej krzyczy,  bynajmniej nie wynika,  że ma więcej racji,  więcej słuszności …   Czasem może być odwrotnie:  głośny krzyk ma zakryć własną, wewnętrzną niepewność wobec głoszonych  (koniunkturalnie)  poglądów.

Gdzie my w tym jesteśmy ?  Czy potrafimy przyjąć zaproszenie na święto Zmartwychwstania?       

 

Komentarz do Ewangelii  –  17 marca 2024,   5 Niedziela Wlk. Postu,  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 12, 20-33 :

Wśród tych,  którzy przybyli na święto,  aby oddać cześć Bogu,  byli także Grecy.  Przyszli oni do Filipa, pochodzącego z Betsaidy w Galilei, i poprosili:  „Panie, pragniemy zobaczyć Jezusa”.  Filip powiedział o tym Andrzejowi,  a następnie obaj przekazali to Jezusowi.  Jezus zaś im odrzekł:  „Nadeszła już godzina,  aby Syn Człowieczy doznał chwały.  Uroczyście zapewniam was:  Jeśli ziarno pszenicy wrzucone w ziemię nie obumrze, pozostanie tam samo;  jeśli zaś obumrze, przynosi obfity plon.  Ten, kto kocha swoje życie,  traci je;  ten zaś,  kto nie przecenia swojego życia na tym świecie,  zachowa je na życie wieczne.  Jeśli ktoś Mi służy,  niech idzie za Mną.  A gdzie Ja jestem,  tam będzie też mój sługa.  Jeśli ktoś Mi służy,  Ojciec okaże mu cześć.

Teraz jestem głęboko wstrząśnięty.  I cóż mam powiedzieć?  Ojcze, ocal Mnie od tej godziny?  Przecież przyszedłem z tego powodu – dla tej godziny.  Ojcze, uwielbij swoje imię!”.  Wtedy zabrzmiał głos z nieba:  „Już uwielbiłem i jeszcze uwielbię”.  Ludzie,  którzy tam stali i usłyszeli ów dźwięk,  mówili:  „Zagrzmiało”,  inni jednak twierdzili:  „Anioł przemówił do Niego”.  Jezus więc wyjaśnił:  „Głos ten rozległ się nie ze względu na Mnie,  lecz ze względu na was.  Teraz dokonuje się sąd nad tym światem.  Teraz zostanie usunięty władca tego świata.  Ja natomiast,  gdy zostanę wywyższony nad ziemię,  pociągnę wszystkich ku sobie”.  Powiedział to,  aby zaznaczyć,  w jaki sposób miał umrzeć.

———————————————————

Każdy  pragnie zobaczyć Jezusa.  Zobaczy Go prędzej i łatwiej,  jeśli znajdzie się apostoł, który jemu (jej) w tym pomoże.  Oznacza to,  że de facto wszyscy jesteśmy powołani,  aby sobie nawzajem pomagać:  ukazywać Jezusa,  Jego mądrość, miłość i moc,  obecne w naszym życiu.  Bóg nie stawia wymagań nierealnych:  jeśli czegoś od nas żąda,  wówczas da nam światło i siły niezbędne do właściwej odpowiedzi na Jego wezwanie,  do wypełnienia zleconego zadania.

Co w tym kontekście oznacza:  „obumierać”?  Trzeba odnaleźć Boże drogi w moim życiu.  Trzeba cierpliwie znosić przeciwności;  a także traktować z należytym dystansem moje własne plany oraz moją własną „ważność”!

Tym,  którzy chcą Go ujrzeć,  Jezus przypomina:  nie zobaczymy Go ani nie rozpoznamy,  jeśli nie jesteśmy gotowi uznać,  że to On wyznacza drogę każdemu z nas.  Mogę odnaleźć sens życia dopiero wtedy,  gdy zgodzę się,  aby On mnie prowadził;  aby sam pociągnął mnie ku sobie.  Wartość mojego życia pochodzi z dobra,  które czynię,  gdy idąc za Jezusem staram się wypełniać wolę Ojca.

 

2024-03-17 – J 12,20-33 Łaską jesteśmy zbawieni

Ks. Michał Palowski

 

Prosimy Cię, Panie, nasz Boże, udziel nam łaski, abyśmy gorliwie naśladowali miłość Twojego Syna, który oddał własne życie za zbawienie świata. To słowa kolekty mszalnej – modlitwy kapłana zbierającej w jedno nasze intencje – która dopiero co wybrzmiała kończąc obrzędy wstępne.

Przed pięcioma tygodniami posypaliśmy nasze głowy popiołem, który symbolizuje nie tylko pokutę, ale i oczyszczenie, jakie dokonuje się przez ogień. Warto dziś zatrzymać nad dwom wyjętymi z mszalnej kolekty terminami, jakimi są łaska i zbawienie. Oczyścić je z przeróżnych naleciałości i odświeżyć ich znaczenie.

Nasze usprawiedliwienie pochodzi z łaski Bożej. Łaska jest przychylnością, darmową pomocą Boga, byśmy odpowiedzieli na Jego wezwanie: stali się dziećmi Bożymi, przybranymi synami, uczestnikami natury Bożej i życia wiecznego (Katechizm Kościoła Katolickiego, 1996). Łaska jest uczestniczeniem w życiu Boga; wprowadza nas w wewnętrzne życie Trójcy Świętej. Przez chrzest chrześcijanin uczestniczy w łasce Chrystusa, Głowy swego Ciała. Jako „przybrany syn” chrześcijanin może odtąd nazywać Boga „Ojcem”, w zjednoczeniu z Jedynym Synem. Otrzymuje on życie Ducha, który tchnie w niego miłość i buduje Kościół (Katechizm Kościoła Katolickiego, 1997).

Z kolei zbawienie – powtarzam za księdzem Władysławem Łydką – to pojęcie zbliżone do wybawienia; wyzwolenia; ocalenia od zła, nieszczęścia. Oznacza wyzwolenie człowieka przez Boga z niewoli grzechu grożącej potępieniem wiecznym, i danie mu udziału w wiekuistym szczęściu samego Boga. Pojęcie zbawienia związane z pojęciem odkupienia, rozwinęło się stopniowo w ciągu kolejnych etapów Objawienia starotestamentalnego i nowotestamentalnego, jego interpretacji w tradycji Kościoła i we współczesnym nauczaniu kościelnym. Istotne dla całej historii biblijnej, a także dla wielu religii niechrześcijańskich było przekonanie o niewystarczalności samych wysiłków ludzkich do uwolnienia się od zła i o potrzebie zbawczej interwencji Boga. Stąd też całe dzieje Starego i Nowego Przymierza jawią się jako dzieło miłosierdzia Bożego, wyzwalające ludzi od wszelkiego zła oraz zapewniające szczęście i pokój w przymierzu z Bogiem. Zbawienie stanowi istotny sens całego posłannictwa Jezusa, Jego życia i działalności. Sens ten wyrażał się już samym imieniu Jezus, które tłumaczy się Pan zbawił. Apostołowie głoszą, że zbawienia dostąpić można jedynie przez wiarę w Chrystusa.

Zbawienie jest rzeczywistością już obecną, zapoczątkowaną przez wiarę i chrzest, ale zarazem przyszłą i już utożsamiającą się z życiem wiecznym w niebie. Mamy żyć rozumnie, sprawiedliwie i pobożnie. Zbawienie, choć jest darem Bożym, ma być także owocem naszej współpracy z łaską, ma być przedmiotem naszej specjalnej troski, która ma się zwłaszcza przejawiać w żywej wierze.

Łaska i zbawienie, które zbiegają się w świętopawłowym Liście do Efezjan – Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę. A to pochodzi nie od was, lecz jest darem Boga: nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił (Ef 2,8-9) – w naszym życiu winny przełożyć się na wdzięczność.

 

Komentarz do Ewangelii  –  10 marca 2024,  4 Niedziela Wlk. Postu,  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 3,14-21 :

Jezus powiedział do Nikodema:  „Podobnie jak Mojżesz na pustyni wywyższył węża,  tak też jest konieczne wywyższenie Syna Człowieczego,  aby każdy, kto w Niego wierzy,  miał życie wieczne.  Tak bardzo bowiem Bóg umiłował świat,  że dał swojego jednorodzonego Syna,  aby każdy,  kto w Niego wierzy,  nie zginął,  lecz miał życie wieczne.  Bóg przecież nie posłał swego Syna na świat,  aby go sądził,  lecz aby go zbawił.  Ten, kto w Niego wierzy,  nie podlega sądowi;  ten jednak, kto nie wierzy,  już został osądzony,  ponieważ nie uwierzył w to,  kim jest jednorodzony Syn Boży.

Sąd zaś polega na tym:  na świecie pojawiła się światłość,  lecz ludzie bardziej umiłowali ciemność niż światłość,  ponieważ ich czyny były złe.  Każdy bowiem, kto popełnia zło,  nienawidzi światłości i nie lgnie do niej,  aby jego czyny nie stały się jawne.  Ten natomiast, kto żyje w prawdzie,  zbliża się do światłości,  aby jego czyny były widoczne – jako dokonane w Bogu”.

———————————————————

Przeczytany tu dzisiaj tekst przypomina dwie kluczowe prawdy Bożego objawienia:  prawdy niezwykle ważne,  gdyż kreślą one główne linie naszego ludzkiego pojmowania rzeczywistości.

Najpierw prawda o Bogu:  że umiłował świat.  Umiłował całe stworzenie,  a już szczególnie każdego człowieka.  Święty Paweł napisał nam:  Bóg jest bogaty w miłosierdzie  (Ef 2,4).  Może najprościej jest powiedzieć,  że miłosierdzie to jest po prostu miłość Boga  (a więc sama Jego istota:  objawiono nam przecież,  że On jest miłością!)  rozważana w relacji do naszej ludzkiej grzeszności.  Bóg w swoim miłosierdziu nie posłał swego Syna na świat, aby go sądził,  lecz aby go zbawił.  Bóg pragnie,  aby zostało w pełni naprawione i wzbogacone to,  co popsuliśmy przez grzech,  i dlatego posyła Zbawiciela,  gdyż sami z siebie nie jesteśmy w stanie przywrócić zaburzonego przez nas ładu.

I druga prawda, o człowieku:  istnieje realne zagrożenie,  iż umiłuje on raczej ciemności niż światłość.  A przecież sens mojego życia zależy przede wszystkim od tego,  ile dobra uczynię w tym życiu.  Tylko w Bożym świetle można dostrzec,  gdzie naprawdę ofiarowany nam jest ten sens.

Wierzymy,  że nikt nie jest z góry skazany na bezsens:  życie każdego człowieka może mieć głęboki sens,  jeśli stara się czynić jak najwięcej dobra.  Trzeba nam tylko starannie zadbać o to,  aby żyć jak „dzieci światłości”.

 

Komentarz do Ewangelii  –  3 marca 2021,  3 Niedziela Wlk. Postu,  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 2, 13-25 :

Zbliżało się żydowskie święto Paschy i Jezus udał się do Jerozolimy.  Na dziedzińcu świątyni napotkał sprzedawców wołów,  owiec i gołębi oraz tych,  którzy prowadzili wymianę pieniędzy.  Wówczas splótł bicz ze sznurów i przepędził wszystkich z terenu świątyni,  również owce i woły.  Rozrzucił pieniądze tych,  którzy je wymieniali,  a ich stoły powywracał.  Sprzedawcom gołębi zaś nakazał:  „Zabierzcie stąd to wszystko i nie róbcie targowiska z domu mego Ojca!”.  Uczniowie przypomnieli sobie tekst Pisma:  Gorliwość o Twój dom pochłania Mnie.

Żydzi natomiast zwrócili się do Niego z pytaniem:  „Jakim znakiem wskażesz nam, że masz prawo to czynić?”.  Na to Jezus odpowiedział:  „Zburzcie tę świątynię,  a Ja w ciągu trzech dni ją wzniosę”.  Żydzi odrzekli:  „Czterdzieści sześć lat budowano tę świątynię,  a Ty chcesz ją wznieść w ciągu trzech dni?”.  On jednak mówił o świątyni swego ciała.  Kiedy więc powstał z martwych,  uczniowie przypomnieli sobie,  że właśnie to powiedział i uwierzyli Pismu oraz słowom Jezusa.

Podczas pobytu Jezusa w Jerozolimie na święcie Paschy wielu ludzi uwierzyło w imię Jego,  ponieważ widzieli znaki, które czynił.  Jezus jednak nie odsłaniał się przed nimi,  bo znał wszystkich.  Nie potrzebował także,  aby ktoś dawał Mu świadectwo o człowieku,  ponieważ sam wiedział,  co się w nim kryje.

———————————————————

„Żydzi żądają znaków”.  Jezus wskazuje im znak:  „Zburzcie tę świątynię,  a Ja w ciągu trzech dni ją wzniosę”.  Ewangelista komentuje:  „On jednak mówił o świątyni swego ciała”.  Użyte tu słowo  [„soma”]  w tej Ewangelii oznacza ciało ukrzyżowanego Jezusa.  Przed Jego śmiercią i zmartwychwstaniem nikt nie mógł zatem pojąć, co to oznacza.  Jest to wyjaśnienie raczej dla nas,  a nie dla ówczesnych Żydów.

Wezwani do głoszenia Chrystusa ukrzyżowanego,  musimy pójść jeszcze dalej,  ze świadomością,  że będzie to jeszcze trudniejsze do przyjęcia.  Święty Paweł wyjaśnia nam dziś:  „To, co głupie u Boga,  mądrzejsze jest od ludzi,  a co uchodzi za słabe u Boga,  mocniejsze jest od ludzi”  (1 Kor 1,25).  Przyjęcie orędzia Bożego wymaga daru łaski,  daru Bożego życia,  Bożego światła.  W okresie Wielkiego Postu prosimy o odnowę,  pogłębienie i rozwój tych darów.

W czasie Postu, jak każdego roku,  znowu przypomnijmy sobie warunek otrzymania daru:  trzeba oczyścić to,  co święte,  z tego,  co nieświęte.  Musimy umieć rozpoznać prawdziwą świętość,  sacrum,  gdyż tego wymaga wszelkie odrodzenie i pogłębienie naszej więzi z Bogiem.                                                                                 

Komentarz do Ewangelii  –  25 lutego 2024,  2–ga Niedziela Wlk. Postu, B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 9, 2-10 :

Jezus zabrał z sobą Piotra, Jakuba i Jana i wyprowadził ich z dala od ludzi na wysoką górę.  Tam przemienił się w ich obecności.  Jego ubranie stał się lśniąco białe tak,  jak żaden folusznik na ziemi nie potrafi wybielić.  I ukazał im się Eliasz z Mojżeszem,  którzy rozmawiali z Jezusem.

Wtedy Piotr powiedział do Jezusa:  „Rabbi, dobrze, że tu jesteśmy.  Postawimy trzy namioty:  jeden dla Ciebie,  drugi dla Mojżesza,  a trzeci dla Eliasza”.  Nie wiedział bowiem,  co powiedzieć,  tak byli przestraszeni.  I pojawił się obłok,  który ich zasłonił,  a z obłoku rozległ się głos:  „On jest moim Synem umiłowanym.  Jego słuchajcie!”.  Zaraz potem,  gdy się rozejrzeli,  nikogo nie widzieli.  Był z nimi tylko Jezus.

Kiedy schodzili z góry, nakazał im,  aby nikomu nie opowiadali o tym,  co widzieli,  dopóki Syn Człowieczy nie powstanie z martwych.  Zachowali to więc w tajemnicy,  tylko zastanawiali się między sobą, co znaczy powstać z martwych.

———————————————————

„Przemienienie”,  greckie „metamorfoza”,  odnosi się zarówno do „tego, co się widzi”  jak i „tego,  co się wie”.  Dla Apostołów, naocznych świadków,  jest to nowe doświadczenie widzenia i nowa wiedza o Jezusie.  On sam nie zmienia się:  „Jezus Chrystus wczoraj i dziś ten sam – i aż na wieki!”  (Hbr 13,8).

Słowa Piotra chyba lepiej odczytać:  „Rabbi, dobrze nam tutaj!”,  czy też: „wspaniale jest być tutaj!”  – bo też raczej jest to jakby doświadczenie ponadczasowego trwania, ponadczasowego błogosławieństwa.  Wierzymy,  że ta wizja,  wówczas dana tylko kilku uczniom,  kiedyś będzie dana także i nam.

Święty papież Leon Wielki napisze później  (około połowy 5-go wieku):  „W przemienieniu Chrystusa chodziło głównie o to,  aby z serc uczniów usunąć zgorszenie krzyża i by uniżenie dobrowolnie przyjętej męki nie zakłóciło wiary tych,  którym została objawiona wspaniałość ukrytej godności.

„Z nie mniejszą też troską podbudowywał Pan swoim przemienieniem nadzieję Kościoła świętego w tym celu,  by całe ciało Chrystusowe dowiedziało się,  jaką zostało obdarowane mocą przemiany  i aby wszystkie jego członki mogły spodziewać się udziału w tej chwale,  którą wcześniej rozbłysła Głowa.”

Światło Jezusa,  światło Jego Przemienienia ma oświecać nasze drogi.  Teraz, w tym świętym czasie Postu – ma prowadzić po trudnych drogach naszego nawracania się.

 

2024-02-18 – Mk 1,12-15 Pustynia

Ks. Michał Palowski

Cztery markowe wersety. Choć o pustyni, to pełne treści.

Hebrajskie słowo midbār, pustynia, pustkowie pierwotnie znaczyło miejsce wypasu. Ponieważ wiele terenów pustynnych w Palestynie było pokrytych skąpą roślinnością, w przeciwieństwie do Pustyni Syro-Arabskiej pozbawionej wszelkiej roślinności, przeto nomadzi mogli przemierzać je z osłami i trzodami. Wokół oaz skupiały się siedliska pasterzy i rolników.

Pustynia budzi w Biblii najczęściej negatywne skojarzenia. Jest to nędzne miejsce głodu, pragnienia i zaniku życia; nie jest zamieszkane, nie jest obsiewane, jest wystawione na wiatry, nawiedzane przez zwierzęta i demony; i pełne przerażających odgłosów. Jest ziemią Kania, Izmaela, Ezawa oraz zbójców i najeźdźców. Oprócz nomadów i wyjętych spod prawa, pustynię zamieszkują tylko obłąkani albo ci, dla których jest ona ostatnim miejscem ucieczki. Pustynia w sensie przenośnym jest ziemią ciemną czy krainą ciemności, przypominającą pierwotny stan wszechświata. Bóg chcąc ukarać ludzi może „nie stworzyć” ziemi, zamieniając ziemię uprawną w pustynię.

Pustynia jest także miejscem odnowy duchowej. Hagar, Mojżesz, Eliasz uciekają na pustynię i na niej spotykają Boga. Jezus też szuka samotności na pustyni. Pustynia przede wszystkim kojarzy się z wędrówką Izraela, o której opowiadają Księgi Wyjścia i Powtórzonego Prawa. Większość tekstów wspomina ten czas jako czas napięć między Bogiem a Jego ludem. Na pustyni też, na Górze Synaj/Horeb, Bóg zawarł przymierze z Izraelem, odnowione na pograniczu pustyni i Ziemi Obiecanej.

Nostalgia za życiem na pustyni i negatywne skojarzenia z pustynią dają się, paradoksalnie, z sobą uzgodnić. Izrael ma polegać na Bogu w tych tak bardzo niesprzyjających warunkach, a zachowując go, Bóg ukazuje swoją potęgę; tak jak Jezus nakarmił tłumy na pustyni. Pustynia jest też tyglem, w którym Bóg doświadcza Izraela i usuwa z niego tych, którzy nie mogą sprostać próbie.

Jak niegdyś Izrael wyszedł na pustynię, wędrując po niej do Ziemi Obiecanej, tak teraz Jezus przed rozpoczęciem swojej publicznej działalności przebywa czterdzieści dni na pustyni. Przygotowanie do spełnienia wielkich dzieł wymaga ciszy, spokoju, odosobnienia i umartwienia. Dla chrześcijanina najważniejsze w życiu jest wypełnienie woli Boga, którą należy odczytać i zrozumieć. Służy temu między innymi wyciszenie, czasowe odosobnienie, gorliwa modlitwa i umartwienie.

Pustynia jest odrębnym mikrokosmosem, który doskonale radzi sobie bez nas. My bez pustyni sobie nie poradzimy, bo to na niej Bóg przemawia do serca (por. Oz 2,16). Na niej rodzi się tak bardzo potrzebny w Wielkim Poście radykalizm, którego ikoną jest Jan Chrzciciel. Jego ubranie z sierści wielbłądziej i pas skórzany na biodrach oraz pożywienie oparte o szarańczę i miód leśny są nie tylko synonimem pragmatyzmu. Przywodzą na myśl ograniczenie do tego, co konieczne; rezygnację z tego, co zbędne. A dziś o pustynię – wbrew pozorom – coraz trudniej. Na tych największych roi się od turystów. Nasza jedyna polska, błędowska systematycznie zarasta. Potrzeba nam pustyni – rozumianej jako przestrzeń przebywania sama na sam z Bogiem – usypanej własnymi rękoma. Na miarę naszych potrzeb i na miarę naszych możliwości. Mamy na to czterdzieści wielkopostnych dni. Ziarnko do ziarnka, aż zbierze się miarka. Ziarnko do ziarnka, aż zbierze się pustynia.

 

Komentarz do Ewangelii  –  11 lutego 2024,  6-ta Niedziela zwykła,  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 1, 40-45 :

Pewnego dnia podszedł do Jezusa trędowaty,  upadł na kolana i prosił:  „Jeżeli chcesz,  możesz mnie oczyścić”.  Ulitował się,  wyciągnął rękę,  dotknął go i powiedział:  „Chcę, bądź oczyszczony”.  I natychmiast trąd ustąpił.  Został oczyszczony.

Jezus stanowczo mu przykazał i zaraz go odprawił, mówiąc:  „Pamiętaj, nie mów nic o tym nikomu,  lecz idź, pokaż się kapłanowi,  a na świadectwo dla nich złóż za swoje oczyszczenie ofiarę,  zgodnie z nakazem Mojżesza”.

Lecz on wyszedł i zaczął opowiadać wokoło o tym wydarzeniu.  Dlatego Jezus nie mógł już jawnie wejść do miasta,  lecz przebywał w miejscach ustronnych.   Ludzie natomiast schodzili się do Niego ze wszystkich stron.

———————————————————

Zarówno w starożytności jak i w wiekach średnich  trąd był znany jako wyjątkowo okrutna,  odrażająca choroba:  odbierał człowiekowi ludzką twarz i na ogół nieodwołalnie wykluczał ze społeczności.  Obowiązkowa izolacja chorej osoby traktowana była nie tyle jako jej odrzucenie,  ile jako konieczna obrona społeczeństwa przed rozprzestrzenianiem się choroby.

Trąd wiązano z grzechem,  a usunięcie go przypisywano samemu Bogu.  W Starym Testamencie tylko dwa razy czytamy o uzdrowieniu z trądu:  o Miriam, siostrze Mojżesza  (Lb 12)  i o Syryjczyku Naamanie  (2 Krl 5).

Jezus dotknął trędowatego,  uzdrowił go i oczyścił.  Objawił w ten sposób Bożą moc i świętość:  On sam jest ponad wszelką chorobą czy nieczystością.  Ale dla ówczesnych Żydów,  przez to dotkniecie On sam stał się rytualnie nieczysty.  Nastąpiła swoista zamiana miejsc:  Jezus zaczyna żyć na osobności,  jak musieli żyć trędowaci.  Zajmuje w społeczności miejsce tego,  którego uzdrowił.

W Biblii grzech jest często porównywany do trądu:  brudzi i plugawi,  jest niebezpieczny,  może być zaraźliwy.  Człowiek zarażony grzechem jest nieczysty.  Trzeba nam pytać,  czy jest w nas wrażliwość religijna na zło grzechu,  czy potrafimy „trzymać się na dystans” –  nie od grzesznika,  ale od grzechu?  Święty Augustyn uczył,  aby traktować innych  „z miłością osób,  ale z nienawiścią błędów”.  W pierwszym rzędzie oznacza to także modlitwę za grzeszników:  trzeba przez modlitwę duchowo „przyprowadzać ich” do Jezusa, aby dostąpili uzdrowienia.

 

Komentarz do Ewangelii  –   4 lutego 2024,   5 Niedziela zwykła,  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 1, 29-39 :

[W Kafarnaum]  wprost z synagogi Jezus udał się z Jakubem i Janem do domu Szymona i Andrzeja.  A teściowa Szymona leżała w gorączce.  Zaraz powiedzieli Mu o niej.  On podszedł,  wziął teściową za rękę i podniósł.  Wtedy gorączka ustąpiła,  a ona usługiwała im.

Z nastaniem wieczora, gdy słońce już zaszło,  przynosili do Niego wszystkich chorych i opętanych.  Całe miasto zgromadziło się u drzwi.  Uzdrowił wielu, których nękały rozmaite choroby,  i wyrzucił wiele demonów;  lecz nie pozwalał demonom mówić,  ponieważ Go znały.

Nad ranem, jeszcze przed świtem, wstał i wyszedł na miejsce odludne,  i tam się modlił.  A Szymon i ci, którzy z nim byli,  poszli Go szukać.  Kiedy Go odnaleźli, powiedzieli Mu:  „Wszyscy Cię szukają”.  A On im odpowiedział:  „Pójdźmy gdzie indziej, do sąsiednich miejscowości,  abym i tam nauczał,  po to bowiem wyszedłem”.  I chodził po całej Galilei,  nauczając w ich synagogach i wyrzucając demony.

———————————————————    

Jezus rozpoczyna głosić Dobrą Nowinę o Bożej miłości:  o zbawieniu, które Bóg nam ofiarowuje.  Ówcześni ludzie oczekiwali raczej uzdrowień i innych cudów – pewnie podobnie,  jak my dzisiaj.  Jezus chce zatem uchronić swych ziomków przed pokusą pogoni za sensacją i doraźnym zyskiem.  Bóg chce uzdrawiać i czynić cuda,  ale nie zawsze takie, jakie nam się marzą!  Zawsze aktualne pozostaje pytanie:  czy umiemy rozpoznać Go w Jego dziełach?  Czy potrafimy szanować tajemnice wiary, tajemnice Bożej miłości?

Łatwo przyjmować dary Boże,  gdy są one po naszej myśli;  przecież jesteśmy tylko ułomnymi ludźmi.  Ale Bóg pragnie,  abyśmy nauczyli się żyć z wiary, z ufności wobec Niego.  Tylko wtedy możemy osiągać wzrost duchowy,  stawać się w pełni dziećmi Bożymi.

Patrzymy na dzieła Jezusa:  modlitwę, służbę miłosierdzia, głoszenie Dobrej Nowiny.  Każdego roku,  2-go lutego obchodzimy w Kościele Dzień Życia Konsekrowanego – życia zakonnego.  Na wzór Jezusa, członkowie zakonów starają się na ludzką miarę kontynuować Jego dzieła.  Poza cywilizacją chrześcijańską nigdzie nie rozwinięto na tak szeroką skalę dzieł miłosierdzia,  takich jak powszechne szkolnictwo,  szpitalnictwo,  opieka społeczna.  Nam też trzeba starań, trzeba podjąć wysiłek,  aby każdy z nas,  poprzez posługę miłości wobec osób we wszelkich potrzebach,  kontynuował głoszenie Dobrej Nowiny.

 

2024-01-28 – Mk 1,21-28 Słowo z mocą

Ks. Michał Palowski

Jezus rozkazał mu surowo: «Milcz i wyjdź z niego!» Wtedy duch nieczysty zaczął nim miotać i z głośnym krzykiem wyszedł z niego. A wszyscy się zdumieli, tak że jeden drugiego pytał: «Co to jest? Nowa jakaś nauka z mocą. Nawet duchom nieczystym rozkazuje i są Mu posłuszne» (Mk 1,25-27).

Wypędzanie złych duchów niewątpliwie było cechą działalności Jezusa. Różne opisy zawarte u Mateusza, Marka i Łukasza, są czymś więcej niż ogólnymi notatkami na temat uzdrowicielskiej działalności Jezusa, a często stanowią jedynie redakcyjne sformułowanie wiążące poszczególne fragmenty narracji. U wspomnianych ewangelistów przytacza się sześć konkretnych przypadków egzorcyzmów: opętany w Kafarnaum, opętany Gerazeńczyk, opętany niemowa, opętany niewidomy i niemy, opętana córka Syrofenicjanki, chłopiec epileptyk. Wydaje się, że ewangeliści ostrożnie posługiwali się terminologią związaną z egzorcyzmem, ograniczając ją do przypadków niewytłumaczalnych w inny sposób i nie mieszczących się w ogólnych kategoriach chorób, z których Jezus uzdrawiał ludzi. Egzorcyzm w Biblii jest w istocie cechą ewangelii Mateusza, Marka i Łukasza, w których mówi się o nim jako o znaku odnoszącego się do końca czasów działania Jezusa albo jako o świadectwie nastania królestwa Bożego, czy przygotowania do jego rychłego nadejścia. Wyjaśnienie Jezusa, że wyrzuca złe duchy mocą Ducha Bożego wskazuje na przyjście obiecanego końca czasów i na moc tego wieku.

Gdy Kościół publicznie i na mocy swojej władzy prosi w imię Jezusa Chrystusa, by jakaś osoba lub przedmiot były strzeżone od napaści Złego i wolne od jego panowania, mówimy o egzorcyzmach. Praktykował je Jezus, a Kościół od Niego przyjmuje władzę i obowiązek wypowiadania egzorcyzmów. W prostej formie egzorcyzmy występują podczas celebracji chrztu. Egzorcyzmy uroczyste, nazywane „wielkimi”, mogą być wypowiadane tylko przez prezbitera i za zezwoleniem biskupa. Egzorcyzmy należy traktować bardzo roztropnie, przestrzegając ściśle ustalonych przez Kościół norm. Egzorcyzmy mają na celu wypędzenie złych duchów lub uwolnienie od ich demonicznego wpływu, mocą duchowej władzy, jaką Jezus powierzył Kościołowi. Czymś zupełnie innym jest choroba, zwłaszcza psychiczna, której leczenie wymaga wiedzy medycznej. Przed podjęciem egzorcyzmów należy więc upewnić się, że istotnie chodzi o obecność Złego, a nie o chorobę (Katechizm Kościoła Katolickiego 1673).

Jezus rozkazał mu surowo: «Milcz i wyjdź z niego!» Wtedy duch nieczysty zaczął nim miotać i z głośnym krzykiem wyszedł z niego. A wszyscy się zdumieli, tak że jeden drugiego pytał: «Co to jest? Nowa jakaś nauka z mocą. Nawet duchom nieczystym rozkazuje i są Mu posłuszne» (Mk 1,25-27). Praktyka egzorcyzmowania, choć nie jest niczym nowy w Kościele wciąż budzi wiele sensacji. Z pewnością mają w tym swój udział mają filmy,  książki i miejskie legendy. W myśl starej prawdy, że lepiej zapobiegać niż leczyć, zamiast poszukiwać sensacji warto prosić codziennie słowami Modlitwy Pańskiej, aby Bóg zbawił nas ode złego.

 

Komentarz do Ewangelii  –  28 stycznia 2024,   4 Niedziela zwykła,  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 1, 21-28 :

W Kafarnaum Jezus w szabat wszedł do synagogi i nauczał.  Jego nauka budziła zdziwienie:  uczył ich bowiem jak ten,  który ma moc,  a nie jak nauczyciele Pisma.

Był właśnie w synagodze człowiek opętany przez ducha nieczystego.  Zawołał on:  „Co mamy z Tobą wspólnego, Jezusie Nazarejczyku?  Przyszedłeś nas zgubić!  Wiem, kim jesteś:  Świętym Boga”.  A Jezus stanowczo mu nakazał:  „Milcz i wyjdź z niego!”.  Wtedy duch nieczysty,  wstrząsając gwałtownie tym człowiekiem i krzycząc donośnym głosem,  wyszedł z niego.  Wszystkich ogarnęło zdumienie,  tak iż jeden drugiego pytał:  „Co to jest?  Jakaś nowa nauka z mocą!  Nawet duchom nieczystym rozkazuje i są Mu posłuszne”.  I szybko rozeszła się wieść o Nim wszędzie po całej krainie galilejskiej.

———————————————————

Ludzie w Kafarnaum pytają o „nową naukę z mocą” nie tylko dlatego,  że Jezus naucza „nie jak nauczyciele Pisma”.  Samo życie nauczyło ich,  że najczęściej moc bywa niszcząca,  a dobro wydaje się być słabe.  Moc Jezusa nikogo nie niszczy,  a świadczone przez Niego dobro uwalnia od zła opętania.

Ale pytania stawiane pod adresem Jezusa to nie tylko świadectwo podziwu;  to może też być wyraz zaniepokojenia.  Powątpiewanie wobec Jego misji może rodzić się z niepokoju,  gdyż cuda zdziałane przez Jezusa mogą być odebrane jako wezwanie do wyjścia z dotychczasowych,  bezpiecznych,  już w jakimś stopniu „oswojonych” kolein życia wiary i kultu Bożego.      

Dla wielu w Izraelu – podobnie jak dziś dla wielu spośród nas, chrześcijan – droga religii zdawała się być drogą bezpieczną,  a Jezus pragnie wyprowadzić nas z bezpiecznego obszaru dobrze znanych obyczajów.  Wyprowadzić w nieznane – gdyż osobiste powołanie chrześcijanina niejednokrotnie rozpoczyna się od Bożego wezwania do porzucenia utartych dróg i oswojonego środowiska.

Jezus wzywa do wejścia na drogę wiary, nadziei, miłości – a wiec na drogę wzrastania duchowego,  którego dalszych etapów jeszcze nawet nie potrafimy sobie wyobrazić.  Trzeba Jemu zaufać,  pozwolić Mu,  aby sam nas prowadził w „nieznane”,  drogami swojej boskiej miłości.  Jego moc będzie nas prowadzić i wspierać.

 

2024-01-21 – Mk 1,14-20 Nawrócenie. Pojednanie

Ks. Michał Palowski

Nawrócenie. Opamiętanie się. Metanoia. Całkowita przemiana sposobu myślenia. Decyzja o porzuceniu dotychczasowego życia i ponownego skierowania się ku Bogu podejmowana i realizowana w całkowitej wolności. Dynamiczna i ciągle nowa rzeczywistość, do której Bóg przez swoje Słowo zaprasza i wzywa, a człowiek dawszy wiarę Bogu, własnym życiem udziela odpowiedzi. Sprawa, która winna być bliska i wspólna wszystkim bez wyjątku wyznawcom Jezusa Chrystusa.

Dziś po raz piąty obchodzimy w Kościele Niedzielę Słowa Bożego, ustanowioną przez papieża Franciszka 30 września 2019 r. listem apostolskim Aperuit illis. Poświęcona jest celebracji, refleksji oraz krzewieniu Słowa Bożego. Staje się ona odpowiednim momentem tego okresu roku, w którym jesteśmy wezwani do wzmocnienia więzi z wyznawcami judaizmu oraz do modlitwy o jedność chrześcijan.

Nawrócenie. Opamiętanie się. Metanoia. Całkowita przemiana sposobu myślenia. Niejedno nosi imię. Przywykliśmy wiązać ją z porzuceniem grzechu. W ostatnich latach coraz częściej słyszymy u nawórceniu ekologicznym. Przeżywany właśnie Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan zaprasza, aby podjąć wysiłek nawrócenia ekumenicznego. Po raz kolejny poszukać tego, co nas łączy. Trwać w nauce Apostołów i we wspólnocie oraz w łamaniu chleba i w modlitwach (por. Dz 2, 42)

Celebrowanie Niedzieli (Słowa Bożego) – pisze papież Franciszek –wyraża charakter ekumeniczny, ponieważ Pismo Święte wskazuje tym, którzy się w nie wsłuchują, drogę do przebycia, aby dojść do trwałej i autentycznej jedności.

Żywe (…) jest słowo Boże, skuteczne i ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny, przenikające aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdolne osądzić pragnienia i myśli serca (por Hbr 4,12). Od spotkania z nim, zasłuchania się w nie trzeba nam zaczynać i nawrócenie, i pojednanie.

 

 

Komentarz do Ewangelii  –  21 stycznia 2024,  3 Niedziela zwykła,  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 1, 14-20 :

Kiedy Jan został uwięziony,  Jezus przybył do Galilei,  głosząc Ewangelię Bożą.  Mówił:  „Czas się wypełnił”  i  „Nadchodzi już królestwo Boże!  Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”.

Przechodząc obok Jeziora Galilejskiego,  zobaczył Szymona i Andrzeja, brata Szymona,  jak zarzucali sieci w jezioro;  byli bowiem rybakami.  Jezus powiedział do nich:  „Pójdźcie za Mną,  a sprawię, że staniecie się rybakami ludzi”.  Oni natychmiast zostawili sieci i poszli za Nim.  A gdy uszedł nieco dalej,  zobaczył Jakuba, syna Zebedeusza, i jego brata Jana.  Oni też byli w łodzi i naprawiali sieci.  Zaraz ich powołał,  a oni zostawili w łodzi swego ojca, Zebedeusza, razem z najemnikami i poszli za Nim.

———————————————————

Refren niedzielnego Psalmu:  „Naucz mnie chodzić Twoimi ścieżkami…”.  Jezus zaprosił uczniów,  aby poszli za Nim,  a potem w Jego imieniu głosili Dobrą Nowinę.  Oni podjęli to wezwanie:  „… natychmiast  zostawili sieci,… zostawili swego ojca … i poszli za Nim”.

Jezus powołuje też każdego z nas;  każdy powinien odważyć się na osobiste spotkanie z Nim,  jako Panem.  My nie spotykamy Go wprawdzie w sposób „widzialny”,  ale przecież mamy Ewangelię i Listy Apostolskie!  Nasze spotkanie z Jezusem dokonuje się w wierze.  W wierze mamy go dotknąć, usłyszeć, zobaczyć.

Boże powołanie to wezwanie do poważnych zmian w całym życiu.  Nie jest to łatwe,  gdyż wszystko  (i wszyscy…)  wokół nas może nam przeszkadzać w takiej przemianie.  Każdy z nas może być uwikłany w pewne wzorce, mechanizmy zachowania,  które będą utrudniać rzetelną odpowiedź na wezwanie do życia z Chrystusem i w Chrystusie.  Może to być lenistwo;  lęk przed tym, co nieznane, nie oswojone;  lęk przed tym, „co ludzie powiedzą”;  może to być jakiś nałóg,  szkodliwe uzależnienie;  wreszcie – pycha, która nie pozwala nam przyznać się do tego,  że może jesteśmy na niewłaściwej drodze.

Istnieje swoiste sprzężenie:  im bardziej potrafimy Bogu zawierzyć, tym bardziej On nas przemienia;  a im bardziej poddajemy się przemianie, tym lepiej rozumiemy,  czego Bóg od nas pragnie.  Trzeba zatem po prostu pozwolić Jezusowi, aby dotknął,  poruszył nasze myśli i serca,  naszą wolę.  Trzeba prosić Go o to.  Naprawdę warto Mu zaufać i pójść za Nim!

 

2024-01-14 – J 1,35-42 Powołani do nadziei

Ks. Michał Palowski

 

Treść dzisiejszych czytań nie pozostawia złudzeń. Ma być o powołaniu. Mówiąc o nim możemy szukać tego, co nas różnicuje – życie w małżeństwie, w kapłaństwie, w stanie wolnym lub tego, co jest nam wspólne – miłość, świętość, zbawienie. Niezależnie od obranej drogi punktem wyjścia jest usłyszenie zaproszenia, jakie Pan Bóg do nas kieruje.

Podstawową postawą powołanego jest zatem postawa słuchacza – postawa siedząca. Przywodzi na myśl Marię, siostrę Marty i Łazarza, która zasłuchana siadła u stóp Jezusa. Postawa siedząca pozwala odprężyć się i skupić na kierowanym do nas słowie. Zamyślić się nad nim i w konsekwencji dać na nie odpowiedź.

Okres zwykły, który dopiero co rozpoczęliśmy jest zaproszeniem do zasłuchania w Słowo Boże, a tym samym do towarzyszenia Jezusowi w Jego ziemskim życiu. Przez kolejne tygodnie słuchać będziemy dobrej nowiny o Królestwie Bożym, które do nas przyszło. Swoje słowa Jezus będzie potwierdzał czyniąc cudowne znaki. Na naszych oczach będzie wskrzeszał umarłych, uzdrawiał chorych, uwalniał opętanych z mocy złych duchów, rozmnażał chleb i ryby dla głodnych tłumów. Będzie głosił i dawał nadzieję.

W liturgii aż do Środy Popielcowej towarzyszyć nam będzie kolor zielony. Świeża zieleń zasiewów bardziej pociąga oko niż wdzięk i piękność (por. Syr 40,22). Na jednolitym, a jednak bogatym różnorodnością odcieni zieleni podłożu trawy, ziół i liści mieni się wielorakość kwiatów, rozwijają się i dojrzewają owoce. Zieleń raduje oczy. Budzi radość i uspokaja. Mówi o życiu i młodości. Czyni duszę wolną. Zwraca umysł ku dobrom nieprzemijającym. Jest kolorem kiełkującej roślinności, oczekiwania przyszłych żniw, dlatego też jest symbolem nadziei. W okresie zwykłym roku liturgicznego duchowego wzroku nie przykuwa żadna szczególna tajemnica związana z określonym świętem, tak że może on ufnie się zwracać ku tajemnicy miłosierdzia Bożego i przyszłego spełnienia. Współczesny człowiek, który znów odczuwa brak ściślejszej jedności z przyrodą i jej poszukuje, może w zielonych szatach liturgicznych obowiązujących w dni powszednie widzieć znak codziennej pracy i powszechnego trudu w dążeniu wraz z całym stworzeniem do Boga.

Treść dzisiejszych czytań nie pozostawiała złudzeń. Miało być o powołaniu. Mówiąc o nim mogliśmy szukać tego, co nas różnicuje – życie w małżeństwie, w kapłaństwie, w stanie wolnym lub tego, co jest nam wspólne – miłość, świętość, zbawienie. Niezależnie od obranej drogi punktem wyjścia jest usłyszenie zaproszenia, jakie Pan Bóg do nas kieruje, konsekwencją zaś osiągnięcie wspólnego celu idąc wybraną przez siebie – i Boga – drogą życia.

W tym nasza nadzieja.

 

Komentarz do Ewangelii  –  14 stycznia 2024,

2-ga  Niedziela zwykła,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 1,35-42 :

Jan  [Chrzciciel]  stał,  a wraz z nim dwóch jego uczniów.   A gdy przyjrzał się przechodzącemu Jezusowi,  rzekł:  „Oto Baranek Boży!”.  Obaj uczniowie usłyszeli,  jak mówił,  i poszli za Nim.  Gdy Jezus odwrócił się i spostrzegł,  że idą za Nim,  zapytał ich:  „Czego szukacie?”.  Oni rzekli:  „Rabbi – to znaczy nauczycielu – gdzie mieszkasz?”.  Odpowiedział im:  „Chodźcie, zobaczcie”.  Poszli więc i zobaczyli gdzie mieszkał.  I w tym dniu pozostali u Niego.  Działo się to około godziny dziesiątej.

Jednym z dwóch,  którzy usłyszeli słowa Jana i poszli za Jezusem,  był Andrzej, brat Szymona Piotra.  Odszukał on najpierw swego brata, Szymona i oznajmił mu:  „Znaleźliśmy Mesjasza”,  to znaczy Chrystusa.  Następnie przyprowadził go do Jezusa.  Gdy Jezus mu się przyjrzał, rzekł:  „Ty jesteś Szymon, syn Jana.   Odtąd będziesz nosił imię Kefas”,  to znaczy Piotr.

———————————————————

Jan Chrzciciel rozpoznaje Jezusa  – „Baranka Bożego”,  ale nikogo do Niego nie odsyła.  Dwaj uczniowie Jana sami uznają,  że warto osobiście spotkać Jezusa.  Jeden z nich to Andrzej,  późniejszy apostoł i świadek wielu cudów zdziałanych przez Jezusa.  Wzywa swego brata, Szymona.  Idą, już świadomi tego, że „znaleźli Mesjasza, to znaczy Chrystusa”.  Jezus od razu mówi do Szymona, że ma wobec niego wielkie plany.

W tym fragmencie Ewangelii Jan podaje hebrajskie wersje ważnych określeń,  po czym sam wskazuje,  jak tłumaczyć je na grecki.  W tekście z dzisiejszej liturgii mamy aż trzy tego rodzaju wyjaśnienia:  „Rabbi – to znaczy nauczycielu”;  „Znaleźliśmy Mesjasza”, to znaczy Chrystusa, Pomazańca;  „będziesz nosił imię Kefas”, to znaczy Piotr (skała).  W ten sposób Ewangelista, święty apostoł Jan poucza:  Jezus jest nauczycielem i należy Go słuchać;  Jezus jest Pomazańcem, namaszczonym do szczególnej misji;  trzeba w Niego uwierzyć.  Szymon Piotr jest skałą:  to na tej właśnie skale  (a nie na żadnej innej!)  trzeba budować wspólnotę Kościoła`.

Uczniowie pytają:  „Rabbi, gdzie mieszkasz?”.  Pytanie o „zamieszkanie” ma swoją wagę:  przebywanie w czyimś domu to znak przyjaźni z jego gospodarzem.  Pytanie o „zamieszkanie” to wyraz tęsknoty za przyjaźnią z Bogiem.  Ta właśnie przyjaźń została nam ofiarowana w Chrystusie Jezusie.

 

Komentarz do Ewangelii  –  7 stycznia 2024,

Święto Chrztu Pańskiego,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 1,7-11

Jan  [Chrzciciel]  głosił:  „Idzie za mną potężniejszy ode mnie,  a ja nie jestem godny,  aby schylić się i rozwiązać rzemyk u Jego sandałów.  Ja ochrzciłem was wodą,  a On będzie was chrzcił Duchem Świętym”.

Wtedy przyszedł Jezus z Nazaretu w Galilei i został ochrzczony przez Jana w Jordanie.  Zaraz po tym,  kiedy wychodził z wody,  ujrzał niebo otwarte i Ducha,  który zstępował na Niego jakby gołębica.  I rozległ się głos z nieba:  „Ty jesteś moim Synem umiłowanym,  Ciebie upodobałem sobie”.

———————————————————

Opis chrztu  (czyli:  rytualnego zanurzenia)  Jezusa jest lapidarny,  pełen niedopowiedzeń.  Nie wiemy,  kto słyszał głos z nieba  (czy tylko Jezus?)  ani kto widział znak gołębicy.  Święty Jan Apostoł w swojej Ewangelii uzupełnił ten opis wypowiedzią Jana Chrzciciela,  który zaświadczył,  że sam rozpoznał znak gołębicy  (zob. J 1,29–34).

Chrzest Jezusa to publiczne objawienie i oficjalna inauguracja Jego zbawczej misji.  Kto, oprócz Maryi, mógł wtedy coś o niej wiedzieć?  Józef zapewne już nie żył,  podobnie – Elżbieta, Zachariasz, Symeon i Anna.  Pozostał Jan Chrzciciel;  może coś jeszcze niejasno pamiętali mędrcy ze Wschodu i pasterze z Betlejem.  Poza nimi nikt w ogóle nie wiedział,  że obiecany i tak bardzo wyczekiwany Mesjasz,  Wybawiciel Izraela,  już jest między nimi.  Znamienna była reakcja ziomków Jezusa w Nazarecie:  „Skąd u Niego tak niezwykła mądrość i cuda?  Jest przecież synem cieśli.”  Tymczasem Jan Chrzciciel wyraźnie zapowiadał przyjście Tego, który będzie mocniejszy i godniejszy od niego.

Chrzest w Jordanie,  symboliczny znak obmycia grzesznika z jego win,  był zapowiedzią przyszłego zanurzenia w Duchu Świętym.  Jezus przyjął chrzest, choć go nie potrzebował.  Ta solidarność z grzesznikami,  obecność wśród nich objawia,  że Jezus sam przychodzi tam,  gdzie ludzie chcą się nawracać.

Uroczystość Chrztu Pańskiego to także wezwanie,  aby na serio potraktować nasz własny chrzest,  pierwsze „zanurzenie w Duchu Świętym”.  Mamy odtąd starannie rozwijać w sobie te dary,  którymi Bóg nas obdarza i przez które prowadzi nas do pełni człowieczeństwa,  pełni dziecięctwa Bożego.  Pamiętajmy:  ten proces ma w każdym z nas owocować nieustającym rozwojem duchowym.

 

2023-12-31 – Łk 2, 22.39-40 Uśmiech Boga

Ks. Michał Palowski

I pomyśl – jakie to dziwne, że Bóg miał lata dziecinne, matkę, osiołka, Betlejem zachęcał w wierszu Naucz się dziwić ksiądz Jan Twardowski. Dzieciństwo Jezusa jest faktem, choć ewangeliści piszą o nim nader oszczędnie. U świętego Mateusza znajdujemy opis wydarzeń związanych narodzeniem Jezusa. U świętego Łukasza dodatkowo – relację z ofiarowania w świątyni oraz pielgrzymki do Jerozolimy.
W Jezusie spełniły się tęsknoty patriarchów. W Jezusie znalazły swój finał obietnice proroków. W Jezusie Bóg okazał ludziom swoje miłość
i miłosierdzie. Jezus jest Izaakiem – Uśmiechem Boga.

I pomyśl – jakie to dziwne, że Bóg miał lata dziecinne, matkę, osiołka, Betlejem zachęcał w wierszu Naucz się dziwić ksiądz Jan Twardowski. Rodzina w dawnym Izraelu stanowiła płynną i otwartą wspólnotę. Tymi samymi terminami oznaczano pojedynczą komórkę rodzinną jak i szerszy krąg pokrewnych – klan, plemię, naród. Koncentryczny charakter tych terminów wskazywał na rolę podstawowej rodziny
w kształtowaniu szerszej społeczności. Jest rzeczą znamienną,
że Pascha, fundamentalny rytuał Izraela, była zasadniczo świętem rodzinnym. Podstawą rodziny było małżeństwo ujmowane jako przymierze między mężem a żoną. W szerszym znaczeniu wielka rodzina obejmowała zarówno bliższych i dalszych krewnych – dziadków, wnuki, rodzeństwo, a także niewolników, służbę
i cudzoziemskich rezydentów. Rodzina stanowiła jedną z najbardziej powszechnych analogii związku między Izraelem a Bogiem jako Ojcem i jako Matką.

I pomyśl – jakie to dziwne, że Bóg miał lata dziecinne, matkę, osiołka, Betlejem zachęcał w wierszu Naucz się dziwić ksiądz Jan Twardowski. Bóg stając się człowiekiem, człowieczeństwo przyjął w pełni. Żadnego z jego wymiarów nie pominął. Ludzkimi rękami pracował, ludzkim myślał umysłem, ludzką działał wolą, ludzkim sercem kochał, urodzony
z Maryi Dziewicy, stał się prawdziwie jednym z nas (Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym, Gaudium et spes 22), miał swoją ziemską Rodzinę – Matkę i Opiekuna. To Oni wprowadzali Go w świat Prawa i przestrzeń religijności. Podzielili się z Nim dawidowym rodowodem.

I pomyśl – jakie to dziwne, że Bóg miał lata dziecinne, matkę, osiołka, Betlejem zachęcał w wierszu Naucz się dziwić ksiądz Jan Twardowski. Dziwne i zarazem normalne. Ostatni dzień roku sprzyja robieniu bilansów zysków i strat oraz snuciu planów na przyszłość. Można i tak. Ale można też zwyczajnie uśmiechnąć się do Boga tak jak On uśmiechnął do się nas w Jezusie. Uśmiechnąć i zaprosić Go do siebie – do swoich lat, do swojej rodziny, do swojego domu, do swojego Betlejem.

Niech inni też się zadziwią.

Niech inni też się uśmiechną.

 

Komentarz do Ewangelii  –  31 grudnia 2023,

Święto świętej rodziny Jezusa,  Maryi  i  Józefa,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Łk 2,22-40 :

(…)   [ Rodzice ]  zanieśli Jezusa do Jerozolimy,  aby ofiarować Panu.  Tak bowiem napisano w Prawie Pańskim:  Każdy pierworodny syn będzie poświęcony Panu.  (…)

Żył wtedy w Jeruzalem człowiek sprawiedliwy i pobożny,  który miał na imię Symeon.  (…)  Duch Święty objawił mu,  że nie umrze,  dopóki nie zobaczy Chrystusa Pańskiego.  (…)  Gdy rodzice wnosili małego Jezusa,  by wypełnić odnoszące się do Niego przepisy Prawa,  on wziął Go na ręce i wielbił Boga:

„Teraz,  o Władco,  zgodnie z Twoim słowem pozwalasz swemu słudze odejść w pokoju.  Bo moje oczy ujrzały Twoje zbawienie,  które przygotowałeś wszystkim narodom:  światło na oświecenie pogan i chwałę ludu Twego, Izraela”.

A Jego ojciec i matka dziwili się temu,  co o Nim mówiono.  I błogosławił ich Symeon,  a do Jego matki Maryi powiedział:  „On został dany,  aby w Izraelu wielu upadło i wielu powstało,  i aby był znakiem,  któremu będą się sprzeciwiać.  A Twoją duszę miecz przeszyje,  aby zostały ujawnione przewrotne myśli wielu”  (…).

——————————————————–

Od świętej Rodziny,  Jezusa, Maryi i Józefa,  uczmy się dzisiaj  (i nie tylko dzisiaj!)  życia rodzinnego.  Święty papież Paweł VI,  odwiedzając Nazaret,  powiedział:  „Niech Nazaret nauczy nas,  czym jest rodzina,  jej wspólnota miłości,  jej surowe i proste piękno,  jej święty i nierozerwalny charakter.  Uczmy się od Nazaretu,  że wychowanie rodzinne jest cenne i niezastąpione,  i że w sferze społecznej ma ono pierwszorzędne i niezrównane znaczenie”.

Kardynał Godfried Danneels,  (arcybiskup Brukseli,  zmarł w r. 2019)  napisał kiedyś,  że w różnych epokach historycznych szczególną podstawą wiarygodności Kościoła byli kolejno:  męczennicy,  mnisi,  twórcy uniwersytetów,  misjonarze,  inicjatorzy dzieł charytatywnych.  Ale w XXI wieku będą to najpewniej szczęśliwe małżeństwa i rodziny;  gdyż jeszcze nigdy w historii rola i miejsce rodziny w społeczeństwie nie były aż tak kwestionowane,  jak dzisiaj.

Trzeba odbudować,  pogłębić świadomość tego,  że tam,  gdzie nie ma dobrych rodzin,  nie ma dobrego społeczeństwa.  Nie będzie tam dobrych księży,  dobrych sióstr zakonnych,  dobrych lekarzy ani nauczycieli;  nie będzie nawet dobrych polityków.  Wszelkich ról społecznych uczymy się najpierw i przede wszystkim w rodzinie.  To w rodzinie uczymy się miłości.  Żadna inna szkoła jej nie zastąpi.

 

2023-12-24 – Łk 1, 26-38 Ukryty anioł

ks. Michał Palowski

Na pytanie: gdzie ukrył się anioł, odpowiedź brzmi: w ewangelii. I nie chodzi tu jedynie o jej treść. Greckie angelos oznaczające posłańca, zwiastuna wskazujące nie tyle na naturę, co na zadanie, jakie ma wypełnić wybrzmiewa przecież w nazwie własnej tej księgi.

W odczytanym dopiero co opisie zwiastowania ewangelia, dobra nowina powraca dociera do nas po wielokroć. Po pierwsze Maryja dowiaduje się, że znalazła łaskę u Boga, w konsekwencji czego pocznie i urodzi Jego Syna. Po wtóre Syn ten uwolni swój lud od grzechów. Tak bowiem należy tłumaczyć Jego imię. Jezus znaczy Bóg uwalnia, Bóg zbawia. Po trzecie wypełnią się w Nim dawne proroctwa, kiedy obejmie On tron swego przodka Dawida, a Jego panowanie trwać będzie wiecznie. Po czwarte wreszcie nie będą to jedyne narodziny wśród najbliższych. Również Elżbieta, pomimo podeszłego wieku spodziewa się dziecka.

Jak Bogu i człowiekowi cudownie jest być razem, tak i dobra nowina źle znosi samotność. Służy jej pomnażanie, a zarazem dzielenie się nią. Dziś wieczorem siądziemy do wigilijnych stołów. Wsłuchamy się w słowa ewangelii opisującej narodziny Jezusa. Po nich przejdziemy do składania życzeń. Popłyną z naszych usta słowa miłości i nadziei. Z Bożą pomocą dołóżmy starań, by podobnie jak dobra nowina były one obecna w naszych domach na co dzień, nie tylko od święta. Oparciem niech nam będzie św. Paweł: Niech nie wychodzi z waszych ust żadna mowa szkodliwa, lecz tylko budująca (…) by wyświadczała dobro słuchającym (Ef 4,29).

 

Komentarz do Ewangelii  –  17 grudnia 2023,   III  Niedziela Adwentu,  B :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia:  J 1,6-8.19-28 :

Pojawił się człowiek posłany przez Boga – miał na imię Jan.  Przybył on, aby dać świadectwo:  miał świadczyć o światłości,  aby dzięki niemu wszyscy uwierzyli.  On sam nie był światłością,  lecz miał świadczyć o światłości.

Takie jest świadectwo Jana,  gdy z Jerozolimy wysłano do niego kapłanów i lewitów,  aby go zapytali:  Kim jesteś?  Wyznał wówczas,  niczego nie ukrywając:  „Nie jestem Chrystusem”.  Wtedy Go zapytali:  „Cóż więc?  Jesteś Eliaszem?”.  Odparł im:  „Nie jestem”.  „Jesteś prorokiem?”.  Odpowiedział: „Nie”.  Zapytali go więc:  „Kim jesteś?  Chcemy bowiem dać odpowiedź tym, którzy nas wysłali.  Za kogo się uważasz?”.  Jan rzekł:  „Jestem głosem, który woła na pustyni :  Wyrównajcie drogę Pana,  zgodnie z tym, co powiedział prorok Izajasz”.

A wysłannicy byli faryzeuszami.  I zapytali go:  „Dlaczego więc chrzcisz,  skoro nie jesteś ani Chrystusem, ani Eliaszem, ani prorokiem?”.  Jan im odpowiedział:  „Ja chrzczę wodą,  wśród was jednak pojawił się Ten,  którego wy nie znacie.  Wprawdzie przychodzi On po mnie,  lecz ja nie jestem godny rozwiązać Mu rzemyka u sandałów”.  Miało to miejsce w Betanii, na drugim brzegu Jordanu,  gdzie Jan udzielał chrztu.

———————————————————

Już dziś,  17 grudnia rozpoczynamy drugi etap Adwentu:  bezpośrednie przygotowanie do Świąt Narodzenia Pańskiego.  Znowu słuchamy Jana Chrzciciela,  tym razem w relacji Ewangelisty Jana.  Jan Chrzciciel przedstawia się tu jako ten,  który jest głosem, który woła na pustyni.

Później święty Augustyn tłumaczył:  „Jan był głosem tylko do czasu,  Chrystus jest Słowem odwiecznym.  (…)  Głos bez słowa jest pustym dźwiękiem,  który niczego nie oznacza”.

„Gdy myślę o tym,  co mam powiedzieć,  wtedy słowo rodzi się w moim sercu;  a jeśli chcę tobie coś powiedzieć,  staram się wzbudzić w twoim sercu to,  co już istnieje w moim.  W tym celu posługuję się głosem i mówię do ciebie,  aby słowo, które jest we mnie,  mogło dotrzeć do ciebie i przeniknąć do twojego serca.  Dźwięk głosu pozwala ci zrozumieć słowo.  Ten dźwięk mija,  ale słowo przezeń niesione dotarło do twojego serca,  a równocześnie pozostaje i w moim sercu”.

Gdy słyszymy głos czasu Adwentu,  starajmy się usłyszeć, zapamiętać i pojmować Słowo.  Niech nam nie braknie otwartości uszu, umysłu i serca!

 

2023-12-10 – Mk 1, 1-8 Początek i wypełnienie

ks. Michał Palowski

Początek Ewangelii o Jezusie Chrystusie, Synu Bożym (Mk 1,1)

Początek ewangelii. Początek dobrej nowiny. Jej pierwsze zapisane przez świętego Marka zdanie. Jednocześnie nie sposób uciec od odniesienia do Księgi Rodzaju, na kartach której po raz pierwszy słyszymy Dobrą Nowinę o starciu, jakie będzie mieć miejsce między potomstwem węża, a potomstwem niewiasty, o zmiażdżonej głowie za cenę zmiażdżenia pięty.

Wystąpił Jan Chrzciciel na pustyni i głosił chrzest nawrócenia na odpuszczenie grzechów (Mk 1,4)

Chrzest jest początkiem naszego nowego życia. Życia z Bogiem i życia w Kościele. On uczynił nas dziećmi Bożymi. Uwolnił od grzechu pierworodnego. Otworzył bramę sakramentów.

Oto Ja posyłam wysłańca mego przed Tobą; on przygotuje drogę Twoją (Mk 1,2).

Jan Chrzciciel staje się posłańcem, którego zapowiadali zgodnie starotestamentalni prorocy; wspomniany przez św. Marka z imienia Izajasz i Malachiasz, do którego się odwołuje. Nota bene mamy tu do czynienia z biblijną typologią, gdzie postać ze Starego Testamentu jest typem – zapowiedzią, a postać z Nowego – antytypem – jej wypełnieniem.

Głos wołającego na pustyni: Przygotujcie drogę Panu, Dla Niego prostujcie ścieżki! (Mk 1,3)

Adwentowe prostowanie przygotowanie dróg dla Pana i prostowanie dla Niego ścieżek to nic innego jak powrót do naszych początków, do odnowienia osobistej relacji z Bogiem, której początek dał chrzest święty oraz ponownego odkrycia Dobrej Nowiny. Do zanurzenia się w Bożym Słowie i wypełnienia nim życia.

Nie za tysiąc lat i nie za jeden dzień (por. 2P 3,8), ale dzisiaj.   

 

2023-12-03 – Mk 13, 33-37 Stojąc u progu Adwentu

ks. Michał Palowski

Anioł Pański zwiastował Pannie Maryi. I poczęła z Ducha Świętego. Wyjęta z łukaszowej ewangelii scena zwiastowania jawi się jako ikona Adwentu. Adwentu rozumianego jako przyjście Pana. Tego przyjścia, które dokona się na końcu czasów, jak i tego, które dokonało się w czasie w betlejemskiej grocie, a które z tak wielkim sentymentem co roku wspominamy. Dlatego warto właściwie rozłożyć adwentowe akcenty. Na ostateczne przyjście Pana ma nam pomóc przygotować się pierwsza część Adwentu. Na pamiątkę Bożego Narodzenia – ostatnie siedem dni.

Adwentowe przesłanie kryje również msza święta. W niej spotykamy Tego, który jest, który był, i który ze swoją łaską i pokojem do nas nieustannie przychodzi. Przychodzi w Słowie, przychodzi w Ciele i Krwi, przychodzi w drugim człowieku.

Zewnętrznym wyrazem czuwania, do którego wzywa dziś Jezus jest przyjmowana w życiu i liturgii postawa stojąca. Przyjęcie na widok drugiego człowiek postawy stojącej w celu wyrażenia wobec niego jest w wielu kręgach kulturowych uważane za znak człowieczeństwa. Stawanie przed innym może być pozą pełną zuchwałości i buty. Może być także znakiem skupienia i gotowości do słuchania. Jest to szczególnie ważne w odniesieniu do Boga. Chrześcijanin podnosi się nie tylko ze względu na obecność i szacunek dla drugiego człowieka. Chrześcijanin staje przede wszystkim przed Bogiem. Postawa stojąca była i jest zasadniczą postawą liturgiczną. Wyraża zewnętrznie naszą wolność. Stoję, to znaczy: jestem wolny od przygnębiającego lęku, jestem gotowy do wyruszenia w drogę, jestem gotowy do służby. Jest również wyrazem naszej wiary w zmartwychwstanie. Wyzwolony chrześcijanin (Ga 5,1) staje przed swoim Panem, na którego przyjście czeka.

Uważajcie i czuwajcie, bo nie wiecie, kiedy czas ten nadejdzie (Mk 13,33) Adwent, który jest dla wierzących czasem czuwania i wyczekiwania przyjścia Pana jest jednocześnie czasem kształtowania wrażliwości oczu i uszu oraz otwartości serca, by żadnego z tych przyjść nie przegapić, by właściwie rozpoznać czas swojego nawiedzenia (por. Łk 19,44).

 

Komentarz do Ewangelii  –  19 listopada 2023,   33 Niedziela zwykła, A :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia:  Mt 25, 14-30  :

Jezus opowiedział swoim uczniom tę przypowieść :

„Z królestwem niebieskim będzie podobnie jak z człowiekiem,  który wybierał się w podróż.  Zawołał swoje sługi i powierzył im swój majątek.  Jednemu dał pięć talentów, drugiemu dwa, a trzeciemu jeden;  każdemu według jego zdolności.  I wyjechał.  Ten, który otrzymał pięć talentów,  natychmiast puścił je w obieg i zyskał drugie pięć.  Podobnie i ten, który otrzymał dwa,  zyskał drugie dwa.  Ten zaś, który otrzymał jeden,  wykopał dół w ziemi,  i ukrył pieniądze swego pana.

Po dłuższym czasie pan powrócił i zaczął rozliczać się ze sługami.  Najpierw przyszedł ten,  który otrzymał pięć talentów.  Przyniósł drugie pięć i powiedział:  «Panie!  Dałeś mi pięć talentów.  Oto zyskałem pięć następnych».  Pan powiedział do niego:  «Dobrze, sługo dobry i wierny.  Byłeś wierny w drobnych sprawach,  nad wieloma cię postawię.  Wejdź, aby radować się ze swoim panem».

Przyszedł następnie ten,  który otrzymał dwa talenty, i powiedział:  «Panie!  Dałeś mi dwa talenty.  Oto zyskałem dwa następne».  Pan powiedział do niego:  «Dobrze, sługo dobry i wierny.  Byłeś wierny w drobnych sprawach,  nad wieloma cię postawię.  Wejdź, aby radować się ze swoim panem».

Przyszedł wreszcie ten, który otrzymał jeden talent i powiedział:  «Panie!  Wiedziałem, że jesteś człowiekiem wymagającym.  Chcesz żąć tam,  gdzie nie posiałeś,  i zbierać tam,  gdzie nie rozsypałeś.  Bałem się ciebie i dlatego ukryłem talent w ziemi.  Oto masz, co twoje».  Wtedy pan mu odpowiedział:  «Sługo zły i leniwy.  Wiedziałeś, że chcę żąć tam, gdzie nie posiałem,  i zbierać tam, gdzie nie rozsypałem.  Powinieneś był więc przekazać pieniądze bankierom,  a ja po powrocie odebrałbym je z zyskiem.  Dlatego zabierzcie mu talent i dajcie temu,  który ma dziesięć talentów.  Każdemu bowiem, kto ma,  będzie dodane i będzie miał w nadmiarze.  Temu zaś, kto nie ma,  zostanie zabrane nawet to, co ma.  A nieużytecznego sługę wyrzućcie na zewnątrz, w ciemności.  (…) ».

———————————————————     

Św. Jan uczy,  że przeciwieństwem postawy miłości – daru, ale zarazem zadania od Boga – jest lęk:  „kto się lęka, nie osiągnie doskonałej miłości”  (1 J 4,18).  Sługa,  który został skarcony,  od razu ustawił siebie samego na straconej pozycji:  „bałem się ciebie…”.  Trudno pomnażać dobro,  gdy człowieka paraliżuje lęk,  który zakłóca trzeźwą refleksję nad otrzymanym zadaniem.

W złożonych sytuacjach mamy do wyboru dwie strategie.  Gdy mamy większe środki oraz wolność działania,  będziemy dbać o maksymalizację zysków;  gdy zaś widzimy same zagrożenia,  postaramy się raczej minimalizować możliwe straty.  Dwaj pierwsi słudzy wybrali pierwszą strategię;  trzeci – tę drugą.  Nie mógł uwierzyć,  że nawet przy niewielkich zasobach zysk jest możliwy.  Nie rozpoznał logiki Bożego daru.

 

Komentarz do Ewangelii  –  12 listopada 2023,

32 Niedziela zwykła, A :

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia:  Mt 25, 1-13  :

Jezus opowiedział swoim uczniom tę przypowieść:

„Królestwo niebieskie będzie podobne do dziesięciu panien,  które wzięły swoje lampy i wyszły na spotkanie pana młodego.  Pięć z nich było głupich a pięć rozsądnych.  Głupie wzięły lampy,  ale nie zabrały ze sobą oliwy.  Rozsądne wzięły lampy i oliwę w naczyniach.  A gdy pan młody się opóźniał,  ogarnęło je znużenie i wszystkie zasnęły.  O północy zaś rozległo się wołanie:  «Pan młody nadchodzi!  Wyjdźcie mu na spotkanie!».  Wtedy obudziły się wszystkie panny i przygotowały lampy.  Głupie powiedziały do rozsądnych:  «Podzielcie się z nami oliwą,  bo nasze lampy gasną».  Ale rozsądne odpowiedziały:  «O nie,  gdyż mogłoby nie starczyć i nam, i wam.  Idźcie do sprzedawców i kupcie sobie».

Gdy one odeszły,  przybył pan młody.  Te, które były przygotowane,  weszły z nim na wesele i drzwi zamknięto.  Później przyszły pozostałe panny i wołały:  «Panie, panie, otwórz nam!».  Lecz on im odpowiedział:  «Zapewniam was,  że was nie znam».

Czuwajcie więc,  bo nie znacie dnia ani godziny”.

———————————————————

W tej opowieści Jezus odwołuje się do ówczesnych zwyczajów związanych z ceremonią zaślubin,  dobrze znanych słuchaczom – choć korzysta z tej symboliki tylko częściowo;  na przykład nie ma tu żadnej wzmianki o osobie panny młodej.

Lampki oliwne dawały bardzo niewiele światła,  mogły natomiast – i miały – sygnalizować czyjąś obecność, czyjąś troskę;  czyjeś czuwanie.  Mogły być widocznym znakiem tego,  że nadchodzący pan młody jest oczekiwany i powitany;  że w zaaferowaniu innymi sprawami nie przegapimy braku wystarczającej ilości oliwy.  Święty Jan Paweł II uczył nas:  „Czuwać – to znaczy strzec wielkiego dobra”.  Jakie dobro wchodzi tu w szczególną rachubę?

Thomas Merton,  amerykański trapista porównał kiedyś życie chrześcijańskie do takiej małej lampki.  Knotem w tej lampce jest nasza wiara.  Aby knot mógł palić się, dawać choćby niewielką ilość światła i ciepła – a to są symbole miłości w życiu człowieka – potrzebna jest oliwa,  czyli ofiarność;  gotowość do rezygnacji z części mojego „ja”.  Jeśli mam zadbać o gotowość służby w prawdzie i miłości, nie mogę zaniedbać tej ofiarności,  nie może mi jej zabraknąć.  Trzeba też zadbać o świadomość tego,  do czego sam Pan nas zaprasza.  Stąd rada dla panien  (i nie tylko panien!! )  na dzień dzisiejszy, w obecnej sytuacji:  „Nie przeglądaj smartfona czy tabletu,  gdy może Ci zabraknąć oliwy!”.

 

2023-09-10 – Mt 18, 15 – 20 Upomnienie braterskie

ks. Michał Palowski

Krótkie czytania domagają się, aby i komentarz do nich nie był za długi.

Ezechiel nie bawi się w eufemizmy. Skoro Bóg dał nakaz stania na straży i upominania, wynika zeń nagroda lub kara za jego wypełnienie bądź zaniedbanie. Mamy więc do czynienia z prawem. Prawo zaś – według klasycznego ulpianowskiego rozumienia – jest sztuką dobra i słuszności – ars boni et aequi.

Paweł również stawia na konkret. Za doskonałe wypełnienie prawa uważa miłość. Ją i nic poza nią.

Upomnienie braterskie – do którego praktykowania zachęca  Jezus – to bezpośrednie, wypływające z miłości chrześcijańskiej oddziaływanie na bliźniego, który znajduje się w niebezpieczeństwie grzechu. Określenie upomnienia przymiotnikiem „braterskie” wskazuje na biblijne podstawy tego obowiązku (por. 2 Tes 3,15) oraz główny jego motyw miłość. Ostatecznym celem upomnienia jest zbawienie wieczne błądzącego lub znajdującego się w niebezpieczeństwie grzechu. Cel bezpośredni natomiast jest podwójny: negatywny – sprowadzenie z drogo grzechu lub ustrzeżenie od niego; pozytywny – wsparcie na drodze do dobrego. Konieczność napomnienia wynika stąd, że człowiek uwikłany w miłość własną nie zawsze potrafi sam dostrzec swoje błędy i grożące mu niebezpieczeństwa. Może ono przybierać różne formy: porzucenia, rady, prośby, zachęty, lub nagany, niekiedy pośrednictwa lub pomocy innych ludzi. Katechizm zalicza upomnienie braterskie do uczynków miłosierdzia co do duszy. Tyle Słownik teologiczny.

Władza związywania i rozwiązywania, o której słyszmy przywodzi na myśl procesy o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Tego małżeństwa, które Prawodawca Kościelny uznaje za wspólnotę życia i miłości (por. Konst. SW II Gaudium et spes 48), skierowaną ze swej natury do dobra małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa (por. kan. 1055 Kodeksu Prawa Kanonicznego). Związywanie i rozwiązywanie to nie tylko czynności prawne. W semickim rozumieniu to również wskazywanie, co jest dobre, a co złe; co wolno, a czego nie wolno robić.

Próbując połączyć z powyższym ostatnie z jezusowych wskazań odkrywamy, że szczególną przestrzenią upominania i korygowania w trosce o szeroko pojmowane dobro bliźniego (Najwyższym prawem w Kościele powinno być zbawienie dusz – por. kan. 1752 Kodeksu Prawa Kanonicznego) jest małżeństwo/rodzina. Jednocześnie odkrywamy, że jest ona pierwszym środowiskiem, w którym modlimy się razem i za siebie nawzajem.

Także o przemianę na lepsze.

 

Komentarz do Ewangelii  –  10 września 2023

XXIII  Niedziela zwykła,  A

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  Mt  18,15–20 :

Jezus powiedział do swoich uczniów:  „Jeśli twój brat zgrzeszy przeciw tobie,  idź i upomnij go w cztery oczy.  Jeśli cię usłucha,  pozyskasz swego brata.  Jeśli cię nie posłucha,  weź ze sobą jeszcze jedną lub dwie osoby,  niech cała sprawa rozstrzygnie się w oparciu o zeznanie dwóch lub trzech świadków.  Jeśli ich także nie posłucha,  powiedz o tym Kościołowi.  A jeśli nawet Kościoła nie posłucha,  niech będzie dla ciebie jak poganin i celnik.

Zapewniam was:  Wszystko,  cokolwiek zwiążecie na ziemi,  będzie związane w niebie,  a cokolwiek rozwiążecie na ziemi,  będzie rozwiązane i w niebie.

Zapewniam was jeszcze:  Jeśli dwaj spośród was zgodnie o coś poproszą,  otrzymają wszystko od mojego Ojca,  który jest w niebie.  Gdyż tam,  gdzie dwaj lub trzej zbierają się w moje imię,  jestem pośród nich”.

———————————————————

Wobec usłyszanych tu słów Jezusa trzeba sobie zadać pytanie:  Czy w ogóle, i w jakim stopniu staramy się o „pozyskiwanie” naszych braci i sióstr?  Pamiętajmy, takie „pozyskiwanie”  to także przygotowywanie wspólnej wieczności!  Trzeba słuchać, co nam mówi Pan;  Jego słowo to słowo od Miłości i o miłości.

Kim jest ów brat,  którego mamy pozyskać?  Dla Żydów byli to Żydzi,  którzy mieli zachować i głosić wiarę w jedynego Boga;  poganin i celnik to osoby uważane w judaizmie za nieczyste.  My możemy mówić o braciach i siostrach w sensie węższym  (czyli o chrześcijanach,  którzy w Jezusie są braćmi i siostrami)  lub szerszym  (o wszystkich ludziach dobrej woli,  gdyż wszyscy jesteśmy dziećmi Bożymi).  Miłość,  zarówno we wspólnocie chrześcijańskiej jak i „na zewnątrz”,  winna być świadectwem naszej wiary,  dowodem otrzymanej łaski.

W przestrzeni Bożej miłości jest też miejsce na wzajemne upominanie,  „przywoływanie do porządku”,  gdyż miłość nie może być tolerowaniem zła.  Jeśli kogoś kochamy,  nie możemy odmawiać mu prawdy,  także prawdy o nim samym.  Zgoda na to, że ktoś czyni zło, oznacza brak miłości.  Święty Augustyn mówił o postawie miłości osób,  a zarazem nienawiści błędów.  W miłości trzeba zatem uczyć się zarówno upominać jak i przyjmować upomnienia.

Niekiedy trudno nam upominać innych,  gdyż nie chcemy,  aby oni nas upominali;  a nie chcemy być upominani,  gdyż boimy się prawdy o sobie samych.  Wolimy żyć w zakłamaniu.  Pamiętajmy:  bliźnich można oszukiwać w ograniczonym zakresie,  ale siebie samego – już w nieograniczonym!

A Jezus nas zapewnia:  Jeżeli dwaj spośród was zgodnie o coś poproszą, otrzymają wszystko…,  Ja jestem pośród nich.                

 

Komentarz do Ewangelii  –  3 września 2023

XXII  Niedziela zwykła,  A

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  Mt  16,21–27 :

Jezus zaczął tłumaczyć uczniom,  że musi iść do Jerozolimy.  Tam starsi ludu, wyżsi kapłani i nauczyciele Pisma zadadzą Mu wiele cierpień i zabiją Go,  jednak trzeciego dnia zmartwychwstanie.  Wtedy Piotr wziął Go na bok i stanowczo Go upominał:  „Niech Cię Bóg broni!  Panie, na pewno się to Tobie nie przydarzy!”.  On zaś odwrócił się i rzekł do Piotra:  „Idź za Mną, szatanie!  Przeszkadzasz Mi, bo nie myślisz po Bożemu, ale po ludzku”.

Potem Jezus powiedział do uczniów:  „Jeśli ktoś chce iść za Mną,  niech się wyrzeknie samego siebie;  niech weźmie swój krzyż i niech Mnie naśladuje.  Bo kto chce ocalić swoje życie,  straci je;  a kto straci swoje życie z mojego powodu,  znajdzie je.  Jaką korzyść będzie miał człowiek,  jeśli zdobędzie cały świat,  ale straci swoje życie?  Albo co może dać człowiek w zamian za swoje życie?  Gdy więc Syn Człowieczy przybędzie wraz ze swymi aniołami w blasku chwały swojego Ojca,  wtedy odpłaci każdemu zgodnie z jego postępowaniem”.

———————————————————

Jezus tłumaczy,  że najprostszą drogą do zbawienia jest droga naśladowania Go.  Aby iść tą drogą,  potrzebna jest także ofiarność ciała.  Nie należy więc skupiać się przede wszystkim na potrzebach ciała;  co więcej,  trzeba dobrze rozumieć,  kiedy i dlaczego trzeba te potrzeby ciała ograniczać.  Zarazem potrzebna jest odnowa myślenia:  należy dokonać przewartościowania celów,  w odniesieniu do których podejmujemy decyzje.  Przewodnikiem w tej kwestii będzie właściwe rozpoznanie woli Bożej,  to zaś z kolei wymaga wewnętrznej uczciwości wobec samego siebie.  Trzeba unikać niebezpieczeństwa oszukiwania samego siebie,  do którego mamy wręcz nieograniczone możliwości i zdolności.

Dziś klasycznym przykładem dla nas jest sam Piotr Apostoł.  Kiedy Jezus mówi mu:  Tobie dam klucze królestwa niebieskiego,  Piotr sądzi, że doszedł do szczytu kariery:  zostało już tylko „odcinanie kuponów”.  A do tego – „pilnowanie” Pana Jezusa,  żeby przypadkiem On sam w czymś tutaj nie „namieszał”…   Ale od razu przychodzi gorzka korekta:  Piotr ma być tym,  który pierwszy winien wyrzec się samego siebie,  wziąć swój krzyż i naśladować Jezusa!  Im bliżej Jezusa jest ktoś z Jego uczniów,  tym bardziej winien rzetelnie iść za Nim i naśladować swego Pana.

W drodze do zbawienia,  a więc do pełni człowieczeństwa,  nie ma zatem „taryfy ulgowej”.  Ci, którzy otrzymują więcej łask i mają większe możliwości czynienia dobra,  cierpią więcej.  Taka jest droga,  którą prowadzi nas Jezus;  a żadnej innej po prostu nie ma!  Trzeba zatem uczyć się,  jak nią podążać.  Sam Jezus jest nam Przewodnikiem;  nie lękajmy się trudności dróg Jezusa!

Komentarz do Ewangelii  –  27 sierpnia 2023

XXI  Niedziela zwykła,  A

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mt  16,13–20 :

Gdy Jezus przyszedł w okolice Cezarei Filipowej,  zapytał swoich uczniów:  „Co mówią ludzie?  Kim według nich jest Syn Człowieczy?”.  A oni odpowiedzieli:  „Mówią,  że jest Janem Chrzcicielem,  inni – że Eliaszem,  a jeszcze inni – że Jeremiaszem lub którymś z proroków”.  Zapytał ich:  „A według was,  kim jestem?”.  Wtedy Szymon Piotr odpowiedział:  „Ty jesteś Chrystusem,  Synem Boga żywego”.  Jezus mu odpowiedział:  „Szczęśliwy jesteś, Szymonie, synu Jony,  gdyż nie poznałeś tego ludzką mocą,  ale objawił ci to mój Ojciec,  który jest w niebie.  Ja zaś mówię tobie,  że ty jesteś Skałą.  Na tej Skale zbuduję mój Kościół,  a potęga piekła go nie zwycięży.  Tobie dam klucze królestwa niebieskiego.  Cokolwiek zwiążesz na ziemi,  będzie związane w niebie,  a co rozwiążesz na ziemi,  będzie rozwiązane w niebie”.  Potem przykazał uczniom, aby nikomu nie mówili,  że On jest Chrystusem.

———————————————————

Kiedy Szymon Piotr mówi:  Ty jesteś Chrystusem,  Synem Boga żywego,  Jezus odpowiada mu:  nie poznałeś tego ludzka mocą,  ale objawił ci to mój Ojciec…   Za wyznaniem Szymona Piotra nie stoi tu żadne czysto ludzkie doświadczenie ani żaden racjonalny wywód.  Szymon Piotr został wybrany,  aby głosić światu dobrą nowinę o zbawieniu,  a zarazem nowy system najgłębszych wartości.  Cokolwiek zwiążesz …  W języku żydowskich rabinów, słowo „zwiążesz” oznaczało zarazem: „zabronisz”;  a „rozwiążesz” znaczyło:  „pozwolisz”.  Zarówno na ziemi jak i w niebie.  „Władza kluczy”  to naprawdę wielka władza!!

Ten tekst koresponduje z dwoma innymi.  Jezus powiedział także:  Szymonie, oto szatan zażądał,  żeby przesiać was jak pszenicę.  Ja jednak modliłem się za ciebie,  abyś nie utracił swojej wiary.  A ty, kiedy się nawrócisz,  umacniaj twoich braci  (Łk 22,31 n.),  oraz trzykrotnie:  Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie ?  – Paś moje owce.  (J 21,15 nn.).  Te trzy teksty,  razem wzięte,  tworzą podstawę katolickiej nauki o prymacie Piotra – czyli o prymacie biskupa Rzymu.

Dzisiejsze czytania zawsze przypominać mi będą tę 21–szą niedzielę roku 1978.  Te same teksty usłyszeliśmy tamtego dnia podczas Mszy świętej,  a zaraz potem, w tym samym dniu przyszła wiadomość o wyborze na stolicę Piotrową kardynała Albino Luciani’ego  –  czyli Jana Pawła I-go.  Wtedy oczekiwaliśmy nowego, znaczącego pontyfikatu,  a tymczasem papież Jan Paweł I zmarł w 33 dni potem,  26 września 1978 r.   Jego krótki pontyfikat okazał się przygotowaniem drogi do wyboru Jana Pawła II.  Kto wtedy mógł przewidzieć,  że oczekiwany ważny pontyfikat okaże się krótki i przejściowy?  A dzisiaj we Mszy świętej znowu słyszymy:  Niezbadane są wyroki Boga,  nie do wyśledzenia Jego drogi… (Rz 11).

Komentarz do Ewangelii  –  13 sierpnia 2023

XIX  Niedziela zwykła,  A

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mt  14,22–33 :

Gdy tłum został nasycony,  zaraz potem Jezus polecił swoim uczniom,  aby wsiedli do łodzi i przeprawili się przed Nim na drugi brzeg.  On tymczasem miał odprawić tłum.  Kiedy ludzie się rozeszli,  wyszedł na górę,  aby się modlić w samotności.  Zapadł wieczór,  a On sam tam przebywał.  Tymczasem łódź oddaliła się już kilkaset metrów od brzegu.  Fale nią miotały,  gdyż wiatr wiał z przeciwnej strony.  O czwartej straży nocnej przyszedł więc do nich po jeziorze,  a gdy uczniowie zobaczyli Go idącego po jeziorze,  przestraszyli się i mówili:  „To jakaś zjawa!”.  I ze strachu zaczęli krzyczeć.  Wtedy Jezus natychmiast przemówił:  „Uspokójcie się!  Ja jestem.  Nie bójcie się!”.

Piotr więc rzekł:  „Panie!  Jeśli to Ty jesteś,  każ mi przyjść do Ciebie po wodzie”.  A On odpowiedział: „Chodź!”.  Piotr wyszedł z łodzi i po jeziorze przyszedł do Jezusa.  Gdy zauważył, że wieje silny wiatr,  przeraził się i zaczął tonąć.  Wtedy krzyknął:  „Panie!  Ratuj mnie!”.  Jezus zaraz wyciągnął rękę i chwycił go.  Powiedział mu:  „Człowieku małej wiary!  Dlaczego zwątpiłeś?”.  Gdy wsiedli do łodzi,  wiatr się uciszył.  Ci zaś, którzy byli w łodzi,  oddali Mu hołd i wyznali:  „Ty naprawdę jesteś Synem Bożym”.

———————————————————

Trudno zrozumieć tę Ewangelię w cytowanym tu,  potocznie spotykanym tłumaczeniu,  w którym dwukrotnie występuje słowo „jezioro”.  W oryginale nie ma w tym miejscu takiego słowa: mamy greckie słowo thalassa, czyli: „morze”.

Żydzi, w odróżnieniu choćby od Fenicjan,  nie byli tęgimi żeglarzami;  słowo „morze” kojarzyło im się z żywiołem groźnym,  bardzo niebezpiecznym;  ostatecznie – z siedliskiem zła.  Chodzący po powierzchni wody Jezus objawia się jako Ten,  który jest ponad wszelkim złem,  a ostatecznie ponad wszystkim,  co zostało stworzone.  Możemy, jak Piotr, z Jezusem chodzić po wodzie,  jeśli tylko zdobędziemy się na odwagę wiary, odwagę zaufania wobec Boga. Właśnie zaufanie wobec Boga jest tym,  co wiąże zwykłą doczesność  z otwarciem na pełnię Bożego obdarowania.  Takiego łącznika potrzebuje każdy człowiek.  Odwaga wiary – to zadanie pierwsze,  ważniejsze od zrozumienia czegokolwiek;  co więcej, jest to wręcz nieodzowny warunek zrozumienia.

Jezus nie pyta Piotra:  „dlaczego nic nie rozumiesz?”,  ale:  „człowieku małej wiary!  Dlaczego zwątpiłeś?”.  To pytanie może też być adresowane do każdego z nas,  wobec naszych życiowych perypetii,  naszego własnego pogubienia. Uczony dominikanin,  profesor Jacek Woroniecki mówił:  „tysiąc trudności nie pociąga jeszcze za sobą choćby jednej wątpliwości”.  A zatem,  wobec wszelkich trudności,  nie bójmy się zaufać Bogu.   

 

 

Komentarz do Ewangelii  –  6 sierpnia 2023

Święto Przemienienia Pańskiego,  A   (zamiast:  teksty z18-tej niedzieli zwykłej)

Ojciec Marek Pieńkowski OP

————————————————————-

Ewangelia :  Mt 17,1-9 :

Jezus zabrał ze sobą Piotra, Jakuba i jego brata Jana i wyprowadził ich z dala od ludzi na wysoka górę.  Tam przemienił się w ich obecności,  a Jego twarz zajaśniała jak słońce.  Jego ubranie stało się białe jak światło.  Wtedy ukazali się im Mojżesz i Eliasz,  którzy z Nim rozmawiali.  Piotr powiedział do Jezusa:  „Panie, dobrze, że tu jesteśmy.  Jeśli chcesz,  postawię tutaj trzy namioty;  jeden dla Ciebie,  drugi dla Mojżesza,  a trzeci dla Eliasza”.  A gdy jeszcze to mówił,  zasłonił ich świetlisty obłok.  Z obłoku rozległ się głos:  „On jest moim Synem umiłowanym,  którego sobie upodobałem.  Jego słuchajcie!”.  Gdy uczniowie to usłyszeli,  upadli na twarz bardzo przerażeni.  A Jezus podszedł,  dotknął ich i powiedział:  „Wstańcie!  Nie bójcie się!”.  Gdy podnieśli oczy,  nikogo już nie widzieli,  tylko samego Jezusa.

Kiedy schodzili z góry, Jezus przykazał im:  „Nie mówcie nikomu o tym widzeniu,  dopóki Syn Człowieczy nie zostanie wskrzeszony z martwych”.

————————————————————

Usłyszeliśmy,  że Jezus „przemienił się”  („metemorfóthe” – to raczej:  „został przemieniony”).  Według „uczonych w Piśmie”  –  jest to odniesienie do zmiany postaci,  a konkretnie do zmiany tego, co uczniowie widzą w Jezusie.  Greckie „metamorfoza”, odnosi się zarówno do  „tego, co się widzi”  jak i  „tego, co się wie”.    Dla Apostołów,  naocznych świadków,  jest to nowe doświadczenie widzenia i nowa wiedza o Jezusie.  Sam Jezus nie zmienia się;  czytamy przecież:  „Jezus Chrystus wczoraj i dziś ten sam – i aż na wieki!”  (Hbr 13,8).  A samo tajemnicze wydarzenie na wysokiej górze całkowicie wymyka się z zasięgu naszego pojmowania.

W jakimś stopniu na tę tajemnicę bezwiednie wskazuje apostoł Piotr.  Jego nieporadną reakcję na to wydarzenie,  całkowicie wymykające się poza zakres ludzkich pojęć,  oddają pełne zachwytu słowa,  zazwyczaj tłumaczone:  „Panie, dobrze, że tu jesteśmy”.  Jednak cały szereg osób dobrze znających ten tekst a zarazem doświadczonych duchowo sugeruje,  że lepsze jest tłumaczenie:  „Panie, dobrze jest nam tu być”,  czy też:  „Panie, tutaj być jest wspaniale!”.  Takie tłumaczenia lepiej oddają pełnię zachwytu uczniów wobec nowego,  nieznanego przedtem wymiaru poznania,  doznania jakiejś pełni;  czegoś, czego nie sposób wyobrazić sobie bez tego doświadczenia.

Słowa Piotra:  „Panie, dobrze nam tutaj być!”  –  zdają się oddawać niewyrażalne pojęciowo doświadczenie ponadczasowego trwania.  Wierzymy, że ta wizja,  wówczas dana tylko kilku uczniom,  kiedyś będzie dana także i nam.  Już dziś dobrze nam tutaj:  dobrze jest doświadczyć możliwości otwarcia na świat tego,  co ponad-naturalne, czyli nadprzyrodzone.  Przeżyć zupełnie nowe doświadczenie duchowe, bogate i przynoszące wolność,  którego nie da się sprowadzić do żadnego innego!  W uciszeniu wewnętrznym próbujmy odnaleźć to doświadczenie, gdy spotykamy Jezusa w Ewangelii i w Eucharystii.                                                             

 

Komentarz do Ewangelii  –  30 lipca 2023

XVII  Niedziela zwykła,  A

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mt  13,44–52 :

Jezus opowiedział uczniom taką przypowieść:  „Królestwo niebieskie podobne jest do skarbu ukrytego w polu.  Znalazł go pewien człowiek.  Ukrył go z powrotem i bardzo uradowany odszedł.  Sprzedał wszystko,  co posiadał,  i kupił to pole.  Królestwo niebieskie podobne jest także do kupca,  który poszukiwał pięknych pereł.  Gdy znalazł jedną, niezwykle cenną,  sprzedał wszystko,  co posiadał,  i kupił ją.

Królestwo niebieskie podobne jest również do sieci zarzuconej w morze,  która zagarnia różnego rodzaju ryby.  Kiedy jest pełna,  wyciąga się ją na brzeg.  Dobre ryby wybiera się do naczyń,  a złe wyrzuca.  Podobnie będzie przy końcu świata.  Zjawią się aniołowie,  oddzielą złych od sprawiedliwych i wrzucą ich do rozpalonego pieca.  Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.

Zrozumieliście to wszystko?”.  Odpowiedzieli Mu:  „Tak!”.  Wtedy im powiedział:  „Właśnie dlatego każdy nauczyciel Pisma,  gdy staje się uczniem królestwa niebieskiego,  podobny jest do gospodarza domu,  który ze swego skarbca wyjmuje to, co nowe i stare”.

———————————————————

Ktoś sprzedaje wszystko, co ma,  aby kupić kawałek gruntu.  Jego bliscy oraz sąsiedzi patrzą z niedowierzaniem:  po co on to robi?  Ale on wie:  tam jest ukryty skarb.  Gdy to pole będzie do niego należeć,  skarb też będzie jego.

Aby posiąść królestwo niebieskie,  też trzeba zainwestować,  i to poważnie:  na ogół jest to postulat daleko idącej zmiany stylu myślenia i stylu życia, stosownie do wymagań nawrócenia.  Aby człowiek mógł zdobyć się na tak radykalną zmianę,  trzeba najpierw uwierzyć Jezusowi.  On ma dla mnie przygotowany skarb.  A najcenniejszym skarbem jest sam Jezus:  „On nam daje się cały”.

Boże zamysły,  Boże obietnice to perspektywa dalekosiężna:  podobnie będzie przy końcu świata…  Dopiero tam zostaną unicestwione wszelkie pozory,  wszelkie kostiumy;  dopiero wtedy stanie się jawne i jasne to,  ile naprawdę warte są nasze życiowe decyzje,  nasze wysiłki,  nasze zaangażowanie w najrozmaitsze sprawy.  Ostatecznie poznamy,  co jest ukrytym w ziemi prawdziwym skarbem czy też piękną perłą,  a co tylko bezwartościową błyskotką.  Ale już teraz trzeba podjąć ryzyko:  trzeba odkryć Boga,  który zwraca się do każdego z nas,  i zachwycić się Nim;  trzeba nauczyć się rozpoznawać prawdziwy skarb w Nim samym i w Jego darach.  Nie stać nas na to,  abyśmy za bezcen odstąpili komuś tę ziemię,  w której ukryte są skarby, zarówno Starego jak i Nowego Przymierza.         

2023-07-09 – Mt 11, 25 – 30 Modlitewnie

ks. Michał Palowski

Jeśli dziś, po powrocie do domu otworzymy Pismo święte, zobaczymy, że na usłyszany dopiero co urywek mateuszowej ewangelii składają się dwa odrębne fragmenty, którym możemy nadać następujące tytuły: uwielbienie i objawienie oraz wezwanie.

Nie sposób oprzeć się przekonaniu, że są one zaproszeniem, aby zajrzeć do Katechizmu Kościoła Katolickiego i przypomnieć sobie tym samym nauczanie Kościoła odnośnie do modlitwy.

Uwielbienie i objawienie → Modlitwa uwielbienia, całkowicie bezinteresowna, wznosi się do Boga; wysławia Go dla Niego samego, oddaje Mu chwałę nie ze względu na to, co On czyni, tylko dlatego, że ON JEST (KKK 2649).

Wezwanie → Bóg niestrudzenie wzywa każdą osobę do tajemniczego spotkania z Nim na modlitwie. Modlitwa towarzyszy całej historii zbawienia jako wzajemne przyzywanie się Boga i człowieka (KKK 2591).

Weźcie na siebie moje jarzmo i uczcie się ode Mnie, bo jestem cichy i pokornego serca, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych (Mt 11,29). Jarzmo to – wedle słownikowej definicji – nie tylko ciężar czy niewola, ale również prymitywna uprząż bydła roboczego lub urządzenie przytrzymujące, wzmacniające coś lub spinające. Branie na siebie Jezusowego jarzma brzmi niczym zaproszenie do naśladowania Go, do postępowania za Nim krok w krok także w przestrzeni modlitwy. Bo Jezus był człowiekiem modlitwy. Formuł modlitwy nauczył się od swej Matki, która zachowywała wszystkie wielkie sprawy Wszechmogącego i rozważała je w swoim sercu oraz od swego ludu, który słowami i hymnami modlił się w synagodze w Nazarecie i w jerozolimskiej Świątyni (por. KKK 2599). Modlił się przed decydującymi chwilami swojego posłania (kiedy miał dokonać cudu, przed swoją męką i śmiercią) oraz przed decydującymi chwilami, które zapoczątkują posłanie Jego Apostołów (por. KKK 2600). Modląc się, nie tylko dawał przykład modlitwy, ale i modlitwy uczył. To z kontemplacji modlącego się Nauczyciela zrodziło się w uczniu Chrystusa pragnienie modlitwy, który poprosił: Panie, naucz nas modlić się (Łk 11,1). W odpowiedzi poznał Modlitwę Pańską (por. KKK 2600). Modlitwą otaczał zgromadzonych wokół siebie uczniów, czego szczególnym przykładem jest Jego modlitwa arcykapłańska.

O modlitwie powiedziano i napisano już wiele. I z pewnością nie są to ostatnie słowa jej poświęcone. Dobrze jest znać teorię. Na niej można budować. Do niej można wracać. Jednak w tej materii nic nie zastąpi praktyki. Modlitwa – bowiem – jest jak powietrze i woda. Ona utrzymuje nas przy życiu. Bez niej – giniemy.

 

Komentarz do Ewangelii  –  9 lipca 2023

XIV  Niedziela zwykła,  A

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mt  11,25–30 :

Jezus przemówił:  „Wysławiam Cię,  Ojcze,  Panie nieba i ziemi,  że zakryłeś to przed mądrymi i roztropnymi,  a objawiłeś tym,  którzy są jak małe dzieci.  Tak, Ojcze.  Bo tak się Tobie spodobało.

Mój Ojciec przekazał Mi wszystko i nikt nie zna Syna jak tylko Ojciec.  Nikt nie zna też Ojca jak tylko Syn i ten,  komu Syn zechce objawić.

Przyjdźcie do Mnie wszyscy,  którzy utrudzeni i obciążeni jesteście.  Ja dam wam wytchnienie.  Weźcie na siebie moje jarzmo i uczcie się ode Mnie,  że jestem łagodny i pokorny sercem.  Znajdziecie ukojenie dla waszych dusz.  Bo moje jarzmo jest łatwe do niesienia,  a mój ciężar lekki”.

———————————————————

Uczcie się ode mnie,  że jestem łagodny i pokorny sercem.  Znajdziecie ukojenie dla waszych dusz…  Te słowa to jedyne zacytowane w Ewangelii zaproszenie ze strony Jezusa,  aby uczyć się czegoś wprost od Niego samego!  Co ono znaczy?

Bezpośrednio przedtem usłyszeliśmy:  Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście.  Ja dam wam wytchnienie.  A zatem nauka,  którą daje nam Jezus – nauka łagodności i pokory – nie prowadzi do powiększenia naszych trudów czy też obciążeń;  przeciwnie,  przynosi ukojenie, wytchnienie, pokrzepienie.  Gdy ją przyjmujemy,  łatwiej nam potem pełnić wolę Bożą,  łatwiej czynić dobro.  Dar wolności nie jest już przytłaczającym ciężarem,  ale łaską, która daje siły.  Wtedy odkrywamy,  co znaczy „być jak małe dzieci”.

Często „hodujemy” w sobie fałszywe pojmowanie tego,  czym jest pokora;  wydaje się nam,  że człowiek pokorny to taki,  który nieustannie „przeprasza za to, że żyje”.  Rzeczywistość jest inna:  pokorny to ten,  który nie oszukuje samego siebie.  Pokora jest przeciwieństwem pychy,  w której nieustannie budujemy fałszywe pojmowanie siebie samych i fałszywe obrazy świata.

Gdy pozwalam,  aby opanowała mnie pycha,  przestaję sądzić wedle tego,  co jest prawdziwe,  ale zaczynam uważać za prawdziwe to,  co ja sądzę.  Podobnie, nie zależy mi na tym,  co jest dobre,  ale uważam za dobre to,  na co ja mam ochotę.  Nie staram się o dostrzeganie piękna,  ale uważam za piękne to,  co mnie się podoba…  Złudzenia zaczynają zastępować rzeczywistość,  gdyż odkrywamy,  że dostarczają poczucie satysfakcji.  Taka fałszywa satysfakcja z racji mojego znaczenia w świecie,  możliwości dominacji nad innymi,  narzucania im moich opinii,  zaczyna stopniowo górować nad wartością możliwie najbardziej rzetelnej prawdy.  A to już droga śladami diabła…

 

 

2023-07-02 – Mt 10, 37 – 42 Gościnni

ks. Michał Palowski

To jedna z najbardziej znanych ikon. Trójca Święta zwana też Gościnnością Abrahama. Powstała w XV wieku. Napisana została temperą na lipowej desce dla ławry Troicko-Siergijewskiej przez Andrieja Rublowa, który w aniołach goszczących u Abrahama i Sary przedstawił symbol Trójcy Świętej. Ikona wyraża ideę jedności człowieka z Bogiem oraz jedność między ludźmi. Postaci siedzące przy stole symbolizują Trzy Osoby Boskie. Czwarte miejsce przy stole jest wolne dla oglądającego, który ma poczuć się zaproszony do jedności z Trójcą,

Gość w dom, Bóg w dom. W tym dobrze znanym, polskim przysłowiu zdaje się pobrzmiewać nawiązanie do opisanej dopiero co sceny spotkania w domu Abrahama i Sary. Pojawienie się gościa zazwyczaj wyzwala w gospodarzu to, co w nim najlepsze – poświęcenie czasu i uwagi, otwarcie serca, a czasem i lodówki. W następstwie okazanego gościowi dobra na gospodarza spływa Boże błogosławieństwo.

Kto was przyjmuje, Mnie przyjmuje; a kto Mnie przyjmuje, przyjmuje Tego, który Mnie posłał (Mt 10,40). Przyjąć to inaczej zaakceptować. Przyjęcie Jezusa pod swój dach, zaproszenie Go do swojego domu przekłada się na uznanie za swoją Jego ewangelii i płynącego z niej nowego sposobu życia. Ponadto sprawia, że z Gościa staje się On domownikiem. Odtąd ma swoje miejsce przy stole i swój kubek z wodą.

Kto przyjmuje proroka, jako proroka, nagrodę proroka otrzyma. Kto przyjmuje sprawiedliwego, jako sprawiedliwego, nagrodę sprawiedliwego otrzyma (Mt 10,41). Prorok to ten, kto głosi Jezusową ewangelię, zaś sprawiedliwy to ten, kto świadczy o niej pobożnym i prawy życiem. Misję Jezusa można kontynuować na wiele sposobów. Również przez praktykowanie gościnności.

Pisanie ikony to coś więcej niż malowanie. Pracę artysty poprzedza post i modlitwa. Na desce pod malunkiem umieszcza się imię osoby, której sama ikona jak i praca nad nią jest dedykowana. Nanoszenie farby zaczyna się od krawędzi, by finalnie z tła wyłoniła się postać. Ikona staje się w ten sposób nie tylko wizerunkiem Osób Boskich, Maryi czy świętego, ale jak mawiają chrześcijanie wschodu – oknem, przez które widać niebo.

Ikona gościnności pisana przez nas opartą na ewangelii codziennością ma tę samą moc.

 

Komentarz do Ewangelii  –  2 lipca 2023

XIII  Niedziela zwykła,  A

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mt  10,37–42 :

Jezus powiedział do swoich apostołów:  „Jeśli ktoś kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie,  nie jest Mnie godny.  Podobnie jeśli ktoś kocha syna lub córkę bardziej niż Mnie,  nie jest Mnie godny.  Kto nie bierze swego krzyża i nie naśladuje Mnie,  nie jest Mnie godny.  Ten, kto znajduje swoje życie,  straci je;  ten zaś, kto traci swoje życie z mojego powodu,  znajdzie je.

Kto was przyjmuje,  Mnie przyjmuje;  a kto Mnie przyjmuje,  przyjmuje Tego, który Mnie posłał.  Kto przyjmuje proroka,  dlatego że jest on prorokiem,  otrzyma zapłatę proroka.  A kto przyjmuje sprawiedliwego,  dlatego że jest on sprawiedliwy,  otrzyma zapłatę sprawiedliwego.  Zapewniam was:  Jeśli ktoś poda choćby kubek zimnej wody jednemu z tych najmniejszych ze względu na to,  że jest moim uczniem,  nie utraci swojej zapłaty”.

———————————————————

Ten fragment Ewangelii rozpoczyna się od kilku paradoksalnych stwierdzeń:  nie jest Mnie godny…  Jeśli „jestem godny” rozumiemy jako „coś mi się należy”,  wówczas wyraźnie widzimy:  nikt nie jest godny zbawienia,  nikomu ono się nie należy.  Otrzymujemy je w wolnym darze Bożego miłosierdzia. 

Warto zwrócić uwagę na wiersze bezpośrednio poprzedzające,  pominięte w czytaniach niedzielnych:  Przyszedłem poróżnić syna z ojcem, córkę z matką, a synową z teściową.  Nieprzyjaciółmi człowieka staną się jego domownicy.  (ww. 35-36).  Wielka rewolucja w rodzinie,  nie mówiąc już o szerszych kręgach …  Widać, że obecność Jezusa i Jego nauczanie wprowadza zupełnie nową jakość,  określaną przez mocne przeciwstawienie:  „życie dla siebie – życie dla Boga”.

Trzeba odważnie zmierzyć się z niezręcznym pytaniem:  czy zgoda w rodzinie może być tylko w ramach „życia dla siebie, dla nas?”.  Oczywiście, nie musi!  W dobrej, kochającej się rodzinie nie tylko możemy,  ale wręcz powinniśmy pomagać sobie wzajemnie w czynieniu dobra.  Ale Jezus nas ostrzega:  sama tylko zgoda wśród nas nie wystarczy!  To musi być „wspólna zgoda na dobro”,  co więcej – to ma być wzajemna pomoc,  współdziałanie w czynieniu dobra.

Chrześcijanin, złączony z Chrystusem w Jego śmierci,  jest wezwany,  aby w sposób definitywny zerwać z grzechem,  aby móc już na zawsze przebywać z Chrystusem, który żyje na wieki.  Chrzest ma być zapoczątkowaniem moralnej odnowy człowieka;  człowiek ma stawać się „nowym stworzeniem”,  „nową jakością”.  I tak,  jak nawet w najbliższej rodzinie możemy inspirować jedni drugich do zła,  tak też możemy wzajemnie pomagać sobie w czynieniu dobra.  Trzeba zaufać Bogu,  starać się rozpoznawać i wypełniać Jego wolę.                                                                                                                                              

Komentarz do Ewangelii  –  25 czerwca 2023

XII  Niedziela zwykła,  A

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mt  10,26–33 :

Jezus powiedział do swoich apostołów:  „Nie bójcie się ludzi,  gdyż wszystko,  co jest ukryte,  będzie ujawnione,  a o tym,  co tajemne,  wszyscy się dowiedzą.  To,  co wam mówię w ciemności,  opowiadajcie w świetle,  a co słyszycie na ucho,  rozgłaszajcie publicznie.  Nie bójcie się tych,  którzy zabijają ciało,  gdyż duszy zabić nie mogą.  Bójcie się natomiast Tego,  który i ciało, i duszę może oddać na potępienie.  Czyż nie sprzedaje się dwóch wróbli za drobną monetę?  A jednak żaden z nich nie spadnie na ziemię wbrew woli waszego Ojca.  Jeśli zaś chodzi o was,  to nawet wasze włosy na głowie są wszystkie policzone.  Nie bójcie się więc!  Wy jesteście warci więcej niż wiele wróbli.

Kto się przyzna do Mnie przed ludźmi,  do tego i Ja się przyznam przed moim Ojcem,  który jest w niebie.  Ale jeśli ktoś się Mnie wyprze przed ludźmi,  tego i Ja się wyprę przed moim Ojcem,  który jest w niebie”.

———————————————————

Pan Jezus przestrzega nas dzisiaj tak,  jak przestrzegał swoich uczniów w ziemi Izraela:  Nie usiłujcie chować się z waszymi „ukrytymi czynami ciemności”!  Bóg i tak zna je wszystkie,  lepiej niż my sami.  A ponadto Jezus wzywa:  Niech głoszenie Dobrej Nowiny objawia się w całym naszym życiu!

Głoszenie zbawienia w Chrystusie wymaga mądrości i odwagi;  gdyż droga wzrastania w naszym człowieczeństwie,  zarazem droga do chwały,  prowadzi także przez cierpienie.  Bardzo często jest to cierpienie z powodu odrzucenia,  odseparowania się ze strony innych,  czasem nawet ze strony osób najbliższych.  Zatem będą pojawiać się pokusy wypierania się Jezusa przed ludźmi.

Widzimy tu objawienie podstawowej,  egzystencjalnej sytuacji człowieka:  jest to także tajemnica grzechu pierworodnego,  dziedzicznego „organicznego defektu”.  Ten defekt możemy dostrzec nie tylko w tym,  że człowiek czasem choruje, starzeje się, w końcu umiera;  co gorsze,  także w tym,  że umysł ludzki jest omylny  (często nawet bardziej niż instynkty zwierząt!),  a wola jest słaba  (i ja często robię nie to,  co ja chcę,  ale to,  co mnie się chce…).

Bóg w swoim miłosierdziu wychodzi nam naprzeciw;  ale i nam trzeba wyjść naprzeciw Bożej łasce, Jego miłosierdziu.  Trzeba wprost uznać,  że potrzebujemy Zbawiciela.  Zawsze jesteśmy wystawieni na pokusę uznania,  że człowiek Zbawiciela nie potrzebuje,  bo może zbawić się sam.  Historia uczy, że to utopia,  niemożliwa do realizacji:  popełniamy wciąż te same błędy,  niekiedy na coraz większą skalę.  Tylko Chrystus może nas wyzwolić z tego dramatu.

 

2023-06-18 – Mt 9, 36 – 10,8 Wybrani

ks. Michał Palowski

Wspólnym mianownikiem, który spaja pierwsze czytanie i ewangelię jest termin „wybranie”, który jawi się jako inne imię „powołania”.

Jeśli się dobrze przyjrzeć to cała historia zbawienia jest historią wybierania, historią powoływania. Począwszy od patriarchy Abrahama, którego Pan Bóg wybrał, powołał by udał się do nowej, obiecanej ziemi, dając mu przy tym obietnicę potomstwa licznego jak gwiazdy na niebie, które stanie się Narodem Wybranym, na apostołach przez Jezusa spośród uczniów wybranych, powołanych, by uposażeni darami Ducha Świętego szli aż po krańce ziemi głosząc ewangelię (por. Mk 16,15) i udzielając chrztu (por. Mt 28,19) skończywszy.

Każde wybranie, każde powołanie dokonuje się w wolności. Jest jej sprawdzianem. Bóg do niczego nie przymusza. Bóg jedynie zaprasza. Jednocześnie każde wybranie, każde powołanie, jest próbą zaufania. Bóg obiecuje. Bóg daje nadzieję.

Dziś jesteśmy świadkami wybrania, powołania apostołów, którzy mają uzdrawiać chorych, wskrzeszać umarłych, oczyszczać trędowatych, wyrzucać złe duchy (por. Mt 10,8). Krótko mówiąc mają robić to, co robił sam Jezus.

Zastosowana przez św. Mateusza kompozycja – najpierw wybranie; a w następstwie wyliczenie imion powołanych zdaje się podpowiadać, że owo wybranie, powołanie jest rzeczywistością spersonalizowaną, adresowaną do konkretnego człowieka, skrojoną na jego możliwości, dostosowaną do okoliczności, w jakich ma pełnić swoją misję. A zarazem powszechną, wypływająca ze wspólnego źródła.

Odpowiedzią na wybranie, odpowiedzią na powołanie jest wybór Boga oraz tego wszystkiego, co On z sobą przynosi. W praktyce dokonuje się to przez złożenie wyznania wiary nie słowem, ale czynem, całym swoim życiem.

Wyborem codziennie ponawianym. Jak w zakończeniu Jeźdźca Jerzego Lieberta:

Jedno wiem, i innych objawień

Nie potrzeba oczom i uszom —

Uczyniwszy na wieki wybór,

W każdej chwili wybierać muszę.

 

Komentarz do Ewangelii  –  18 czerwca 2023

XI  Niedziela zwykła,  A

Ojciec Marek Pieńkowski

———————————————————

Ewangelia :  Mt  9,36 –10,8 :

Jezus,  widząc wielkie tłumy ludzi,  litował się nad nimi,  gdyż byli udręczeni i porzuceni jak owce,  które nie mają pasterza.  Wtedy powiedział do uczniów:  „Żniwo wprawdzie wielkie,  ale robotników mało.  Proście więc Pana żniwa,  aby wysłał robotników na swoje żniwo”.

Przywołał dwunastu uczniów i dał im władzę nad duchami nieczystymi,  aby mogli je wyrzucać i uzdrawiać wszystkie choroby oraz dolegliwości.  Takie są imiona dwunastu apostołów:  pierwszy Szymon, zwany Piotrem, i jego brat Andrzej,  Jakub, syn Zebedeusza, i jego brat Jan,  Filip i Bartłomiej,  Tomasz i celnik Mateusz,  Jakub, syn Alfeusza, i Tadeusz,  Szymon Kananejczyk i Judasz Iskariota,  który Go później zdradził.  Tych Dwunastu Jezus posłał i nakazał im:  „Nie chodźcie do pogan i omijajcie miasta samarytańskie.  Idźcie natomiast do zagubionych owiec z narodu izraelskiego.  Idźcie i głoście:  Nadchodzi już królestwo niebieskie.  Uzdrawiajcie chorych,  wskrzeszajcie umarłych,  oczyszczajcie trędowatych i wyrzucajcie demony.  Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie”.

———————————————————

Czym jest dla nas Przymierze,  które Bóg zawarł z nami?  Trzeba najpierw dostrzec, że i my,  jeśli znajdziemy się poza jego przestrzenią,  też będziemy udręczeni i porzuceni jak owce, które nie mają pasterza.  Będziemy jak zagubione owce z narodu izraelskiego,  czyli z Kościoła świętego.  W swoim miłosierdziu Bóg pragnie,  abyśmy odnaleźli się na nowo w Jego Kościele.

Początki pasterskiej opieki Jezusa wydają się bardzo skromne:  niewielka ilość uczniów,  wywodzących się z „dołów społecznych”.  Może stało się tak,  abyśmy mogli dostrzec i pojąć,  że to sam Duch Święty jest tym,  który ogłasza Dobrą Nowinę i będzie ją rozjaśniał i umacniał w sercach i umysłach wierzących.

Pierwsi uczniowie Jezusa prezentują różne stopnie zaangażowania i otrzymują różne zadania  (szczególnie wyróżnieni będą pierwsi czterej z przytoczonej listy).  Wszyscy zostaną postawieni wobec próby,  której w końcu nie „zaliczył” Judasz:  czy zdecydują się wytrwać przy Jezusie, czy też odejść?

Do nowego Przymierza zostajemy włączeni przez chrzest:  Bóg przyjmuje nas za „swoich”.  To już nie zwykła przynależność z racji samego istnienia;  to nowa przynależność wybrania.  Otrzymujemy dar nowej sprawiedliwości i na nowo odkrywamy,  że Bóg jest Miłością;  jest Bogiem, który obdarowuje.  Zarazem objawiona miłość Boga jest wezwaniem,  abyśmy kochali się wzajemnie.  To doświadczenie pozwoli nam lepiej pojąć wielkość daru i płynące z niego konsekwencje:  darmo otrzymaliście, darmo dawajcie.

 

 

Komentarz do Ewangelii  –  14 listopada 2021,

33 Niedziela zwykła,  B :

o. Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 13,24-32

Jezus powiedział do swoich uczniów:  „W tych dniach, po tej udręce, słońce się zaćmi, księżyc straci blask i gwiazdy będą spadały z nieba, a moce, które są w niebie, zostaną wstrząśnięte.  Wtedy ujrzą Syna Człowieczego przychodzącego na obłokach z wielką mocą i chwałą.  Wówczas pośle aniołów i zbierze swoich wybranych z czterech stron świata, od krańców ziemi aż po krańce nieba.

Uczcie się na przykładzie drzewa figowego:  Gdy jego gałązka staje się miękka i wypuszcza liście, rozpoznajecie, że zbliża się lato.  Tak też i wy, gdy zobaczycie, że to się dzieje, wiedzcie, że jest blisko, we drzwiach.  Zapewniam was:  Nie przeminie to pokolenie, dopóki nie spełni się to wszystko.  Niebo i ziemia przeminą, ale moje słowa nie przeminą.

O tym jednak, kiedy nadejdzie ten dzień i godzina, nikt nie wie:  ani aniołowie w niebie, ani Syn, tylko Ojciec”.

———————————————————

Wstrząsający film: „Ida”.  Młoda Żydówka, w czasach holocaustu jako małe dziecko cudem ocalona w klasztorze sióstr zakonnych, odkrywa historię swej rodziny w dramatycznej sytuacji:  spotyka się z człowiekiem, który zawłaszczył gospodarstwo i dom jej rodziców.  Co więcej, w końcu przyznaje się także do tego, że to on sam ich zamordował.  Potem Ida spotyka sympatycznego chłopaka, który proponuje jej małżeństwo, dzieci, rodzinę – nowy dom i nowe życie – a ona ma na to tylko jedno pytanie:  „I co będzie potem?”

Mamy nasze własne życiowe plany, nasze radości i smutki.  Ale nad całym tym życiem, tak znikomym w skali kosmosu, wisi pytanie:  „I co będzie potem?”

Słyszymy dziś zapowiedź Jezusa:  „Niebo i ziemia przeminą, ale moje słowa nie przeminą.”  I to najbardziej zaskakujące:  „o tym, kiedy nadejdzie ten dzień … nikt nie wie … ani Syn, tylko Ojciec.”  Jak to możliwe, aby Syn nie znał zamiarów Ojca, skoro są jednym Bogiem?  Można chyba przyjąć hipotezę: Jezus tłumaczy nam w ten sposób, że taka wiedza w ogóle nie jest na miarę człowieka.  Nie potrafimy sobie wyobrazić niczego z tego, co ponad czasem i przestrzenią.  A na to, aby cokolwiek zrozumieć z tych słów Jezusa,  zapewne trzeba wyjść ponad obszary przestrzeni i czasu.

Ale modlitwa już teraz może sięgać „ponad” i „dalej”;  w niej możemy wyjść ponad nasze wyobrażenia.  Ona prowadzi nas do Boga żywego, pozwala z ufnością czekać na wypełnienie obietnicy zbawienia, danej każdemu, kto Mu zaufał.  Po raz kolejny Bóg oczekuje od nas nie tyle rozumienia, ile zaufania.

 

Komentarz do Ewangelii  –  7 listopada 2021,

32 Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 12,38-44

Jezus nauczał w świątyni:  „Miejcie się na baczności przed nauczycielami Pisma.  Chętnie chodzą w wytwornych szatach, lubią pozdrowienia na placach, pierwsze krzesła w synagogach i honorowe miejsca na ucztach.  Objadają domy wdów i dla pozoru długo się modlą.  Ich spotka surowszy wyrok”.

Potem, siedząc naprzeciw skarbony, przypatrywał się, jak tłum wrzucał do niej drobne pieniądze.  Wielu bogatych wrzucało wiele.  Gdy przyszła pewna uboga wdowa, wrzuciła dwie drobne monety, czyli jeden kwadrans.  Wtedy przywołał swoich uczniów i powiedział do nich:  „Zapewniam was:  Ta uboga wdowa wrzuciła więcej od wszystkich, którzy wrzucali do skarbony.  Wszyscy bowiem wrzucali z tego, co im zbywało, a ona ze swego ubóstwa wrzuciła wszystko, co miała, całe swoje utrzymanie”.

———————————————————

Jezus, chwaląc dar ubogiej wdowy, wyraźnie daje do zrozumienia:  rzetelna ocena wartości daru bierze pod uwagę nie tylko to, jak wiele składamy na ofiarę, na dzieła Boże, ale przede wszystkim to, jak wiele zostawiamy dla siebie!  Ci, którzy dawali obficie, potem w dalszym ciągu dysponowali obfitością dóbr.

Z tymi drobnymi monetami, czy też bez nich, wdowa nadal nie miała niezbędnego zabezpieczenia swego życia.  Była całkowicie zależna od Bożej łaski, ale była zarazem bogata w Boże miłosierdzie.

Jezus nigdy nie potępia bogatych, ale mówi, że trudno im będzie wejść do Królestwa.  To, co naprawdę się liczy, to nie tyle ilość środków ulokowanych w bankach czy w akcjach;  liczy się to, na co te pieniądze zostaną przeznaczone.

Czy przeznaczę moje pieniądze na pomoc innym, aby dla nich uczynić świat lepszym miejscem do życia?  Czy nasze życie kręci się głównie wokół pieniędzy, czy też raczej zdajemy się na zależność od Boga, który naprawdę czyni z nas bogatych?  Czy w tym wszystkim zachowujemy się jak posiadacze, czy raczej żyjemy jak gospodarze, jak zarządcy, którym okazano zaufanie?

Wdowa z Ewangelii ofiarowała jedyny znak jej niezależności, ale podtrzymała i umocniła swoją pełną zależność od Boga i bliźnich.  Przykład jej wiary jest ugruntowany w miłości Boga:  jej miłości do Boga i Bożej miłości do niej.  Ona była zarządcą, a nie posiadaczem tego znikomego dobra.  Ta uboga wdowa uczy nas, że zależność od innych nie musi nikogo przytłaczać ani przygnębiać;  co więcej, ona może prowadzić do życia z wiary, w głębokiej radości i w poczuciu wdzięczności.                                                                                                                                                           

 

Komentarz do Ewangelii  –  31 października 2021,

31 Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 12,28b-34

Jeden z nauczycieli Pisma podszedł do Jezusa i zapytał Go:  „Które przykazanie jest pierwsze ze wszystkich?”.  Jezus rzekł:  „Pierwsze jest:  Słuchaj Izraelu!  Pan, Bóg nasz, jest Panem jedynym.  Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całym swoim umysłem i całą swoją mocą.  Drugie jest to:  Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego.  Nie ma innego przykazania większego od tych”.

Powiedział do niego nauczyciel Pisma:  „Bardzo dobrze, Nauczycielu, słusznie powiedziałeś, bo jeden jest i poza Nim nie ma innego.  Miłować Go całym sercem, całym rozumem i całą mocą i miłować bliźniego jak siebie samego o wiele więcej znaczy niż wszystkie całopalenia i ofiary”.  Jezus, widząc, że rozsądnie odpowiedział, rzekł do niego:  „Niedaleko jesteś od królestwa Bożego”.  I odtąd nikt już nie odważył się Go pytać.

———————————————————

Pismo święte, Stary i Nowy Testament, to obszerna księga.  Jest nie tylko  historią ludu Izraela, ale szerzej:  historią człowieka i jego dróg do zbawienia.  Zawiera wiele różnych przykazań, czasem bardziej ogólnych, czasem dość szczegółowych.  Obejmują one zarówno akty kultu Bożego jak i moralne normy postępowania człowieka.  Ale Jezus, pytany o najważniejsze przykazanie, wymienia tylko dwa, w dodatku – oba bardzo ogólne:  przykazania miłości Boga i miłości bliźnich.

Te dwa krótkie przykazania są niewyobrażalnie obszerne;  przecież przez całe życie uczymy się, jak należy kochać.  Szczegółowe przepisy dotyczące liturgii czy zwykłych norm życia społecznego mają bardziej ograniczony zasięg:  stosunkowo łatwo pojąć, o co chodzi.  Gdy natomiast chodzi o miłość, już św. Augustyn tłumaczył, że „jedyną miarą miłości jest miłość bez miary”.  Potem nawiążą do tego św. Bernard z Clairvaux i św. Franciszek Salezy.  A św. Tomasz z Akwinu zauważył, że przykazanie miłości  (czy też cnota miłości, jako pewna sprawność moralna)  to jedyne przykazanie, którego nie można przekroczyć przez nadmiar.  W każdej innej dziedzinie szukamy raczej „złotego środka”;  w staraniach o cnotę miłości pragniemy osiągnąć jej pełny, maksymalny wymiar.

„Całopalenia i ofiary”, o których mówi uczony w Piśmie, to akty zewnętrzne:  daję Bogu coś z tego, co posiadam.  Miłość płynie z wnętrza człowieka:  daję Bogu i bliźnim to, czym sam jestem.  Daję moje „ja”.

 

2021-10-24 – Mk 10, 46b-52 – W stronę słońca 

Ksiądz Michał Palowski

 

Iść, ciągle iść w stronę słońca

W stronę słońca, aż po horyzontu kres.

Iść ciągle iść tak bez końca

Witać jeden przebudzony właśnie dzień.

Wciąż witać go jak nadziei dobry znak

z ufnością tą, z jaką pierwszą jasność odśpiewuje ptak.

Andrzej Mogielnicki 

Palące promienie słońca mocno operujące na nieosłoniętej niczym twarzy. Wszak Jerycho leży w tropikalnej dolinie Jordanu. Od Morza Martwego dzieli je raptem dziesięć kilometrów. Nazywane miastem palm. Swoją obecność zaznacza na języku ożywczym smakiem świeżych owoców. Zapach historii unoszący się w powietrzu. Przecież uważa się je za najstarsze miasto świata. Gwar przechodzących tłumnie ludzi, którzy chcieli zobaczyć na własne oczy nowo wybudowany zimowy pałac Heroda. Myślę, że właśnie tak: dotykiem, smakiem, węchem, słuchem doświadczał miejskiej układanki, żebrzący na ulicach Jerycha niewidomy Bartymeusz.

Iść, ciągle być w tej podróży

Którą ludzie prozaicznie życiem zwą

Iść zawsze iść jak najdłużej

Za plecami mieć nadciągającą noc

Z najprostszych słów swój poranny składać wiersz

W kolorach dwóch raz zobaczyć to, co niewidzialne jest.

W podróży był Jezus. W podróży byli Jego uczniowie. Właśnie zostawiali za sobą doświadczenie Jerycha, gdy na ich drodze stanął Bartymeusz. Złożył swój wiersz. Wyznał wiarę w Jezusa i Jego królewskie pochodzenie, co wywołało gwałtowną reakcję naocznych świadków. Nie dawszy się zakrzyczeć jednym, zyskał wsparcie drugich. Podjął dialog z Jezusem. Ponownie wyznał wiarę. Innymi słowy, pomodlił się. I w konsekwencji, według wiary jego mu się stało (por. Mt 9,29). Zobaczył Jerycho i jego kolory.

Iść ciągle, iść trafiać celnie

W zawianej piaskiem prawdy ślad

Być sobą być niepodzielnie

Oczami dziecka mierzyć świat.

Nie sposób uciec od przekonania, że na swój sposób wszyscy jak tu jesteśmy, jesteśmy następcami Bartymeusza. Nasi rodzice i chrzestni przyjąwszy Prawdę, której na imię Jezus, wobec Kościoła wyznali swoją wiarę i przez chrzest zwany także oświeceniem, pomogli nam stać się dziećmi Boga, braćmi i siostrami Jezusa, otwarli przed nami perspektywę, której na imię zbawienie.

Iść, ciągle iść w stronę słońca

W stronę słońca, aż po horyzontu kres.

Iść ciągle iść tak bez końca

Witać jeden przebudzony właśnie dzień.

Wciąż witać go jak nadziei dobry znak

z ufnością tą, z jaką pierwszą jasność odśpiewuje ptak.

Iść w stronę Słońca nie znającego zachodu, iść w stronę Jezusa Chrystusa zmartwychwstałego, który oświeca ludzkość swoim światłem (zob. Exultet). Iść w stronę Słońca, iść i innych do Niego prowadzić, bo przecież „Nie możemy nie mówić tego, cośmy widzieli i słyszeli” (zob. Dz 4, 20).

 

Komentarz do Ewangelii  –  24 października 2021,

30 Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 10,46b-52

Kiedy Jezus razem z uczniami i sporym tłumem wychodził z Jerycha, siedział przy drodze niewidomy żebrak Bartymeusz, syn Tymeusza.  Słysząc, że Jezus z Nazaretu przechodzi, zaczął głośno krzyczeć:  „Synu Dawida, Jezusie, zmiłuj się nade mną!”.  Wielu nakazywało mu, aby umilkł, lecz on jeszcze głośniej krzyczał:  „Synu Dawida, zmiłuj się nade mną!”.

Wtedy Jezus zatrzymał się i rzekł:  „Zawołajcie go!”.  I przywołali niewidomego, mówiąc mu:  „Odwagi, wstań, woła cię!”.  On zrzucił z siebie płaszcz, zerwał się i szedł do Jezusa.  A Jezus zwrócił się do niego:  „Co chcesz, abym ci uczynił?”.  Niewidomy odpowiedział Mu:  „Rabbuni, żebym przejrzał”.  Odrzekł Jezus:  „Idź, twoja wiara cię uzdrowiła”.  Zaraz przejrzał i szedł drogą za Nim.

———————————————————

Chcemy ujrzeć Boga.  Chcemy doświadczyć obecności i mocy Tego, który nas stworzył, który każdego z nas prowadzi i wspiera w życiu;  obecności Boga w dzisiejszym świecie.  Możemy przyłączyć się do wołania Bartymeusza, który mówi wprost:  Rabbuni, chcę, żebym przejrzał.  Chcę widzieć.  Jezus odpowiada:  Idź, twoja wiara cię uzdrowiła.  Uświadamia nam, że na początku musi być wiara;  dopiero potem przychodzi zdolność widzenia.  My chcielibyśmy najpierw zobaczyć, widzieć;  dopiero potem niekiedy podejmujemy refleksję nad własna wiarą:  czy można i czy warto uwierzyć…?  Tymczasem Boża rzeczywistość jest inna:  jeśli nie uwierzymy, nie zobaczymy.

Zwróćmy uwagę:  jeśli nie dostrzegamy Boga wprost, natychmiast, jest to przecież znak tego, jak bardzo Bóg szanuje naszą rozumność.  Nie narzuca się nam;  wręcz jakby ukrywał się.  Chce zobaczyć, że zależy nam na tym, aby Go znaleźć, aby dostrzec obecną w świecie Jego Mądrość, Jego Miłość, Jego Moc.

Bóg objawia się w majestacie stworzenia, w harmonii, w pięknie stworzonego świata;  przede wszystkim zaś w tym, że w świecie, wbrew pozorom, jest znacznie więcej dobra niż zła.  Świat jest Bożym światem:  Wszystko, co Bóg stworzył, jest bardzo dobre  (zob. Rdz 1,31; 1 Tm 4,4).   Trzeba nauczyć się dostrzegać to dobro.  Wtedy, przy końcu drogi, będzie nam dane spełnienie naszych marzeń:  ujrzymy samego Boga.

 

Artykuł na temat synodu, rekomendowany przez Ojca Marka Pieńkowskiego:

Ks. Grzegorz Strzelczyk :

Powodzenie synodu zależy od głębokości nawrócenia

eKAI,  8 października 2021 r.

–  Synod powinien skłonić Kościół w Polsce do refleksji nad poprawą dialogu na różnych szczeblach funkcjonowania całej wspólnoty – odkreśla w rozmowie z KAI ks. dr Grzegorz Strzelczyk.  Duchowny, który był był sekretarzem II Synodu Archidiecezji Katowickiej zaznacza, że przez parę ostatnich wieków modelem determinującym życie Kościoła był model pasterzy, którzy mówią i owiec, które słuchają.

Zdaniem teologa, aby zwołany przez papieża Synod nie okazał się w Polsce fikcją, niezbędne są trzy elementy: zaufanie, pomysł i logistyka.  Przyznaje on jednocześnie, że włączenie do rozmowy jak największej liczby ludzi, zwłaszcza tych z peryferii, będzie niezwykle trudne organizacyjnie.  „Dużo zależy od tego, kto w diecezjach będzie odpowiedzialnym i jak będzie realizować fazę diecezjalną”  – ocenia duchowny.

* * *

Tomasz Królak, KAI:   Po co nam ten synod ?

Ks. Grzegorz Strzelczyk :  To jest właściwie pytanie do papieża.  Ale, zdaje się, po to, żebyśmy przećwiczyli synodalność.

KAI: Mamy z nią kłopoty ?

– To właśnie ma być przedmiotem obrad, to znaczy pytanie, na jakim etapie jesteśmy jako Kościoły lokalne, jako poszczególne wspólnoty.  Jeżeli określamy synodalność jako pewien styl rozeznawania i podejmowania decyzji, to ten styl może być bardziej albo mniej opanowany i udomowiony.  Im bardziej jest on już głęboką własnością Kościoła – w tym sensie, że stanowi już cechę jego codzienności – tym lepiej,  bo wtedy można już pracować nad konkretnymi decyzjami.  A jeżeli tak nie jest, to trzeba jeszcze nad tym stylem popracować.  Myślę, że pytanie o obecność synodalnej wrażliwości jest dziś dla Kościoła kwestią dość istotną.

KAI:   Temat zwołanego przez papieża synodu brzmi:  „Ku Kościołowi synodalnemu:  komunia, uczestnictwo i misja”.  Słowo synod oznacza wspólną drogę, wspólne maszerowanie.  Czy owo “ku” oznacza, że tej wspólnej drogi nie było ?   Jeśli, jak przypomina sekretarz synodu kard. Grech, synodalność jest konstytutywną cechą Kościoła, to dlaczego dopiero ku niej zmierzamy ?

–  To, że synodalność jest konstytutywną cechą Kościoła to my ponownie odkrywamy po dłuższej przerwie, w której akcent padał na hierarchiczność.

KAI: Jak długo trwała ta przerwa?

–  A, to zależy jak na to spojrzeć.  Mamy epokę Ojców Kościoła, która kończy się około VII wieku.  Potem na Zachodzie mamy tzw. wieki ciemne, po czym z tego okresu wychodzi Kościół, który jest mocno sprzężony z kulturą feudalną, która jest tą nową kulturą średniowiecza.  Przyniosła ona nieco inny styl podejmowania decyzji, co mocno wiąże się także ze sposobem podejmowania decyzji w Kościele.

Styl synodalny, który polegał głównie na tym, że się zbieramy i rozeznajemy w Duchu Świętym, zaczął być z wolna zastępowany jednoosobowymi decyzjami, czyli stylem typowo hierarchiczno-monarchistycznym.

KAI:  Czy można powiedzieć, że zmierzch synodalności jest po prostu konsekwencją rozrastania się struktur Kościoła i systematycznym zwiększaniem się liczby chrześcijan ?

–  Nie sądzę.  W czasie tak zwanych ciemnych wieków następuje zerwanie praktyki synodalnej w tym sensie, że biskupi spotykali się na synodach coraz rzadziej.  Same synody zaś odgrywają coraz częściej rolę zespołów doradczych dla książąt i możnych.  Tak więc ten styl zaczął się zmieniać nie tylko z wnętrza Kościoła, tylko na skutek uwarunkowań historycznych.  Ale w związku z tym, że nie posiadano wówczas krytycznej świadomości historycznej, takiej, jaką mamy dzisiaj, to potoczyło się to tak a nie inaczej, a więc mocniej w stronę hierarchiczności.  Ta bowiem była w syntonii z kulturą czasu.

KAI:  I w ten sposób pojęcie synodalności, definicja Ludu Bożego i rozumienie go jako wspólnoty wszystkich ochrzczonych oraz świadomość znaczenia każdego wiernego stopniowo zanikały, ustępując miejsca owej hierarchiczności.

–  Dlatego, zwłaszcza od II połowy XIX wieku, zwłaszcza od okresu bardzo intensywnego czytania Ojców Kościoła i pogłębiania się wspomnianej świadomości krytycznej, następuje odnowa eklezjologii, która idzie w stronę myślenia o wiele bardziej w kategoriach Ciała Mistycznego Chrystusa, w kategoriach biblijnych związanych z Kościołem pierwszych wieków.  Ten impuls idzie właśnie od II połowy XIX w. aż po dzień dzisiejszy:  zaczynamy mówić o synodalności jako elemencie konstytutywnym Kościoła.

Jeszcze soborowa konstytucja „Lumen gentium” wskazuje, że Kościół ma ustrój hierarchiczny.  Sobór zajmuje się ideą kolegialności i ją bardzo mocno przywraca.  Tylko, że idea kolegialności odnosi się do biskupów w sensie ścisłym,  zaś idea synodalności, tak jak ją rozumie Franciszek,  odnosi się do całego Kościoła czyli do wszystkich szczebli, na których podejmowane są decyzje.

KAI:  Słowo synod kojarzy się po prostu ze spotkaniem biskupów.

–  Trzeba odróżnić synod od synodalności,  a bywa to jeszcze za słabo odróżniane.  Kiedy mówimy o synodzie, to mamy na myśli pewną strukturę, formułę, w której decydującą rolę odgrywa biskup, nawet jeżeli to jest synod diecezjalny, na który są powołani głównie prezbiterzy i świeccy.

Synodalność natomiast dotyczy pewnego stylu podejmowania decyzji, gdzie słuchamy się nawzajem, wsłuchujemy w Ducha Świętego i próbujemy rozeznać co jest Jego głosem.  To się może dokonywać na synodzie, w radzie parafialnej czy innym, dowolnym szczeblu – chodzi o ten styl.

KAI:  Czy uważa Ksiądz, że wybór przez papieża synodalności jako tematu synodu wynika z przekonania, że w tej dziedzinie Kościół szczególnie dziś niedomaga ?   Taka byłaby jego diagnoza ?

–  Moim zdaniem, nie jest to tylko diagnoza dotycząca bieżącej sytuacji lecz pewne rozpoznanie teologiczne dotyczące natury Kościoła.  Jeżeli Kościołem jesteśmy na mocy inicjacji chrześcijańskiej – chrztu, bierzmowania, Eucharystii – to wszyscy mamy w tym Kościele podmiotowość związaną z darem Ducha Świętego.  Ta podmiotowość powinna się wyrażać także we współodpowiedzialności, także w decyzjach, proporcjonalnie do powołania itd.  Podmiotowości członkom Kościoła nie wolno zabierać i to nie ze względów pragmatycznych ale teologicznych, bo otrzymali oni chrzest i są członkami mistycznego Ciała Chrystusa, w związku z tym Duch Święty może przemówić przez każdego z nich.  Jeżeli wykluczymy kogoś, to potencjalnie pozbywamy się możliwości usłyszenia Ducha Świętego.

KAI:  Dlaczego jednak, gdy o tej oczywistej z punktu widzenia prawdzie przypomina w XXI wieku papież Franciszek, to uchodzi to za rewelację ?

–  Nie do końca bym się z tym zgodził, bo zaczyna o tym jakoś przypominać Pius XII w encyklice „Mystici Corporis Christi” z 1943 r.,  podkreślając wizję Kościoła jako Ciała Chrystusa, którego każdy jest członkiem.  O idei powszechnego powołania do świętości mówi z naciskiem Sobór Watykański II.  To przewija się więc cały czas, tylko nie jest “dopchnięte” pod względem koncepcji teologicznej i nie wyciąga się z tego daleko idących konsekwencji praktycznych.  Franciszek zwieńcza pewną koncepcję teologiczną mówiąc z naciskiem:  synodalność jest konstytutywnym elementem Kościoła.  I zaraz dodaje:  to ma konsekwencje praktyczne, którymi musimy się przejąć.  Siła Franciszka polega na tym, że on nie czeka aż rozpoznanie teologiczne się zakorzeni, tylko mówi:  takie jest to rozpoznanie, związku z tym weźmy się za działanie, które z tego rozpoznania wynika.

KAI:  Niemniej idea synodalności zaczyna rozkwitać i mieć szansę na jej “przećwiczenie”, jak Ksiądz to ujął, dopiero dziś …

–  Bo dopiero teraz mamy takie społeczeństwo, które to umożliwia.  Proszę sobie wyobrazić szeroką synodalność w,  powiedzmy,  XIV wieku, gdzie większość członków Kościoła stanowią chłopi pańszczyźniani, ich żony i dzieci.  W jaki sposób można było przeprowadzić sensowne konsultacje w XIV wieku, z ludźmi, którzy nie mają żadnego nieraz pojęcia o treści własnej wiary?  Do uczestnictwa w procesach decyzyjnych niezbędny jest odpowiedni poziom formacji, świadomości, dojrzałości.  We wczesnym Kościele znaczącą część wierzących stanowili niewolnicy, których podmiotowość nie istniała poza wspólnotą wierzących.  Dopiero teraz doszliśmy do społeczeństwa, w którym mamy relatywny poziom równości.  I wynikająca z tego świadomość, że mogę uczestniczyć w podejmowaniu decyzji.

W wysokiej teologii świadomość tego, że jesteśmy równi co do powołania wobec Boga, jest ewidentnie zaznaczona w Sumie Tomaszowej w XIII wieku.  Ale nikomu by nie przeszło wtedy przez myśl, żeby to realizować na poziomie synodalnym, włączając wszystkich.  To było po prostu fizycznie niemożliwe.  No bo jak by to miało wyglądać?  Idziemy na XIII-wieczną wieś, gdzie nikt nie umie czytać i pisać, a do kościoła chodzi się raz na kilka miesięcy,  i w jakiejś lepiance przeprowadzamy konsultacje o tym czy transsubstancjacja jest najbardziej adekwatnym modelem na wyrażenie istoty Eucharystii ? …

KAI:  Formuła synodu jako procesu i zakładająca kierunek „z dołu do góry”: najpierw parafie, potem, diecezje, kraje, kontynenty i dopiero synod biskupów w Rzymie, to chyba zupełne novum w Kościele?

–   Nie.  Trzeba wziąć pod uwagę choćby to, że przed Vaticanum II były konsultacje i część biskupów wykonała je także „w dół”.  Jest to praktyka, która występuje w Kościele na różnych poziomach.  Na przykład Synody diecezjalne także zaczynają od dołu.  Ten synod nie jest więc pod tym względem niczym szczególnym, natomiast po raz pierwszy synod zaczynający się od dołu odbywa się na poziomie Kościoła powszechnego.  W dodatku z tak silnym akcentem na to, że trzeba dać szansę wypowiedzi wszystkim – i to jest novum, bo tego z taką mocą nikt jeszcze nie mówił i nie próbował zrobić.

KAI:  Wciąż drąży mnie pytanie:  Dlaczego nastąpił deficyt słuchania ?  Co się z nami porobiło, że konieczne stało się wezwanie członków tej samej, bądź co bądź wspólnoty, do tego, by się wzajemnie słuchali ?

–   Dostrzeganie potrzeby słuchania nie jest odkrywcze.  Przełomowe jest zaś uczynienie z tego priorytetu.  Modelem determinującym życie Kościoła przez parę ostatnich wieków był model pasterzy, którzy mówią i owiec, które słuchają.  Odwrócenie tego paradygmatu w stronę „wszyscy słuchają, wszyscy mówią” jest niezwykle trudne.  Bo owce przyzwyczaiły się do milczenia i jak któraś z nich zaczyna się odzywać, to pozostałe patrzą na nią ze zgorszeniem.  Pasterze są tak przyzwyczajeni do pokrzykiwania na owce, że mają trudność, żeby przestać, a już tym bardziej z cierpliwością wysłuchać owiec.  W związku z tym niezwykle atrakcyjny jest sojusz pokrzykujących pasterzy i tych owiec, które dalej chciałyby milczeć.

KAI:  Rodzi się pytanie, czy tę sytuację da się przezwyciężyć za pomocą jednego synodu czy nawet – jednego pontyfikatu ?

–  Myślę, że w różnych Kościołach będzie różnie, dlatego, że jesteśmy na różnych etapach „wmyślania” się w synodalność.  O wiele łatwiej jest to zrobić w Kościołach mniejszościowych i małych, bo tam mają mniej rozbudowaną strukturę pionową.

KAI:  Czym powinien stać się synod dla Kościoła w Polsce ?

–  Jeżeli chcielibyśmy iść za intuicją Franciszka  (a jeśli ten synod ma mieć sens, to bym mu zaufał):  papież chce żebyśmy porozmawiali o tym, jak rozmawiamy.

KAI:  Bo słyszymy siebie nawzajem ale nie słuchamy ?  Nie dopuszczamy siebie do głosu ?

–   Nie dopuszczamy do głosu Ducha Świętego.  A to może się dziać w różny sposób, na przykład poprzez niesłuchanie drugiego, trzymanie się twardo swojego zdania, wykluczanie innych z kręgu tych, którzy mogą zabierać głos itd., itd.  Dlatego chciałbym, aby synod w Polsce był po prostu świadomym rachunkiem sumienia i ćwiczeniem z synodalności, poważnym zastanowieniem się nad tym, jak możemy poprawić jakość naszego dialogu we wspólnotach i mechanizmy synodalne na różnych szczeblach funkcjonowania Kościoła.

KAI:  Sekretarz synodu, kard. Mario Grech podkreśla, że nadszedł czas na szerszy udział Ludu Bożego w procesie decyzyjnym, który dotyczy całego Kościoła i wszystkich w Kościele.  Przypomniał Ksiądz, że Duch święty może przemówić przez każdego z ochrzczonych.  Jakie są, zdaniem Księdza, główne wątki, problemy, wyzwania, które trzeba byłoby poddać procesowi synodalnemu a więc powszechnej dyskusji Ludu Bożego w Polsce ?

–  Szczerze mówiąc, niczego się nie spodziewam, bo mam wrażenie, że ten synod odbije się w Polsce od instytucjonalnej zasłony braku zainteresowania.

KAI:  Czyjego ?  Świeckich, duchownych ?

–  Myślę, że zarówno wśród świeckich jak i duchownych mamy podobne proporcje zainteresowanych i niezainteresowanych.  Ale one nie są na korzyść zainteresowanych.

KAI:  No właśnie, zarówno wśród duchownych jak i świeckich niemało jest tych, którym – z odmiennych powodów – dobrze jest tak, jak jest.  Ale dlaczego właściwie tak się dzieje ?  Z czego wynika to, że jedni chcą rozmawiać, dyskutować, zastanawiać się nad Kościołem dziś i jutro, a inni – nie ?

–   Zasadnicza różnica polega na tym, że mamy odmienny ogląd obecnej sytuacji Kościoła.  Ci, którzy są bardziej zainteresowani synodem, to są najczęściej ludzie mocno przekonani co do tego, że w kulturze, w której żyjemy następują tak głębokie zmiany, że Kościół, żeby się z nimi zmierzyć, musi w sobie dokonać zmian umożliwiających kontakt z ludźmi tej kultury.  Uważają to wręcz za warunek sine qua non jego przyszłości.

Natomiast jest też część wierzących przekonana co do tego,  że wewnątrz nie trzeba robić nic,  a zmiany, które następują powinny ustać czy zostać odwrócone.  Jeśli my się nie będziemy zmieniać, to spowolnimy te zmiany albo je wręcz, tą naszą stabilnością, zatrzymamy.  Część ludzi Kościoła jest przekonana, że jest dobrze tak, jak jest.  I z tej perspektywy jakiekolwiek nawoływanie do reformy, zmian itd. jest postrzegane jako szkodzenie Kościołowi.

KAI:  To sytuacja jest trochę patowa, bo oto głowa Kościoła zachęca Lud Boży do powszechnej rozmowy, a część Ludu Bożego tego nie podchwytuje, a więc skazuje się na ryzyko, że nie usłyszy Ducha Świętego  (choć pewnie takiego ryzyka nie dostrzegając).

–  Mogą powiedzieć:  przez nas przemawia, nas to nie dotyczy.

KAI:  Franciszek mówi tymczasem  „Właśnie droga synodalności jest drogą, której Bóg oczekuje od Kościoła trzeciego tysiąclecia”.  Opisuje on Kościół synodalny, jako „Kościół słuchający”, w którym każdy może nauczyć się czegoś od drugiego:  Lud Boży, kolegium biskupów, Biskup Rzymu.  Słuchanie byłoby zatem słowem kluczem synodalności ?

–  Spotkanie i słuchanie.  Ludzie muszą się spotkać, muszą ze sobą przebywać.  Wtedy jest szansa, że zaczną się także słuchać.  Natomiast bez słuchania i pokornego przyjęcia już na początku, że ten drugi może mieć rację – nic się nie da zrobić, po prostu.

KAI:  Jak wobec tego postrzega Ksiądz szanse synodalności w Polsce ?

–  Trudno powiedzieć, bo nie wiem, kto to będzie realizował.  Dużo zależy od tego, kto w diecezjach będzie odpowiedzialnym i jak będzie realizować fazę diecezjalną.  Niezwykle łatwo można zrobić fikcję:  rozmowy, zbierania opinii, itd.  Natomiast zrobienie czegoś, co rzeczywiście włącza jak największą liczbę ludzi, zwłaszcza tych z marginesu, jest niezwykle trudne organizacyjnie.  Bo co to znaczy, że mamy usłyszeć głos peryferii?  Znaczy, że musimy się z nimi skomunikować, realnie.  Żeby usłyszeć głos ubogich – trzeba posłuchać ubogich, trzeba mieć z nimi w ogóle jakiś kontakt.  Trzeba ich przekonać do tego, że warto tracić czas na taką rozmowę i jeszcze zaufanie, żeby mówili szczerze.  Jest więc do spełnienia „N” warunków. Dlatego realizacja takiego zamysłu jest niezwykle trudna.

Być może z tego synodu ma nam zostać kac moralny, który doprowadzi do nawrócenia dopiero później.

KAI:  Kac moralny jako wartość ?

–  Lepsze to, niż marazm.

KAI:  A propos słuchania peryferii:  jakie środowiska powinny być konsultowane podczas trwania synodu ?  Gdzie jest ta granica ?  Kto i jak ma ją wyznaczyć ?

–  Franciszek mówi:  głos mają wszyscy, włącznie nawet z tymi, którzy są niewierzący, gdyby chcieli z nami pogadać.  Właśnie – nie ma tej granicy.  Co więcej, jej postawienie byłoby sprzeniewierzeniem się idei synodalności.  Bóg może przemówić przez oślicę Balaama.  Tę biblijną scenę trzeba mieć zawsze z tyłu głowy, kiedy pytamy gdzie należy słuchać Boga, skąd On może przemówić.  Nie mówię, że mamy tworzyć zwierzęce grupy synodalne  (śmiech),  ale trzeba iść w stronę rzeczywistego włączenia jak największej liczby ludzi.  To jest niezwykle trudne przy takim stanie zaufania do instytucji, jaki niestety sobie wygenerowaliśmy.  Łatwiej jest zebrać te milczące owce, powiedzieć im co mają myśleć – i one to nawet podpiszą, powtórzą, itd.  Z tym, że ich nie trzeba gromadzić, bo one i tak siedzą w zagrodzie.  Kłopotem jest to, że trzeba zostawić te 99 i pobiec za tą jedną zgubioną.  Te 99 i tak jest zadowolonych.  Z tym, że obawiam się, że proporcje robią się inne:  20 siedzi, 80. trzeba szukać.

Wychodząc poza obrazy, metafory, itp.: rysuje się problem pomysłu, logistyki i zaufania.

KAI:  To są te trzy elementy, niezbędne do tego, żeby synod nie okazał się fikcją?

–   Tak.  Tylko może w kolejności:  zaufanie, pomysł, logistyka.

KAI:  Kard. Grech o Franciszkowych nadziejach co do Ludu Bożego powiedział tak:  główną cechą charakterystyczną tego Ludu, to „sensus fidei”, który czyni go nieomylnym „in credendo”.  Jest to tradycyjny punkt doktryny, który przewija się przez całe życie Kościoła:  „wszyscy wierni nie mogą mylić się w wierze”  dzięki sile światła pochodzącego od Ducha Świętego, otrzymanego w Chrzcie świętym.

–  Przy całym szacunku dla kard. Grecha mam wrażenie, że miesza dwie kwestie. Idea „sensus fidei” odnosi się do wymiaru dogmatycznego i oznacza, że Lud Boży nie może zbłądzić w wierze, to znaczy, że jako całość Kościół nie może popaść w herezję.  Tyle, że obecny proces synodalny w ogóle nie dotyczy wymiaru doktrynalnego,  lecz praktycznego sposobu sprawowania władzy w Kościele, a więc dotyczy innego wymiaru.

Oczywiście, proces wymagający rozeznania doktrynalnego też może być rozgrywany na drodze synodalnej,  ale teraz kompletnie nie o to chodzi.  Nie mamy żadnego gigantycznego problemu doktrynalnego, z którym musielibyśmy się mierzyć sięgając do sensus fidelium. Mamy natomiast wiele praktycznych problemów, związanych właśnie ze stylem sprawowania władzy.

KAI:  Ale czy nie istnieje niebezpieczeństwo, że podczas prac synodalnych dotyczących choćby sprawowania władzy owce przegłosują pasterzy ?  I szerzej:  jak nie “przedobrzyć” w reformach, jak sprawić, by z intuicji Ludu Bożego – tych bardziej reformatorskich jak i wyraźnie zachowawczych – wydestylować głos Ducha Świętego ?

–  O to chodzi z procesem synodalnym, że Lud Boży to nie są świeccy.  Lud to jest lud – cały.  Na tę drogę wchodzi cały Kościół.  Wewnątrz rozmowy synodalnej jest miejsce na głos tych, którzy są ekspertami i mówią, w co Kościół wierzy i czego ruszać nie wolno, a gdzie można sobie „pohasać”.  Jeśli rozmowa jest taka, że włącza wszystkich, to w środku posiada także potencjalne bezpieczniki.

Co jest gwarantem powodzenia synodu?  Nie ma takiego gwaranta, bo wszystko zależy od głębokości nawrócenia.  Im będzie głębsze, tym wynik procesu synodalnego będzie lepszy, bo tym więcej głosu Ducha Świętego wybrzmi na tym forum.

KAI:  Czy synod będzie w Kościele w Polsce momentem, który – odwołując się do znanego powiedzenia – przebudzi śpiącego olbrzyma czyli świeckich ?

–  Nie wierzę w tę narrację o śpiącym olbrzymie.  Olbrzym to w tej chwili raczej ta część, która podtrzymuje klerykalizm.  Mniejszość się budzi.

KAI:  A dlaczego tak się stało ?

–  Mamy silnie zakorzeniony pewien model relacji świeccy-duchowni, który się ukształtował dawno, urósł w kontrreformacji i został wzmocniony jeszcze w dobie komunizmu, kiedy były rzeczywiście racje ku temu, by świeckich chronić.  Księża robili więc wszystkie rzeczy po to, żeby świeccy nie „obrywali”, itd.  Gros parafii – bo pomijam te wielkomiejskie, w których jest inteligencja itp. – w większości tworzą osoby, którym jest dobrze w tym modelu.  I to nie jest opinia deprecjonująca, bo oni się tam odnajdują ze swoją wiarą.  Teraz jednak są w lęku przed tymi wszelkimi działaniami synodalnymi, bo mają wrażenie, że ktoś im usiłuje zabrać to, co ich karmi.  To wszystko nie jest więc takie jednoznaczne.

Możemy powiedzieć, że z punktu widzenia “wysokiej” eklezjologii samo-uprzedmiotowienie się części świeckich nie jest korzystne,  ale zmiana tego stanu jest kwestią także zachodzących właśnie zmian kulturowych, długiego procesu i tej wajchy nie da się przestawić, ot tak.  Dlatego zwołano synod o synodalności, a nie o jakimś konkretnym temacie.  Bo my nie jesteśmy jeszcze na etapie synodu o czymś.  Musimy mozolnie uczyć się, żeby zacząć używać synodalności jako narzędzia.

To jest epoka kamienia łupanego.  Musimy wziąć dwa pierwsze krzemienie i za pomocą tego pierwszego, z tego drugiego zrobić narzędzie.  Przećwiczymy na stosunkowo neutralnym temacie pewną praktykę, żeby potem zmierzyć się sprawniej z problemami trudniejszymi.

KAI:  W dokumencie z 2018  „Synodalność w życiu i misji Kościoła” Międzynarodowa Komisja Teologiczna m.in. wzywa do zmiany sposobu zarządzania Kościołem poprzez budowanie kultury spotkania, dialogu i modlitwy oraz włączania w procesy decyzyjne wiernych o różnych poglądach.  Jak to będzie przebiegało w Polsce ?

–  Nie wiem.  W maju w diecezjach mieli być powołani odpowiedzialni za realizację prac synodalnych.  Warto byłoby przejrzeć strony poszczególnych diecezji i sprawdzić, na ilu znajdują się informacje o synodzie.  Faza diecezjalna jest decydująca.

KAI:  Czy, biorąc pod uwagę wszystkie wiadome i niewiadome uważa Ksiądz, że synod może w sposób widoczny odmienić Kościół w Polsce ?  Na przykład – wzmocnić jedność wobec wyzwań postrzeganych bardzo różnie przez różne wrażliwości w Kościele ?  Albo zbliżyć stanowiska co do kluczowych wyzwań, zredukować podziały ?

–  Wierzę, że jak ludzie siadają ze sobą do rozmowy, z dobrą wolą, i wzywają Ducha Świętego, to zmienia ich to na lepsze.

KAI:  Czy idea synodalności, praktykowana w pierwszych wiekach a dziś tak mocno “dowartościowana” przez Franciszka, pozostanie w Kościele na zawsze jako ta kluczowa ?

–  Franciszek mówi, że musimy wszystko przemyśleć w kluczu synodalnym, na przykład także kapłaństwo hierarchiczne, bo eklezjologia ma gigantyczne konsekwencje w sakramentologii, w sposobie myślenia o posługach związanych ze święceniami.  Idea synodalności na pewno nie jest powierzchowna.  Natomiast czy kiedyś nie zdołamy sformułować jakiejś innej, która będzie bardziej adekwatna do tego, jak się Bóg objawia i co nam objawia o nas, o Kościele?  Nie podejmę się tego rozstrzygać.  Czy to jest punkt dojścia?  Wątpię.  Jest to natomiast z pewnością potencjalnie bardzo sprawne narzędzie.  Gdy nauczymy się nim posługiwać, co będzie niezwykle trudne, to być może doprowadzi nas to trochę dalej na tej linii, na której Bóg chce nas mieć.  Wówczas okaże się, czy nie jest to narzędzie zbyt jednak prymitywne i nie trzeba go będzie zmienić.  Bo – przechodząc do anegdotycznego science fiction – nie wiemy np. czy w następnej wersji dyskusji eklezjologicznej nie będzie uczestniczyła sztuczna inteligencja.

KAI:  Jak to rozumieć ?

–  Rozmawiamy sobie jak każde pokolenie przekonane o tym, że jesteśmy szczytem cywilizacyjnym.  Nie jesteśmy, podobnie jak nie możemy określić dokąd nas zaprowadzi rozwój technologiczny.  Nie wiemy więc, co w kulturę, w której żyjemy, wprowadzi rzeczywiste rozprzestrzenienie się sztucznej inteligencji, w różnych jej formach i przejawach, o których dziś jeszcze kompletnie nie mamy pojęcia.

Przed nami są rzeczy, które jak nigdy wcześniej w dziejach są bardzo nieprzewidywalne.  W przeciwieństwie do społeczeństw dawnych wieków, które nie mogły spodziewać się jakiegoś gigantycznego przełomu w stylu życia codziennego wewnątrz jednego pokolenia – my się go spodziewamy, bo wiemy, że on nastąpi wręcz za „chwilę”.  Nigdy kultura nie zmieniała się tak szybko, w sensie zmian codzienności.

KAI:  W związku z czym, jeśli chodzi o przyszłość Kościoła, może ona wyglądać inaczej niż sięga nasza wyobraźnia, choćby z uwagi na „udział” sztucznej inteligencji ?

–  Czułbym się nieswojo, gdyby między nami usiadł robot i zaczął z nami rozmawiać o różnicach w modelach eklezjologicznych.  Ale to jest problem naszego pokolenia, bo my nie wychowywaliśmy się z robotami w mieszkaniu.  Dlatego czujemy się nieswojo.

KAI:  Co wobec tej niepewności należałoby przemyśleć ?

–  Trzeba skoncentrować się na Ewangelii, czyli na tym, co zawsze.  Miłuj bliźniego swego, jak siebie samego, bądź gotów oddać za niego życie.  To jest dość odporne na zmiany kulturowe.

KAI:  A co powie nam ten robot, kiedy za jakiś czas usiądzie między nami podczas rozmowy o Ewangelii ?

–  Być może, będzie reagował posługując się Ewangelią sprawniej niż my.  Bez dziwnych luk w pamięci.  A kiedy będziemy się głupio wymądrzać to powie nam:  moment, moment, ale Ewangelia…  Chciałbym mieć takiego robota, który byłby w tym sprawniejszy, obiektywniejszy ode mnie…

 

Ks. dr Grzegorz Strzelczyk (ur. 1971) jest adiunktem w Katedrze Teologii Dogmatycznej i Duchowości Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego,  dyrektor Ośrodka Formacji Diakonów Stałych Archidiecezji Katowickiej,  proboszczem parafii św. Maksymiliana Kolbe w Tychach.  W latach 2012-2016 był sekretarzem II Synodu Archidiecezji Katowickiej.

 

* * *

 

Komentarz do Ewangelii  –  17 października 2021,

29 Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 10,35-45

Podeszli do Jezusa synowie Zebedeusza, Jakub i Jan, i powiedzieli:  „Nauczycielu, chcemy, żebyś uczynił dla nas to, o co Cię poprosimy”.  On ich zapytał:  „Co takiego chcecie, abym wam uczynił?”.  Rzekli Mu:  „Spraw, abyśmy zasiedli w Twojej chwale:  jeden po Twojej prawej stronie, a drugi po lewej”.  Jezus im powiedział:  „Nie wiecie, o co prosicie.  Czy możecie pić kielich, który Ja mam pić, albo przyjąć chrzest, którym Ja mam być chrzczony?”.  Odpowiedzieli Mu:  „Możemy”.  Lecz Jezus im powiedział:  „Kielich, który Ja mam pić, będziecie pić; i chrzest, którym Ja jestem chrzczony, wy też przyjmiecie.  Jednak nie do Mnie należy rozdawać miejsca po mojej prawej lub po lewej stronie, lecz dostaną je ci, dla których je przygotowano”.

Gdy to usłyszało dziesięciu, zaczęli oburzać się na Jakuba i Jana.  A Jezus przywołał ich do siebie i powiedział:  „Wiecie, że ci, którzy są uznawani za władców narodów, ciemiężą je, a ich wielcy dają im odczuć swą władzę.  Nie tak powinno być wśród was.  Ale kto by chciał stać się wielki między wami, niech będzie waszym sługą.  A kto by chciał być między wami pierwszy, niech będzie niewolnikiem wszystkich.  Bo Syn Człowieczy nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć i oddać swoje życie jako okup za wielu”.

—————————————————————

Tadeusz Żychiewicz kiedyś zauważył, że najgłębszym, najbardziej skrytym pragnieniem wielu ludzi jest, aby dostąpić wywyższenia ponad wszystkich innych.  Właśnie tak:  zasiąść w chwale, jeden po prawej stronie, a drugi po lewej.  Dobrze, jeśli chociaż zostawimy miejsce pośrodku, dla samego Jezusa …

Tęsknimy za majestatem, ale najczęściej jest to majestat wyimaginowany, prymitywny, bo na inny nas nie stać.  A przecież obiecano człowiekowi majestat prawdziwy, majestat, który zostanie dany darmo…  No, może nie aż całkiem darmo, ale na pewno nie „po znajomości”, jak wtedy sądzili uczniowie Jezusa.

W dzisiejszych czytaniach mamy ukazane konkretne drogi, które mogą nas zaprowadzić do pełni Bożego daru, przekraczającego najśmielsze wyobrażenia.

Najpierw droga zaufania wobec Boga.  Następnie droga służby:  w pokornej służbie wobec potrzebujących człowiek rozwija się wewnętrznie, wzrasta w miłości.  I wreszcie ta najbardziej tajemnicza:  droga cierpienia.  Zazwyczaj cierpienie niszczy, degraduje.  Ale przeżyte w łączności z Chrystusem, z Jego męką, może stać się drogą do prawdziwej wielkości.

 Nie bójmy się iść tymi drogami. 

 

2021-10-10-Mk 10,17-27 Ubóstwiać ubóstwo

ks. Michał Palowski

 

Ubóstwiać – to wedle Słownika języka polskiego – bardzo kogoś lub coś lubić, zachwycać się kimś lub czymś. Rodzą się zatem pytanie, czy ubóstwo, do którego dopiero co zachęcał Jezus można polubić, nim można się zachwycić?

Nim zaczniemy poszukiwać odpowiedzi, warto przypomnieć, jak Kościół pojmuje ubóstwo. Z Kodeksu Prawa Kanonicznego: Ewangeliczna rada ubóstwa do naśladowania Chrystusa, który będąc bogaty stał się dla nas cierpiącym niedostatek, prócz życia w rzeczywistości i w duchu ubogiego, prowadzonego pracowicie w trzeźwości i dalekiego od ziemskich bogactw, niesie ze sobą zależność i ograniczenie w używaniu dóbr i dysponowaniu nimi, zgodnie z własnym prawem poszczególnych instytutów (KPK kan. 600).

Ubóstwo – podobnie jak posłuszeństwo i czystość – zalicza się do rad ewangelicznych. Nie stanowi imperatywu. Uważane jest za wskazówkę życiową. Wybór pozostawiony jest woli człowieka. Powraca w niej Jezusowe zaproszenie: „jeśli chcesz”, z kolei odpowiedź: „chcę” przekłada się na codzienne życiowe wybory, zwłaszcza te ukierunkowane na rzeczywistość zwaną Królestwem Bożym.

Ubóstwo jest sposobem naśladowania Chrystusa, który – jak pisał św. Paweł do Koryntian – będąc bogaty, (…) stał się ubogim, aby was ubóstwem swoim ubogacić (2 Kor 8,9). Mówiąc o ubóstwie Jezusa św. Paweł pojmuje je dwojako. Po pierwsze odnosi je do wcielenia. Rozumie je jako zrównanie się Boga z człowiekiem we wszystkim oprócz grzechu. Po wtóre – do ukrzyżowania, a więc całkowite wyzbycie się siebie – w tym najbardziej osobistym aspekcie, jakim jest życie – dla dobra innych.

Powyższe prowadzą nas do trzeciego z oblicz ubóstwa, którego zasięg rozciąga się od roztropnego ograniczenia w korzystaniu z dóbr materialnych i poprzestania na tym, co niezbędne do życia do całkowitego z nich ogołocenia i zdania się tym samym na Bosko-ludzką łaskę. Miarami ubóstwa stają się tym samym z jednej strony podyktowane mądrością konieczność, słuszność, sprawiedliwość, z drugiej zaś pokładane w Bogu i ludziach zaufanie i nadzieja.

Ubóstwiać – to wedle Słownika języka polskiego – bardzo kogoś lub coś lubić, zachwycać się kimś lub czymś, to także nadać ludziom, zwierzętom, zjawiskom przyrody cechy boskie lub uważać za bóstwo. Myślę, że warto ubóstwo, do którego dziś zachęcał Jezus próbować ubóstwić. Zachwycić się nim, polubić je, uznać za swoje, odkryć tkwiący w nim sens, a wtedy  nie będzie miał za wiele ten, kto ma dużo, nie będzie miał również za mało ten, kto miał niewiele (por. 2 Kor 8,15).

Komentarz do Ewangelii  –  10 października 2021,

28 Niedziela zwykła,  B :

o. Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 10,17-30

Gdy Jezus wyruszał w drogę, przybiegł pewien człowiek i padając przed Nim na kolana, zapytał:  „Nauczycielu dobry, co mam robić, aby osiągnąć życie wieczne?”.  Jezus mu odrzekł:  „(…)  Znasz przykazania:  Nie popełnisz morderstwa, nie dopuścisz się cudzołóstwa, nie będziesz kradł, nie złożysz kłamliwego zeznania, nie dokonasz grabieży, czcij swojego ojca i matkę”.  On Mu odpowiedział:  „Nauczycielu, przestrzegałem tego wszystkiego od młodości”.  Wtedy Jezus przyjrzał mu się, umiłował go i powiedział:  „Jednego ci brakuje.  Idź, sprzedaj, co posiadasz, i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie.  Potem wróć i chodź za Mną”.  Lecz on spochmurniał na te słowa i odszedł zasmucony.  Miał bowiem wiele posiadłości.

Wtedy Jezus, rozglądając się wokoło, powiedział do swoich uczniów:  „Jak trudno jest wejść do królestwa Bożego tym, którzy mają majątek”.  Uczniowie zdumieli się na te słowa, lecz On powtórzył:  „Dzieci, jakże trudno jest wejść do królestwa Bożego!  Łatwiej wielbłądowi przejść przez ucho igielne, niż bogatemu wejść do królestwa Bożego”.  Oni tym bardziej się zdumiewali i mówili między sobą:  „Któż więc może się zbawić?”.  Jezus przyjrzał im się uważnie i powiedział:  „Dla ludzi to niemożliwe, ale nie dla Boga, bo dla Boga wszystko jest możliwe”.

Wówczas Piotr powiedział do Niego:  „Oto my zostawiliśmy wszystko i poszliśmy za Tobą”.  Jezus odpowiedział:  „Zapewniam was:  Każdy, kto opuścił dom, braci, siostry, matkę, ojca, dzieci albo pole ze względu na Mnie i ze względu na Ewangelię, otrzyma stokroć więcej teraz, w tym czasie, domów, braci, sióstr, matek, dzieci i pól wśród prześladowań, a życie wieczne w przyszłości”.

———————————————————

W rozważanym fragmencie Jezus mówi:  Jak trudno jest wejść do królestwa Bożego tym, którzy mają majątek.  Ewangelista notuje:  Uczniowie zdumieli się na te słowa.  Było to coś zupełnie przeciwnego ich tradycji:  w Starym Przymierzu zamożność była uważana za znak Bożej łaski!  A Jezus ostrzega, że bogactwo, siła, czy zasługi wywołują fałszywe poczucie bezpieczeństwa, gdyż same z siebie nie wystarczają, aby ktoś stał się uczestnikiem królestwa Bożego.

Osiągnięcie zbawienia jest poza zasięgiem naszych możliwości:  zależy całkowicie od Boga, jest darem Jego miłości, danym darmo!  Święty Marek notuje:  Jezus … umiłował go [spojrzał z miłością].  Dopiero dar Bożej miłości uzdalnia nas do pojmowania, zrozumienia wezwania, jakie Bóg do nas kieruje w Chrystusie Panu.

Gdy ktoś posiada wiele, zawsze istnieje ryzyko, że pewnego dnia to bogactwo już będzie bardziej jego właścicielem niż jego własnością.  Że człowiek przestanie być zdolny do dzielenia się swoimi dobrami z tymi, którzy są w potrzebie.  W tym miejscu „pytanie kontrolne”:  dlaczego ludzie już bardzo bogaci koniecznie chcą jeszcze bardziej się bogacić?  Czyżby zatracili duchową perspektywę?     

Komentarz do Ewangelii  –  3 października 2021,

27 Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 10,2-16

Przyszli do Jezusa faryzeusze i wystawiając Go na próbę, pytali, czy wolno mężowi rozwieść się z żoną.  On ich zapytał:  „Co wam nakazał Mojżesz?”.  Oni odpowiedzieli:  „Mojżesz pozwolił sporządzić dokument rozwodu i oddalić”.  Wtedy Jezus powiedział im:  „Napisał wam to przykazanie, dlatego że macie zatwardziałe serca.  Lecz od początku stworzenia Bóg stworzył ich mężczyzną i kobietą:  Z tego powodu mężczyzna opuści ojca swego i matkę i złączy się ze swoja żoną.  I staną się dwoje jednym ciałem.  I tak już nie są dwoje, ale jedno ciało.  Tego więc, co Bóg złączył, człowiek niech nie rozdziela!”.  W domu ponownie uczniowie pytali Go o to.  Powiedział im:  „Jeśli ktoś porzuca żonę i żeni się z inną, popełnia cudzołóstwo względem niej.  I jeśliby ona porzuciła swego męża i wyszła za innego, też cudzołoży”.

Przynoszono do Niego dzieci, aby je dotknął, ale uczniowie stanowczo tego zabraniali.  Kiedy Jezus to zobaczył, oburzył się i powiedział:  „Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie, nie przeszkadzajcie im, bo do takich jak one należy królestwo Boże.  Zapewniam was:  Kto nie przyjmuje królestwa Bożego jak dziecko, nie wejdzie do niego”.  Potem brał je w objęcia i błogosławił, kładąc na nie ręce.

—————————————————-—-

Jezus zaprasza do refleksji nad pytaniem o znaczenie małżeństwa i rodziny, jako podstawowych struktur społecznych.  Dlaczego ta refleksja jest tak ważna?  Także dlatego, aby nam przypomnieć, że orzeczenia władz cywilnych w różnych krajach w żaden sposób nie mogą wpływać na nasz sposób rozumienia tego, czego o małżeństwie uczy nas Jezus, nasz Pan i Zbawiciel.

W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy:  „Przymierze małżeńskie, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę całego życia, skierowaną ze swej natury na dobro małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa, zostało między ochrzczonymi podniesione przez Chrystusa Pana do godności sakramentu”  (KKK 1601).  Jest to zatem nieodwołalny dar Boży;  w Piśmie świętym nie ma żadnej innej wizji ani innego sposobu myślenia o małżeństwie i o rodzinie!

Trzeba więc przyswajać sobie, pogłębiać i chronić chrześcijańską wizję rodziny.  Ale też nie można prezentować wyznawanej hierarchii dobra i zła w taki sposób, że inni ludzie odwrócą się od nas, stracą do nas zaufanie!  W końcu najlepszym, najbardziej przekonywującym argumentem zawsze  będzie, jeśli w naszych rodzinach, w naszych małżeństwach my sami będziemy szczęśliwi, zdolni do wzajemnej ofiarnej miłości i do świadczenia o niej całym naszym życiem!

Komentarz do Ewangelii  –  26 września 2021,

26 Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 9,38-43.45.47-48

Apostoł Jan powiedział do Jezusa:  „Nauczycielu, spotkaliśmy kogoś, kto w Twoje imię wyrzucał demony i zabranialiśmy mu, bo nie chodzi z nami”.  Lecz Jezus odrzekł:  „Nie zabraniajcie mu!  Nikt bowiem, kto czyni cuda w moje imię, nie będzie zaraz mógł źle mówić o Mnie.  Kto nie jest przeciwko nam, jest z nami.  Zapewniam was:  Jeśli ktoś poda wam kubek wody, bo należycie do Chrystusa, nie utraci swojej zapłaty.

Ale jeśli ktoś stałby się przyczyną upadku jednego z tych małych, którzy wierzą we Mnie, byłoby lepiej dla niego, aby mu przywiązano kamień młyński do szyi i wrzucono w morze.  I jeśli twoja ręka prowadzi cię do upadku, odetnij ją.  Lepiej jest dla ciebie bez ręki osiągnąć życie, niż z dwiema rękami iść na potępienie, w ogień nieugaszony.  Jeśli twoja noga prowadzi cię do upadku, odetnij ją.  Lepiej jest dla ciebie bez nogi osiągnąć życie, niż z dwiema nogami być wyrzuconym na potępienie.  Jeśli twoje oko prowadzi cię do upadku, wyłup je.  Lepiej jest dla ciebie bez jednego oka wejść do królestwa Bożego, niż z dwojgiem oczu być wyrzuconym na potępienie, gdzie ich robak nie umiera, a ogień nie gaśnie”.

———————————————————

Wydawać się może, że trudno jest pogodzić słowa Jezusa:  Kto nie jest przeciwko nam, jest z nami,  z inną wypowiedzią:  Kto nie jest ze Mną, jest przeciwko Mnie.  A kto nie zbiera ze Mną, ten rozprasza  (zob. Mt 12,30).   Przypomnijmy też inną wypowiedź Jezusa  (Łk 9,50):  Kto nie jest przeciwko wam, jest z wami  (podkreślenia moje własne).

Te pozorne niuanse językowe można wyjaśniać tak:  w pewnych sytuacjach człowiek może jakby zachować dystans wobec tradycji Kościoła, jego kultury, sposobu przekazu jego nauki, czyli tego, co stanowi ludzki sposób wyrazu pewnych prawd i zasad;  ale nie można pozostać obojętnym wobec osoby samego Jezusa.  W Ewangelii Jana Jezus wyjaśnia to na przykładzie:  Ja jestem krzewem winorośli, a wy gałązkami…  Jak winna gałązka nie może owocować sama z siebie, gdy nie trwa w krzewie, tak też i wy, jeśli nie będziecie trwać we Mnie.

Stopniowo odkrywamy, że cały wysiłek nawracania się jest po to, abyśmy umieli trwać w Jezusie, abyśmy w Nim wzrastali w wierze, nadziei i miłości.  Abyśmy w Nim i na Nim budowali Kościół jako wspólnotę wiary i miłości.  To wielka szansa i wielkie wyzwanie dla każdego.  Zarazem sam Jezus ostrzega:  istnieje ryzyko, że odrzucę Jego wezwanie i Jego łaskę.  I że wtedy całe moje życie zostanie zmarnowane.

 

Homilia ks.Michała Palowskiego wygłoszona podczas mszy świętej konwentowej w Katowicach, 18 września 2021 r.

Tuitio fidei et obsequium pauperum. Nasza zakonna dewiza. Znamy ją doskonale. Przywołujemy ją po wielokroć. Odmieniamy ją przez wszystkie przypadki. Z punktu widzenia prawideł języka i logiki spójnik et/i wprowadza harmonię między obroną wiary, a służbą ubogim. Obu tym wartościom nadaje równą wagę. Im dłużej jestem w Zakonie, tym bardziej nie potrafię oprzeć się przekonaniu, że mamy do czynienie nie z koniunkcją, a z implikacją, to znaczy, że z wiary wypływa dobroczynność, wiara motywuje miłosierdzie. Ową intuicję popieram ewangelią. Skoro z wnętrza (…) z serca ludzkiego pochodzą złe myśli, nierząd, kradzieże, zabójstwa, cudzołóstwa, chciwość, przewrotność, podstęp, wyuzdanie, zazdrość, obelgi, pycha, głupota; skoro jak mówi Jezus całe to zło z wnętrza pochodzi i czyni człowieka nieczystym (Mk 7,14-23), to również z serca pochodzi wszelkie dobro.

Na dzisiejsze święto św. Stanisława Kostki Kościół przygotował dla nas fragment wyjęty z ewangelii św. Łukasza. To trzecia – po proroctwie Symeona i ucieczce do Egiptu – z nie tak dawno wspominanych w liturgii boleści Matki Bożej. Wybór nie powinien nas dziwić. Podobieństwa są aż nadto widoczne. Dwunastoletni Jezus jest przecież niewiele młodszy od osiemnastoletniego Stasia. Łączy ich również fakt bycia w drodze. Jezus pielgrzymuje do jerozolimskiej świątyni, by zadość uczynić wymogom Prawa. Stasiu – przez Wiedeń do Rzymu, by wstąpić w szeregi Towarzystwa Jezusowego.

Nie jest jednak naszym zadaniem szukanie podobieństw i różnic. Trzeba nam potraktować ten fragment ewangelii jako swoiste ostrzeżenie, bo i my zakonnicy, my wolontariusze, my kapłani, my chrześcijanie możemy stracić z oczu Jezusa. Można tak bardzo zaangażować się w szeroko pojętą dobroczynność, dbanie o wyniki finansowe, pozyskiwanie sponsorów i programów, „klikalność” i przekaz medialny, że z oczu znika Ten, który jest przecież owej – skądinąd godnej i sprawiedliwej aktywności – źródłem i celem. Dlatego trzeba nam najpierw przez modlitwę, sakramenty, Słowo być w tym, co należy do Ojca (por. Łk 2,50), by w następstwie móc mądrze miłować świat i to, co jest na świecie (por 1J 2,15).

Actiones nostras, quaesumus Domine, aspirando praeveni et adiuvando prosequere: ut cuncta nostra oratio et operatio a te semper incipiat, et per te coepta finiatur. Per Christum Dominum nostrum. Amen.

Wszechmogący Boże, uprzedzaj swoim natchnieniem nasze czyny i wspieraj je swoją łaską, aby każde nasze działanie od Ciebie brało początek i w Tobie znajdowało dopełnienie. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.

 

 

Komentarz do Ewangelii  –  19 września 2021,

25 Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 9,30-37

Jezus i Jego uczniowie przechodzili przez Galileę, lecz On nie chciał, aby ktokolwiek o tym wiedział.  Uczył bowiem swoich uczniów i mówił im, że Syn Człowieczy będzie wydany w ręce ludzi.  Oni Go zabiją, lecz zabity po trzech dniach powstanie z martwych.  Uczniowie jednak nie rozumieli tych słów, lecz bali się Go pytać.

Potem przyszli do Kafarnaum.  W domu zapytał ich:  „O czym to rozprawialiście po drodze?”.  Lecz oni milczeli, bo w czasie drogi sprzeczali się ze sobą o to, kto z nich jest największy.  Jezus usiadł, przywołał Dwunastu i powiedział im:  „Jeśli ktoś chce być pierwszy, niech będzie ostatni ze wszystkich i sługą wszystkich!”.  Następnie wziął dziecko, postawił je między nimi, przytulił do siebie i powiedział im:  „Kto przyjmuje jedno z tych dzieci w moje imię, Mnie przyjmuje.  A kto Mnie przyjmuje, nie przyjmuje Mnie, lecz Tego, który mnie posłał”.

———————————————————

Ewangelia wprowadza nas w świat nowych pojęć, nowych priorytetów:  w świat tych, którzy, powołani przez Jezusa, starają się ofiarnie iść za Nim.

Z czego bierze się wielkość człowieka?  Jezus ukazuje kryterium:  być pierwszym znaczy być ostatnim ze wszystkich i sługą wszystkich;  a zatem czynić takie dobro, które będzie udziałem możliwie wielu osób.  Przyjąć dziecko  – znaczy uznać, że ono też ma swoją godność, swoje miejsce w naszym świecie.  Każdy je ma;  przecież każdy jest umiłowanym dzieckiem Bożym!

Zagrożeniem stają się konwencje, rozwijane w imię fałszywej wielkości.  Trochę według schematu:  „Skoro obawiam się, że nie jestem wiele wart, to spróbuję wylansować taką konwencję w myśleniu, taki styl życia, przy których zyskam na wartości”.  To jest podstawą istnienia choćby zjawiska mody!  Wówczas prawdziwa sprawiedliwość i ci, którzy ją szanują, wydają mi się być przeszkodą na drodze do mojej domniemanej wielkości.

Zwróćmy też uwagę na wielką samotność Jezusa:  szedł tylko z uczniami, gdyż chciał im przekazać coś bardzo ważnego.  Ale oni nie rozumieli tych słów, lecz bali się Go pytać …  On ofiarowywał im rzeczy wielkie, a oni nie umieli tego docenić, tak bardzo byli zajęci sami sobą i swoją wyimaginowaną ważnością.  Do życia w prawdzie dojrzewamy powoli.  Powoli też przekonujemy się, że to nie jest coś, co w sposób oczywisty leży w zasięgu ręki, w zasięgu zwykłych możliwości człowieka.  Tym bardziej prośmy Boga o umiejętność życia w         prawdzie i we wzajemnej miłości.        

 

Komentarz do Ewangelii  –  12 września 2021,

24 Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 8,27-35

Jezus udał się wraz ze swoimi uczniami do wiosek pod Cezareą Filipową.  W czasie drogi pytał uczniów:  „Co mówią ludzie?  Kim według nich jestem?”.  Oni Mu odpowiedzieli:  „Mówią, że jesteś Janem Chrzcicielem, inni – że Eliaszem, jeszcze inni – że jednym z proroków”.  On ich zapytał:  „A według was, kim jestem?”.  Odpowiedział Mu Piotr:  „Ty jesteś Chrystusem”.  Wówczas nakazał im, aby nikomu o Nim nie mówili.

Jezus zaczął ich pouczać, że Syn Człowieczy musi wiele cierpieć, że będzie odrzucony przez starszych, wyższych kapłanów i nauczycieli Pisma, że zostanie zabity, lecz po trzech dniach zmartwychwstanie.  Mówił to zupełnie otwarcie.  Wtedy Piotr wziął Go na bok i stanowczo Go upominał.  Lecz On odwrócił się i patrząc na swych uczniów, skarcił Piotra:  „Szatanie, odejdź ode Mnie!  Bo nie myślisz po Bożemu, ale po ludzku”.  Potem przywołał tłum i uczniów i powiedział do nich:  „Jeśli ktoś chce iść za Mną, niech się wyrzeknie samego siebie, niech weźmie swój krzyż i niech Mnie naśladuje.  Bo kto chce ocalić swoje życie, straci je;  a kto straci swoje życie z mojego powodu i z powodu Ewangelii, ocali je”.

———————————————————

Z przytoczonej powyżej rozmowy Ewangelista Mateusz zapisał ponadto dalsze słowa Jezusa:  Szczęśliwy jesteś, Szymonie, …  gdyż nie poznałeś tego ludzką mocą, ale objawił ci to mój Ojciec…  Wyznanie Piotra nie wynika z żadnych racjonalnych argumentów;  jest ono skutkiem, owocem daru Bożego objawienia.

Obdarowanie Piotra dalece wyprzedza jego świadomość:  jego wiara szczera, rzetelna, prostolinijna, była jeszcze nie dość dojrzała.  Na pewno nie na tyle dojrzała, aby uznać wagę tej tajemnicy, jaką stanowi potrzeba drogi do zbawienia właśnie poprzez Krzyż.  Jezus musiał go upomnieć, aby pomóc mu wejść na właściwą drogę pojmowania spraw Bożych i ludzkich.

Trzeba nam mozolnie odkrywać dwie drogi dojrzewania wiary.  Obok drogi doskonalenia jej przez czyny miłości, jest i druga droga:  doskonalenia przez cierpienie.  Droga tajemnicza, bardzo trudna, ale, jak widać, czasem konieczna.  Sam Jezus w pełni ukazał nam tę drogę, On sam przeszedł nią do końca.  Trzeba nam uczyć się, jak wędrować po obu tych drogach.  Tylko jeden Jezus wie, w jakim stopniu każdy z nas ma uczestniczyć w każdej z nich.  Naszym zadaniem jest, aby każdy wiernie szedł za Nim wyznaczoną mu przez Pana drogą.

Komentarz do Ewangelii  –  5 września 2021,

23 Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 7,31-37

Jezus opuścił okolice Tyru i przemierzał ziemie Dekapolu.  Przez Sydon szedł w kierunku Jeziora Galilejskiego.  Wtedy przyprowadzili do Niego głuchoniemego i prosili Go, aby położył na niego rękę.  Odprowadził go na bok, z dala od tłumu, włożył palce w jego uszy i śliną dotknął jego języka;  spojrzał w niebo, westchnął i rzekł do niego:  „Effatha”, to znaczy:  Otwórz się!  Natychmiast otworzyły się jego uszy i zostały rozwiązane więzy jego języka, tak że mógł poprawnie mówić.  I przykazał im, aby nic nikomu nie mówili, ale im bardziej zakazywał, tym więcej oni rozpowiadali.  Pełni podziwu mówili:  „Wszystko dobrze uczynił.  Sprawił, że głusi słyszą, a niemi mówią”.

———————————————————

Słowa:  wszystko dobrze uczynił … można odczytać jako znak przyjścia Mesjasza;  takie były wyobrażenia Żydów przez całe wieki  (mamy tego świadectwo już w proroctwach Izajasza).  Tym razem Jezus objawia Bożą moc w Dekapolu, w krainie pogan:  była to federacja dziesięciu miast hellenistycznych w rzymskiej prowincji Syrii, na wschód od Samarii i Galilei.  Bóg pragnie wszystko dobrze czynić, zawsze i wszędzie, i może to zrobić.  Pismo święte nas poucza, że jedynym, co może Mu przeszkodzić, jest niedostatek naszej wiary.

Powiedziała mi kiedyś pewna starsza, doświadczona kobieta:  Jeśli masz jakiś kłopot – postaw sobie jedno zasadnicze pytanie:  „Czy Pan Jezus o tym wie?”.  Jeśli On wie, to w końcu coś z tym zrobi;  nie zostawi nas samych!  To pytanie winno prowadzić do zawierzenia Bogu wszelkich naszych spraw, ale zarazem do posłuszeństwa wobec Boga w wypełnianiu Jego woli i Jego dzieł.  Drogi Boże niejednokrotnie mogą być dla nas zaskoczeniem, ale odkrywanie ich staje się naszą zasadniczą ścieżką i szansą naszego duchowego rozwoju.

Jesteśmy zarazem wezwani do apostolstwa – a więc do świadczenia o zbawieniu w Chrystusie.  Znakiem tego świadectwa będą nasza wiara, nasza wdzięczność wobec Boga, nasza miłość wobec ludzi.  Mamy przyprowadzać do Chrystusa  siebie nawzajem, a także innych, niekiedy z daleka.  Trzeba, abyśmy wszyscy doświadczali przemieniającej mocy Jego miłości.

 

Komentarz do Ewangelii  –  20 czerwca 2021,

12  Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 4,35–41

Tego dnia, gdy nastał wieczór, Jezus powiedział do swoich uczniów:  „Przeprawmy się na drugi brzeg”.  Zostawili więc tłum i zabrali Go, tak jak był, w łodzi, a inne łodzie płynęły za Nim.  Wtem zerwał się gwałtowny wiatr.  Fale zalewały łódź, tak że już się napełniała.  On zaś spał w tyle łodzi oparty na podgłówku.  Budzili Go, mówiąc:  „Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy?”.  On obudzony, zgromił wiatr, a do jeziora powiedział:  „Milcz!  Ucisz się!”.  Wtedy wiatr ustał i zapanował głęboka cisza.  Do nich zaś powiedział:  „Czemu się boicie?  Wciąż jeszcze nie wierzycie?”.  Wtedy ogarnął ich wielki lęk i mówili jeden do drugiego:  „Kim On właściwie jest, że nawet wiatr i jezioro są Mu posłuszne?”.

———————————————————

W tym fragmencie Ewangelii, podobnie jak w następującym bezpośrednio potem  (nb. – pominiętym w cyklu niedzielnym;  mowa tam o uzdrowieniu opętanego z Gerazy),  łatwo jest paść ofiarą niejasności tłumaczenia.  Gdy czytamy „jezioro”, trzeba pamiętać, że w oryginale nie występuje tu słowo „limne” („jezioro”),  ale termin „thálassa”,  który w pierwszym znaczeniu tłumaczymy jako „morze”.

Żydzi, w odróżnieniu choćby od Fenicjan czy Greków, nie byli tęgimi żeglarzami.  Morze jawiło się im jako groźny żywioł, którego zachowanie trudno było przewidzieć.  Także na Jeziorze Galilejskim burza często przychodziła zupełnie nieoczekiwanie i mogła grozić zatopieniem niewielkich łodzi rybackich.

W mitologii krajów pogańskich morze, żywioł nie do opanowania, jawiło się jako siedlisko demonów;  toteż w morzu ginie stado świń, opętanych przez złe duchy  (Mk 5,1–20).  Czasem nawet sądzono, że dno morza bezpośrednio sąsiaduje z szeolem  (Jon 2,6 nn.).  Na morze patrzono jako na miejsce będące domeną potęg przeciwnych Bogu i było to znaczącym elementem popularnej symboliki.

W Izraelu, w miarę rozwoju Objawienia, stopniowo coraz bardziej rozpowszechniona była żywa wiara, że Bóg jest Panem także takich żywiołów jak wiatr i morze.  On je trzyma w poddaństwie i nic nie może przeszkodzić Mu w wypełnieniu Jego zamiarów.  W księdze Apokalipsy, w opisie nowego stworzenia, w którym królewska władza Chrystusa ukaże się w całej pełni, czytamy:  „morza już nie ma”  (Ap 21,1).

W ślad za tym konkretnym doświadczeniem, o którym dziś czytamy, wśród uczniów Jezusa dojrzewało przekonanie, że Jezus naprawdę ma władzę nad wiatrem i morzem, i dlatego oczekuje od swoich uczniów wiary i zaufania.  W obecności Jezusa, jeśli tylko Mu zaufam, nic mi nie grozi ze strony żywiołów tego świata.

 

Komentarz do Ewangelii  –  13 czerwca 2021,

11 Niedziela zwykła,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 4,26–34

Jezus mówił do tłumów:  „Tak się ma sprawa z królestwem Bożym jak z człowiekiem rzucającym ziarno w ziemię.  Czy śpi, czy czuwa, nocą i dniem, ziarno kiełkuje i wzrasta, a on nie wie jak.  Ziemia sama z siebie wydaje plon:  najpierw źdźbło, potem kłos, wreszcie pełne ziarno w kłosie.  A gdy zboże dojrzeje, bierze on zaraz sierp, bo nadeszła pora żniwa”.

Mówił też:  „Do czego przyrównamy królestwo Boże lub w jakiej przypowieści je przedstawimy?  Jest ono jak ziarno gorczycy.  Kiedy się je wrzuca w ziemię, jest najmniejsze ze wszystkich nasion na ziemi.  Gdy jednak zostanie zasiane, wyrasta i staje się większe od innych krzewów, wypuszcza wielkie gałęzie, tak że ptaki mogą zakładać gniazda w jego cieniu”.

W wielu takich przypowieściach mówił do nich, stosownie do tego, co mogli pojąć.  A bez przypowieści nie mówił do nich.  Swoim uczniom natomiast wyjaśniał wszystko na osobności.

———————————————————

Obraz Królestwa Bożego:  małe ziarno, z którego rozwija się wielkie drzewo.  W Bożym stworzeniu ukryte są potężne siły.  Tak może być także z naszą wiarą, nadzieją, miłością:  wydają się małe i słabe, ale jeśli o nie zadbamy, będą wzrastać i przynosić owoce.  Jeśli o nie nie będziemy dbać, zmarnieją.

Pan Jezus opowiada o królestwie Bożym w przypowieściach;  pokazuje nam w ten sposób, że Jego królestwa nie da się opisać jednoznacznie, przy wykorzystaniu naszego zwyczajowego systemu pojęciowego.

Wizja Królestwa Bożego jest wizją organiczną:  każdy człowiek prowadzony jest przez Ducha Świętego jego własną drogą.  Nie ma dwóch osób, które miałyby identyczną historię życia duchowego.  Jezus zaprasza każdego, aby osobiście, na własnej drodze, coraz lepiej, głębiej i pełniej odpowiadał na Boże wezwanie.  A analogia ziarna gorczycy uczy, że początki bywają bardzo skromne i trzeba dbać o to, aby już wtedy, u początków, nie roztrwonić trudno uchwytnego daru.

Dynamikę Królestwa odkrywamy stopniowo, w takiej mierze, w jakiej gotowi jesteśmy, aby ją przyjąć.  Trzeba otworzyć przed Panem nasze serca i umysły, pozwolić Mu działać, aby z tej Bożej dynamiki czerpać światło poznania i siły do przekraczania samego siebie.

 

2021-06-13 MK4, 26-34

ks. Michał Palowski

Była biblijna ziemia mlekiem i miodem płynąca. Były telewizyjne podróże przyprawione pieprzem i wanilią. Czas na maltańską homilię o cedrze i gorczycy.

Cedry z pierwszego czytania krzepią oczy zielenią igieł, koją uszy szumem gałęzi, łechcą powonienie zapachem szyszek. Z kolei ewangeliczna gorczyca angażuje dotyk każdego, kto próbuje uchwycić w palcach milimetrowej średnicy ziarenko, zaś musztarda z niej zrobiona mile drażni kubki smakowe. Wierzę, że nie jest dziełem przypadku, że taka kompozycja Bożego Słowa trafia do nas u progu lata, pod janowickim niebem.

Liturgią jest przestrzenią, gdzie człowiek ma możliwość doświadczyć obecności Boga za pomocą zmysłów. Widzi barwy szat i witraży. Słyszy dźwięki Słowa i pieśni. Wyczuwa zapach świec i kadzidła. Doświadcza dotyku znaku pokoju i włożenie rąk. Rozpoznaje smak wina i chleba.

Myli się, kto przyjmuje przesłanie płynące z czytań jako podręcznik aranżacji terenów zielonych. Wyjęta z „Księgi Ezechiela” przypowieść o dwóch orłach i wierzchołku cedru jest symboliczną opowieścią o poczynaniach króla babilońskiego Nabuchdonozora i faraona Chofry. Kiedy w 597 roku przed Chrystusem Nabuchodonozr uprowadził do Babilonu króla Jojakima (wierzchołek cedru), na tronie w Jerozolimie osadził Sedecjasza (nasienie). Ten chwiejny król ostatecznie zdecydował się złamać układ z Nabuchodonozroem i w sojuszu z Egiptem wystąpił przeciw Babilonii. Bunt skończył się całkowitą klęską Judei w 586 roku przed Chrystusem, czego skutkiem było zburzenie Jerozolimy i masowa deportacja ludności do Babilonu.

Z kolei przypowieść o ziarnach zboża i gorczycy odnosi się do rzeczywistości Królestwa Bożego. Jak ziarno zasiane o odpowiedniej porze, tak Królestwo Boże przychodzi do ludzi we właściwym momencie i rozwija się w sposób niezauważalny, lecz skuteczny. I podobnie jak dla zboża w odpowiedniej chwili przychodzi czas żniwa, tak też nadejdzie kiedyś dzień sądu, w którym każdy otrzyma zapłatę za owoce, jakie wydała jego wiara i współdziałanie z Bogiem, w Jego Królestwie założonym na ziemi. Wreszcie, Królestwo Boże zapoczątkowane przez Jezusa na ziemi, ma niepozorne początki (Jezus zaczyna od małej grupki uczniów, którym głosi Ewangelię o zbawieniu), na koniec jednak osiągnie wielkie rozmiary (będą należały do niego różne ludy i narody) (za Biblią paulistów).

Ułamaną gałązkę cedru zasadzoną na szczycie góry oraz wsiane w ziemię ziarna zboża i gorczycy łączy coś jeszcze. Wszystkie są znakami ukrytego potencjału. Rosną. Ptactwu dają schronienie. Ludzi sycą tym, co zrodzą.

Liturgia bywa nazywana i dziełem ludu, i dziełem dla dobra ludu. Dziełem ludu, bo domaga się czynnego udziału. Dziełem dla dobra ludu, bo każde spotkanie z Bogiem czyni lepszym tego, kto w nim uczestniczy.

 

Komentarz do Ewangelii  –  6 czerwca 2021,

10 Niedziela zwykła,  B :

o. Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 3,20–35

Pewnego razu Jezus wszedł do domu, a zbiegł się taki tłum, że nie mieli chwili na zjedzenie chleba.  Gdy Jego krewni usłyszeli o wszystkim, przyszli, aby Go powstrzymać.  Mówiono bowiem, że odszedł od zmysłów.

Nauczyciele Pisma natomiast, którzy przyszli z Jerozolimy, mówili, że opętał Go Belzebub i że wyrzuca demony mocą ich przywódcy.  Wtedy przywołał ich do siebie i mówił do nich w przypowieściach:  „Jak może szatan szatana wyrzucać?  Jeśli jakieś królestwo jest wewnętrznie skłócone, to takie królestwo nie może przetrwać.  (…)  Jeśli więc szatan powstał przeciwko sobie i jest wewnętrznie skłócony, to nie może przetrwać, lecz koniec z nim.  (…)

Zapewniam was:  Wszystkie grzechy będą ludziom odpuszczone, a nawet bluźnierstwa, których by się dopuścili.  Kto by jednak zbluźnił przeciwko Duchowi Świętemu, nigdy nie otrzyma odpuszczenia:  będzie winien grzechu wiecznego”.  Mówili bowiem:  „Opętał Go duch nieczysty”.

Wtedy przyszła Jego Matka i bracia.  Stojąc na zewnątrz, prosili, aby Go przywołać.  (…)  Powiedzieli Mu:  „Twoja Matka i Twoi bracia, i Twoje siostry są na zewnątrz i dopytują się o Ciebie”.  Odpowiedział im:  „Kto jest moją matką i braćmi?”.  I patrząc na siedzących dokoła, powiedział:  „Właśnie oni są moją matką i moimi braćmi.  Bo kto wypełnia wolę Boga, ten jest moim bratem, siostrą i matką”.

———————————————————

Dlaczego bluźnierstwo przeciw Duchowi Świętemu nie będzie odpuszczone?  Święty Jan Paweł II w encyklice „Dominum et vivificantem”  (nr. 46)  wyjaśnia:

„Bluźnierstwo nie polega na słownym znieważeniu Ducha Świętego;  polega natomiast na odmowie przyjęcia tego zbawienia, jakie Bóg ofiaruje człowiekowi przez Ducha Świętego, działającego w mocy Chrystusowej ofiary Krzyża.  (…)  Wewnętrznym szafarzem tego odpuszczenia jest Duch Święty.  Zakłada ono całą prawdę nawrócenia, dokonanego w sumieniu człowieka”.

W praktyce grzechy przeciw Duchowi Świętemu można sprowadzić do dwóch typów postawy moralnej.  Jeden, to zaprzeczenie destrukcyjnej roli zła, które prowadzi do wniosku:  „mogę dalej grzeszyć, to nie jest aż tak złe…”.  Drugi, to zajęcie postawy:  „dary Boże są dla mnie zagrożeniem” – i może tu chodzić zarówno o te dary, które sam mogę dostać, jak i o te, które otrzymują inni…

Tym bardziej więc trzeba nam zadbać o to, aby umieć przyjmować  (z wdzięcznością!!)  dary Ducha Świętego.

 

Komentarz do Ewangelii  –  30 maja 2018,

Uroczystość Najświętszej Trójcy,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mt 28,16-20

Jedenastu uczniów poszło do Galilei, na górę, tak jak im Jezus nakazał.  Gdy Go zobaczyli, oddali Mu hołd.  Niektórzy jednak nie dowierzali.

A Jezus podszedł do nich i powiedział:  „Otrzymałem pełną władzę w niebie i na ziemi.  Idźcie więc i pozyskujcie uczniów we wszystkich narodach!  Udzielajcie im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego!  Nauczajcie ich, aby zachowywali wszystko, co wam nakazałem.  A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do końca świata”.

———————————————————

W poprzednią niedzielę, w uroczystość Zesłania Ducha Świętego, staraliśmy się otworzyć na radość z Bożego daru, a raczej:  z tego, co dane.  Dziś próbujemy zwrócić się ku Temu, który daje.  Jeśli już sam Dar przekracza nasze wyobrażenia i uzdalnia do rzeczy niewyobrażalnie wielkich  (znane choćby z historii chrześcijaństwa inicjatywy: szkoły, szpitale, opieka społeczna),  to o ileż bardziej przekracza nasze pojmowanie sam Dawca…  Ale jak o tym mówić?

Popatrzmy na powszechnie znany, prosty przykład:  dziecko uczy się modlitwy.  Mówi:  „W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego…”,  po czym pyta swą opiekunkę lub opiekuna:   „– Syn – to Pan Jezus, prawda?  – a tamci dwaj Panowie, to kto?”.  Co odpowiemy temu dziecku, skoro i my sami jesteśmy niewiele dalej na drodze zgłębiania Tajemnicy?   Śpiewamy:  „Niepojęta Trójco…”;  a także:  „Niebo, ziemia ani morze pojąć, co jest Bóg, nie może…”.  Mamy tu przed sobą nie tyle problem, który trzeba  (i można…)  rozwiązać;  stajemy wobec tajemnicy, którą nam trzeba zgłębiać stale, bez końca…

Jezus objawia Tajemnicę, którą jest On sam!  Objawia ją nie jako nauczyciel filozofii czy teologii, który Bożej prawdzie z konieczności przygląda się „z zewnątrz”:   On żyje i sam stanowi centrum tej Tajemnicy, tajemnicy nie do wyczerpania, która zatem zawsze może oświecać i umacniać nas, także w życiu wiecznym!  Wieczność na pewno nie będzie nudna!.

I zauważmy także:  żadna z Osób boskich nie mówi o sobie, ale o innych;  kieruje naszą uwagę nie do siebie, ale do innych.  Ojciec, gdy mówi, objawia coś o Synu;  Jezus mówi głównie o Ojcu.  Duch Święty nie uczy nas mówić „Ruah” do siebie – ale uczy mówić „Abba” do Ojca.  To tak, jak w dobrej, kochającej się rodzinie, gdzie ojciec dba przede wszystkim o autorytet matki;  gdzie matka najpierw uczy dziecko mówić „tatusiu”  (a to właśnie ściśle znaczy słowo „abba”!).  Jeśli nauczymy się tego, sami będziemy mogli żyć miłością, będącą w tajemniczy sposób odblaskiem życia Trójcy świętej.

 

Komentarz do Ewangelii  –  23 maja 2021,

Uroczystość Zesłania Ducha Świętego,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 15,26-27; 16,12-15

Jezus powiedział do swoich uczniów:  „Kiedy przyjdzie Wspomożyciel, którego Ja poślę wam od Ojca – Duch Prawdy, który pochodzi od Ojca, On będzie świadczył o Mnie.  Wy także powinniście dawać świadectwo o Mnie, gdyż jesteście ze Mną od początku.

Miałbym wam jeszcze dużo do powiedzenia, lecz teraz nie jesteście w stanie tego udźwignąć.  Po swoim przyjściu On – Duch Prawdy – poprowadzi was ku pełnej prawdzie.  Nie będzie bowiem mówił od siebie, lecz powie to wszystko, co usłyszy.  Będzie także nauczał o sprawach przyszłych.  On Mnie uwielbi, gdyż będzie czerpał z tego, co moje, i będzie wam to głosił.  Wszystko, co należy do Ojca, jest moje;  dlatego powiedziałem:  Będzie czerpał z tego, co moje, i będzie wam to głosił”.

———————————————————

Wiele osób, zwłaszcza starszych, zapewne pamięta modlitwę świętego Jana Pawła II w wigilię uroczystości Zesłania Ducha Świętego, w czerwcu 1979 roku:  „Niech zstąpi Duch Twój!  I odnowi oblicze ziemi.  Tej Ziemi!”.  Te pamiętne słowa wypowiedziane na Placu Zwycięstwa w Warszawie stały się mottem pierwszej pielgrzymki Ojca świętego do Ojczyzny.  Niemal wszyscy potrafili w tej modlitwie dostrzec siłę napędową zmian, jakie potem u nas nastąpiły.  Dziś przeżywamy jakby „zmęczenie” biegiem spraw, zarówno w polityce jak i w zwykłym, codziennym życiu;  trzeba więc na nowo otworzyć się na moc Ducha, którego Chrystus – Głowa Kościoła – wylewa na swoje członki i w ten sposób buduje, ożywia i uświęca Kościół.

Duch Święty pozwala światu wejść w „czasy ostateczne”, w czas Kościoła;  w Królestwo już odziedziczone, choć jeszcze nie dopełnione.  Po Wniebowstąpieniu Jezusa jest to nowa forma obecności Boga wśród ludzi.

Dary Ducha Świętego są nam dane dla uwielbienia Boga i uświęcenia człowieka.  W liturgii śpiewamy:  „bez mocy Twojej łaski nie ma nic w człowieku, nie ma nic, co nie byłoby szkodliwe”.  Istnieje wiele i bardzo różnych darów Ducha, danych w różny sposób.  Podstawowe, to symboliczne „3 M”:  dary Mądrości, Miłości i Mocy.  Poprzez nie Duch Święty wyprowadza nas z bierności, z nijakości, ku zdolności do twórczego działania.  Prośmy, aby te dary objawiały się i owocowały w życiu każdego z nas.  Prośmy, abyśmy umieli przyjmować je z wdzięcznością i mądrze wcielać je w życie;  a także abyśmy umieli pomagać w tym naszym bliskim.

 

2021-05-23 – J 15,26-27;16,12-15 – Odejście i obecność

Ks. Michał Palowski

Umarł, aby żyć. Odszedł, aby być.

Słowo, które stało się ciałem słowa dotrzymało. Jego odejście jest brzemienne w owocach. Wraca do Ojca. Nie zostawia sierotami. Zsyła obiecanego Parakleta. Daje Pocieszyciela.

Wydarzenie zesłania Ducha Świętego jest jednocześnie końcem i początkiem. Końcem, bo zamyka paschalne misterium. Początkiem, bo otwiera rzeczywistość Kościoła. Odtąd czas do ponownego przyjścia Pana odmierzać zaczynają głoszenie Słowa i sprawowanie sakramentów, wśród których szczególne miejsce zajmuje Eucharystia.

»Kiedyś wino i chleb, teraz Ciało i Krew. Możesz wierzyć lub nie to naprawdę dzieje się« (Adam Szewczyk). Spytasz: jak? Mocą Ducha Świętego.

Z „Katechizmu Kościoła Katolickiego”: W Modlitwie eucharystycznej, będącej modlitwą dziękczynienia i konsekracji, dochodzimy do centrum i szczytu celebracji: W prefacji Kościół składa dziękczynienie Ojcu przez Chrystusa, w Duchu Świętym, za wszystkie Jego dzieła: stworzenie, odkupienie i uświęcenie. Cała wspólnota włącza się wówczas w tę nieustanną pieśń chwały, którą Kościół w niebie, aniołowie i wszyscy święci śpiewają trzykroć świętemu Bogu (KKK 1352). W epiklezie Kościół prosi Ojca, aby zesłał Ducha Świętego (lub pełnię swojego błogosławieństwa) na chleb i wino, aby Jego mocą stały się Ciałem i Krwią Jezusa Chrystusa i aby ci, którzy uczestniczą w Eucharystii, byli jednym ciałem i jedną duszą. (Niektóre tradycje liturgiczne umieszczają epiklezę po anamnezie.) W opisie ustanowienia Eucharystii moc słów i działania Chrystusa oraz moc Ducha Świętego sprawia, że pod postaciami chleba i wina uobecnia się sakramentalnie Ciało i Krew Chrystusa, Jego ofiara złożona na krzyżu raz na zawsze (KKK 1353).

Z „Dziejów Apostolskich”: »Nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzieliły, i na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić« (Dz 2,2-4).

Ten „język jakby z ognia” miał i nadal ma moc przemienić człowieczy język i uzdalnia go, by głosił Eucharystie, wielkie dzieło Boże (por. Dz 2,11).

Sław języku tajemnicę

Ciała i Najdroższej Krwi

którą jako łask krynicę

wylał w czasie ziemskich dni

Ten co matkę miał dziewicę

Król narodów godzien czci.

(…)

Przed tak wielkim Sakramentem

upadajmy wszyscy wraz

niech przed Nowym Testamentem

starych praw ustąpi czas

co dla zmysłów niepojęte

niech dopełni wiara w nas

Bogu Ojcu i Synowi

od po wszystkie nieśmy dni

niech podaje wiek wiekowi

hymn tryumfu dzięki czci

a równemu Im Duchowi niechaj

wieczna chwała brzmi. Amen.

Umarł, aby żyć. Odszedł, aby być.

W Eucharystii.

 

Komentarz do Ewangelii  –  16 maja 2021,

Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego,  B :

o. Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 16,15-20

Jezus ukazał się Jedenastu  (…)  i powiedział do nich:  „Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu!  Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony;  a kto nie uwierzy, ten się potępi.  Tym, którzy uwierzą, takie znaki będą towarzyszyć:  W moje imię będą wyrzucać demony, będą mówić nowymi językami, węże będą brać do rąk, i choćby wypili coś zatrutego, nie zaszkodzi im.  Będą na chorych kłaść ręce, a ci zostaną uzdrowieni”.

A gdy Pan Jezus to do nich powiedział, został wzięty do nieba i zasiadł po prawej stronie Boga.  Oni zaś rozeszli się i przepowiadali Ewangelię wszędzie, a Pan współdziałał z nimi i potwierdzał naukę znakami, które jej towarzyszyły.

———————————————————

Krótki, lakoniczny tekst Ewangelii według św. Marka zdaje się sugerować, że Jezus wstąpił do nieba zaraz po swoim zmartwychwstaniu;  od innych Ewangelistów wiemy jednak, że odejście Jezusa miało miejsce po 40-tu dniach (Dz 1,3),  i tak świętujemy je w liturgii Kościoła:  albo w sam dzień, 40 dni po uroczystości Zmartwychwstania, albo w kolejną niedzielę, zaraz po tym terminie.

Dzisiejsze święto przypomina:  Pan Jezus odszedł, nie towarzyszy nam już tak bezpośrednio, jak przed swoją śmiercią, ale upewnia nas, że jest z nami przez wszystkie dni, aż do końca świata (Mt 28,20).  Nam, żyjącym w tym obecnym świecie, tu i teraz, zlecił konkretne zadanie:  Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu!  Wzywa nas, abyśmy, wypełniając tę misję, wytrwale wędrowali do naszej prawdziwej ojczyzny, tej w niebie – gdyż tam jest dom Ojca!

Jezus jest z nami:  bez Jego obecności i pomocy nie mielibyśmy ani rozeznania ani sił do tej pielgrzymki.  Święty Leon Wielki, papież z połowy V-go wieku, tłumaczył:  „Jezus, który do nas zstąpił, nie opuścił swego Ojca, a wstępując do Ojca, nie opuścił swoich uczniów.”  On sam karmi nas w drodze.  Karmi sobą, poucza, prowadzi słowami Objawienia, posyła Ducha Świętego, abyśmy mogli stopniowo zrozumieć to, co nam objawia i wiernie pełnić zleconą nam misję.

Wniebowstąpienie Jezusa oznacza także, iż niebo i ziemia nie stanowią już niepowiązanych wzajemnie obszarów rzeczywistości, bez żadnego związku między nimi.  W naszym poznaniu ujmujemy je inaczej, gdyż czym innym jest poznanie rozumu, czym innym poznanie wiary;  ale istnieje ścisła więź jednego z drugim, przez obecność Zmartwychwstałego.  O tym też trzeba pamiętać.

 

 

 

2021-05-16-Mk 16, 15-20 – Niebo nie do wynajęcia

ks. Michał Palowski

Homo sapiens. Homo rogans. Człowiek myślący. Człowiek pytający.

»Dlaczego stoicie i wpatrujecie się w niebo?« (Dz 1,11) – anielskie pytanie – nie tylko ze względu na ponadczasową naturę pytających nie traci nic ze swojej aktualności. Odniósł się od niego papież Benedykt XVI przemawiając na krakowskich błoniach 28 maja 2006 roku. Jednocześnie zaznaczył, że »w odpowiedzi na to pytanie zawiera się podstawowa prawda o życiu i przeznaczeniu każdego człowieka«.

Dlaczego stoicie? »Stoimy na ziemi, bo tu postawił nas Stwórca jako uwieńczenie swojego dzieła stworzenia (…) „Stoimy na ziemi”, tkwimy w niej korzeniami, wyrastamy z niej. Tu tworzymy dobro na rozległych polach codziennego bytowania, w sferze materialnej, ale także duchowej: we wzajemnych relacjach, w budowaniu wspólnoty ludzkiej, w kulturze. Tu doznajemy trudu wędrowców, zmierzających do celu krętymi drogami, pośród wahań, napięć, niepewności, ale z głęboką świadomością, że wcześniej czy później ta wędrówka osiągnie kres«.

Dlaczego wpatrujecie się w niebo? »Wpatrywali się w niebo, bo odprowadzali wzrokiem unoszącego się w górę Jezusa Chrystusa, ukrzyżowanego i zmartwychwstałego. Nie wiadomo, czy wówczas zdawali sobie sprawę z tego, że właśnie otwierał się przed nimi najwspanialszy, nieskończony horyzont, ostateczny cel ziemskiego pielgrzymowania człowieka. Być może zrozumieli to dopiero wtedy, gdy zostali oświeceni przez Ducha Świętego w dniu Pięćdziesiątnicy. Dla nas jednak to wydarzenie sprzed dwóch tysięcy lat jest czytelne. Jesteśmy wezwani, by stojąc na ziemi, wpatrywać się w niebo – kierować uwagę, myśl i serce w stronę niepojętej tajemnicy Boga. By patrzeć w kierunku rzeczywistości Bożej, do której od stworzenia powołany jest człowiek. W niej kryje się ostateczny sens naszego życia«. Tyle papież Benedykt.

Zrządzeniem Opatrzności również w tym roku majowa msza maltańska wypada w Uroczystość Wniebowstąpienia. Rok temu przegrałem literacką potyczkę z obecną tu Agnieszką Jarzyńską – Stęclik i fragment „Ballady z gór” śpiewanej przez Stare Dobre Małżeństwo do słów Józefa Barana i muzyki Krzysztofa Myszkowskiego musiał ustąpić pola „Modlitwie wspinacza” Ignacego Walentego Nendzy.

Agnieszko! Mam nadzieję, że tym razem pogodzi nas Robert Kasprzycki i jego „Niebo do wynajęcia”:

Niebo do wynajęcia

Niebo z widokiem na raj

Tam gdzie spokój jest święty, no bo…

Święci są pańscy

Szklanką ciepłej herbaty

Poczęstuje Cię Pan

Wizja nieba całkiem miła dla ucha, oka i podniebienia. Jednak kwestia własności już nie do końca. Wierzymy, że rzeczywistość nieba, do której zmierzamy nie będzie nam wynajęta, a dana. Pan Jezus obiecał przecież: »Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie! W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce. A gdy odejdę i przygotuję wam miejsce, przyjdę powtórnie i zabiorę was do siebie, abyście i wy byli tam, gdzie Ja jestem. Znacie drogę, dokąd Ja idę« (J 14,1-4).

I jeszcze jedno, skoro o kwestii własności mowa. Miejsce Wniebowstąpienia, Święta Góra, jeden z trzech wierzchołków Góry Oliwnej pozostaje pod zarządem społeczności muzułmańskiej. Przewodnicy po Ziemi Świętej powiadają, że być może to wezwanie, abyśmy w drodze do nieba nie przywiązywali się do ziemskich miejsc, które choć ważne, są przecież wtórne do treści wiary.

 

Komentarz do Ewangelii  –  9 maja 2021,

6-ta niedziela wielkanocna,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 15,9-17 :

Jezus powiedział do swoich uczniów:  „Jak Mnie umiłował Ojciec, tak i Ja was umiłowałem.  Trwajcie w mojej miłości.  Będziecie zaś trwać w mojej miłości, jeśli zachowacie moje przykazania, podobnie jak Ja spełniłem przykazania mojego Ojca i trwam w Jego miłości.

Powiedziałem wam to, aby wypełniała was moja radość i aby ta radość była doskonała.  To jest bowiem moje przykazanie, abyście się wzajemnie tak miłowali, jak Ja was umiłowałem.  Nie ma większej miłości nad tę, gdy ktoś poświęca swoje życie za przyjaciół.  Wy jesteście moimi przyjaciółmi, jeśli spełniacie wszystko, co wam polecam.  Już nie nazywam was sługami, bo sługa nie wie, co czyni jego pan.  Nazwałem was przyjaciółmi, gdyż dałem wam poznać wszystko, czego dowiedziałem się od Ojca.  To nie wy wybraliście Mnie, lecz Ja wybrałem was i Ja wyznaczyłem was, abyście szli, przynosili owoc i aby wasz owoc był trwały;  aby mój Ojciec dał wam wszystko, o co Go poprosicie w moje imię.  To wam nakazuję, abyście się wzajemnie miłowali”.

———————————————————

Słyszymy dziś dalszy ciąg tekstu Ewangelii czytanego przed tygodniem.  Wezwanie do trwania w Jezusie przybiera coraz bardziej konkretną formę:  Jezus zaprasza, abyśmy trwali w Jego miłości.

Miłość to obecność, istnienie przy ukochanej osobie i dla niej;  trwanie przy niej.  Miłość to czynienie dobra.  Sam Jezus poucza, jak należy je czynić:  Zapewniam was:  Wszystko, co zrobiliście dla jednego z tych najmniejszych moich braci, zrobiliście dla Mnie  (Mt 25,40).

Miłość wreszcie znaczy: zaufanie.  Sam Bóg zaufał nam w zdumiewający sposób.  Tak dalece szanuje naszą rozumność, że nie narzuca nam swej prawdy w formie oczywistości nie do odparcia.  Tak dalece szanuje naszą wolność, że nie odbiera nam jej nawet wtedy, gdy czynimy z niej ewidentnie zły użytek.

Miłość względem Boga, zaufanie do Niego oznacza, że w naszym życiu trzeba nie tylko liczyć się z Bogiem, pełnić Jego wolę;  ale trzeba też umieć liczyć na Boga, na to, że On sam doprowadzi nas do swego domu, do naszej właściwej ojczyzny.  Nawet wtedy, gdy pełne, bezwarunkowe zaufanie wobec Boga zdaje się przekraczać nasze siły, nie bójmy się:  trzeba wytrwale uczyć się go i troszczyć się o to, aby konsekwentnie umacniać je i pogłębiać.

 

Komentarz do Ewangelii  –  2 maja 2021,

5-ta niedziela wielkanocna,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 15,1-8 :

Jezus powiedział do swoich uczniów:  „Ja jestem prawdziwym krzewem winorośli, mój Ojciec zaś jest hodowcą winnej latorośli.  Każdą gałązkę, która nie owocuje we Mnie, odcina.  Tę zaś, która rodzi owoce, oczyszcza, aby dawała ich jeszcze więcej.  Wy już jesteście oczyszczeni dzięki nauce, którą wam przekazałem.  Trwajcie we Mnie tak, jak Ja w was.

Podobnie jak winna gałązka nie może owocować sama z siebie, gdy nie trwa w krzewie, tak też i wy, jeśli nie będziecie trwać we Mnie.  Ja jestem krzewem winorośli, a wy gałązkami.  Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi obfity owoc, gdyż beze Mnie nic nie możecie uczynić.  Jeśli ktoś nie trwa we Mnie, będzie odrzucony jak gałązki i uschnie.  Zbiera się je, wrzuca w ogień i spala.  Jeśli będziecie trwać we Mnie i jeśli moja nauka będzie w was trwać, proście, a spełni się wszystko, cokolwiek tylko pragniecie.  Przez to bowiem doznał chwały mój Ojciec, że przynosicie obfity owoc i jesteście moimi uczniami”.

———————————————————

Czytania dwóch kolejnych niedziel, a więc fragmenty 15-go rozdziału Ewangelii św. Jana, są częścią proklamacji nowego i wiecznego Przymierza, które Jezus zawarł z nami przez swoja mękę, śmierć, zmartwychwstanie, wniebowstąpienie oraz zesłanie Ducha Świętego.

Słyszymy słowa Jezusa: beze Mnie nic nie możecie uczynić.  Każdy pragnie czynić dobro, ale też każdy często boleśnie odczuwa własną słabość, niezdolność do przekroczenia własnych ograniczeń.  Ot, „chcemy dobrze, a potem wychodzi, jak zawsze”.

Doznajemy więc doświadczenia własnej grzeszności, znacznie większej niż nasze grzechy.  Nawet jeśli udaje się nam żyć względnie przyzwoicie, to nie dlatego, że jesteśmy tak doskonali;  ale dlatego, że Bóg w swoim miłosierdziu nas ochrania.  Stąd tak ważne osobiste „przylgnięcie do Jezusa”, trwanie w Nim:  tylko w Nim mogę odnaleźć światło poznania oraz moc do czynienia dobra. 

Okres Wielkanocy otwiera nowe perspektywy.  Wiara w Jezusa to nie tylko „porządkowanie” obecnego, danego tu i teraz świata.  To także obietnica uczestnictwa w świecie przyszłym, w pełni odnowionym przez Zbawiciela.  Starajmy się trwać w Nim, aby to uczestnictwo stało się udziałem każdego z nas.

 

Komentarz do Ewangelii  –  25 kwietnia 2021,

4-ta niedziela wielkanocna,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 10,11-18 :

Jezus powiedział:  „Ja jestem dobrym pasterzem.  Dobry pasterz poświęca swoje życie za owce.  Najemnik zaś, i ten który nie jest pasterzem ani właścicielem owiec, gdy zobaczy zbliżającego się wilka, opuszcza je i ucieka, a wilk je porywa i rozprasza.  Jest bowiem najemnikiem i nie troszczy się o owce.

Ja jestem dobrym pasterzem.  Znam moje owce i one Mnie znają, podobnie jak Mnie zna Ojciec i jak Ja znam Ojca.  Poświęcam też swoje życie za owce.  Posiadam jeszcze inne owce, które wprawdzie nie są z tej zagrody, lecz trzeba, abym je przyprowadził.  Pójdą one za moim głosem i tak powstanie jedna trzoda z jednym pasterzem.  Ojciec miłuje Mnie, dlatego że oddaję swoje życie, aby je znowu odzyskać.  Nikt mi go nie zabiera, lecz oddaję je z własnej woli.  Posiadam bowiem władzę, aby je oddać, jak i ponownie odzyskać.  Takie polecenie otrzymałem od mojego Ojca”.

———————————————————

Czwarta niedziela wielkanocna bywa nazywana „niedzielą dobrego Pasterza”.  W odpowiedzi na polecenie samego Jezusa podejmujemy w tym dniu szczególną modlitwę o dobre powołania do kapłaństwa.  W liturgii czytamy fragmenty 10-go rozdziału Ewangelii według świętego Jana:  Ewangelii dobrego Pasterza.  Ten rozdział nie ma jakiejś jednolitej narracji.  Sprawia wrażenie luźnych wątków, dla których nicią przewodnią jest pasterska misja samego Jezusa.

Czytamy o pasterzu – ofiarnym opiekunie, który zawsze i wszędzie troszczy się o wszystkie owce.  Jego pasterska misja to nie tylko zapewnienie żyznych, obfitych pastwisk czy obrona przed zagrożeniami;  to także osobista więź z owcami, dzięki której troska staje się solidarnością w trudnościach.  Słyszymy też zapowiedź przyszłej jedności trzody, pod opieką i przewodnictwem jednego Pasterza.  Miłość Boża, objawiona w ofierze Chrystusa, prowadzi nas, aby zgromadzić w jedno rozproszone dzieci Boże (J 11,52).

Bardzo tajemniczo brzmią słowa Jezusa:  znam moje owce i one Mnie znają, podobnie jak Mnie zna Ojciec i jak Ja znam Ojca.  Często doświadczamy wątpliwości, wręcz niepokoju:  na ile znamy Jezusa?  czy nie dopuściliśmy tu do poważnych zaniedbań?  Tej wypowiedzi Jezusa nie sposób zrozumieć;  ale ufamy, że w dniu ostatecznym On sam nam to wyjaśni.

 

Komentarz do Ewangelii  –  18 kwietnia 2021,

3-cia niedziela wielkanocna,  B :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Łk  24,35-48 :

Uczniowie opowiadali o tym, co im się przydarzyło w drodze i jak Jezus dał się im poznać przy łamaniu chleba.

Gdy o tym rozmawiali, On sam stanął pośród nich i powiedział:  „Pokój wam!”.  Zatrwożeni i przestraszeni sądzili, że widzą ducha.  Lecz On im powiedział: „Czemu jesteście zmieszani i czemu wątpliwości budzą się w waszych sercach?  Spójrzcie na moje ręce i nogi!  To Ja jestem!  Dotknijcie Mnie i przekonajcie się.  Duch bowiem nie ma ciała ani kości, a widzicie, że Ja mam”.  Gdy to powiedział, pokazał im ręce i nogi.  Lecz gdy oni z radości jeszcze nie wierzyli i byli pełni zdumienia, zapytał ich:  „Macie tu coś do jedzenia?”.  Oni podali Mu kawałek pieczonej ryby.  A On wziął i przy nich zjadł.

Potem rzekł:  „Oto moje słowa, które powiedziałem do was, gdy byłem jeszcze z wami:  «Musi wypełnić się wszystko, co jest napisane o Mnie w Prawie Mojżesza, u Proroków i w Psalmach»”.  Wtedy rozjaśnił im umysł, aby rozumieli Pisma.  I powiedział:  „Tak jest napisane:  Chrystus będzie cierpiał, a trzeciego dnia zmartwychwstanie i w Jego imię zostanie ogłoszone nawrócenie na odpuszczenie grzechów wszystkim narodom, rozpoczynając od Jeruzalem.  Wy jesteście świadkami tych rzeczy”.

———————————————————

Realność Zmartwychwstania przekracza nasze wyobrażenia.  Uczniowie chcą uwierzyć, ale po doświadczeniu śmierci Jezusa na krzyżu jest to jakby ponad ich siły.  Łukasz notuje:  Jezus rozjaśnił im umysł, aby rozumieli Pisma.  Bez takiego „rozjaśnienia” niewiele rozumiemy z tego, co duchowe;  a to przede wszystkim w tej dziedzinie dokonuje się działanie Boga w świecie i budowana jest nasza więź z Bogiem.  Nie pojmiemy tego na poziomie czysto naturalnym.

Jesteśmy dziś wezwani, aby przechodzić od niewiedzy do poznania Jezusa, naszego Pana i Zbawiciela.  Trzeba rozpoznać, jak działa Bóg w moim życiu (czy istnieje tam w ogóle coś, co można zakwalifikować jako „przypadek”?).  Mogę czcić Boga ustami, a zarazem być nieświadomy Jego działań wobec mnie, zwłaszcza gdy nie dbam o wypełnianie Bożych przykazań.

Jezus przynosi pokój, przezwyciężenie naszych lęków, słabości, grzeszności.  Nie jest to bierny „święty spokój”.  Obdarzając pokojem Jezus daje zadania:  mamy być świadkami tego, że w Nim objawia się miłosierna miłość Boga do ludzi.  Nasza wiara ma objawiać się w świadectwie naszego życia.

 

Komentarz do Ewangelii  – 11 kwietnia 2021,

druga niedziela wielkanocna,  czyli Miłosierdzia Bożego :

ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 20,19-31 :

Gdy w dniu zmartwychwstania zapadł wieczór, a tam, gdzie przebywali uczniowie, zamknięto drzwi z obawy przed Żydami, przyszedł Jezus, stanął w środku i pozdrowił ich:  „Pokój wam”.  A gdy to powiedział, pokazał im ręce oraz bok.  Uczniowie uradowali się, że ujrzeli Pana.  Jezus zaś odezwał się do nich ponownie:  „Pokój wam!  Jak Mnie posłał Ojciec, tak i Ja was posyłam”.  Po tych słowach tchnął i oznajmił im:  „Przyjmijcie Ducha Świętego.  Tym, którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone;  którym zatrzymacie, są zatrzymane”.

Tomasz, zwany Bliźniakiem, jeden z Dwunastu, nie był razem z nimi, kiedy przyszedł Jezus.  Pozostali uczniowie mówili więc do niego:  „Zobaczyliśmy Pana”.  On jednak odparł:  „Nie uwierzę, jeśli nie ujrzę na Jego rękach śladów po gwoździach, nie włożę swego palca w miejsce gwoździ i nie umieszczę swojej ręki w Jego boku”.  Po ośmiu dniach uczniowie znów byli wewnątrz i Tomasz razem z nimi.  Mimo zamkniętych drzwi, Jezus wszedł, stanął w środku i pozdrowił ich:  „Pokój wam”.  Następnie rzekł do Tomasza:  „Unieś tutaj swój palec i zobacz moje ręce, podnieś też swoją rękę i włóż w mój bok.  I przestań byś niedowiarkiem, a bądź wierzącym”.  Tomasz wyznał Mu w odpowiedzi:  „Pan mój i Bóg mój!”.  Jezus zaś rzekł do niego:  „Wierzysz, ponieważ Mnie ujrzałeś?  Szczęśliwi ci, którzy nie zobaczyli, a uwierzyli”.

Jezus dokonał jeszcze wielu innych znaków wobec swoich uczniów, których nie zapisano w tej księdze.  Te natomiast spisano, abyście wierzyli, że Jezus jest Chrystusem, Synem Bożym, oraz abyście wierząc, mieli życie w Jego imię.

———————————————————

Przez cały ostatni tydzień czytaliśmy o spotkaniach Zmartwychwstałego Pana z Jego uczniami.  Jezus pojawia się niespodziewanie i pozwala się rozpoznać tylko wtedy, gdy sam tego chce.  Posila się wraz z nimi, ale wchodzi przez zamknięte drzwi, albo znika, jakby rozpływał się w powietrzu.  Trzeba uwierzyć, że ta pozorna niespójność ostatecznie ma nam pomóc otworzyć nasze serca i umysły na dar Bożego Miłosierdzia – czyli na Bożą miłość, tak jak objawia się ona wobec naszej grzeszności.  Otworzyć na dar Ducha Świętego, który pouczy nas o wszystkim.  Gdy On zstąpi na uczniów Jezusa, pozwoli im pojąć wszystko, co trzeba, aby głosić światu Dobrą Nowinę o zbawieniu.

Trzeba wsłuchać się w Orędzie Zmartwychwstania, uwierzyć w nie, a potem podejmować misję, którą mamy pełnić w świecie my – uczniowie Jezusa.  Wiara ma przemieniać nasze życie.  Nie tylko Tomaszowi trudno było uwierzyć w Zmartwychwstanie;  każdy potrzebuje ufności do otwarcia się na Boże dary.  Bóg w swoim miłosierdziu pragnie hojnie obdarzać nimi wszystkie swoje dzieci.        

 

2021-04-11 J20,19-31 Miłosiernie  

»Bóg, będąc bogaty w miłosierdzie, przez wielką swą miłość, jaką nas umiłował, i to nas, umarłych na skutek występków, razem z Chrystusem przywrócił do życia. Łaską bowiem jesteście zbawieni« – powtarzam za piszącym do Efezjan świętym Pawłem (Ef 2,4-5).

»Nie umiałbym podać definicji homo sapiens, natomiast jestem przekonany, że wiem, w jakiej fazie rozwoju należy nazwać istotę ludzką człowiekiem. Będzie to ta faza, w której istota owa stała się zdolna do współczucia i miłosierdzia. W tym samym momencie zaistniały warunki dla narodzin medycyny: dlatego powiedzieć możemy, że medycyna jest tak stara jak ludzkość. Przedmiotem tak pojętej medycyny jest nie tylko choroba, ale i śmierć, która jest integralną częścią procesów życia, nie tylko ból fizyczny, ale i nieszczęście, nie tylko pomoc fizyczna, której formy i sposoby się zmieniają, ale i pomoc moralna, której zasadnicze formy wykazują trwałość niezwykłą« – mawiał profesor Jan Miodoński.

Miłosierdzie to przymiot Boga wyrażający się w Jego pełnej miłości postawie wobec człowieka, bez względu na jego zasługi. Stary Testament nie wypracował jednego pojęcia na określenie Bożego Miłosierdzia, lecz używa kilku uzupełniających się terminów. W języku hebrajskim Miłosierdzie Boże określane jest jako »rachamim«, które pochodzi od wyrazu oznaczającego macicę, łono. Bóg przyjmuje wobec człowieka postawę macierzyńską, jest kochającym rodzicem. Ponadto używa się rzeczownika »chesed«, który wskazuje na takie cechy Boga jak życzliwość, miłość, lojalność, wierność. Innym określeniem jest »channun« – łagodność, litość, przebaczenie. Według autorów Nowego Testamentu najpełniejszym wyrażeniem Miłosierdzia Bożego było Wcielenie Jezusa, który przyszedł, aby zbawić wszystkich ludzi. Miłosierna miłość Chrystusa do ludzi cechowała całą Jego publiczną działalność i wyrażała się w niezliczonych gestach pomocy okazywanej ludziom (za Biblią paulistów).

Bogaty w miłosierdzie Bóg »spotyka« się z człowiekiem, istotą zdolną do miłosierdzia w osobie i życiu Jezusa Chrystusa. Innymi słowy, dwa oblicza miłosierdzia »objawiają się« w Bogu, który stał się człowiekiem. To »spotkanie« skutkuje objawieniem jeszcze jednego wymiaru miłosierdzia, o którym dziś traktuje Boże Słowo. Spotkanie Jezusa z apostołami daje początek sakramentowi miłosierdzia. «Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane» (J 20,22-23). Z kolei zgoda na dotknięcie ran na dłoniach i w boku «Podnieś tutaj swój palec i zobacz moje ręce. Podnieś rękę i włóż [ją] do mego boku, i nie bądź niedowiarkiem, lecz wierzącym!» jest odpowiedzią Jezusa na Tomaszowy kryzys wiary (J 20,27). Wreszcie doświadczenie zmartwychwstania, mocno obecne w pierwszym Kościele, przekłada się zaradzanie potrzebom wiernych środkami pochodzącymi ze wspólnych zasobów. Krótko mówiąc, nowe imię miłosierdzia, to zdolna zaradzić potrzebom duszy i ciała, wrażliwość.

Święty Tomasz Apostoł otwiera długą listę promotorów Bożego Miłosierdzia. On jako pierwszy, wkładając dłoń w bok Jezusa, niejako zaczerpnął ze źródła, z którego wypłynęły krew i woda (J 19,34). Aramejskie »toma« podobnie jak greckie »didymos« oznacza bliźniaka. Bliźniacy, choć w wielu wymiarach podobni, ostatecznie okazują się być różni. Woda, przez którą zostaliśmy oczyszczeni oraz Krew, przez którą zostaliśmy odkupieni, czynią nas podobnymi. Różnią nas natomiast poziom i obszary wrażliwości. Śmiem twierdzić, że to właśnie stanowi o naszej szpitalniczej sile. Choć, tak bardzo różni zjednoczeni przez chrzest i Eucharystię, możemy więcej.

ks. Michał Palowski

 

 

2021-04-04 Wielkanocnie

Wierzę w Jezusa Chrystusa, który się począł z Ducha Świętego, narodził się z Maryi Panny, umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion. Wierzę w ciała zmartwychwstanie. Pusty grób jest źródłem, z którego ta wiara bierze swój początek.

Z „Katechizmu Kościoła Katolickiego”: Wierzymy mocno i mamy nadzieję, że jak Chrystus prawdziwie zmartwychwstał i żyje na zawsze, tak również sprawiedliwi po śmierci będą żyć na zawsze z Chrystusem Zmartwychwstałym i że On wskrzesi ich w dniu ostatecznym (KKK 989). Wiara w zmartwychwstanie zmarłych, która była od początku istotnym elementem wiary chrześcijańskiej (KKK 991) opiera się na wierze w Boga, który nie jest „Bogiem umarłych, lecz żywych” (Mk 12,27).

Chrześcijańska nadzieja na zmartwychwstanie jest cała naznaczona doświadczeniem spotkań z Chrystusem Zmartwychwstałym. My zmartwychwstaniemy jak On, z Nim i przez Niego (KKK 995). Przestrzenią, w której spotykamy i doświadczamy obecności Zmartwychwstałego jest Eucharystia. Wyznanie wiary w Jezusa i nasze przyszłe zmartwychwstanie składamy wysłuchawszy Bożego Słowa. Jak od Słowa przechodzimy do Ciała, tak nie tylko słowem, ale i ciałem – przyjmując postawę stojącą – wiarę w zmartwychwstanie wyznajemy.

W czasie stania ciało nasze przyjmuje postawę wyprostowaną, która wyraża czujność, napięcie uwagę, cześć przed kimś wyższym, szacunek, gotowość do przyjęcia rozkazu i wypełnienia służby, rozpoczęcie wędrówki. Od zamierzchłych czasów postawę tę przybierali składający ofiary. Ten, kto przyjmuje chrzest powstaje z martwych wraz z Chrystusem. Odtąd w swoim życiu stara się wybiegać naprzeciw nadchodzącego Pana. Te różnorodne znaczenia dostatecznie uzasadniają przyjmowanie postawy stojącej w czasie określonych części sprawowanej liturgii. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa postawa stojąca była typową postawą modlitewną; tak też sztuka katakumbowa przedstawiała orantów (Dorothea Forstner OSB, Świat symboliki chrześcijańskiej). Ci zaś byli symbolami duszy, która osiągnęła już pokój wieczny.

Raz jeszcze w te paschalne dni przywołajmy norwidowską „Moją piosenkę”:

Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba

Podnoszą z ziemi przez uszanowanie

Dla darów nieba,

Tęskno mi, Panie

Podnoszą z ziemi schylając i wstając. Podnoszą przez uszanowanie dla Życia i życia w Chlebie i chlebie ukrytego.

Boże, Ty nam dałeś prawdziwy Chleb z nieba, spraw abyśmy mocą duchowego pokarmu zawsze żyli w Tobie i w dniu ostatecznym chwalebnie zmartwychwstali. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

ks. Michał Palowski

 

2021-04-01 –J  13, 1-15 Wielkoczwartkowo

Pierwsza pascha spożywana w noc wyjścia z niewoli egipskiej dała początek kolejnym, do których Izraelici zasiadali wspominając, czego Bóg dokonał w dziejach ich narodu. Jedna z nich stała się pierwszą eucharystią. Ta zaś dała początek kolejnym, przeżywanym według usłyszanego dopiero co świętopawłowego opisu. Nie wiem, co na to filologowie, ale ta powracająca w przytoczonych skojarzeniach pierwszość w połączeniu z odniesieniem do Jezusa przywiodła mi na myśl fragment z norwidowskiej „Mojej piosenki”:

Do kraju tego, gdzie pierwsze ukłony

Są jak odwieczne Chrystusa wyznanie:

„Bądź pochwalony!”

Tęskno mi, Panie.

Czy Wieszcz mówiąc o pierwszym, będącym jednocześnie wyznaniem wiary ukłonie, miał na myśli tą pierwszą z wielu eucharystii, które dane było nam dotychczas przeżyć – nie wiem, ale w roku poświęconym Eucharystii, który pokrywa się z rokiem norwidowskim nie sposób nie zadać sobie takiego pytania.

Paschę obchodzono na wiosnę w miesiącu Nisan, który w naszej rachubie czasu przypada na przełom marca i kwietnia. Pochodną tego jest termin świętowania Wielkanocy po pierwszej wiosennej pełni księżyca. W czasie paschy spożywano odpowiednio przyrządzonego baranka, upamiętniającego ofiarę, której krew uratowała Izraelitów od śmierci oraz przaśny chleb, przygotowany jedynie z mąki i wody na pamiątkę chleba, który jedli przodkowie. Pito gorzkie zioła, aby przypomnieć sobie ciężkie lata niewoli. Potrawy popijano posoloną wodą, dla wspomnienia wielu łez wylanych w czasie niewoli, a cztery kielichy wina wypijane w czasie wieczerzy w odpowiednich odstępach miały być zapowiedzią przyszłej, obiecanej ojczyzny. W tych okolicznościach wiosennego czasu i stołu znów powraca Norwid ze wspomnieniem kraju, gdzie „winą jest dużą popsować gniazdo na gruszy bocianie, bo wszystkim służą” i gdzie „kruszynę chleba podnoszą z ziemi przez uszanowanie dla darów nieba”.

To kolejny Wielki Czwartek, jaki przychodzi nam przeżywać w pandemicznych realiach. Do akrostychu DDM – dystans, dezynfekcja, maseczki, trzeba nam dodać kolejny norwidowski pierwiastek, literę T zwiastującą Tęsknotę, będącą przecież jednym z imion miłości, a o której przypomniał nam święty Jan. Kto kocha, nie tylko obmywa nogi przyjmując rolę sługi, ale również tęskni. W ten wieczór warto zapytać się o to, jak zdaliśmy roczny egzamin z tęsknoty na Eucharystią. Czy mając „tak za tak, nie za nie, bez światłocienia”, pozwoliliśmy sobie za nią zatęsknić, a tym samym odkryć ją – niczym tę pierwszą – na nowo i w niej się rozsmakować?

ks. Michał Palowski

 

 

Komentarz do Ewangelii  –  28 marca 2021,  Niedziela Męki Pańskiej („Palmowa”),  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 11,1-10  oraz  14,1 – 15,47

(…)  Przyprowadzili osiołka do Jezusa i zarzucili na niego swoje płaszcze, a On go dosiadł.  Wielu słało swoje płaszcze na drodze, a inni zielone gałązki ścięte na polach.  Ci zaś, którzy szli przed Nim i za Nim, wołali:  „Hosanna!  Chwała Temu, który przychodzi w imię Pana.  Błogosławione nadchodzące królestwo naszego ojca Dawida.  Hosanna na wysokościach!”.  (…)

(…)  Piłat powiedział:  „Jeśli chcecie, uwolnię wam króla Żydów?”.  Wiedział bowiem, że wyżsi kapłani wydali Go z zawiści.  Wyżsi kapłani podburzyli jednak tłum, aby domagał się raczej Barabasza.  Piłat ponownie powiedział do nich:  „Co chcecie, abym uczynił z tym, którego nazywacie królem Żydów?”.  A oni znowu krzyczeli:  „Ukrzyżuj Go!”.  Piłat odparł:  „Cóż więc złego uczynił?”.  Lecz oni tym głośniej krzyczeli:  „Ukrzyżuj Go!”.  Wtedy Piłat, chcąc zadowolić tłum, uwolnił Barabasza, a Jezusa kazał ubiczować i wydał na ukrzyżowanie.  (…)

———————————————————

Dwa fragmenty tej samej Ewangelii – i podobne określenia: „tłum,” „wielu”…  Czy w tych dwóch opisanych tutaj wydarzeniach byli to za każdym razem różni ludzie, czy w dużej mierze ci sami ludzie?

Było wielu takich, którzy szczerze wierzyli, że Rabbi Jeszua z Nazaretu jest obiecanym Mesjaszem;  byli tacy, którzy uważali go za niebezpiecznego heretyka;  ale zapewne byli i tacy  (i tych pewnie było najwięcej…),  którzy wprawdzie nie mieli żadnych zdecydowanych poglądów, ale dobrze wiedzieli, że we właściwej chwili trzeba znaleźć się po właściwej stronie, we właściwym obozie.  Na wszelki wypadek.  Potem można będzie powiedzieć:  „witaliśmy Ciebie, gdy wjeżdżałeś do Jerozolimy…”.  Ale też, w razie czego, będzie można powiedzieć:  „broniliśmy czystości wiary, apelowaliśmy o karę śmierci dla tego heretyka…”

A potem przyjdzie Zmartwychwstanie – i już nie będzie tłumu.  Będą tylko uczniowie, którzy dostąpią łaski spotkania z Jezusem, aby mogli odbudować, wzmocnić, pogłębić swą wiarę.  „Moje królestwo nie jest z tego świata…” (J 18,36).  To już nie będzie czas snucia przypuszczeń, hipotez, kalkulacji możliwych zysków i strat;  to będzie czas otwarcia na dar łaski, która przekracza wszelkie wyobrażenia i wszelkie hipotezy …

A gdzie my jesteśmy?  Czy potrafimy przyjąć zaproszenie na święto Zmartwychwstania?

 

Komentarz do Ewangelii  –  21 marca 2021,  5 Niedziela Wlk. Postu,  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 12, 20-33 :

Wśród tych, którzy przybyli na święto, aby oddać cześć Bogu, byli także Grecy.  Przyszli oni do Filipa, pochodzącego z Betsaidy w Galilei, i poprosili:  „Panie, pragniemy zobaczyć Jezusa”.  Filip powiedział o tym Andrzejowi, a następnie obaj przekazali to Jezusowi.  Jezus zaś im odrzekł:  „Nadeszła już godzina, aby Syn Człowieczy doznał chwały.  Uroczyście zapewniam was:  Jeśli ziarno pszenicy wrzucone w ziemię nie obumrze, pozostanie tam samo;  jeśli zaś obumrze, przynosi obfity plon.  Ten, kto kocha swoje życie, traci je;  ten zaś, kto nie przecenia swojego życia na tym świecie, zachowa je na życie wieczne.  Jeśli ktoś Mi służy, niech idzie za Mną.  A gdzie Ja jestem, tam będzie też mój sługa.  Jeśli ktoś Mi służy, Ojciec okaże mu cześć.

Teraz jestem głęboko wstrząśnięty.  I cóż mam powiedzieć?  Ojcze, ocal Mnie od tej godziny?  Przecież przyszedłem z tego powodu – dla tej godziny.  Ojcze, uwielbij swoje imię!”.  Wtedy zabrzmiał głos z nieba:  „Już uwielbiłem i jeszcze uwielbię”.  Ludzie, którzy tam stali i słyszeli ów dźwięk, mówili:  „Zagrzmiało”, inni jednak twierdzili:  „Anioł przemówił do Niego”.  Jezus więc wyjaśnił:  „Głos ten rozległ się nie ze względu na Mnie, lecz ze względu na was.  Teraz dokonuje się sąd nad tym światem.  Teraz zostanie usunięty władca tego świata.  Ja natomiast, gdy zostanę wywyższony nad ziemię, pociągnę wszystkich ku sobie”.  Powiedział to, aby zaznaczyć, w jaki sposób miał umrzeć.

———————————————————

Każdy pragnie zobaczyć Jezusa.  Zobaczę Go prędzej i łatwiej, jeśli znajdzie się apostoł, który mi w tym pomoże.  Oznacza to, że de facto wszyscy jesteśmy powołani, aby sobie nawzajem pomagać:  ukazywać Jezusa, Jego mądrość, miłość i moc, obecne w naszym życiu.  Bóg nie stawia wymagań nierealnych:  jeśli czegoś od nas żąda, to da nam siły niezbędne do odpowiedzi na Jego żądanie, do wypełnienia zleconego zadania.

Co w tym kontekście oznacza:  „obumierać”?  Trzeba odnaleźć Boże drogi w moim życiu.  Trzeba cierpliwie znosić przeciwności;  a także traktować z należytym dystansem moje własne plany oraz moją własną „ważność”!

Tym, którzy chcą Go ujrzeć, Jezus przypomina:  nie zobaczymy Go ani nie rozpoznamy, jeśli nie jesteśmy gotowi uznać, że to On wyznacza drogę każdemu z nas.  Mogę odnaleźć sens życia dopiero wtedy, gdy zgodzę się, aby On mnie prowadził;  aby sam pociągnął mnie ku sobie.  Wartość mojego życia pochodzi z dobra, które czynię, gdy idąc za Jezusem staram się wypełniać wolę Ojca.

 

Komentarz do Ewangelii  –  14 marca 2021,  4 Niedziela Wlk. Postu,  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 3,14-21 :

Jezus powiedział do Nikodema:  „Podobnie jak Mojżesz na pustyni wywyższył węża, tak też jest konieczne wywyższenie Syna Człowieczego, aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne.  Tak bardzo bowiem Bóg umiłował świat, że dał swojego jednorodzonego Syna, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, lecz miał życie wieczne.  Bóg przecież nie posłał swego Syna na świat, aby go sądził, lecz aby go zbawił.  Ten, kto w Niego wierzy, nie podlega sądowi;  ten jednak, kto nie wierzy, już został osądzony, ponieważ nie uwierzył w to, kim jest jednorodzony Syn Boży.

Sąd zaś polega na tym:  na świecie pojawiła się światłość, lecz ludzie bardziej umiłowali ciemność niż światłość, ponieważ ich czyny były złe.  Każdy bowiem, kto popełnia zło, nienawidzi światłości i nie lgnie do niej, aby jego czyny nie stały się jawne.  Ten natomiast, kto żyje w prawdzie, zbliża się do światłości, aby jego czyny były widoczne – jako dokonane w Bogu”.

———————————————————

Przeczytany dzisiaj tekst przypomina dwie kluczowe prawdy Bożego objawienia:  prawdy niezwykle ważne, gdyż kreślą one główne linie naszego ludzkiego pojmowania rzeczywistości.

Najpierw prawda o Bogu:  że umiłował świat.  Umiłował całe stworzenie, a już szczególnie każdego człowieka.  Święty Paweł napisał:  Bóg jest bogaty w miłosierdzie  (Ef 2,4).  Może najprościej jest powiedzieć, że miłosierdzie to jest po prostu miłość Boga  (a więc sama Jego istota:  objawiono nam przecież, że On jest miłością!)  rozważana w relacji do naszej ludzkiej grzeszności.  Bóg w swoim miłosierdziu nie posłał swego Syna na świat, aby go sądził, lecz aby go zbawił.  Bóg pragnie, aby zostało w pełni naprawione i wzbogacone to, co popsuliśmy przez grzech, i dlatego posyła Zbawiciela, gdyż sami z siebie nie jesteśmy w stanie przywrócić zaburzonego przez nas ładu.

I druga prawda, o człowieku:  istnieje realne zagrożenie, iż umiłuje on raczej ciemności niż światłość.  A przecież sens mojego życia zależy przede wszystkim od tego, ile dobra uczynię w tym życiu.  Tylko w Bożym świetle można dostrzec, gdzie naprawdę dany nam jest ten sens.

Wierzymy, że nikt nie jest z góry skazany na bezsens:  życie każdego człowieka może mieć głęboki sens, jeśli stara się czynić jak najwięcej dobra.  Trzeba nam tylko starannie zadbać o to, aby żyć jak „dzieci światłości”.

 

2021-03-14 – J 3, 14-21

Podniesienie. Podnoszenie

Ksiądz Michał Palowski

Jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak potrzeba, by wywyższono Syna Człowieczego (J 3,14).

Na kartach Biblii wąż jest symbolem rzeczywistości wrogiej człowiekowi, uosobieniem zła rozumnego. Wyobraża podstęp, przewrotność, podejrzliwość, niezadowolenie, nieposłuszeństwo, kłamstwo. Przywołanie przez Jezusa wydarzeń z Księgi Liczb (Lb 21,6-9) jest zapowiedzią (typem) Jego wywyższenia przez ukrzyżowanie.

Jednocześnie we wskazaniu w narracji Jana celu wywyższenia Jezusa – aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne (J 3, 15) – powraca starotestamentalne podkreślenie wartości wiary i konieczności jej przyjęcia – gdy ich dosięgła straszna wściekłość gadów i ginęli od ukąszeń krętych wężów, gniew Twój nie trwał aż do końca. Dla pouczenia spadła na nich krótka trwoga, ale dla przypomnienia nakazu Twego prawa mieli znak zbawienia. A kto się zwrócił do niego, ocalenie znajdował nie w tym, na co patrzył, ale w Tobie, Zbawicielu wszystkich (Mdr 16,5-7).

Biblijne opisy wywyższenia powracają na myśl podczas Eucharystii, kiedy kapłan ukazuje Ciało i Krew Chrystusa po przeistoczeniu, kiedy unosi obie Postaci w czasie doksologii, kiedy wzorem św. Jana Chrzciciela wskazuje Baranka Bożego. Wierzę, że te właśnie gesty pozwalają lepiej zrozumieć, na czym w teologii janowej polega „wywyższenie”, pozwalają odkryć, kim jest Jezus oraz dlaczego uniżył się przyjmując ludzkie ciało, a wraz z nim śmierć.

Na pierwszy plan w dzisiejszych czytaniach mszalnych wysuwa się miłosierdzie. Sprawiedliwa kara za niewierność, jakiej dopuścili się mieszkańcy Judy kończy się wraz z pojawieniem się Cyrusa. Stolica zostanie odbudowana. Naród powróci do swoich ziem. Z kolei dialog Jezusa z Nikodemem, z którego zaczerpnięty został fragment ewangelii odsłania powszechny wymiar zbawczego działania Boga. Występujący w „roli spójnika” św. Paweł podkreśla obfitość i darmowość miłosierdzia dla tego, kto wierzy.

 Wierzymy, że w Eucharystii każdorazowo ponawia się krzyżowe wywyższenie Jezusa. Tą samą wiarą motywowani (tuitio fidei), pod znakiem maltańskiego krzyża przyjmujemy zadanie wywyższania tych z synów człowieczych, którzy sami wywyższyć się nie mogą (obsequium pauperum). Jesteśmy przecież Jego dziełem, stworzeni w Chrystusie Jezusie dla dobrych czynów, które Bóg z góry przygotował, abyśmy je pełnili (por. Ef 2,10).

Cieszyć się należy, a nie smucić, gdy czynimy dobro powtarzam za św. Grzegorzem z Nazjanzu. Miłosierdzie ma moc przemieniania. Dotyka dawcę i biorcę. Obojgu przynosi radość. Nie sposób o tym nie wspomnieć na koniec, wszak dziś Niedziela Radości.

 ks. Michał Palowski

 

Komentarz do Ewangelii  –  7 marca 2021,  3 Niedziela Wlk. Postu,  B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  J 2, 13-25 :

Zbliżało się żydowskie święto Paschy i Jezus udał się do Jerozolimy.  Na dziedzińcu świątyni napotkał sprzedawców wołów, owiec i gołębi oraz tych, którzy prowadzili wymianę pieniędzy.  Wówczas splótł bicz ze sznurów i przepędził wszystkich z terenu świątyni, również owce i woły.  Rozrzucił pieniądze tych, którzy je wymieniali, a ich stoły powywracał.  Sprzedawcom gołębi zaś nakazał:  „Zabierzcie stąd to wszystko i nie róbcie targowiska z domu mego Ojca!”.  Uczniowie przypomnieli sobie tekst Pisma:  Gorliwość o Twój dom pochłania Mnie.

Żydzi natomiast zwrócili się do Niego z pytaniem:  „Jakim znakiem wskażesz nam, że masz prawo to czynić?”.  Na to Jezus odpowiedział:  „Zburzcie tę świątynię, a Ja w ciągu trzech dni ją wzniosę”.  Żydzi odrzekli:  „Czterdzieści sześć lat budowano tę świątynię, a Ty chcesz ją wznieść w ciągu trzech dni?”.  On jednak mówił o świątyni swego ciała.  Kiedy więc powstał z martwych, uczniowie przypomnieli sobie, że właśnie to powiedział i uwierzyli Pismu oraz słowom Jezusa.

Podczas pobytu Jezusa w Jerozolimie na święcie Paschy wielu ludzi uwierzyło w imię Jego, ponieważ widzieli znaki, które czynił.  Jezus jednak nie odsłaniał się przed nimi, bo znał wszystkich.  Nie potrzebował także, aby ktoś dawał Mu świadectwo o człowieku, ponieważ sam wiedział, co się w nim kryje.

———————————————————

„Żydzi żądają znaków”.  Jezus wskazuje im znak:  „Zburzcie tę świątynię, a Ja w ciągu trzech dni ją wzniosę”.  Ewangelista komentuje:  „On jednak mówił o świątyni swego ciała”.  Użyte tu słowo  [soma]  w tej Ewangelii oznacza ciało ukrzyżowanego Jezusa.  Przed Jego śmiercią i zmartwychwstaniem nikt nie mógł zatem pojąć, co to oznacza.  Jest to wyjaśnienie raczej dla nas, nie dla ówczesnych Żydów.

Wezwani do głoszenia Chrystusa ukrzyżowanego, musimy pójść jeszcze dalej, ze świadomością, że będzie to jeszcze trudniejsze do przyjęcia.  Święty Paweł wyjaśnia nam dziś:  „To, co głupie u Boga, mądrzejsze jest od ludzi, a co uchodzi za słabe u Boga, mocniejsze jest od ludzi”  (1 Kor 1,25).  Przyjęcie orędzia Bożego wymaga daru łaski, daru Bożego życia, Bożego światła.  W okresie Wielkiego Postu prosimy o te dary.

Warunek otrzymania daru:  trzeba oczyścić to, co święte, z tego, co nieświęte.  Musimy umieć rozpoznać prawdziwe sacrum, gdyż tego przede wszystkim wymaga odrodzenie naszej więzi z Bogiem.

 

Komentarz do Ewangelii  –  28 lutego 2021,  2 Niedziela Wlk. Postu, B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 9, 2-10 :

Jezus zabrał z sobą Piotra, Jakuba i Jana i wyprowadził ich z dala od ludzi na wysoką górę.  Tam przemienił się w ich obecności.  Jego ubranie stał się lśniąco białe tak, jak żaden folusznik na ziemi nie potrafi wybielić.  I ukazał im się Eliasz z Mojżeszem, którzy rozmawiali z Jezusem.

Wtedy Piotr powiedział do Jezusa:  „Rabbi, dobrze, że tu jesteśmy.  Postawimy trzy namioty:  jeden dla Ciebie, drugi dla Mojżesza, a trzeci dla Eliasza”.  Nie wiedział bowiem, co powiedzieć, tak byli przestraszeni.  I pojawił się obłok, który ich zasłonił, a z obłoku rozległ się głos:  „On jest moim Synem umiłowanym.  Jego słuchajcie!”.  Zaraz potem, gdy się rozejrzeli, nikogo nie widzieli.  Był z nimi tylko Jezus.

Kiedy schodzili z góry, nakazał im, aby nikomu nie opowiadali o tym, co widzieli, dopóki Syn Człowieczy nie powstanie z martwych.  Zachowali to więc w tajemnicy, tylko zastanawiali się między sobą, co znaczy powstać z martwych.

———————————————————

„Przemienienie”, greckie „metamorfoza”, odnosi się zarówno do „tego, co się widzi” jak i „tego, co się wie”.  Dla Apostołów, naocznych świadków, jest to nowe doświadczenie widzenia i nowa wiedza o Jezusie.  On sam nie zmienia się:  „Jezus Chrystus wczoraj i dziś ten sam – i aż na wieki!” (Hbr 13,8).

Słowa Piotra lepiej odczytać:  „Rabbi, dobrze nam tutaj!”,  czy też: „wspaniale jest być tutaj!” – bo też jest to jakby doświadczenie ponadczasowego trwania.  Wierzymy, że ta wizja, wówczas dana tylko kilku uczniom, kiedyś będzie dana także i nam.

Święty papież Leon Wielki napisze później  (w 5-tym wieku):  „W przemienieniu Chrystusa chodziło głównie o to, aby z serc uczniów usunąć zgorszenie krzyża i by uniżenie dobrowolnie przyjętej męki nie zakłóciło wiary tych, którym została objawiona wspaniałość ukrytej godności.

„Z nie mniejszą też troską podbudowywał Pan swoim przemienieniem nadzieję Kościoła świętego w tym celu, by całe ciało Chrystusowe dowiedziało się, jaką zostało obdarowane mocą przemiany i aby wszystkie jego członki mogły spodziewać się udziału w tej chwale, którą wcześniej rozbłysła Głowa.”

Światło Jezusa, światło Jego Przemienienia ma oświecać nasze drogi.  Teraz, w tym czasie – wielkopostne drogi nawrócenia.

 

Komentarz do Ewangelii  –  21 lutego 2021,  1 Niedziela Wlk. Postu, B

Ojciec Marek Pieńkowski OP

———————————————————

Ewangelia :  Mk 1, 12-15 :

Duch wyprowadził Jezusa na pustynię, gdzie przez czterdzieści dni był kuszony przez szatana.  Przebywał tam wśród dzikich zwierząt, a aniołowie Mu służyli.

Kiedy Jan  [Chrzciciel]  został uwięziony, Jezus przybył do Galilei, głosząc Ewangelię Bożą.  Mówił:  „Czas się wypełnił” i  „Nadchodzi już królestwo Boże!  Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”.

———————————————————

Przekaz o kuszeniu Jezusa w wersji zapisanej przez świętego Marka jest najkrótszy spośród trzech Ewangelii synoptycznych;  nie ma tu nawet wzmianki, jakiej natury było to kuszenie.  Brak schematu, choćby takiego, jak w Ewangeliach zarówno według świętego Mateusza jak i świętego Łukasza, może być wezwaniem do ostrożności:  gdyż w praktyce schemat kuszenia może być niekiedy bardzo złożony, trudny do zanalizowania.  Muszę zatem dobrze rozpoznać, jakie są elementy tego kuszenia, któremu ja sam podlegam – gdyż na tym świecie zawsze jestem wystawiony na jakieś pokusy.

Mamy potem informację, że Jezus przybył do Galilei kiedy Jan został uwięziony;  a zatem Jan skończył swoja misję publiczną, rozpoczyna się czas misji Jezusa.  Czytamy też, że Duch wyprowadził Jezusa na pustynię.  Trzeba zatem uświadomić sobie, że sam Duch Święty pragnie także każdego z nas  prowadzić przez okres Postu, i że często będzie to czas kuszenia;  choćby pokusy na rzecz lenistwa lub trwania przy dotychczasowych schematach myślenia.  Duch Święty pragnie każdego wyprowadzić z niego samego, czy z niej samej.

Czas się wypełnił, nadchodzi już królestwo Boże!  Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię.  To już nie jest czas Jana, czyli czas zapowiedzi wielkiego dzieła zbawienia:  nadeszła „pełnia czasu”.  Starajmy się wsłuchać w głos Ducha Świętego w naszych sercach i umysłach.  Trzeba odważnie stanąć wobec pytania:  na czym ma polegać moje własne nawrócenie ?

 

2021-01-24 – Mk 1, 14-20 W jednym Słowie

«Wtedy oświecił ich umysły, aby rozumieli Pisma» (Łk 24, 45). To jeden z ostatnich gestów, jakie uczynił Zmartwychwstały Pan, zanim wstąpił do nieba. Objawia się Uczniom, gdy są zgromadzeni, łamie z nimi chleb i otwiera ich umysły, aby pojęli Pismo Święte. Tym ludziom, wystraszonym i rozczarowanym, objawia sens tajemnicy paschalnej: a mianowicie, że to według odwiecznego planu Ojca, Jezus musiał cierpieć i powstać z martwych, aby ogłosić nawrócenie i przebaczenie grzechów (por. Łk 24, 26.46-47). Obiecuje On również uczniom Ducha Świętego, który da im siłę do bycia świadkami tej Tajemnicy zbawienia (por. Łk 24, 49). Relacja pomiędzy Zmartwychwstałym, wspólnotą wierzących oraz Pismem Świętym jest ekstremalnie życiodajna dla naszej tożsamości. Bez Pana, który nas wprowadza, niemożliwe jest zrozumienie głębokości Pisma Świętego. To działa również w drugą stronę: bez Pisma Świętego, wydarzenia z Misji Jezusa oraz Jego Kościoła w świecie są niemożliwe do odczytania. Słusznie św. Hieronim mógł napisać: «Nieznajomość Pisma Świętego jest nieznajomością Chrystusa» (In Is., Prolog: PL 24, 17) pisał przed dwoma laty papież Franciszek w liście apostolskim w formie motu proprio Aperuit illis, w którym ustanowił III Niedzielę Zwykłą w ciągu roku jako poświęconą celebracji, refleksji oraz krzewieniu Słowa Bożego. Ta Niedziela Słowa Bożego staje się odpowiednim momentem tego okresu roku, w którym jesteśmy wezwani do wzmocnienia więzi z wyznawcami judaizmu oraz do modlitwy o jedność chrześcijan. Nie jest to przypadek: celebrowanie Niedzieli Słowa Bożego wyraża charakter ekumeniczny, ponieważ Pismo Święte wskazuje tym, którzy się w nie wsłuchują, drogę do przebycia, aby dojść do trwalej i autentycznej jedności.
Choć niedziela ze swej natury i nazwy zachęca do zmniejszenia tempa i powstrzymania się od aktywności, pozwalam sobie przedstawić korzyści płynące z obcowania z Bożym Słowem. Lista argumentów jest rzecz jasna subiektywna, a ich kolejność nie ma charakteru wartościującego.
Praktykowanie lektury Pisma Świętego zaprasza do spojrzenia na nowo na porządek dnia i wprowadzenia koniecznym zmian. Spotkanie z Bożym Słowem domaga się znalezienia adekwatnych czasu i miejsca. Kilka, kilkanaście minut z Biblią w ręku może być sposobem na dobre rozpoczęcie lub zakończenie dnia. Przeczytany tekst stanie się natchnieniem na cały dzień lub tego dnia podsumowaniem. Z kolei media jak i współczesne nośniki pozwalają przenieść się w Boże przestrzenie o dowolnej porze dnia i w dowolnym miejscu.
Nie bez znaczenia jest również słowo ludzkie zawarte w Bożym Słowie. Począwszy od czasów księdza Jakuba Wujka aż po dziś dzień tekst biblijny pozwala na kontakt z piękną, wysokiej jakości, wolną od błędów językowych, od których często aż się roi nawet w kościołach, polszczyzną. Wszak teksty natchnione brali na swój warsztat nie tylko bibliści, ale i mistrzowie słowa – Jan Kochanowski, Czesław Miłosz, Roman Brandstaetter. Nadal aktualny pozostaje wpływ języka Biblii na język współczesny. By nie być gołosłownym, odnotowana przez św. Jana polemika Jezusa z adwersarzami: «Pięćdziesięciu lat jeszcze nie masz, a Abrahama widziałeś?» (J 8,57) wciąż odnoszona jest do uważanych za przełomowe urodzin.
Starożytni nazywali historię nauczycielką życia. Nie inaczej ma się sprawa z historią zbawienia. Nie sposób zrozumieć dzisiejszego Kościoła i chrześcijaństwa bez odniesień do dziejów Narodu Wybranego i judaizmu. Ponadto znajomość klasyki literatury, do której Biblia bez wątpienia się zalicza staje się pozycją obowiązkową dla każdego, kto mieni się współczesnym erudytą.
Na koniec, odnosząc się do dzisiejszej ewangelii warto wspomnieć, że Słowo, które wychodzi z Bożych ust, nie wraca Doń bezowocne, zanim wpierw nie dokona tego, co Bóg chciał, i nie spełni pomyślnie swego posłannictwa (por. Iz 55,11). Dobra nowina o Bogu, który kocha człowieka połączona z wezwaniem do nawrócenia dotykając najczulszych człowieczych strun, porusza je i prowadzi – podobnie jak to miało miejsce w przypadku apostołów – do odpowiedzi, której na imię nowe życie. Życie podług Słowa. Amen.
ks. Michał Palowski

2020-12-25 – O nadziei

 

Nie potrafię się oprzeć przekonaniu, że doświadczeni pandemią, dziś bardziej niż kiedykolwiek wcześniej potrzebujemy poczucia bezpieczeństwa. Bezpieczeństwa, które na przestrzeni ostatnich miesięcy przybierało twarze ludzi dobrej woli: pracowników ochrony zdrowia, funkcjonariuszy służb mundurowych, wolontariuszy organizacji dobroczynnych, duchownych i świeckich, krewnych i przyjaciół, znajomych i nieznajomych. Oni stawali się dla zalęknionego świata współczesnymi aniołami. W namacalny sposób – przez swoje słowa i czyny – dawali ludziom nadzieję. Tę samą nadzieję, którą przyniósł światu Nowonarodzony.

Wychwalana przez Meandra, cynicznie wyśmiewana przez Tukidydesa, nazwana złem przez poetów Sanskrytu, zaś przez chrześcijan policzona między cnoty teologalne nadzieja to postawa człowieka wobec przyszłości. W realiach biblijnych nadzieja przekłada się na pewność, że obietnice Boże zostaną spełnione, że Bóg zapewni rzeczy niezbędne do życia – pożywienie, wodę, ziemię oraz ochroni przed niebezpieczeństwami – zarówno wspólnotę przez siebie powołaną, jak i jednostki. Ponadto nadzieja wyraża się w ufności, że to, co złe przeminie, a zachowa się to, co dobre, że dobrzy będą wynagrodzeni, a źli ukarani, że po królach, którzy zawodzili przyjdzie nowy i lepszy król z linii Dawida, który przewyższy swoich sławnych przodków.

Już za chwilę wyznamy wiarę, że w potomku Dawida spełniła się nadzieja proroków, że Bóg stał się człowiekiem dla naszego zbawienia. Spe salvi facti sumus – w nadziei już jesteśmy zbawieni – pisał Benedykt XVI. «Odkupienie», zbawienie, zgodnie z wiarą chrześcijańską, nie jest jedynie zwyczajnym wydarzeniem. Odkupienie zostało nam ofiarowane w tym sensie, że została nam dana nadzieja, nadzieja niezawodna, mocą której możemy stawić czoło naszej teraźniejszości: teraźniejszość, nawet uciążliwą, można przeżywać i akceptować, jeśli ma jakiś cel i jeśli tego celu możemy być pewni, jeśli jest to cel tak wielki, że usprawiedliwia trud drogi (Spe salvi 1).

Spe salvi facti sumus. W nadziei już jesteśmy zbawieni.
Nasza nadzieja ma na imię Jezus (zob. 1 Tm 1.1).

W noc Bożego Narodzenia nie sposób nie złożyć życzeń. Powtarzam więc za św. Pawłem: A Bóg, dawca nadziei, niech wam udzieli pełni radości i pokoju w wierze, abyście przez moc Ducha Świętego byli bogaci w nadzieję (Rz, 15,13).

ks. Michał Palowski

2020-12-13 – J 1, 6-8.19-28 Prorok radości

Nasz czcigodny Patron, święty Jan Chrzciciel przywodzi na myśl raczej ponure skojarzenia. Samotnik żyjący na pustyni. Abnegat ograniczający stylizację do szaty z wielbłądziej sierści i skórzanego pasa. Asceta żywiący się szarańczą i miodem leśnym. Ofiara męskiej słabości Heroda i spisku Herodiady z Salome. Ja rozumiem, że ktoś tak naznaczony może, a nawet powinien być prorokiem. Nie będzie szukał poklasku słuchaczy. Nie będzie rozpraszał ich uwagi swoją elegancją i urodą. Ale czynić kogoś tak obciążonego prorokiem adwentowej radości? Przecież to się nie uda. Nie uda się? Nic bardziej mylnego.

W tym czasie Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta w pokoleniu Judy. Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę. Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę (Łk 1,39-41). Trzy wersy dalej Elżbieta dodaje, że dzieciątko w jej łonie poruszyło się z radości (Łk 1,44). Jan Chrzciciel – bo o Nim mowa – zareagował w ten sposób na głos pozdrowienia Maryi. Dobre słowo przynosi radość. Dobra Nowina jest jej skarbnicą. Ona opatruje rany serc złamanych, zapowiada wyzwolenie jeńcom i więźniom swobodę; obwieszcza rok łaski Pańskiej (Iz 61,1-2a). Codzienność zaś, ubrana w słowa pociechy i błogosławieństwa jest jej nieodrodną córką.

A powstał spór między uczniami Jana a pewnym Żydem w sprawie oczyszczenia. Przyszli więc do Jana i powiedzieli do niego: «Nauczycielu, oto Ten, który był z tobą po drugiej stronie Jordanu i o którym ty wydałeś świadectwo, teraz udziela chrztu i wszyscy idą do Niego». Na to Jan odrzekł: «Człowiek nie może otrzymać niczego, co by mu nie było dane z nieba. Wy sami jesteście mi świadkami, że powiedziałem: Ja nie jestem Mesjaszem, ale zostałem przed Nim posłany. Ten, kto ma oblubienicę, jest oblubieńcem; a przyjaciel oblubieńca, który stoi i słucha go, doznaje najwyższej radości na głos oblubieńca. Ta zaś moja radość doszła do szczytu (J 3,25-29). Jan Chrzciciel – przyjaciel oblubieńca – zareagował w ten sposób na jego głos. Spełnienie oczekiwań przynosi radość. Bliskość oczekiwanego jest jej skarbnicą. Pozwala zobaczyć i usłyszeć. Pozwala doświadczyć i zrozumieć. Tęsknota zaś, naznaczona wiernością jest jej nieodrodną córką.

Radość, którą przynosi dobre słowo. Radość, która jest owocem spotkania. Janowa radość niczym echo wybrzmiewa u papieża Franciszka. Radość Ewangelii napełnia serce oraz całe życie tych, którzy spotykają się z Jezusem. Ci, którzy pozwalają, żeby ich zbawił, zostają wyzwoleni od grzechu, od smutku, od wewnętrznej pustki, od izolacji. Z Jezusem Chrystusem rodzi się zawsze i odradza radość (Evangelii gaudium 1).

Radość wybrzmiewa niczym echo. Czy niczym echo poniesiesz ją dalej?

ks. Michał Palowski

2020-12-06 – Mk 1, 1 – 8 Drogowcy

Wiek – plus minus osiemdziesiąt lat. Wzrost – metr sześćdziesiąt siedem. Oczy – niebieskie. Rysy twarzy – ujmujące. Znaki szczególne – niespotykana dobroć. O kim mowa? Rzecz jasna o świętym biskupie Mikołaju, którego fizyczne przymioty ponad pół wieku temu udało się odtworzyć badaczom, a którego Jan Paweł II nazwał »patronem daru człowieka dla człowieka«. Ponadto patronuje bednarzom, cukiernikom, dzieciom, flisakom, jeńcom, kupcom, marynarzom, młynarzom, notariuszom, pannom, piekarzom, piwowarom, podróżnym, rybakom, sędziom, studentom, więźniom, żeglarzom. Jako że prawo – również w liturgii – rzecz święta, dlatego Mikołaj – choć biskup – pokornie ustępuje miejsca innym adwentowym patronom – Izajaszowi i świętemu Janowi Chrzcicielowi, którzy ze względu na głoszone zgodnie treści idealnie wpisują się w ideał orędowników… drogowców.

Dość krotochwil, czas na konkret. Zazwyczaj, gdy dwóch mówi to samo, z tożsamością różnie bywa. Tym razem jednak jest inaczej. Jan Chrzciciel przywołując słowa Izajasza, czyniąc swoim jego wezwanie do przygotowania dróg Panu, uświadamia słuchaczom, że Ten, którego zapowiada naprawdę jest już blisko i warto się wziąć do pracy. Ponadto podaje konkretne wskazówki, jak należy to zrobić. Przydaje się po Bożemu pojmowany egoizm, bo roboty drogowe trzeba nam zacząć od siebie. Po pierwsze należy uznać swoją grzeszność. Grzech nie będąc powodem do dumy, jednocześnie jest tytułem do nadziei. Nie potrzebują przecież lekarza zdrowi, lecz ci, którzy się źle mają. Jezus nie przyszedł powołać sprawiedliwych, ale grzeszników (por. Mk 2,17). Po wtóre warto przywdziać odzienie z sierści wielbłądziej i pas skórzany, zorientować dietę na szarańczę i miód leśny (por. Mk 1, 6), a więc raz jeszcze postawić sobie wymagania, raz jeszcze zacząć być wobec siebie radykalnym. Po trzecie uznawszy swoją zależność od Tego, który jest mocniejszy od nas, a któremu nie jesteśmy godni (…) rozwiązać rzemyk u Jego sandałów, znaleźć w Nim oparcie (por. Mk 1,7).

W tym roku Kościół zachęca, byśmy więcej uwagi poświęcili Eucharystii, zwłaszcza sposobowi jej celebrowania. Również w tej przestrzeni jest co nieco do wyprostowania, do oczyszczenia, do uporządkowania. Łatwo nie będzie. Z jednej strony wymaga to zbudowania świadomości, z drugiej zaś odwagi, by tą świadomością zacząć żyć. Budowanie świadomości to rola nas kaznodziejów i katechetów. Być może trzeba będzie odświeżyć własną wiedzę? Być może trzeba będzie przeprosić się z tekstami źródłowymi? Z kolei odwaga dotyczy wszystkich, którym los i piękno Eucharystii leży na sercu. Krótko mówiąc: najpierw ortodoksja, potem ortopraksja.

Wiek – plus minus osiemdziesiąt lat. Wzrost – metr sześćdziesiąt siedem. Oczy – niebieskie. Rysy twarzy – ujmujące. Znaki szczególne – niespotykana dobroć. O kim mowa? Rzecz jasna o świętym biskupie Mikołaju, którego fizyczne przymioty ponad pół wieku temu udało się odtworzyć badaczom, a którego Jan Paweł II nazwał »patronem daru człowieka dla człowieka«.

Bądź darem dla innych. Bądź darem dla siebie. Daj wiarę słowom drogowców – Izajasza i Jana Chrzciciela. Wyprostuj drogę Panu. Wyprostuj drogę sobie.

ks. Michał Palowski

 

 

2020-11-15 – Mt 25, 14-15. 19-21 uBOGi i BOGaty

33. niedziela zwykła w ciągu roku liturgicznego. Światowy Dzień Ubogich. Niedziela Muzyki Liturgicznej. Na szczęście – jak mówią – od przybytku głowa nie boli.

Ubóstwo, jak tego dowodzą formuły wymieniające obok siebie ubogich, wdowy i sieroty spotykane w piśmiennictwie Bliskiego Wschodu w ogóle, a zwłaszcza w Biblii hebrajskiej, było stanem niepożądanym, a nie ascetycznym ćwiczeniem, praktykowanym dla wyższych celów. Obowiązek ochrony i szczególnej opieki nad ekonomicznie pokrzywdzonymi członkami społeczeństwa spoczywał na królach, którzy okazywali swą władzę, gdy przychodzili z pomocą potrzebującym. W Izraelu w czasach przed monarchią obowiązek ten spoczywał na całym ludzie. W najwcześniejszych prawach nakazuje się zapewnienie ubogim sprawiedliwości w sądzie, pożywienia, jakie mogło im zapewnić pozostawianie w czasie żniw części plonów na polu, jakie wydawały pola pozostawione odłogiem w roku szabatowym, pożyczanie im pieniędzy bez procentów. O obowiązkach tych przypominali prorocy. Również w Nowym Testamencie ubóstwo, szczególnie jeśli dobrowolnie przyjęte, nie jest ideałem, ale stanem obranym czasowo ze względu na wyższy cel. Idea naśladowania ubogiego Chrystusa stała się później powszechnym ideałem w chrześcijaństwie monastycznym, w którym praktykowano ubóstwo nie tylko ani nawet nie przede wszystkim dla dobra innych, ale jako jeden ze środków uwolnienia się od dóbr materialnych i osiągnięcia dzięki temu wyższego duchowego stanu zjednoczenia z Jezusem (Słownik wiedzy biblijnej).

I w uBOGim, któremu otwiera dłoń się niewiasta dzielna z Księgi Przysłów, i w mateuszowym BOGatym, który pomnażając talenty nagrodzony zostaje powierzeniem zarządu – jak podpowiada intuicja – „ukrył się” Bóg – głoski B, O, G. Ten Boży pierwiastek sprawia, że ubóstwo i bogactwo, a raczej ubodzy i bogaci jako dzieci tego samego Ojca są sobie pisani, my jesteśmy sobie pisani, wszak każdy z nas ma jakąś przestrzeń, w której odkrywa, że jest nędzarzem z pierwszego czytania; jednocześnie każdy z nas ma jakieś ewangeliczne talenty – czy to pojmowane biblijnie jako miara kruszcu, czy to współcześnie jako uzdolnienia – którymi może się podzielić.

By wyczerpać muzyczną – choć nie liturgiczną – część dzisiejszego, wspomnianego na wstępie przybytku, po raz kolejny pozwolę sobie odwołać się do szkolnych fascynacji i zostawić Was z fragmentem piosenki, może nieco młodzieńczo naiwnej, ale dzięki temu prawdziwej:

»Można liczyć gwiazdy, można mierzyć czas, ale trzeba czuć, co w życiu ważne, to się nie da zważyć, a Ty szansę masz, aby podbić świat i poznać prawdę.«

(Można liczyć gwiazdy, sł. Bogdan Olewicz, muz. Andrzej Korzyński)

ks. Michał Palowski

 

 

2020-11-08 – Mt 25, 1 – 13 Mądrość

 

» Kupić by cię, mądrości, za drogie pieniądze,

Która (jeśli prawdziwie mienią) wszytki żądze,

Wszytki ludzkie frasunki umiesz wykorzenić,

A człowieka tylko nie w anioła odmienić,

Który nie wie, co boleść, frasunku nie czuje,

Złym przygodam nie podległ, strachom nie hołduje. «

Jan Kochanowski, Tren IX

marzył człowiek renesansu. Marzę i ja, człowiek dwudziestego pierwszego wieku, jednocześnie trzeźwo pytając: kupić, ale za ile? Jaka jest wartość mądrości? Czy wystarczy czesne za studia na renomowanej uczelni? Czy równoważy ją prestiżową nagroda za wybitne osiągnięcia?

Mądrość, czyli wiedza – niezależnie od sposobu, w jaki została nabyta – zastosowana w praktyce zdaje się wymykać wszelakim rachubom, co nie znaczy wcale, że nie warto o nią zabiegać. Wręcz przeciwnie. Poszukiwanie, wstawanie o świcie, nocne czuwanie, innymi słowy wszelkie formy starania – o czym w pierwszym czytaniu – choć również niewymierne, popłacają. Skutkują jej osiągnięciem.

Choć od ostatniej mszy maltańskiej minął miesiąc, choć upłynęły trzy rozdziały mateuszowej ewangelii, my prowadzeni porządkiem lekcjonarza wciąż przyglądamy się Królestwu. Owa zbieżność rodzi skojarzenie, że mądrość – podobnie jak rzeczone Królestwo – jest czymś ponadczasowym, czymś wiecznym.

Pamiętam z lat studiów gorącą polemikę z jednym z wykładowców w odniesieniu do treści dzisiejszej ewangelii. Kiedy my szukaliśmy kolejnych przymiotników opisujących ewangeliczne panny, on obstawał przy ogłoszonej w pierwszym zdaniu zapowiedzi nadejścia Królestwo Bożego. Wspomniana historia podpowiada, że w poszukiwania mądrości można się tak mocno zaangażować, że można stracić ją z pola widzenia. Krótko mówiąc: mądrości szukać i o nią zabiegać należy mądrze.

Wracając do rachuby czasu i lekcjonarza. Im bliżej końca roku liturgicznego będziemy, tym częściej w czytaniach powracać będą sprawy ostateczne – powracać będzie paruzja, czyli ponowne przyjście Chrystusa i związany z nim sąd nad światem. Jej nagłość i nieodwołalność zachęcają do aktywnego czuwania, które również jawi się jako wyraz mądrości.

»Boże przodków i Panie miłosierdzia (…) dajże mi Mądrość, co dzieli tron z Tobą, i nie wyłączaj mnie z liczby swych dzieci! (…) Wyślij ją z niebios świętych, ześlij od tronu swej chwały, by przy mnie będąc pracowała ze mną i żebym poznał, co jest Tobie miłe (Mdr 9,1.4.10)«.

 

ks. Michał Palowski

 

2020-11-01 – Mt 5, 1 – 12a Ślad

 

»Proszę pana, ja jestem umysł ścisły. Mnie się podobają melodie, które już raz słyszałem. No, to poprzez reminiscencje. Jakże może mi się podobać piosenka, którą pierwszy raz słyszę?« perorował niesiony falami „Rejsu” inżynier Mamoń.

Do takowych melodii zaliczam piosenkę „Dorastanie” (tekst – Jacek Janczarski, muzyka Przemysław Gintrowski), która otwierała kolejne odcinki serialu o tym samym tytule, a bez której nie mogła się odbyć w moich latach szkolnych żadna z akademii.

»Jaki będzie po nas ślad, co zostanie, a co zginie

tysiąc zalet milion wad, biały ekran w pustym kinie.

Beczką śmiechu jest ten świat, szczypta życia pod chmurami,

bilans zysków, bilans strat, a my ciągle dorastamy.«

Św. Franciszek z Asyżu ubolewał, że Miłość nie jest kochana. Jako sędzia Sądu Metropolitalnego nie mogę się zgodzić, by prawo nie było kochane. Pozwólcie zatem na odrobinę prawa w odniesieniu do świętych i ich kultu w Kościele. »Dla umocnienia świętości Ludu Bożego, Kościół poleca szczególnej i synowskiej czci wiernych Najświętszą Maryję, zawsze Dziewicę, Matkę Bożą, którą Chrystus ustanowił Matką wszystkich ludzi oraz popiera prawdziwy i autentyczny kult innych Świętych, których przykładem wierni budują się i wstawiennictwem są wspomagani« (Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 1186). Oddając cześć Świętym Kościół ma w poważaniu ich autentyczne relikwie oraz wizerunki (Konstytucja o liturgii, 111). Za relikwie wyjątkowe (insigni) należy uważać »ciała Błogosławionych lub Świętych lub znaczne ich części, jak również całą objętość urny z ich prochami zachowanymi po kremacji«, zaś za relikwie bardziej potoczne (non insigni), tj. małe cząstki ciała lub kości Błogosławionych i Świętych, jak również przedmioty, które były przez nich używane. Pierwsze, tj. relikwie wyróżniające się, wyjątkowe (insigni), powinny być przechowywane z szacunkiem w odpowiednich opieczętowanych urnach (trumnach), umieszczanych w godnych miejscach, które gwarantują bezpieczeństwo, klimat sakralny i ułatwiają oddawanie kultu. Także drugie z relikwii (non insigni) winny być przechowywane w opieczętowanych kapsułkach i czczone z szacunkiem w duchu religijnym, bez jakichkolwiek form zabobonnych, czy choćby pozoru handlu (Nowa Instrukcja „Autentyczność i przechowywanie” Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych o relikwiach, o. Szczepan T. Praśkiewicz OCD).

Tyle prawo. Wróćmy do szkoły i szkolnych lektur. »Czego ja nie mam! Mam kopyto osiołka, na którym odbyła się ucieczka do Egiptu, które znalezione było koło piramid. Król aragoński dawał mi za nie pięćdziesiąt dukatów dobrym złotem. Mam pióro ze skrzydeł archanioła Gabriela, które podczas Zwiastowania uronił; mam dwie głowy przepiórek zesłanych Izraelitom na puszczy; mam olej, w którym poganie świętego Jana chcieli usmażyć – i szczebel z drabiny, o której się śniło Jakubowi – i łzy Marii Egipcjanki, i nieco rdzy z kluczów świętego Piotra…« zachwalał swoje cudowności Sanderus w „Krzyżakach”. Dzisiejsza uroczystość zaprasza nas do postawienia sobie pytania: »jaki będzie po nas ślad, co zostanie, a co zginie« i nie chodzi tu o materialne relikwie, choć świętość jest nam wszystkim zadana, ale o norwidowski popiół bądź diament w ludzkiej pamięci i w ludzkich sercach.

ks. Michał Palowski

 

 

2020-10-18 – Mt 22, 15 – 21 Posłani

Cyrus i Cezar. Perski król i rzymski cesarz. Dzieli ich niemalże wszystko, jednak łączy ich wspólny mianownik. Choć nie należeli do Narodu Wybranego, obaj przywodzą na myśl ideę bożych pomazańców.

Z hebrajska »mesjasz«, z grecka »chrystus« tytuł przysługujący królom, którym przekazywano władzę przez obrzęd namaszczenia oliwą oraz kapłanom, których takim samym obrzędem wprowadzano w urząd. Z czasem utrwaliła się w Izraelu wizja króla-kapłana, który miał być idealnym władcą czasów ostatecznych. Miał on zakończyć dynastię królów i utrwalić królestwo Boże na ziemi. Jego panowanie miało mieć charakter duchowy i powszechny.

Współcześnie znak namaszczenia olejem powraca do nas w sakramentach i sakramentaliach. Udzielaniu chrztu, bierzmowania, święceń towarzyszy krzyżmo święte. Sakramentowi chorych – olej chorych. Również katechumeni sposobiący się do przyjęcia chrztu mają „swój” olej. Warto wspomnieć w tym miejscu, że normy liturgiczne przewidują namaszczenie krzyżmem ołtarza i ścian kościoła.

Z „Katechizmu Kościoła Katolickiego”: Kościół posłany przez Boga do narodów, aby był »powszechnym sakramentem zbawienia«, usiłuje głosić Ewangelię wszystkim ludziom z najgłębszej potrzeby własnej katolickości oraz z nakazu swego Założyciela (KKK 849). Ochrzczeni, „odrodzeni (przez chrzest) jako synowie Boży, zobowiązani są do wyznawania przed ludźmi wiary, którą otrzymali od Boga za pośrednictwem Kościoła”, i uczestniczenia w apostolskiej i misyjnej działalności Ludu Bożego (KKK 1270). Wierność ochrzczonych jest podstawowym warunkiem głoszenia Ewangelii i misji Kościoła w świecie. Orędzie zbawienia powinno być potwierdzone świadectwem życia chrześcijan w celu ukazania ludziom mocy jego prawdy i oddziaływania. „Sam przykład chrześcijańskiego życia i dobre uczynki spełniane w duchu nadprzyrodzonym mają już siłę pociągania ludzi do wiary i do Boga” (KKK 2044).

Ty i ja. Dzieli nas niemalże wszystko, jednak łączy nas wspólny mianownik. Przyjęliśmy chrzest i bierzmowanie. Zostaliśmy namaszczeni. Mamy udział w Misji Kościoła.

ks. Michał Palowski

 

 

2020-09-13 – Mt 18, 21 – 35 Ewolucja

 

Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem: ciemność była nad powierzchnią bezmiaru wód, a Duch Boży unosił się nad wodami (Rdz 1,1,-2). Biblijny opis, w właściwie dwa opisy stworzenia świat często są przeciwstawiane ewolucji, a precyzyjniej rzecz ujmując ewolucjonizmowi (łac. evolutio – rozwój), czyli teorii przyrodniczej i filozoficznej, według której wszystkie współczesne gatunki roślin i zwierząt, a także człowiek, rozwinęły się stopniowo z najprostszych form życia, a nawet z najprostszych form materii. Błąd tkwi w metodzie. Przeciwieństwem ewolucji nie jest kreacjonizm – pochodzenie stworzenia od Stwórcy, a teoria stałości czy też niezmienności gatunku. Mówię o tym nie bez kozery, bowiem lektura dzisiejszych czytań mszalnych zaprasza do przyjrzenia  i posłużenia się mechanizmem, jaki stosuje teoria ewolucji.

Międzyludzkie darowanie win jest odwzorowaniem odpuszczenia grzechów w relacji między Bogiem a człowiekiem. Może być zatem postrzegane jako kolejna przestrzeń, w której objawia się podobieństwo stworzenia do Stwórcy. Przebaczający stają się miłosierni jak Ojciec (por. Łk 6,36). Ważna jest jednak wspomniana wcześniej ewolucja. Przejście od zapisanego u Syracha zewnętrznego nakazu do wolnego wyboru.

Przebaczania – jak wszystkiego w życiu trzeba się nauczyć. Niezastąpionym podręcznikiem jest w tej materii Pismo święte, które od początku do końca jest historią o przebaczeniu – o Bożym zmiłowaniu nad grzesznikiem, którego punktem kulminacyjnym są śmierć i zmartwychwstanie Jezusa. Oprócz teorii przydaje się w życiu i praktyka. Osobiste doświadczenie pozwala lepiej zrozumieć i przyswoić teorię. W odniesieniu do przebaczenia ważna jest dwutorowość. Kiedy my decydujemy się przebaczać innym, w konsekwencji – tak przynamniej chcę wierzyć – inni decydują się przebaczyć nam. Wzrost po jednej ze stron, winien skutkować wzrostem po drugiej.

Jednak życie boleśnie przypomina, że z tą wzajemnością różnie bywa. Mówić o przebaczeniu to jedno, a przyjąć je lub okazać to drugie. Dlatego ludzką wolę warto po Bożemu wzmocnić. Z pomocą spieszą słowa Modlitwy Pańskiej, do której bezpośrednio nawiązuje treść dzisiejszej ewangelii. Oryginalny tekst grecki mówi: daruj nam nasze długi, jako i my darujemy naszym dłużnikom. Podobnie rzecz ma się w języku starocerkiewnosłowiańskim:  i ostawi namĭ dłŭgy nasi jako i my ostawlajemŭ dłŭżĭnkomŭ nasimŭ. Niezależnie od wersji słychać, że prośbie towarzyszy deklaracja. A o tym, że danego słowa należy dotrzymywać nikogo przekonywać nie trzeba.

ks. Michał Palowski

 

 

 

2020-07-19 – Mt 13, 24 – 30 Cierpliwość

Choć minął kolejny tydzień, choć tak wiele się wydarzyło nadal zatrzymujemy się w trzynastym rozdziale mateuszowej ewangelii, nadal słuchamy przypowieści Jezusa.
Na ewangeliczne pole wędrujemy przez wersy wyjęte z »Księgi Mądrości«. Jej autor wychwalając Opatrzność przywołuje Bożą moc i sprawiedliwość, wszechwładzę i litość, potęgę i łagodność. Przypomina wielką nadzieję, której na imię nawrócenie po występkach.
Królestwo Boże – władza Boga, Jego panowanie – przychodzi dziś po raz kolejny pod postacią siewcy, który siejąc na swoim polu dobre ziarno, oczekuje tym samym dobrego plonu. Boży porządek świata zakłada zatem, że i początkiem, i celem jest dobro. Nieprzyjaciel zasiewa chwast między pszenicę. Zmniejszając zbiory, chce tym samym zubożyć obecność dobra w świecie. Dialog ze sługami przypomina nam, że wiemy, od kogo pochodzą dobro i zło, kto jest ich przyczyną. Słudzy mówią: Nieprzyjaciel to sprawił. Bóg objawia się jako roztropny i dobry gospodarz. Pozwala wzrastać i szansę daje obojgu. Przygląda się im. Wypatruje niuansów, które decydują o ich wartości. Dopiero w czasie żniw nastąpi odpłata. Powiązany w snopki chwast trafi na spalenie. Pszenica – do spichlerza. Stanie się mąką dla podtrzymania życia i ziarnem pod przyszły zasiew. Wypełni tym samym swoje zadanie. Z dobra zrodzi się dobro.
Dzisiejsza przypowieść ma chwast w tytule. Najprawdopodobniej mowa jest o gatunku trawy zwany życicą roczną, która wschodzi równocześnie z pszenicą i jest do niej tak podobna, że aż do wykłoszenia się zboża trudno je rozróżnić. Pszenica i życica mają splątane korzenie, dlatego wyrywanie chwastu mogłoby spowodować zniszczenie zboża. Rozdzielenia można dokonać dopiero w czasie żniwa.
Fizyczne podobieństwo obu roślin oraz ich splątane korzenie przywodzą na myśl ukrytą w łanach i przez to dla oczu niewidoczną, cichą bohaterkę przypowieści. Mam tu na myśli cierpliwość, która wydaje się być nieodłącznie powiązana z cierpieniem. W odniesieniu do Boga jawi się ona jako inne z imion Miłości. Bóg nie działa pochopnie. Daje szansę. Pojmowana po ludzku to umiejętność czekania, sztuka znoszenia dolegliwości, wyraz ufności, że wszystko musi mieć swój czas i swoje miejsce.
Zamiast pointy:
Ty jesteś, Panie, Bogiem łaski i miłosierdzia, do gniewu nieskory, łagodny i bardzo wierny. Wejrzyj na nas i zmiłuj się nad nami.
Naucz nas cierpliwości.
ks. Michał Palowski

 

 

2020-07-12 – Mt 13, 1 – 9 O siewcy i sędzim

»W sprawiedliwości ujrzę Twe oblicze, nasycę się Twym widokiem, gdy ukaże się Twoja chwała« (Ps 17,15) wyznaje psalmista w dzisiejszej antyfonie na wejście. Przywodzi tym samym na myśl prawdę wiary, która głosi, że Bóg jest sędzią sprawiedliwym. Ta z kolei rodzi pytanie: sprawiedliwym to znaczy jakim?

Sādȋq. To hebrajskie słowo tłumaczone jako „sprawiedliwy” i jego odnośne formy czasownikowe oznaczają – w sensie podstawowym – tego, kto okazał się prawdziwy, czyli wierny, czy sprawdził się – zwłaszcza w kontekście prawnym. Słowo „sprawiedliwy” dlatego znaczy „niewinny” i używa się go w Biblii zwłaszcza na oznaczenie postępowania i charakteru moralnego. Zakres słowa „sprawiedliwość” znacznie jednak przekracza postępowanie sądownicze i obejmuje całe życie ludu wybranego, określane przez przymierze zawarte z Bogiem. Konkretne znaczenie zależy od okoliczności: dla władzy – dobre sprawowanie rządów i wydawanie uczciwych sądów; dla zwykłego ludu traktowanie sąsiada jako partnera, należącego do tego samego ludu przymierza; ani doznawanie ucisku ze strony innych, ani uciskanie innych; dla każdego – zachowanie woli Bożej objawionej w Torze. Niekiedy sprawiedliwość ludzką uważa się za odpowiedź na sprawiedliwość i łaskawość Bożą albo za jej odbicie, a w istocie jest ona wyrazem uznania Boga w aktach okazywanej Mu czci i życie podług Jego woli. Sprawiedliwość Boża oznacza, że Bóg jest uczciwym i rzetelnym sędzią, który bierze stronę ludu związanego z Nim przymierzem i dlatego uwalnia Izrael od jego wrogów, tak że doświadczają oni sprawiedliwości jako kary, natomiast Izrael – jako zbawienia i obrony. W związku z tym w niektórych tekstach sprawiedliwość Boża i zbawienie są właściwie synonimami, a od czasów wygnania jest ona, sprawiedliwość Boża, przedmiotem nadziei. W Nowym Testamencie (…) sprawiedliwość zwykle oznacza życie zgodne z wolą Bożą i odniesione do Niego. Nic zatem dziwnego, że sprawiedliwość niekiedy uważa się za szczególny przymiot Jezusa Chrystusa.

Bóg jest sędzią. Sędzią to znaczy kim?

Sędzia jest tym, który ocenia środki dowodowe i wydaje wyrok. Innymi słowy zestawia stan faktyczny – jak jest – ze stanem prawnym – jak być powinno. Odnosząc powyższe do dzisiejszej ewangelii rzec można, że Jezus jako sędzia, szafarz Bożej sprawiedliwości orzeka w przedmiocie recepcji zasianego przez siewcę słowa. Analizuje stan faktyczny, bada okoliczności, odnosi go do oczekiwań i wskazuje, co zaważyło na tym, że w jedynym przypadku zasiew wydał plon, a w innym – nie.

Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie.

Nie sposób nie zgodzić się z tą rzymską paremią. Jednak w tym szczególnym przypadku wolno, a nawet trzeba nam postąpić inaczej. Trzeba nam przyjrzeć się sobie, trzeba nam przeanalizować fakty i wydać wyrok, który określi, kim jesteśmy. Czy drogą, na której żerują ptaki? Czy gruntem skalistym, gdzie ziarno niewiele ma ziemi i gdy słońce wschodzi przypalone przez nie usycha, bo gleba nie jest zbyt głęboka? Czy cierniami, które wybujawszy zagłuszają ziarno? Czy ziemią żyzną, która wydaje plon?

Wykonanie wyroku stanie się ewangeliczną rewizją życia. A o nią przecież chodzi.

ks. Michał Palowski

Pieter Bruegel Starszy, Przypowieść o siewcy, 1557

(http://www.timkenmuseum.org/collection/parable-of-the-sower/)

 

 

2020-06-07 J 3,16-18 W trzech Osobach Jeden

 

Spodobało się zaś Bogu powołać ludzi do uczestnictwa w swym życiu, nie pojedynczo tylko, z wykluczeniem wszelkiej wzajemnej więzi, lecz do utworzenia z nich ludu, w którym rozproszone Jego dzieci zgromadziłyby się w jedno (Sobór Watykański II, Ad gentes 2).

Zgromadzony w jedno Lud wyznaje:

Tajemnica Trójcy Świętej stanowi centrum wiary i życia chrześcijańskiego. Jest tajemnicą Boga w sobie samym, a więc źródłem wszystkich innych tajemnic wiary oraz światłem, które je oświeca. Tajemnica ta jest najbardziej podstawowym i istotnym nauczaniem w „hierarchii prawd wiary” (KKK 234).

Trójca jest jednością. Nie wyznajemy trzech bogów, ale jednego Boga w trzech Osobach: „Trójcę współistotną”. Osoby Boskie nie dzielą między siebie jedynej Boskości, ale każda z nich jest całym Bogiem: „Ojciec jest tym samym, co Syn, Syn tym samym, co Ojciec, Duch Święty tym samym, co Ojciec i Syn, to znaczy jednym Bogiem co do natury”. „Każda z trzech Osób jest tą rzeczywistością, to znaczy substancją, istotą lub naturą Bożą” (KKK 253).

Wiara katolicka polega na tym, abyśmy czcili jednego Boga w Trójcy, a Trójcę w jedności, nie mieszając Osób ani nie rozdzielając substancji: inna jest bowiem Osoba Ojca, inna Syna, inna Ducha Świętego; lecz jedno jest Bóstwo, równa chwała, współwieczny majestat Ojca i Syna, i Ducha Świętego (KKK 266).

Kościół posługuje się pojęciem „substancja” (oddawanym niekiedy także przez „istota” lub „natura”), by określić Boski Byt w jego jedności, pojęciem „osoba” lub „hipostaza”, by określić Ojca, Syna i Ducha Świętego w tym, czym rzeczywiście różnią się między sobą, a pojęciem „relacja”, by określić fakt, że rozróżnienie Osób Boskich opiera się na Ich wzajemnym odniesieniu do siebie (KKK 252).

Dogmatyka i okołotrynitarne spory, jakie prowadzili chrześcijanie pierwszych wieków wprowadziły termin osoba do języka i kultury, gdzie osoba pojmowana jest jako jednostka, jako ktoś zdolny do samodzielnego – odrębnego – osobnego – istnienia, jako centrum świadomości, jako podmiot zdolny do podejmowania suwerennych decyzji i ponoszenia ich następstw. W ujęciu chrześcijańskim osoba to ktoś, kto obdarzony został przez Boga godnością.

Godność osoby ludzkiej ma podstawę w stworzeniu jej na obraz i podobieństwo Boże; wypełnia się ona w powołaniu jej do Boskiego szczęścia. Jest właściwe istocie ludzkiej, że w sposób dobrowolny dąży do tego wypełnienia. Osoba ludzka przez swoje świadome czyny dostosowuje się lub nie do dobra obiecanego przez Boga i potwierdzonego przez sumienie moralne. Ludzie kształtują samych siebie i wzrastają wewnętrznie; całe swoje życie zmysłowe i duchowe czynią przedmiotem swojego wzrostu. Z pomocą łaski wzrastają w cnocie, unikają grzechu, a jeśli go popełnili, jak syn marnotrawny powierzają się miłosierdziu naszego Ojca niebieskiego. W ten sposób osiągają doskonałość miłości (KKK 1700).

Wiara to dogmat przełożony na życie. Znak krzyża i wezwanie Ojca i Syna, i Ducha Świętego pozwala mieć nadzieję, że każde działanie podejmowanie w imię Boga w Trójcy jedynego od Niego będzie pochodziło i do Niego prowadziło  będzie. A tym samym pozwoli stanąć na wysokości zadania, któremu na imię godność osoby ludzkiej.

ks. Michał Palowski

 

 

2020-05-31 J 20,19-23 Zesłanie Ducha Świętego

 

Dał się słyszeć z nieba szum. Ukazały się jakby języki ognia, które się rozdzielały, i na każdym z apostołów spoczął jeden. Wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić. (Dz 2,2,-4). Duch Święty zstąpił. I jest z nami.

Duch Święty, czyli kto?  „Katechizm Kościoła Katolickiego” podpowiada: Duch Święty jest imieniem własnym Tego, którego wielbimy i któremu oddajemy chwałę wraz z Ojcem i Synem. Kościół otrzymał Go od Pana i wyznaje Go w czasie chrztu swoich nowych dzieci. Pojęcie »Duch« jest tłumaczeniem hebrajskiego słowa »Ruah«, które przede wszystkim oznacza tchnienie, powietrze, wiatr (…) Duch i Święty to przymioty Boże wspólne Trzem Osobom Boskim. Łącząc jednak te dwa pojęcia, Pismo święte, liturgia i język teologiczny określają niewymowną Osobę Ducha Świętego, unikając możliwej dwuznaczności z innym sposobem posługiwania się pojęciami »duch« i »święty« (KKK 691). Gdy Jezus zapowiada i obiecuje Ducha Świętego, nazywa Go »Parakletem«, co dosłownie oznacza: „Ten, który jest wzywany przy czymś” »ad-vocatus«. »Paraklet« tłumaczy się zazwyczaj jako »Pocieszyciel«; Jezus jest pierwszym Pocieszycielem. Sam Pan nazywa Ducha Świętego »Duchem Prawdy« (KKK 692).

W liturgii szczególnie podkreśla się symboliczny związek zachodzący między czerwoną barwą a Duchem Świętym. On jest przecież rękojmią miłości złożoną przez Trójcę Przenajświętszą, On zapala w wiernych ogień miłości (…) Czerwone szaty liturgiczne mają wskazywać na ogień Ducha Świętego, ogarniającego Kościół i ponaglającego, by ogniem miłości rozpalił cały świat. W święta apostołów, ewangelistów i męczenników wyobrażają również Ducha Świętego, który doprowadził ich nawet do ofiary krwi (Dorothea Forstner, „Świat symboliki chrześcijańskiej”). Jednocześnie warto przypomnieć, że u podstaw dzisiejszej uroczystości leży starotestamentowe Święto Tygodni, które stanowiło dzień dziękczynienia za zebrane żniwo pszenicy i było obchodzone uroczystą ucztą. Podobnie Chrystus przynosi Ducha Świętego jako owoc swej ofiary paschalnej i zaprasza swoich synów i córki do swego stołu (Rupert Berger, „Mały słownik liturgiczny”). Ten rolniczy rodowód sprawił, że te czerwone od ognia święta zwane są zielonymi.

Tyle pokrótce teologicznej teorii. Powyższe zrodziło we mnie pytanie, czy coś łączy czerwień ognia z zielenią plonów. Z pomocą przyszedł Internet. Zielony płomień powstaje w wyniku spalania chlorku baru. Ta właściwość najczęściej wykorzystywana jest podczas produkcji fajerwerków. Jednak w rzeczywistości, której na imię Duch Święty nie o fajerwerki chodzi. Bo te wystrzeliwane od okazji do okazji, choć huczne i jasne, prędzej czy później kończą swój żywot. Chodzi o stałe powracanie do sakramentów chrztu i bierzmowania, o odkrywanie obecności Ducha Świętego w codzienności, chodzi o życie z Duchem.

ks. Michał Palowski

 

 

 

2020-05-24 Mt 28,16-20 Wniebowstąpienie

Wspinaczka, modlitwa ludzi wybranych

Intymnych marzeń warowny gród

Modlitwa słów niewypowiedzianych

Błogosław Panie nasz górski trud.

                       

W kurniawie, w deszczu, w huku lawiny

wszędzie widzimy Twoją moc

Licząc bezcenne biwaku godziny

Pozwól nam przeżyć i tę noc.

 

W skalistych świątyń zawieszony cień

Za chwilę słońca uderzy nas blask

Pozwól nam przeżyć szczęśliwie dzień

Niech dosięgniemy ze szczytu gwiazd…

 

Modlitwa wspinacza – napisana w 1979 roku pod Lhotse (8511 m.n.p.m.) przez Ignacego Walentego Nendzę, śląskiego himalaistę, grotołaza, działacza harcerskiego i instruktora alpinizmu

Dlaczego ludzie chodzą w góry? Po pierwsze dlatego, że po prostu są. Po wtóre dlatego, że w górach fizycznie człowiek jest bliżej nieba, w konsekwencji zaś – metafizycznie – bliżej Boga. Najważniejsze wydarzenia biblijne, najważniejsze wydarzenia historii zbawienia począwszy od przymierzy zawartych z Abrahamem i Mojżeszem, przez przemienienie i śmierć Jezusa, na Jego wniebowstąpieniu skończywszy dokonywały się na scenach górskich szczytów. Chrześcijaństwo jest religią dobrze rozumianego skracania dystansu. Do ojców Bóg przemawiał przez proroków, do nas przemówił przez Syna (Hbr 1,1,-2). W Nim, dzięki wierze w Niego mamy śmiały przystęp do Ojca (Ef 3,12). Szczególnym szczytem, na którym dokonuje się spotkanie człowieka z Bogiem jest Eucharystia (Lumen Gentium 11). Bliżej Boga – po ludzku rzecz ujmując – być się nie da.

Wydarzenie Wniebowstąpienia wbrew pozorom nie jest końcem. Otwiera nowy rozdział w historii Kościoła. Jego następstwem jest wypełnienie obietnicy Ojca, której na imię Duch Święty. Dzięki Niemu Kościół staje się Kościołem Misyjnym – Kościołem Posłanym, który ma świadczyć o Jezusie „w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi” (Dz 1,8). Jednocześnie staje się Kościołem Czuwającym – Kościołem Nadziei, który mając ojczyznę w niebie, stamtąd jako Zbawcy wyczekuje paruzji – ponownego przyjścia Chrystusa (Flp 3,20).

 

Jako chrześcijanie jesteśmy zaprogramowani na niebo. Nie tyle na miejsce przebywania, co na rzeczywistość, która ma polegać na szczęśliwym i trwającym wiecznie przebywaniu z Bogiem twarzą w twarz. Mając głowy w chmurach, jednocześnie trzeba nam twardo stąpać po ziemi. Być dla jej mieszkańców ambasadorami nieba. Słowami i czynami niebo sprowadzać na ziemię. Urzeczywistniać słowa modlitwy, jaką za przyczyną swojego patrona św. Bernarda zanoszą alpiniści i ludzie gór: „O Panie (…) chroń nas w czasie górskich wspinaczek, abyśmy doznawszy piękna natury powracali do swoich obowiązków napełnieni radością i siłą do służby Bogu i braciom; a kiedy żyjąc w dolinach, chcemy iść jego śladami, daj nam, błagamy Cię o Panie łaskę zdobycia prawdziwego Szczytu, którym jest Chrystus, który króluje wraz z Tobą i Duchem Świętym na wieki wieków. Amen”.

 

 ks. Michał Palowski

 

2020-05-10 J 14,1-12 O służbie

Wybrali i przedstawili ich apostołom, którzy, modląc się, nałożyli na nich ręce (Dz 6,5-6). Począwszy od zarania dziejów święceń diakonatu udziela się przez modlitwę i włożenie rąk. Diakonów Kościół święci dla posługi. W pierwszych wiekach czynił to dla posługi charytatywnej. Współcześnie zaś dla pomocy prezbiterom. Diakoni – według liturgii święceń – mają przyczyniać się do rozwoju chrześcijańskiego ludu, przechowywać tajemnicę wiary w czystym sumieniu oraz tę wiarę głosić słowem i czynem zgodnie z Ewangelią i tradycją Kościoła.

 

Wy zaś jesteście wybranym plemieniem, królewskim kapłaństwem, narodem świętym, ludem Bogu na własność przeznaczonym, abyście ogłaszali chwalebne dzieła Tego, który was wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła (1P 2,9). Święcenia ważnie przyjmuje tylko mężczyzna ochrzczony (kan. 1024). Chrzest przyjęty w wierze rodziców i chrzestnych, a co za tym idzie w wierze Kościoła daje nam udział nie tylko w kapłańskiej, ale również w królewskiej i prorockiej misji Chrystusa, o czym przypomina nam każda Eucharystia.

 

Liturgia słowa uzmysławia nam udział w misji prorockiej. Obcując z Bożym Słowem mamy możliwość uczenia się, a co za tym idzie nauczania i umacniania wiary. Liturgia ofiary dotyczy udziału w misji kapłańskiej. Składamy ją – o czym traktuje dziś św. Piotr w swoim „Pierwszym Liście” – poprzez uczynki, modlitwę, życie codzienne, jeśli są solidnie i ofiarnie pełnione. Wreszcie obrzędy zakończenia uświadamiają udział w misji królewskiej, która przyjmuje różne postacie angażowania się chrześcijanina w życie społeczne, na przykład w służbę innym.

 

Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie! W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, to bym wam powiedział. Idę przecież przygotować wam miejsce. A gdy odejdę i przygotuję wam miejsce, przyjdę powtórnie i zabiorę was do siebie, abyście i wy byli tam, gdzie Ja jestem (J 14, 1-3). Służę Waszej nadziei. Jestem jej fundamentem i gwarantem. Ja jestem drogą i prawdą, i życiem (J 14,6). Prowadzę do Ojca, którego Wam objawiłem. Mówię jak jest i jak – według Ojca – być powinno. Jestem dla Was. Jestem Waszym sługą.

 

Nie potrafię oprzeć się przekonaniu, że służba rodzi się ze słuchania. Ta Jezusowa ze słuchania Ojca. Bycie w służbie dokonuje się przez okazywanie posłuszeństwa prawowitym przełożonym, których wola tożsama jest z wolą Bożą (kan. 601). Przypominają o tym słowa przysięgi i ślubowania. Kto we Mnie wierzy – kto mnie usłyszy, kto będzie mi posłuszny – będzie także dokonywał tych dzieł, których Ja dokonuję, a nawet większe od tych uczyni, bo Ja idę do Ojca (J 14,12). Amen.

 

Owocem ciszy jest modlitwa. Owocem modlitwy jest wiara. Owocem wiary jest miłość. Owocem miłości jest służba. Owocem służby jest pokój (św. Matka Teresa z Kalkuty).

ks. Michał Palowski

 

2020-04-26 Łk 24,13-35 Bez Słowa ani rusz

 

Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. Ono było na początku u Boga. Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało (…) A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (J 1,1,-3.14). Nie, to nie pomyłka, że zaczynamy dziś od fragmentu wyjętego z prologu ewangelii według św. Jana, który zwykliśmy odnosić do Bożego Narodzenia. To prawda, że spotykamy się dziś w Emaus i rozpoznajemy Jezusa przy/po łamaniu chleba, ale bez uprzedniego spotkania ze Słowem, bez wyłożenie począwszy od Mojżesza poprzez wszystkich proroków i autorów pism wszystkiego, co odnosiło się do Jezusa nie byłoby to możliwe.

 

Pan Jezus tej nocy, której został wydany, wziął chleb i dzięki uczyniwszy, połamał i rzekł: «To jest Ciało moje za was wydane. Czyńcie to na moją pamiątkę!» Podobnie, skończywszy wieczerzę, wziął kielich, mówiąc: «Kielich ten jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. Czyńcie to, ile razy pić będziecie, na moją pamiątkę!» (1 Kor 11-23-25). I w najstarszym chronologicznie opisie Ostatniej Wieczerzy, który czytamy w Wielki Czwartek, i w czasie każdej Eucharystii słowa ustanowienie poprzedzają przeistoczenie. Ujmując sprawę szerzej Liturgia Słowa poprzedza Liturgię Eucharystii.

 

Do sedna Eucharystii prowadzi nas Słowo. Ku Słowu Eucharystia nas kieruje. Głosimy śmierć Twoją, Panie Jezu, wyznajemy Twoje zmartwychwstanie, i oczekujemy Twego przyjścia w chwale. Ile razy ten chleb spożywamy, i pijemy z tego kielicha głosimy śmierć Twoją, Panie, oczekując Twego przyjścia w chwale. Panie, Ty nas wybawiłeś, przez krzyż i zmartwychwstanie swoje, Ty jesteś Zbawicielem świata. Chrystus umarł, Chrystus zmartwychwstał, Chrystus powróci. Aklamacje po przeistoczeniu odmawiane lub śpiewane w pozycji stojącej, która sama w sobie jest wyrazem wiary w zmartwychwstanie Jezusa to ciąg dalszy historii z Emaus. Opowiadanie współczesnym jedenastu, co nas spotkało w drodze i jak Go poznaliśmy przy łamaniu chleba (Łk 24,35).

 

Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. Ono było na początku u Boga. Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało (…) A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas (J 1,1,-3.14). Nie, to nie pomyłka, że zaczęliśmy dziś od fragmentu wyjętego z prologu ewangelii według św. Jana, który zwykliśmy odnosić do Bożego Narodzenia. To prawda, że spotykamy się dziś w Emaus i rozpoznajemy Jezusa przy/po łamaniu chleba, ale bez uprzedniego spotkania ze Słowem nie byłoby to możliwe. A dziś przecież Narodowy Dzień Czytania Pisma Świętego.

Bierz i czytaj!

Wiara – także ta w realną obecność Zmartwychwstałego w Eucharystii – rodzi się z tego, co się słyszy, tym zaś, co się słyszy, jest słowo Chrystusa. (Rz 10,17)! Amen.

tekst: ks. Michał Palowski

 

2020-04-19 Niedziela Miłosierdzia

 

Nie przestaje mnie zastanawiać, dlaczego twórcy naszej mowy ojczystej (większość Słowian również) szukając nazwy dla „owego pierwszego dnia tygodnia” nie poszli za przykładem bliższych i dalszych sąsiadów stawiając akcent na słoneczną przeszłość (Sunday, Sonntag), Pańskie pochodzenie i Pańską przynależność (domenica, domingo, dimanche), czy zmartwychwstanie (bоскресенье), ale podkreślili brak działania. W konsekwencji zestawienie niedzieli z miłosierdziem staje się oksymoronem. Wszak miłosierdzie objawia się w działaniu.

 

Pierwszym podejmującym miłosierne działanie jest Pan Bóg. Adamowi i Ewie daje nadzieję. Abramowi obiecuje liczne potomstwo. Mojżesza wraz z ludem wyprowadza z niewoli. Izraelitów przeprowadza przez znaczone uciskiem zawiłości historii. W Jezusie karmi głodnych, uzdrawia chorych, przywraca życie umarłym, uwalnia opętanych, odpuszcza grzechy. W kulminacyjnym punkcie historii zbawienia przez Jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie zbawia wszystkich.

 

Miłosierdzie jest rzeczywistością, którą trudno ubrać w słowa. Starotestamentalni autorzy mówiąc o miłosierdziu odnoszą do Boga, który w naszej świadomości jest rodzaju męskiego (Ojciec, Pan) termin opisujący dające życie kobiece trzewia. Wyraża on bezgraniczną miłość, jaką matka kocha dziecko. Miłość wynikającą z głębokiego przekonania, że dziecko pochodzi od niej – jest owocem jej łona, jak i nie od niej – jest darem.

 

Za patronów „od miłosierdzia” zwykliśmy uważać świętą Faustynę Kowalską i jej duchowego kierownika błogosławionego księdza Michała Sopoćkę. I słusznie. Jednak dzisiaj do ich grona dołącza święty Tomasz Apostoł. Penetrując rany Jezusa, w tym ranę w boku, z której wypłynęły krew i woda, badając dowody przypomina, że Boże miłosierdzia jest faktem, a tym samym domaga się odpowiedzi przez fakty.

 

Nie miłujmy słowem i językiem, ale czynem i prawdą (1J 3,18)! Grzeszących upominając, nieumiejętnych pouczając, wątpiącym dobrze radząc, strapionych pocieszając, krzywdy cierpliwie znosząc, urazy chętnie darując, modląc się za żywych i umarłych, głodnych karmiąc, spragnionych pojąc, nagich przyodziewając, podróżnych w domu przyjmując, więźniów pocieszając, chorych nawiedzając, umarłych grzebiąc. Amen.

 

tekst: ks. Michał Palowski

 

2020-03-29 – J 11, 3-7. 17. 20-27. 33b-45 Słowo życia

 

Na Twoje słowo, Panie Jezu Chryste Przyjaciel Łazarz żywy powstał z grobu. Choć w cieniu śmierci cztery dni spoczywał, Ty go wskrzesiłeś i oddałeś życiu. Niech ludzkie ciało w tej nadziei spocznie, Że Ty powrócisz w swoim majestacie, Otworzysz groby słowem pełnym mocy, Obleczesz zmarłych zmartwychwstania szatą.

 

Pozwoliłem sobie przywołać na wstępie fragment śpiewanej na Śląsku pieśni z obrzędów Ostatniego pożegnania zmarłego, jako że genialnie syntetyzuje przesłanie płynące z dzisiejszych czytań mszalnych. Tak ogłoszona przez Ezechiela obietnica otwarcia grobów i jej następstwa, jak i janowy opis wskrzeszenia Łazarza sprowadzają się do konkluzji, że słowo, które pochodzi od Boga jest nie tylko prostym komunikatem, ale ma moc sprawczą. Powołuje do istnienia. Uobecnia Boże Królestwo. Inicjuje nawrócenie. Uwalnia z mocy złego ducha. Pomnaża pokarm. Uzdrawia. Wskrzesza.

 

Pawłowy List do Rzymian przywodzi na myśl pierwsze zdania encykliki św. Jana Pawła II Dominum et Vivificantem: Kościół (…) pouczony słowem Chrystusa, czerpiąc z doświadczenia Pięćdziesiątnicy i własnych „dziejów apostolskich”, od początku głosi wiarę w Ducha Świętego, jako Ożywiciela, poprzez którego niezgłębiony Trójjedyny Bóg udziela się ludziom, zaszczepiając w nich zadatek życia wiecznego.

 

Wskrzeszenie Łazarze nie było jedynie odpowiedzią Jezusa na prośbę i wiarę konkretnych osób, wyrazem współczucia, gestem miłosierdzia. Było również przygotowaniem świadków do jedynego w swoim rodzaju wydarzenia w historii, jakim było jezusowe zmartwychwstanie. Znak pustego grobu ma nam przypominać, że i nasze groby będą puste, a tym samym wprowadzić nas w perspektywę własnego zmartwychwstania. Po wtóre ta historia jest zaproszeniem do przejścia ze śmierci do życia. Wezwaniem do nawrócenia. Wreszcie manifestacją Jezusa jako pana życia i śmierci. 

 

Na Twoje słowo, Panie Jezu Chryste Przyjaciel Łazarz żywy powstał z grobu. Choć w cieniu śmierci cztery dni spoczywał, Ty go wskrzesiłeś i oddałeś życiu. Niech ludzkie ciało w tej nadziei spocznie, Że Ty powrócisz w swoim majestacie, Otworzysz groby słowem pełnym mocy, Obleczesz zmarłych zmartwychwstania szatą.

 

Wierzysz?

tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

 

2020-03-22– J 9, 1. 6-9. 13-17. 34-38 Niedziela radości

Raduj się, Jerozolimo, zbierzcie się wszyscy, którzy ją kochacie. Cieszcie się, wy, którzy byliście smutni, weselcie się i nasycajcie u źródła waszej pociechy (Iz 66, 10-11). Zaprasza dziś w antyfonie na wejście prorok Izajasz. Zaprasza i dobrze czyni, wszak to już IV niedziela Wielkiego Postu zwana Niedzielą Radości. Radości, która ma swe źródło w świadomości, że Pascha coraz bliżej.

Ujęty w Pierwszej Księdze Samuela opis powołania i namaszczenia Dawida na króla przypomina o tym, że Bóg jest od nas całkowicie odmienny, że widzi i ocenia inaczej niż my mamy w zwyczaju to czynić. Nie ma Dlań znaczenia starszeństwo, wygląd, wysoki wzrost. Wybiera najmniejszego i rudowłosego. Od zewnętrznych przymiotów ważniejszym okazuje się być serce człowieka i to, co się w nim kryje. Ta historia jest dla nas zaproszeniem, aby wciąż od nowa uczyć się patrzenia na świat, a w szczególności na człowieka z innej, Bożej perspektywy.

W odpowiedzi na pierwsze czytaniu zaśpiewaliśmy chyba jeden z najbardziej znanych i lubianych psalmów, Psalm dwudziesty trzeci. Wyznaliśmy wiarę, że Pan jest naszym pasterzem i niczego, co konieczne do życia i zbawienia zabraknąć nam nie może. To drugie z kierowanych dziś do nas zaproszeń, by przylgnąć do Pana i w Nim złożyć nadzieję. Wciąż od nowa.

Święty Paweł zaprasza nas od powstania z martwych, do wyjścia z ciemności i postępowania w świetle. Podobne zaproszenie wybrzmiewa z ewangelii. Cud uzdrowienia niewidomego od urodzenia przynosi podwójny efekt. Uzdrowiony nie tylko zaczyna w sposób fizyczny widzieć, ale również rozpoznaje w Jezusie proroka, czyli człowieka od Boga posłanego i w konsekwencji wyznaje wiarę. Wyznanie wiary w Jezusa, uznanie Go za Pana i Zbawiciela prowadzi do przyjęcia chrztu, który Kościół pierwszych wieków nazywał oświeceniem. Nie bez znaczenia jest również miejsce, w którym cud się dokonał. Siloam znaczy posłany. Ochrzczony również znaczy posłany. Posłany, by w Bożym świetle widzieć świat i ludzi, a nadzieją Odeń płynącą oświecać innych.

tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

 

2020-02-09– Mt 5,13-16 Światłość świata

Światło. Pomimo wszystkich analiz fizykalnych światło pozostaje tajemnicą Stwórcy. Nie ma nikogo, kto nie znałby światła, nikogo też – kto je zna. Nie ma nikogo, kto nie znałby jego cudownego działania, nikogo też – kto znałby jego istotę. Światło umożliwia oglądanie piękna
 i kolorów. „Świtałem oczu” nazywa się władzę widzenia, dzięki której się je spostrzega. Wszystko, co żyje i się rozwija, garnie się do światła. Światło jako najbardziej niematerialne zjawisko całego stworzenia, jest szczególnie odpowiednim symbolem duchowości Boga. „Światło” w starotestamentalnym języku obrazowym oznacza często życie w szczęściu i powodzeniu, zaś w sensie nadprzyrodzonym – oświecenie otrzymane dzięki życzliwości i łasce Boga, Jego kierownictwo w wypełnianiu Prawa. Światło, które przynosi Chrystus wlewa się podczas chrztu do duszy katechumena. Dlatego sakrament ten nazywano we wczesnym Kościele oświeceniem.

Nie może się ukryć miasto położone na górze. Nie zapala się też lampy
i nie umieszcza pod korcem, ale na świeczniku, aby świeciła wszystkim, którzy są w domu. Nie otrzyma Nagrody Nobla, kto odkryje i obwieści bliźnim, że wszystkiego na tym świecie należy używać zgodnie
z założonym przez Stwórcę bądź twórcę przeznaczeniem.
W przeciwnym razie można zapracować na Nagrodę Darwina. Niestety zazwyczaj laureat nie ma sposobności, by się nią nacieszyć. Dobrze widoczne miasto na wzniesieniu staje się punktem odniesienia w terenie dla wszystkich, którzy na nie patrzą. Lampa umieszczona na świeczniku zwiększa swój zasięg. Naszym życiowym zadaniem jest bycie światłością świata. Oświeceni przez Chrystusa mamy świecić Jego światłem. Ujawniać prawdę o naszym przeznaczeniu, któremu na imię życie
z Bogiem. W realiach maltańskich owo życie z Bogiem przekłada się na nieustanne odkrywanie i realizowanie zakonnego charyzmatu, o czym przypominają dziś czytania mszalne. Wspierania ubogich pobrzmiewa 
u Izajasza. Obrony wiary – u św. Pawła. Jedno i drugie finalnie ma nas ludzi naszej pieczy powierzonych doprowadzić do zbawienia.

Ja jestem światłością świata, kto idzie za Mną, będzie miał światło życia, sam stanie się światłem świata. Światłem, którego nie zastąpią ani suplementy diety, ani sztuczne oświetlenie.

tekst Michał Palowski

 

2019-11-03 – Łk 19,1–10 Zacheusz

Niewiele o nim wiemy. Był zwierzchnikiem celników. Był bardzo bogaty. Był niskiego wzrostu. Niewiele również wiemy o imieniu, które mu nadano. Prawdopodobnie Zacheusz jest zdrobniałą formą imienia Zachariasz, imienia teoforycznego, które tłumaczy się: pamięć Jahwe, Jahwe pamięta. Pomimo powyższych mankamentów krótka historia niedużego człowieka wiele mówi nam o nas oraz o naszej ludzkiej kondycji w odniesieniu do Boga.

„Jezus wszedł do Jerycha i przechodził przez miasto”. Bóg jest Tym, który jest, który był i który przychodzi. Przychodzi do nas nieustannie. Przychodzi w Słowie, w sakramentach, w drugim człowieku.

„Jezus przyszedł na to miejsce, spojrzał w górę i rzekł do niego”. Przychodzi do nas i na nas spogląda. Nie spuszcza nas ze swego opatrznościowego oka. Zna nas po imieniu. Wie, kim jesteśmy i czego nam potrzeba. Wszystkich bez wyjątku powołuje. Do życia. Do miłości. Do bliskości z Sobą. Jesteśmy ważni dla Boga.

„Zacheuszu, zejdź prędko, albowiem dziś muszę się zatrzymać w twoim domu (…) Do grzesznika poszedł w gościnę (…) Syn Człowieczy przyszedł odszukać i zbawić to, co zginęło”. To o mnie, o Tobie, o nas. Prawda pierwsza i najważniejsza oraz płynąca z niej nadzieja. Jesteśmy ludźmi. Jesteśmy więc grzeszni. Bóg, który jest Miłością w Jezusie stał się człowiekiem. Stał się nim dla naszego zbawienia. Odkrycie prawdy o własnej grzeszności i uznanie jej staje się przepustką do doświadczenia Bożego miłosierdzia. Miłosierdzia, które ma zdolność przemieniania człowieka, zwłaszcza sposobu postrzegania świata.

„Połowę mego majątku daję ubogim, a jeśli kogoś w czymś skrzywdziłem, zwracam poczwórnie”. Miłość niejedno ma imię. Miłosierdzie to miłość według Bożego wzoru. Miłość, która widzi w człowieku człowieka, która nie oczekuje odwzajemnienia, która przekracza granice wyznaczane przez rachunek zysku i straty.

Niewiele o nim wiemy. Był zwierzchnikiem celników. Był bardzo bogaty. Był niskiego wzrostu. Niewiele również wiemy o imieniu, które mu nadano. Prawdopodobnie Zacheusz jest zdrobniałą formą imienia Zachariasz, imienia teoforycznego, które tłumaczy się: pamięć Jahwe, Jahwe pamięta. Pomimo powyższych mankamentów krótka historia niedużego człowieka wiele mówi nam o nas oraz o naszej ludzkiej kondycji w odniesieniu do Boga.

„Zacheusz chciał koniecznie zobaczyć Jezusa, któż to jest…” A Ty? Chcesz zobaczyć?

 

1. Michał Palowski

2019-10-13 – Łk 17,11–19 Wiara

Połączeni stygmatyzującym doświadczeniem nieuleczalnej choroby. Najpierw samotny Naaman nad brzegiem Jordanu. Następnie dziesięciu nieznanych z imienia na pograniczu Samarii i Galilei. Zmieniają się ludzie. Zmieniają się okoliczności czasu i miejsca. Nie zmienia się – co do swej istoty – wiara. Była i jest relacją, odpowiedzią człowieka na Boże objawienie. Była i jest poręką tych dóbr, których się spodziewamy, dowodem tych rzeczywistości, których nie widzimy (Hbr 11,1).

Święty Łukasz przypomina dziś swoim czytelnikom, a wraz z nimi i nam, że owa niezamienna co do swej istoty wiara w różnoraki sposób może być przeżywana i wyrażana.

Zatrzymali się z daleka i głośno zawołali: «Jezusie, Mistrzu, ulituj się nad nami!» Człowiek wierzący to człowiek przede wszystkim modlitwy. Żyje w nieustannym dialogu z Tym, któremu uwierzył. W równym stopniu do Niego mówi i Go nasłuchuje. Raz czyni to publicznie, innym razem na osobności. Czasem modli się indywidualnie, a czasem wspólnotowo.

Wtedy jeden z nich, widząc, że jest uzdrowiony, wrócił, chwaląc Boga donośnym głosem, padł na twarz u Jego nóg i dziękował Mu. Modlitwa niejedno ma imię. Prośba. Dziękczynienie. Uwielbienie. Przebłaganie. Niezależnie od formy, jaką przybiera jest trwaniem w Bożej obecności.

«Idźcie, pokażcie się kapłanom!» Przyznawanie się do Jezusa. Będąca następstwem raz dokonanego wyboru codzienna życiowa postawa. Zrodzone ze świadomości świadectwo. To kolejna z dróg, na którą winien wejść człowiek wierzący.

Historie uzdrowień, których dziś słuchamy przywodzą na myśl jeszcze jedną cechę człowieka wierzącego, a mianowicie otwartość na cud, na wykraczające poza porządek natury Boże działanie. Mam tu na myśli nie tylko rozumową dopuszczalność takowych zjawisk, ale również gotowość osobistego ich przyjęcia, jeśli zajdzie potrzeba.

Połączeni stygmatyzującym doświadczeniem nieuleczalnej choroby. Najpierw samotny Naaman nad brzegiem Jordanu. Następnie dziesięciu nieznanych z imienia na pograniczu Samarii i Galilei. Zmieniają się ludzie. Zmieniają się okoliczności czasu i miejsca. Nie zmienia się – co do swej istoty – wiara. Twoja. Moja. Nasza.

ks. Michał Palowski

 

2019-09-08 – Łk 14,25–33 Mądrość

Bóg jest jeden. Jednak na kartach Biblii niejedno nosi imię. Mojżeszowi przedstawił się jako JHWH – jako Jestem. Pobożni Izraelici nie chcąc nadużywać bożego imienia posiłkowali się tytułem Adonai, który tłumaczy się jako mój Pan. Jego pochodną jest nieco zapomniane już dzisiaj – a szkoda – greckie Kyrios. Zdarzało się również, że imię Boga zastępowano terminem elohim, czyli bóg, jeden z wielu bogów. Mówiąc o mądrości autorzy natchnieni mają na myśli nie tylko pewną sprawność właściwą ludziom myślącym, lecz również mądrość osobową, czyli Boga właśnie. Fragment stanowiący dziś pierwsze czytanie zaczerpnięty z dziewiątego  rozdziału Księgi Mądrości nosi tytuł Modlitwa o mądrość. Jest ona wołaniem o obecność Boga w życiu, konieczną by móc właściwie wybierać.

 

Pierwsze czytanie i ewangelia winny mieć wspólny mianownik. Dziś jest nim mądrość, która w praktyce przekłada się na umiejętność dokonywania w życiu właściwych wyborów. Uczeń Jezusa stawia Mistrza na pierwszym miejscu i stara się Go naśladować. Tej szczególnej relacji podporządkowuje wszystkie pozostałe. Inwestor skrupulatnie oblicza, czy posiada stosowane środki na sfinalizowanie budowy. Chce uniknąć zarówno wymiernej straty, jak i niewymiernego ośmieszenia w oczach opinii publicznej. Strateg mierzy siły na zamiary. Od przegranej woli zawarcie pokoju nawet na mniej korzystnych warunkach. Wreszcie wyrzeczenie własności, o którym mówi dziś Jezus to nie tyle wyzbycie się tego, kim jesteśmy, ale raczej zgoda na odrzucenie tego wszystkiego, co nas obciąża i wikła, ogranicza i zniewala.

 

Z lektury dzisiejszych czytań płynie jeszcze jedno przesłanie. Kto kocha, ten wymaga. Nie tylko od innych, których powierzono jego pieczy – jako przełożonemu, rodzicowi, wychowawcy – ale w pierwszej kolejności od siebie. Stawiając sobie wymagania, dokonując wyborów, czasem ucząc się na błędach nie tylko zdobywamy mądrość, ale również stajemy się dla innych życiowymi przewodnikami.

Kupić by cię, mądrości, za drogie pieniądze… ­­wołał w Trenie IX Jan Kochanowski. Kupić? Niekoniecznie! Wymodlić. Wypracować. Jak najbardziej!

ks. Michał Palowski

 

 

2019-07-28 – Łk 11, 1–13 Modlitwa

 

Abraham wstawia się za Sodomą. Jezus jest człowiekiem modlitwy. Odpowiadając na prośbę uczniów, nie tylko uczy ich modlitwy Pańskiej, ale i przypomina, jak należy się modlić. Wytrwale, a czasem nawet natrętnie. Modlitwa z jednej strony jawi się jako coś naturalnego, co wypływa z potrzeby serca, co jest reakcją na zastaną sytuację. Tak modli się Abraham, widząc co może spotkać mieszkańców Sodomy. Z drugiej zaś – sztuką, której dążąc do ideału całe życie się uczymy. Padające na początku i na końcu Eucharystii wezwanie: Módlmy się! jest nie tylko zaproszeniem do podjęcia konkretnego działania, ale również w jakiś sposób opisuje naturę Kościoła jako wspólnoty wiernych, która gromadzi się na modlitwie.

 

Abraham wstawia się za Sodomą. Według wskazań Katechizmu: Wstawiennictwo jest modlitwą prośby, która bardzo przybliża nas do modlitwy Jezusa. To On jest jedynym wstawiającym się u Ojca za wszystkich ludzi, a w szczególności za grzeszników (…) Za nas! Wstawianie się za innymi, prośba o coś dla innych, jest – od czasu Abrahama – czymś właściwym dla serca pozostającego w harmonii z miłosierdziem Bożym. W czasie Kościoła – w naszym czasie – wstawiennictwo chrześcijańskie uczestniczy we wstawiennictwie Chrystusa: jest wyrazem komunii świętych (KKK 2634-2635).

 

Jedną z form modlitwy wstawienniczej, którą polecam dziś Waszej uwadze jest modlitwa powszechna, czyli modlitwa wiernych. W niej lud w pewien sposób odpowiada na słowo Boże przyjęte z wiarą i wykonując swą wynikającą z chrztu funkcję kapłańską, zanosi do Boga błagania za zbawienie wszystkich. Wypada, aby ta modlitwa była zanoszona z zasady we Mszach świętych sprawowanych z udziałem ludu, by zanoszono błagania za święty Kościół, za tych, którzy sprawują nad nami rządy, za ludzi znajdujących się w różnych potrzebach, a także za wszystkich ludzi i o zbawienie całego świata (OWMR 69. Modlitwa powszechna obejmuje zazwyczaj następujące intencje: w potrzebach Kościoła, za rządzących państwami i o zbawienie całego świata, za ludzi doświadczonych różnymi trudnościami, za miejscową wspólnotę (OWMR 70).

 

Śmiem twierdzić, że właśnie modlitwa powszechna, a zwłaszcza dwa ostatnie wezwania – za ludzi doświadczonych różnymi trudnościami oraz za miejscową wspólnotę – jest swoistym barometrem/sejsmografem obrazującym życie konkretnej społeczności. Namacalnie wręcz pozwala zobaczyć, kto spośród nas szczególnie potrzebuje modlitewnego wsparcia lub co leży nam na sercu. Jednocześnie pokazuje, jak bardzo się znamy i sobie ufamy prosząc się nawzajem o modlitwę. Od lat niesłabnącą popularnością cieszą się wszelkiego rodzaju skrzynki intencji i pogotowia modlitewne prowadzone przez zgromadzenia zakonne i wspólnoty. Również modlitwa przez wiernych i za wiernych zanoszona daje taką sposobność. Nie bójmy się o nią poprosić. I módlmy się za siebie nawzajem.

ks. Michał Palowski

 

2019-04-20 – Łk 24, 1-12– Pascha. Procesja. Pasja.

Dzisiejsza paschalna noc swymi korzeniami sięga historii Izraela. Pierwsza pascha była wydarzeniem historycznym – wyjściem narodu wybranego z egipskiej niewoli. Każda kolejna – świętem, którym tą pierwszą upamiętniano.

Przypadała na wiosnę. W miesiącu Nisan, który w naszej rachubie czasu odpowiada przełomowi marca i kwietnia. Zbiegała się z pierwszą, wiosenną pełnią księżyca. Kluczowym momentem święta była paschalna wieczerza, w czasie której poprzez potrawy i obrzędy odtwarzano szczegóły tamtej dramatycznej nocy i następującego po niej pierwszego dnia wolności. Spożywano odpowiednio przygotowanego baranka, upamiętniającego ofiarę, której krew uratowała Izraelitów od śmierci. Z mięsem baranka spożywano przaśny chleb (hebr. maccot), przygotowany jedynie z mąki i wody na pamiątkę chleba, który spożywali przodkowie. Pito przy tym gorzkie zioła, aby przypomnieć sobie ciężkie lata niewoli. Potrawy popijani posoloną wodą, dla wspomnienia wielu łez wylanych w czasie niewoli, a cztery kielichy wina, wypijane w czasie wieczerzy w odpowiednich odstępach miały być zapowiedzią przyszłej, obiecanej ojczyzny. W czasach monarchii paschę obchodzono w świątyni. Po powrocie z przesiedlenia babilońskiego święto nabrało bardziej rodzinnego charakteru. Baranka ofiarowanego w świątyni spożywano w domach. Także Jezus obchodził paschę ze swoimi uczniami. W czasie paschalnej wieczerzy ustanowił Eucharystię. Sam stał się barankiem złożonym w ofierze.

Termin pascha tłumaczy się dwojako. Po pierwsze jako rzeczownik –ochrona. Krew baranka, którą oznaczono drzwi ocaliła Izraelitów przed ostatnią z egipskich plag. Po wtóre jako czasownik – przejść, przejść obok, minąć. My współcześni również doświadczamy owej dynamiki. Przez śmierć fizyczną przechodzimy z życia doczesnego do wiecznego. Przez sakramenty chrztu i pokuty – z grzechu do niewinności – z niewoli do wolności. Szczególnym znakiem, który o tym, żeśmy ludźmi w drodze nam przypomina jest każda procesja. Także ta, którą zakończymy dzisiejsze świętowanie. Gwoli przypomnienia. Procesja to uroczysty obchód, który należy do świątecznych obrzędów liturgicznych. Nią rozpoczynamy i kończymy każdą eucharystię. W procesji przynosimy do ołtarza dary ofiarne i przystępujemy do komunii. Procesją dajemy publicznie wyraz naszej przynależności do Chrystusa. Powadzi nas krzyż z wizerunkiem Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego. On jest naszym przewodnikiem. Jemu daliśmy wiarę. O Nim chcemy mówić. Za Nim idziemy. On nam wskazuje drogę. Z ziemi do nieba. Do zbawienia. Do zwycięstwa. Ten wspólny cel, śpiew i modlitwa, a czasem milczenie pokazują, że w Chrystusie tworzymy jedno.

Pasja to nie tylko wielkopostne nabożeństwo służące rozpamiętywaniu męki Jezusa czy też dzieło artystyczne o niej traktujące. To nie tylko również silne rozgniewanie się czy furia. To przede wszystkim zamiłowanie do czegoś, namiętność; także przedmiot tej namiętności. Czas Wielkanocy przypominam nam o Życiu, które jest pochodną pasji Chrystusa. Naszą rolą, naszym zadaniem jest z pasją żyć i o Życiu, które na drodze Paschy śmierć pokonało opowiadać.

tekst: ks. Michał Palowski

 

 

 

2019-03-31 – Łk 15, 1-3. 11-32– Radość pojednania

Raduj się, Jerozolimo, zbierzcie się wszyscy, którzy ją kochacie. Cieszcie się, wy, którzy byliście smutni, weselcie się i nasycajcie u źródła waszej pociechy (Iz 66, 10-11) zachęca antyfona na wejście. Raduj się, bo nadchodzi wiosna, która przynosi życie, a wraz z nią coraz bliższe stają się święta paschalne, które życie tak mocno afirmują! Z kolei kolekta mszalna, która przed chwilą wybrzmiała – szczególnie mocno akcentuje pojednanie, którego autorem jest Bóg.

W czwartą niedzielę Wielkiego Postu w jedno schodzą się radość i pojednanie, przywodząc tym samym na myśl – zwłaszcza w świetle historii o marnotrawnym synu i miłosiernym ojcu – temat spowiedzi świętej.

Każdy, kto korzysta z tego sakramentu tworzy na własny użytek osobistą, opartą na doświadczeniu definicję. I dobrze, że tak jest, że próbujemy ubrać w słowa to, co przeżywamy. Jednocześnie, dla podkreślenia jedności, warto przypomnieć, co na ten temat ma do powiedzenia Kościół. W sakramencie pokuty, wierni wyznający uprawnionemu szafarzowi grzechy, wyrażający za nie żal i mający postanowienie poprawy, przez rozgrzeszenie udzielone przez tegoż szafarza otrzymują od Boga odpuszczenie grzechów po chrzcie popełnionych i jednocześnie dostępują pojednania z Kościołem, któremu grzesząc zadali ranę (kan. 959). Indywidualna i integralna spowiedź oraz rozgrzeszenie stanowią jedyny zwyczajny sposób, przez który wierny, świadomy grzechu ciężkiego, dostępuje pojednania z Bogiem i Kościołem. Jedynie niemożliwość fizyczna lub moralna zwalnia od takiej spowiedzi. W takim wypadku pojednanie może się dokonać również innymi sposobami (kan. 960).

Pojednanie jest owocem paschy, czyli przejścia. Z niewoli do wolności. Z grzechu do świętości. To ono czyni sakrament pokuty przestrzenią radości. Z jednej strony raduje się Bóg: Tak samo w niebie większa będzie radość z jednego grzesznika, który się nawraca, niż z dziewięćdziesięciu dziewięciu sprawiedliwych, którzy nie potrzebują nawrócenia (Łk 15,7). Z drugiej – grzesznik, który nie tylko jedna się z Bogiem, Kościołem i sobą, doświadczając przy tym nie tylko przebaczenia, lecz również pokoju, o czym przypomina nam formuła rozgrzeszenia.

Powróćmy do spowiedzi, przywróćmy temu sakramentowi miejsce, na jakie zasługuje w życiu i w duszpasterstwie! (…) Prośmy o chrześcijańskie ujęcie życia, gdzie przed grzechem widzimy z miłością grzesznika, przed błędem człowieka błądzącego, osobę przed jej historią (…) Spowiedź jest przejściem od nędzy do miłosierdzia, jest pismem Boga na sercu. Odczytujemy tam za każdym razem, że jesteśmy cenni w oczach Boga, że On jest Ojcem i kocha nas bardziej, niż my miłujemy samych siebie (…) Otrzymanie przebaczenia grzechów za pośrednictwem kapłana jest doświadczeniem nieustannie nowym, oryginalnym i niepowtarzalnym. Sprawia, że przechodzimy od bycia samotnymi z naszymi nędzami i oskarżycielami (…) do bycia pocieszonymi i wspieranymi przez Pana, który sprawia, że zaczynamy od nowa (…) To jest bowiem istotą spowiedzi: nie wyznane przez nas grzechy, ale Boża miłość, którą otrzymujemy i której zawsze potrzebujemy – powiedział Ojciec Święty podczas nabożeństwa pojednania wielu penitentów ze spowiedzią i rozgrzeszeniem indywidualnym.

O łaskę pojednania i dar radości prośmy raz jeszcze: Boże, Ty za pośrednictwem swojego Syna pojednałeś ludzkość ze sobą, spraw, aby lud chrześcijański z żywą wiarą i szczerym oddaniem spieszył ku nadchodzącym świętom wielkanocnym. Przez Chrystusa Pana naszego.

tekst: ks. Michał Palowski

zdjęcie: aleteia.org

 

2019-03-03 – Łk 6, 39-45 Krótko

Trzy wersy z Mądrości Syracha. Dwa razy więcej z Ewangelii według św. Łukasza. Dziewięć wersów traktujących o człowieku i jego kondycji. O nas.
Mądrość Syracha daje wykład zasad codziennego postępowania. Zachęca do odsiewanie odpadków od tego, co wartościowe oraz do odróżniania błędów – od tego, co właściwe. Przypomina o potrzebie weryfikowania jakości wykonanych naczyń w wysokiej temperaturze garncarskiego pieca oraz odkrywaniu klasy człowieka w oparciu o treść jego wypowiedzi. Zaprasza do oceniania jakości drzewa na podstawie owoców oraz zamysłów serca w odniesieniu do mowy. I przestrzega, by nie chwalić męża przed wypowiedzią. Prawa przyrody przez swą powtarzalność stają się przewidywalne. Człowiek tym regułom się wymyka. Zaskakuje. Pozostaje tajemnicą.
Skazani na sukces, a raczej zaprogramowani na rozwój. Tacy jesteśmy od zarania dziejów. Ów zamysł ma Boży rodowód. Jesteśmy przecież stworzeni na wzór i podobieństwo Absolutu i do doskonałości mamy dążyć. Na przestrzeni wieków koncept ten przybrał nową, adekwatną do czasu i miejsca formę. W zakładach pracy odbywa się indywidualne i grupowe doskonalenie. Eksperci reprezentujący wiele dziedzin zachęcają do samorozwoju i chętnie służą w tym pomocą. Nieustannie wspinamy się na kolejne szczyty. Codziennie pokonujemy coraz to nowe ograniczenia. I dobrze, że tak jest, że chcemy być mądrzejsi, że chcemy stawać się lepsi. Jednak nie wolno nam zapomnieć, iż pierwszym i podstawowym kierunkiem rozwoju pozostaje nawrócenie. Otwieranie oczu na towarzyszące nam znaki. Wsłuchiwanie się w Boże Słowa. Dostrzeganie i wybieranie tego, co najważniejsze. A wszystko po to, aby wydać dobre owoce.
Z obfitości serca mówią usta. A że z pustego nawet Salomon nie naleje, dobrze jest zabiegać o obfitość serca. Nieustannie napełniać się dobrem. Warto słuchać tego, co mają do powiedzenia inni. Zasłyszane treści analizować i zachowywać w pamięci. Warto być uważnym obserwatorem. Ćwiczyć się we wrażliwości na niuanse, które jakże często nadają życiu smak i walor. Warto z przeżytych doświadczeń – tak własnych, jak i cudzych – wyciągać wnioski na przyszłość. Warto!

Zamiast zakończenia. Z Wisławy Szymborskiej, Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej.
A ty dokąd,
tam już tylko dym i płomień!
– Tam jest czworo cudzych dzieci,
idę po nie!
(…)
Jestem naocznym świadkiem
lotu chmur i ptaków,
słyszę, jak trawa rośnie
i umiem ją nazwać,
odczytałam miliony
drukowanych znaków,
wodziłam teleskopem
po dziwacznych gwiazdach,

tylko nikt mnie dotychczas
nie wzywał na pomoc
i jeśli pożałuję
liścia, sukni, wiersza –

Tyle wiemy o sobie,
ile nas sprawdzono.
Mówię to wam
ze swego nieznanego serca

tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

 

 

2019-02-10 – Łk 5, 1-11 Powołanie

Dzisiejsza liturgia Słowa nie pozostawia złudzeń. Czytania zapraszają nas, aby chwil kilka poświęcić sprawie, której na imię powołanie.

 

Intuicyjnie wyczuwamy, że powołanie jest stanem, który pojawia się w życiu człowieka po wołaniu, a więc w konsekwencji usłyszanego wezwania. Wezwania spersonalizowanego, w którym wzywający – czy to osoba, czy to instytucja – przedstawia wzywanemu propozycję, jaką dlań przewidział. Człowiek jako istota wolna wezwanie to może przyjąć lub odrzucić.

Mówiąc o powołaniu jako odpowiedzi na usłyszane słowo – «Wypłyń na głębię i zarzućcie sieci na połów!» – nie sposób pominąć także przyczyny powołania, jaką jest słowo, a właściwie jego brak. Jezus powołał pierwszych apostołów w odpowiedzi na potrzebę swoich słuchaczy. Tłum cisnął się Doń, aby słuchać słowa Bożego. Tego słowa był głodny i spragniony zarazem.

 

W naszym języku i w naszej kulturze termin powołanie zwykło się odnosić do przedstawicieli niektórych profesji czy stanów życia. Wychodząc poza ów krąg mówi się o wspólnych wszystkim ochrzczonym powołaniach, którymi są świętość, a więc praktykowanie w życiu spraw zwyczajnych w sposób nadzwyczajny oraz zbawienie, czyli ostateczne spotkanie i zjednoczenie z Bogiem.

 

Myślę, że w świetle tego, co powiedzieliśmy wcześniej zasadnym będzie rzec, że oprócz świętości i zbawienia kolejnym wspólnym powołaniem ochrzczonych powinno być powołanie do odczuwania głodu słowa. Słowa w szerokim znaczeniu rozumianego. I tego, które pochodzi z ust Bożych. Bo to ono daje życie. I tego ludzkiego, które pozwala tworzyć relacje i podtrzymywać je w istnieniu. Równie ważne jak odczuwanie głodu jest jego zaspokajanie. «Nie bój się, odtąd ludzi będziesz łowił». I wciągnąwszy łodzie na ląd, zostawili wszystko i poszli za Nim.

 

Zamiast zakończenia. Z Josepha von Eichendorffa.

 

W rzeczach wszystkich pieśń uśpiona

Śni o śpiewie w ciszy snów.

Świat czarowną pieśń wykona,

Gdy go zbudzisz magią słów

tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

 

 

 

2018-12-16 – Łk 3,18-10 Gaudete

Radujcie się zawsze w Panu, raz jeszcze powiadam: radujcie się! Pan jest blisko (Flp 4,4.5) zachęcał mieszkańców Filipii święty Paweł. Radujcie się zawsze w Panu, raz jeszcze powiadam: radujcie się! Pan jest blisko wołamy i my wraz z całym Kościołem. To już trzecia niedziela Adwentu.

Radość jest doświadczeniem bardzo powszechnym i bardzo osobistym zarazem. Bo choć każdy z nas doświadcza jej, jedni częściej, inni rzadziej; jedni bardziej, inni mniej różne są jej przyczyny, różne są jej przejawy. Dlatego tak trudno ubrać ją w słowa. Jednak ów brak nie stoi na przeszkodzie, by o niej mówić. Wszak doskonale wiemy, czym jest.

Dzisiejsze czytania jako źródło radości wskazują bliskość Pana. Bliskość, której doświadczamy w Bożym Słowie i świętych sakramentach, w modlitwie i drugim człowieku. To właśnie tej ostatniej sprawie – międzyludzkim relacjom – Jan Chrzciciel poświęca szczególną uwagę. Kto ma dwie suknie, niech się podzieli z tym, który nie ma; a kto ma żywność, niech tak samo czyni (…) Nie pobierajcie nic więcej ponad to, co wam wyznaczono (…) Na nikim pieniędzy nie wymuszajcie i nikogo nie uciskajcie, lecz poprzestawajcie na waszym żołdzie. Oddawanie tego, co się komuś słusznie należy, poprzestawanie na tymże to nic innego jak respektowanie w życiu rzymskiej zasady sprawiedliwości w jej społecznym wymiarze.

Jednocześnie nie można nie wspomnieć o jeszcze jednej formie troski o bliźniego, a mianowicie o napominaniu. Ten, kto napomina ma na względzie szeroko rozumiane dobro, a w szczególności zbawienie, które jest najwyższym prawem Kościoła i najważniejszym obowiązkiem wszystkich ochrzczonych.

Sprawiedliwość, czyli oddanie każdemu tego, co mu się słusznie należy wydaje się być niezbyt daleką krewną pokoju, a więc sytuacji, kiedy wszystko pozostaje na swoim miejscu w sposób niczym niezagrożony. Jednocześnie doświadczenie pokoju może być traktowane jako przyczynek do radości. Tak powstaje święta triada: sprawiedliwość, pokój i radość, czyli opisywane w Liście do Rzymian Królestwo Boże, którego przyjścia z wiarą i nadzieją oczekujemy, które nie jest sprawą tego, co się je i pije, ale sprawiedliwością, pokojem i radością w Duchu Świętym (Rz 14,17).

tekst: ks. Michał Palowski
zdjęcie: www.muzeumslaskie.pl

 

 

 

2018-07-29 – J 6, 7-15 – Świadkowie wdzięczności

Przyszliśmy na mszę świętą. Uczestniczymy w Eucharystii. Okoliczności czasu i miejsca oraz esencja biblijnych czytań zapraszając do wspólnej refleksji, jednocześnie wskazują jej temat.

Na przestrzeni wieków o eucharystii powiedziano i napisano nieskończenie wiele, a mimo to nadal pozostaje misterium. Tajemnicą, która nie przestaje fascynować.

Kościół żyje dzięki Eucharystii [Ecclesia de Eucharistia vivit]. Ta prawda wyraża nie tylko codzienne doświadczenie wiary, ale zawiera w sobie istotę tajemnicy Kościoła. Na różne sposoby Kościół doświadcza z radością, że nieustannie urzeczywistnia się obietnica: «A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata» (Mt 28, 20). Dzięki Najświętszej Eucharystii, w której następuje przeistoczenie chleba i wina w Ciało i Krew Pana, raduje się tą obecnością w sposób szczególny. Od dnia Zesłania Ducha Świętego, w którym Kościół, Lud Nowego Przymierza, rozpoczął swoje pielgrzymowanie ku ojczyźnie niebieskiej, Najświętszy Sakrament niejako wyznacza rytm jego dni, wypełniając je ufną nadzieją pisał św. Jan Paweł II.

Sakrament miłości, Najświętsza Eucharystia jest darem, jaki Jezus Chrystus czyni z samego siebie, objawiając nam nieskończoną miłość Boga wobec każdego człowieka. W tym przedziwnym sakramencie objawia się miłość największa, ta, która przynagla, by „życie swoje oddać za przyjaciół swoich” (J 15, 13). Istotnie, Jezus „do końca ich umiłował” (J 13, 1). Tymi słowami zapowiada Ewangelista Jego gest nieskończonej pokory: zanim umarł na krzyżu za nas, przepasawszy się ręcznikiem, umył uczniom nogi. Tak też, w sakramencie Eucharystii Jezus nadal miłuje nas „aż do końca”, aż po dar ze swego ciała i swojej krwi. Jakież zdziwienie musiało napełnić serca Apostołów wobec czynów i słów Pana podczas tej Wieczerzy! Jakiż zachwyt winna wzbudzić w naszym sercu tajemnica Eucharystii! dopowiadał Benedykt XVI.

Wśród wielu terminów używanych dla określenia rzeczywistości, w której uczestniczymy – jak Łamanie chleba, Wieczerza Pańska, Zgromadzenie, Pamiątka Męki i Zmartwychwstania Pana, Najświętsza Ofiara – najczęściej spotykane, a przez to najbliższe stają się dwa: eucharystia i msza święta.

Eucharystia to dziękczynienie, jakie człowiek składa Bogu. A mamy za co dziękować. Za życie. Za zbawienie. Za wszelkie dobro, które z Bożej łaski staje się naszym udziałem lub które przez nasze ręce trafia do innych. Swoistą pomocą w jego odkrywaniu jest prefacja, którą kapłan odmawia przed modlitwą eucharystyczną wskazując motywy wdzięczności. W generalnym rozrachunku chodzi o codzienną wrażliwość na Boga i Boże sprawy oraz na wszelkie okruchy dobra, których tak wiele w otaczającej nas rzeczywistości. Z kolei msza to spolszczenie łacińskiego ite missa est – idźcie, jesteście posłani. Posłani, by słowem i życiem mówić światu o Bogu, który jest dobry oraz o dobru, które odkrywamy i którego doświadczamy nie tylko tu i teraz.

Idźmy! Jesteśmy posłani! Amen.

tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

 

 

 

2018-07-15 – Mk 6, 7-13 – Nie potrzebują lekarza zdrowi

Polszczyzna zastąpiła łacinę. Pokój Chrystusa – ofiarę spełnioną. Zmieniły się języki. Zmieniła się forma. Nie zmieniła się prawda. Jesteśmy posłani. Tak jak prorocy. Tak jak apostołowie. Źródłem, z którego mamy czerpać i z którego obfitości mamy nasycać innych są Słowo i sakramenty.

Wyszli i wzywali do nawracania się. Wyrzucali też wiele złych duchów, a wielu chorych namaszczali olejem i uzdrawiali (Mk 6,12-13). Ostatnie zdania czytanej dziś markowej ewangelii przywodzą na myśl dwa sakramenty ze sobą splecione – pokutę, którą jest efektem nawrócenia oraz namaszczenie chorych. Katechizm Kościoła Katolickiego przypomina, że nasz Pan Jezus Chrystus, lekarz naszych dusz i ciał (…) chciał, by Kościół mocą Ducha Świętego kontynuował Jego dzieło uzdrawiania i zbawiania, które obejmuje także jego członki. Jest to celem dwóch sakramentów uzdrowienia: sakramentu pokuty i namaszczenia chorych (KKK 1421).

Mam świadomość, że o każdym z nich można powiedzieć wiele. Odwołując się i do nauczania Kościoła, i do własnego doświadczenia. Gwoli przypomnienia przytoczmy w tym miejscu jedynie dwie kodeksowe definicje. W sakramencie pokuty, wierni wyznający uprawnionemu szafarzowi grzechy, wyrażający za nie żal i mający postanowienie poprawy, przez rozgrzeszenie udzielone przez tegoż szafarza otrzymują od Boga odpuszczenie grzechów po chrzcie popełnionych i jednocześnie dostępują pojednania z Kościołem, któremu grzesząc zadali ranę (kan. 959). Namaszczenia chorych, poprzez które Kościół wiernych niebezpiecznie chorych powierza Chrystusowi cierpiącemu i uwielbionemu, ażeby ich podtrzymał i zbawił, udziela się przez namaszczanie ich olejem i wypowiedzenie słów przepisanych w księgach liturgicznych (kan. 998)

Jezu otoczony rzeszą kalek, ślepców, trędowatych, ciał niemocą naznaczonych, dusz błądzących po bezdrożach; Jezu, któryś miał przyjaciół wśród celników, jawnogrzesznic, któryś szukał pogardzonych, zeszpeconych plamą winy. Hymn odmawiany w nieszporach (wtorek, III tygodnia) przypomina, iż oba te sakramenty mają stricte Jezusowy, stricte biblijny rodowód. Zbawiciel wielokrotnie uzdrawiał chorych: córkę Jaira, sługę setnika, kobietę cierpiąca na krwotok, teściową Piotra, głuchych, niemych, sparaliżowanych, trędowatych. Często uzdrowienie fizyczne poprzedzał uzdrowieniem duchowym przez odpuszczenie grzechów prowadząc przez to do wyznania wiary lub na nie odpowiadając.

Grzech też jest chorobą. Chorobą, która choć dotyka duszy również prowadzi do śmierci. Do życia oderwaniu od Boga, który jest źródłem życia i który podtrzymuje je w istnieniu. Ale Bóg nie chce śmierci grzesznika, lecz aby się nawrócił i żył (Ez 33,11). Dał nam Kościół, a w nim sakramenty, które przynoszą pociechę i uzdrowienie. Nie potrzebują lekarza zdrowi, lecz ci, którzy się źle mają (Mt 9,12). Pierwszym krokiem wiodącym do uzdrowienia jest uznanie własnej choroby, przyznanie się do własnej grzeszności. To z niego rodzi się pełne nadziei wołanie: Jezu z sercem gorejącym i otwartym dla każdego, kto chce dźwigać krzyż codzienny swej słabości i cierpienia; Jezu okaż miłosierdzie nam, potomkom tamtych ludzi i podobnym do nich w nędzy, co przyzywa Twej litości. Amen.

tekst: ks. Michał Palowski

foto: archiwum Pomocy Maltańskiej w Katowicach

2018-07-01 – Mk 5, 21-43 – De arte bene moriendi

Szczeklik. Medykom tłumaczyć nie trzeba. Nazwisko, które przywodzi na myśl kultowy – o ile to właściwy przymiotnik – podręcznik interny, w małym i dużym wydaniu. Pozostałym czytelnikom z kolei – książki, w których profesor łączył medycynę z literaturą, sztuką, muzyką. Kore, Katharsis, Nieśmiertelność i wreszcie Słuch absolutny, wywiad rzeka, w którym zapowiadał powstanie książki, którą sam uważał za najważniejszą De arte bene moriedni – O sztuce dobrego umierania. Niestety nie zdążył jej napisać.

Według tzw. tradycyjnej definicji śmierć człowieka następowała w momencie ustania wszelkiej czynności oddechowej oraz krążenia, przy czym za dokładny moment śmierci zazwyczaj uznawano ostatni oddech lub częściej ostatnie wysłuchane uderzenie serca (łac. cor ultimum moriens). Rozwój medycyny doprowadził do wypracowania tzw. nowej definicji śmierci, gdzie za podstawę do uznania człowieka za zmarłego stanowi śmierć całego mózgu (łac. mors biologica cerebri). Obecnie uważa się, że śmierć pnia mózgu implikuje śmierć mózgu jako całości, choć nie oznacza, że w momencie stwierdzenia śmierci pnia martwe są również wszystkie komórki mózgu. Według tej tzw. nowej zmodyfikowanej definicji śmierci, śmierć pnia mózgu jest niezbędnym i wystarczającym warunkiem do uznania osoby za zmarłą (powyższe za Wikipedią).

Mówiąc zaś o śmierci językiem Biblii powtórzmy raz jeszcze za autorem Księgi Mądrości, iż śmierci Bóg nie uczynił i nie cieszy się z zagłady żyjących. Stworzył bowiem wszystko po to, aby było, i byty tego świata niosą zdrowie (Mdr 1,13-14a). Bóg stworzył człowieka dla nieśmiertelności. Uczynił go obrazem swej własnej wieczności (Mdr 2,23). Jest przecież Życiem i Miłością. Śmierć, która weszła na świat przez zawiść diabła (Mdr 2,24a) jest przykrą i nieuniknioną konsekwencją grzechu pierwszych rodziców, a co za tym idzie i grzechu pierworodnego, z którym przychodzimy na świat. Jest przejściem. Z tego świata na tamten. Z doczesności do wieczności. Z życia do… życia.

Śmierć dla ludzi wierzących jest jednym z najważniejszych, jeśli nie najważniejszym momentem życia. Jest długo wyczekiwanym spotkaniem z Bogiem. Spotkaniem twarzą w twarz. Spotkaniem, od którego wszystko zależy. Warto więc dobrze się nań przygotować przez sakramenty pokuty i eucharystii. W swojej mądrości Kościół wypracował wiatyk, czyli komunię dla umierających, jednak nie warto odkładać jej na ostatni moment, lecz przyjąć ją zawczasu, świadomie. Ponadto dobrze jest, kiedy odchodzeniu towarzyszą bliscy. Ci, których kochamy i którzy nas kochają. Ci, którzy do końca trzymają za rękę.

Zawsze przychodzi za wcześnie. Zawsze powoduje ból i łzy. Nie można jej pokochać. Nie sposób z nią się zaprzyjaźnić.  Ale warto pamiętać o jednym. Śmierci Bóg nie uczynił. Śmierć Bóg pokonał. Byśmy żyli. Z Nim i dla Niego. Już na zawsze. Amen.

tekst: ks. Michał Palowski

zdjęcie: www. znak.com.pl

2018-06-24 – Łk 1, 57-66. 80 – Jan będzie mu na imię

Jan będzie mu na imię. Jan to znaczy Bóg jest łaskawy. Bóg okazał swoją łaskę. Bóg czyli Ten, który jest jednocześnie tak bardzo bliski, a jakże daleki, Ten, który jest radykalnie od nas odmienny, Ten, który jest podobny do nas we wszystkim oprócz grzechu. Łaska zaś (gr. charis, łac. gratia) to Boże zmiłowanie nad człowiekiem. Boże oddziaływanie na człowieka. Stan przyjaźni z Bogiem i dziecięctwa Bożego, do którego Bóg człowieka podnosi.

Pismo święte mówi o łasce przede wszystkim jako o łaskawości Boga w stosunku do człowieka. Człowiek stworzony przez Boga wszystko Mu zawdzięcza, szczególnie jednak zawdzięcza mu zbawienie. Bóg w swej miłości powołał człowieka, by stał się Jego dzieckiem. Objawił mu siebie, by człowiek, wierząc w Niego, ufając Mu i kochając Go, znajdował w nim jako dziecko swego Ojca. Człowiek jednak zerwał przez grzech owe synowskie więzy łączące go z Bogiem, co było równoznaczne z wiecznym potępieniem. Bóg dokonał wówczas zbawienia przez swego Syna, Jezusa Chrystusa (…) Sytuację człowieka, który przez wiarę w Słowo Boże zyskuje usprawiedliwienie i staje się dzieckiem Bożym nazywa się w teologii stanem łaski uświęcającej. Jedynym u, umiłowanym Synem Bożym, którym ma On upodobanie jest Jezus Chrystus. Tylko dzięki Niemu i w Nim wszyscy ludzie mogą stać się przybranymi dziećmi Bożymi. Wnikać zatem w tajemnicę usynowienia człowieka przez Boga, czyli w tajemnicę łaski uświęcającej można jedynie idąc za wymaganiami stawianymi przez Jezusa (…) Wspólnota z Jezusem polega na podobnym do Jezusowego spojrzeniu na własne życie, na innych ludzi, na świat i na Boga (…) Wpływ Boga, dzięki któremu człowiek postępuje w sposób prowadzący do zbawienia to znaczy spełnia akty wiary, nadziei i miłości, dochodzi do usprawiedliwienia i trwa w stanie synostwa Bożego nazywa się łaską uczynkową. Pismo Święte posługuje się przede wszystkim dwoma rodzajami przenośni wyrażającymi Boże oddziaływanie na człowieka: jedne mówią o świetle, drugie o mocy. Występują w księgach Pisma Świętego tak często, jak często wyrażają one zależność człowieka od Boga we wszystkim, co dobre (…) Teologia zwykła wiązać te dwa sposoby Bożego oddziaływania na człowieka z jego możnością poznania (intelektem) i chcenia (wolą). Bóg zatem daje człowiekowi poznać to, co dobre i dobrze postępować. Boże oddziaływanie na człowieka obejmuje całą drogę zbawienia, od aktu wiary, a nawet jej najbardziej początkowego pragnienia, aż do wytrwania w dobrym aż do końca

Patron dnia dzisiejszego zapisał się na kartach Biblii, a co za tym idzie i w ludzkiej pamięci jako chrzciciel, jako ten, który udzielał łaski, bo chrzest również jest łaską. Chrzest to brama sakramentów. Konieczny jest do zbawienia przez rzeczywiste lub zamierzone przyjęcie. Uwalnia ludzi od grzechów. Odradza ich jako dzieci Boże i przez upodobnienie do Chrystusa niezniszczalnym charakterem włącza ich do Kościoła. Ważnie udzielany jedynie przez obmycie w prawdziwej wodzie z zastosowaniem koniecznej formy słownej (kan. 849).

Jan Chrzciciel to jeden z nielicznych – a może nawet jedyny – święty, którego w kalendarzu liturgicznym wspominamy dwukrotnie. W czerwcu z radością świętujemy jego narodzenie. Końcem sierpnia z zadumą patrzymy na jego męczeńską śmierć. Na naszych oczach Jan rodzi się dwukrotnie. Do życia na ziemi i do życia w wieczności. Podobnie rzecz ma się z chrztem, który przyjmowany zazwyczaj na początku życia programuje nas na wieczność. Na bycie łaskawymi na wzór Chrzciciela. Na obsequium pauperum, który wypływa przecież z tuitio fidei.

1. Michał Palowski

zdjęcie: www.krakow.gosc.pl

 

 

2018-05-27 – Mt 28,16-20 – Tres faciunt collegium

Tres faciunt collegium. Trzech (trzy osoby) tworzą związek/ stowarzyszenie. Tak stanowi sformułowana przez rzymskiego jurystę Neratiusa Priscusa paremia. Bowiem do powołania stowarzyszenia jako osoby prawnej konieczny był udział co najmniej trzech osób.

Jest jeden Bóg. Są trzy Osoby Boskie: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty. Osoba Trójcy to określenie tego, co różni Ojca od Syna i Ducha w jedności Boskiej natury. Trzy Osoby to trzy suwerenne podmioty, gdzie każdy z nich a więc i Ojciec, i Syn, i Duch jest Osobą Boską – jest Bogiem. Ów jeden w trzech Osobach Bóg jest sędzią sprawiedliwym, który za dobre wynagradza, a za złe karze. Sprawiedliwość zaś jest według Ulpiana niezmienną i trwałą wolą zagwarantowania każdemu jego prawa. Definicja ta zakorzeniona jest w filozofii stoickiej. Nie była też obca prawodawstwu faraonów i Kodeksowi Hammurabiego. Nie jest ona jedynie pustym retorycznym hasłem ani zapożyczeniem, lecz stanowi pewną mądrość, której każde pokolenie nadaje własny sens.

Próbę zdefiniowania, czym jest sprawiedliwość, w oparciu o kryterium materialne, w odróżnieniu od charakterystycznego dla kryterium formalnego podjął Arystoteles. Centralnym punktem pojęcia sprawiedliwości u Arystotelesa jest równość, rozumiana jednak nie w sposób numeryczny, lecz proporcjonalny, geometryczny. Równy oznacza środek między za dużo, a za mało. Prawo jest więc czymś proporcjonalnym, ponieważ proporcja jest środkiem, a więc i słuszne jest proporcją.

Suum cuique tribuere. Oddać każdemu, co mu się należy. Bóg jest Miłością przez wielkie „M” pisaną. Ona jest Jego istotą. Z niej jest „zrobiony”. Z tej miłości Ojciec „rodzi” Syna. Od Ojca i Syna – z Miłości również – pochodzi Duch Święty. Nadmiar Bożej miłości jest przyczyną sprawczą istnienia świata i człowieka. Z miłości nas stworzył. Do miłości nas powołał. Z miłości sądzić nas będzie. Dlatego pomni na to, że sprawiedliwy Sędzia odda każdemu według tego, co mu się słusznie należy powtórzmy za św. Pawłem: Nikomu nie bądźcie nic dłużni poza wzajemną miłością. Kto bowiem miłuje bliźniego, wypełnił Prawo. Albowiem przykazania: Nie cudzołóż, nie zabijaj, nie kradnij, nie pożądaj, i wszystkie inne – streszczają się w tym nakazie: Miłuj bliźniego swego jak siebie samego! Miłość nie wyrządza zła bliźniemu. Przeto miłość jest doskonałym wypełnieniem Prawa (Rz 13,8-10). Prawa, którego zasadami są przecież: żyć uczciwie (honestum vivere) i drugiemu nie szkodzić (alterum non laedere).

 Syn Boży stał się człowiekiem. Przeszedł dobrze czyniąc i uzdrawiając wszystkich, którzy byli pod władzą diabła (Dz 10.38). Objawił tym samym Ojca. Umarł na krzyżu dla naszego zbawienia. Zmartwychwstał. Nim wstąpił do nieba, obiecał Ducha Świętego. I słowa dotrzymał. A my w imię Trójcy ochrzczeni jesteśmy świadkami tego. Amen.

ks. Michał Palowski

zdjęcie: www.gosc.pl

2018-04-08 – J 20,19-31 – O mydle i miłosierdziu

Dzisiaj w śląskich kościołach powinno pachnieć wonnymi olejkami. Niedziela ta jest bowiem dedykowana dzieciom Aleppo, to zaś szacowne syryjskie miasto przez wieki słynęło z wyrobu najlepszego na świecie mydła. Ten dzień przypomina również o tym szczególnym przejawie miłosierdzia, jakim jest liturgia. W niej pod osłoną znaków, gestów, zapachów niepojęty Bóg pozwala doświadczyć się ludzkim zmysłom. A skoro o gestach mowa, aż prosi się, aby słów kilka rzec dziś o dłoniach i wieńczących je palcach, wszak postać Tomasza i mydło zobowiązują.

Ręka jest najdoskonalszym organem człowieka przy wykonywaniu prac zewnętrznych, stąd w potocznej mowie wyraża „działanie” w jego rozmaitej formie. Ręce odznaczają się szczególną zdolnością wyrazu, służącą nawiązywaniu duchowego kontaktu z bliźnimi.

Wówczas, gdy człowiek podaje rękę drugiemu, dotyka nie tylko fizycznej części jego ciała, ale poprzez nią także „całej duchowej osoby drugiego, jego miłości wierności, gotowości do poświęcenia siebie czy do przebaczania”. Ręka jest więc prawdziwym symbolem w pełnym sensie tego słowa.

Podanie prawicy od najdawniejszych czasów jest zewnętrznym znakiem zgody. Takie znaczenie miało także wytłaczanie na monetach dwóch złączonych ze sobą rąk. Połączenie prawic nowożeńców jest od dawna, a nie dopiero od czasów chrześcijańskich, istotnym znakiem węzła małżeńskiego i często pojawia się w przedstawieniach zmarłych małżonków w antycznej płaskorzeźbie sarkofagowej alb na złotych kielichach, których prawdopodobnie używano w czasie uczty weselnej.

Ludy w prastarych czasach widziały w ręce symbol tworzącej i kształtującej wszystko siły natury, mianowicie subtelnego, pełnego artyzmu formowania, które podziwiamy we wszystkich jej dziełach. Interpretacja ta odnosi się także do symboliki palców, które przede wszystkim cechuje niezwykła zręczność.

Pismo święte posługuje się obrazem rąk w wielorakim znaczeniu, celem określenia działania w ogólności, prawa rozporządzania czymś lub kimś, potęgi nieprzyjacielskiej, kierowania, nadzorowania, energii, zapału do czynu. Często gest rąk ma w Biblii znaczenie symboliczne. Wielkie cuda i sprowadzenie plag egipskich poprzedziło wyciągnięcie ręki przez Mojżesza i Aarona. Do modlitwy wyciągano obie ręce. Do przysięgi – jedną. Namaszczenie rąk należało do obrzędu święceń kapłańskich. Błogosławieństwa, przekazania Bogu własności do składanego daru ofiarnego, przeniesienia winy i przekazania urzędu dokonywało się przez gest nałożenia rąk.

Na niezliczonych miejscach świętych ksiąg, ręka, ramię, czy prawica Boża są jednak przede wszystkim antropomorfizmami oznaczającymi moc, która tworzy, pomaga, prowadzi, ochrania, ocala, zwycięża albo też karze. Niekiedy też wyobrażają one hojność Bożą, Jego miłość albo otrzymanie przez proroków objawienia, które ogarniało ich z przemożną siłą.

W przypadku Syna Bożego, który stał się człowiekiem, „ręka Boga” nie jest już antropomorfizmem, lecz rzeczywistością. Chrystus, od wieków „ręka Pańska”, którą wszystko zostało stworzone, ma teraz ręce człowieka z naszego ciała i naszej krwi, które napełnia najbardziej wzniosła rzeczywistość i moc Boża. W Nim ręka osiągnęła najwyższy stopień realnej symboliki. Ewangelia poświęca szczególną uwagę rękom Chrystusa, które kładzie na chorych i ich uzdrawia, którymi udziela błogosławieństwa, którymi ratuje tonącego Piotra, rozmnaża chleb, łamie go i rozdaje jako swoje Najświętsze Ciało wydane ze wielu; ręce, które dla zbawienia ludzkości rozciągnął na krzyżu i pozwolił sobie przebić, które ukazuje po swym zmartwychwstaniu uczniom i które po raz ostatni wznosi geście błogosławieństwa przy swoim wniebowstąpieniu.

Obecna nadal w Kościele moc Boga-Człowieka znajduje szczególny wyraz w symbolu ręki i przez ten symbol się udziela. Co więcej, ręka Kościoła jest rzeczywiście ręką Chrystusa, nie tylko w sensie przenośnym, lecz w rzeczywistym i realny, ponieważ zarówno jedność Ciała Mistycznego ze Zbawicielem, jak i jedność człowieczeństwa Pana z osobą boską jest jednością realną.

Tradycyjne gesty otrzymują w liturgii nowotestamentowej nową treść symboliczną, która nieskończenie przewyższa dotychczasową: położenie albo wyciągnięcie rąk, równające się intencjonalnemu dotknięciu z oddali, sprawia sakramentalne działanie Ducha Świętego. Te obydwa gesty należą do istoty sakramentu bierzmowania, przede wszystkim zaś do obrzędów sakramentu święceń. Przemożne wrażenie wywiera chwila, gdy konsekrator udzielający święceń kapłańskich, a po nim wszyscy obecni kapłani w milczeniu kładą obie ręce na głowie kandydatowi, który na mocy święceń ma moc otrzymać udział we władzy kapłańskiej, a potem podczas krótkiej modlitwy, trzymają nad nim wyciągniętą prawicę.

Również w obrzędach konsekracji biskupa, któremu wraz z urzędem pasterskim przypada w udziale najwyższy stopień władzy i godności kapłańskiej, a także w obrzędach ustanowienia opata i ksieni jest przewidziany ryt nałożenia rąk. Udzielanie sakramentu chrztu oraz namaszczenia chorych poprzedza ryt wyciągnięcia ręki kapłańskiej.

Gest błogosławieństwa w kształcie krzyża, który towarzyszy wszystkim liturgicznym poświęceniom, egzorcyzmom i absolucjom, zwłaszcza zaś niektórym słowom mszy świętej przedstawia w znaku to, co ręka kapłańska sprawia w mocy ofiary Chrystusa; wszystko dokonuje się „przez Niego, z Nim i w Nim” (Forstner D. Świat symboliki chrześcijańskiej).

Czy jedna z najpiękniejszych kobiet w historii świata, Audrey Hepburn używała mydła z Aleppo, pojęcia nie mam. Wiem natomiast, że wśród wielu trafnych spostrzeżeń, jakie po sobie pozostawiła jest i to dedykowane dłoniom: Pamiętaj, że kiedy potrzebujesz pomocnej dłoni – jest ona na końcu twojego ramienia. Gdy jesteś starszy, pamiętaj, że masz drugą dłoń: pierwsza jest po to, aby pomagać sobie, druga, żeby pomagać innym. Czy to nie miłosierdzie?

Tekst: ks. Michał Palowski

Zdjęcie: The Telegraph

Popiół czy diament?

Decyzję o podróży na Maltę podjąłem spontanicznie. Chwilę zajęło znalezienie połączenia i hotelu. Zwiedzając, starałem się skupić na miejscach związanych z historią Zakonu. Przekonany, że zobaczyłem już całkiem sporo, szykowałem sie do wylotu. Nader niespodziewanie odezwał się do mnie Michael, który zaproponował ostatni spacer po uliczkach Valetty. Wystarczył jeden telefon, by otwarły się przed nami podwoje klasztoru św. Urszuli, w którym przechowywana jest relikwia czaszki bł. Gerarda.

Sam klasztor został ufundowany przez Wielkiego Mistrza de Loubenx Verdalle w roku 1595. Kiedy Zakon został zmuszony do opuszczenia Malty w 1978 roku, klauzurowa wspólnota sióstr pozostała na wyspie, przechodząc wkrótce pod jurysdykcję diecezji (obecnie archidiecezji) maltańskiej. Chociaż nie przynależy już formalnie do Zakonu zachowuje nadal silny, oparty na historycznych fundamentach związek z Wielkim Mistrzem oraz Kawalerami i Damami Zakonu. Po dziś dzień siostry noszą na habitach biały, emaliowany krzyż maltański, zaś podczas składania ślubów wieczystych, noszą haftowaną stułę profesyjną właściwą kawalerom sprawiedliwości. Od 1830 roku przechowują relikwię czaszki bł. Gerarda[1].

Tak szczególna dla zakonu relikwia czaszki Założyciela, pierwotnie była przechowywana w kaplicy Pałacu Magistralnego. Następnie przeniesiono ją do kościoła konwentualnego św. Jana, skąd trafiła w ręce sióstr, które ulokowały ją w bocznym ołtarzu swojego chóru.

Dokumenty przechowywane w małym, cynkowym pudełku złożonym na poduszce, na której spoczywa relikwia czaszki stwierdzają, iż trafiła ona na Maltę z Manosque we Francji na polecenie Wielkiego Mistrza Emmanuela Pinto w 1749 roku.  Kiedy Zakon opuścił Maltę, przechowywana była w skarbcu relikwii konkatedry św. Jana. Siostry poprosiły wikariusza kapitulnego Mons. Francesco Saverio Caruana, późniejszego biskupa, by powierzoną ją ich pieczy. Ich prośba została przyjęta. Kapituła udzieliła Mons. Salvatore Susano i Mons. Salvatore Lanzon’owi prerogatyw do przeniesienia relikwii do klasztoru św. Urszuli. Mons. Lanzon wykonał zadanie o godz. 9.00 19 czerwca 1830 roku. Czaszka została przebadana. Kiedy stwierdzono zgodność jej stanu faktycznego z załączonym rękopisem, relikwiarz zamknięto i opieczętowano.

Spisane w języku francuskim dokumenty odnoszą się do każdorazowego otwarcia relikwiarza, którego dokonywano celem pobrania kolejnych relikwii w latach, kiedy czaszka znajdowała się we Francji. Miało to miejsce w latach 1656, 1669, 1681 i 1782. Na Maltę relikwia dotarła w roku 1749. Z kolei dokumenty datowane na roku 1830 wskazują, kiedy trafiła do klasztoru. 21 grudnia 2001 roku po uzyskaniu zgody arcybiskupa Josepha Mercieca’i dokonano otwarcia relikwiarza, aby relikwię umieścić w srebrnej czaszce, którą ufundował prof. dr Guglielmo de’ Giovanni Centelles, książę Precacore wraz z małżonką księżną Carlą.  Relikwiarz ten został wykonany w Rzymie przez jubilera Gerardo Sacco z Crotone. Przy okazji pobrano również fragmenty czaszki. Przekazano je do Domu Generalnego franciszkanów w Rzymie celem złożenia ich w teche (włos. szkatułka). 13 lipca 2002 roku działając w imieniu arcybiskupa kanclerz Kurii Mons. Carmelo Zammit zapieczętował relikwię w nowym, srebrnym relikwiarzu. Obecnie relikwia czaszki bł. Gerarda spoczywa na prawo od głównego ołtarza[2].

Mam nadzieję, że Czcigodny nasz Założyciel, jak i P.T. Czytelnicy nie będą mi mieli za złe, że wspomnienie Patrona czczę tekstem, który nadaje się do bardziej do bedekera niż do modlitewnika. Mam jednak świadomość, że gdyby nie światła myśl, która zakiełkowała przed wiekami w tej czaszce, nie byłoby dziś Zakonu, nie byłoby nas. Warto również wpatrując się w nią pomyśleć, co (jaka „relikwia”) tak materialnie, jak i w pamięci potomnych zostanie po nas, spadkobiercach i – daj Boże – naśladowcach bł. Gerarda.

ks. Michał Palowski

zdjęcie: www.orderofmalta-malta.org.mt/stursula/stursula_menu2vrtfrms.htm

---

Słowo ciałem się stało. Bóg stał się człowiekiem. Przyszedł na świat w konkretnych okolicznościach miejsca i czasu. Był tych okoliczności bacznym i wnikliwym obserwatorem jak i komentatorem. Niejednokrotnie w swoim nauczaniu odwoływał się do zdarzeń, których był świadkiem. Kreślił obrazy zaczerpnięte z codzienności rybaków, pasterzy, rolników.

Właściciele galilejskich winnic często pochodzili spoza Palestyny, dlatego zostawiali winnice pod opieką dzierżawców, spodziewając się należnych sobie plonów. Przypowieść Jezusa ma bardzo czytelne przesłanie jeśli uwzględnimy znane ze Starego Testamentu analogie: właściciel winnicy – Bóg oraz winnica – naród wybrany. Bóg decyduje się poświęcić nawet życie swojego Syna, aby uratować winnicę – swój lud. Nie zrażał się oporem Izraela, lecz cierpliwie wysyłał do niego proroków. W końcu posłał także swojego syna, który jednak nie został przyjęty. Bóg odda więc swoje królestwo nowemu ludowi Bożemu, który będzie się wywiązywał z obowiązku przynoszenia duchowego plonu. Chrześcijanie odkrywając w przypowieści podstawy swojej wiary w Jezusa oraz odpowiedzialności za Kościół. Istotnym zadaniem, wszystkich chrześcijan jest nieustanne wydawanie duchowych owoców w postaci dobrych czynów, umacnianie sprawiedliwości opartej na Bożych przykazaniach, kształtowanie rzeczywistości według zasady miłości Boga i bliźniego.

Tyle biblijna klasyka, która pozwoliłem sobie zaczerpnąć z Pisma świętego przetłumaczonego i wydanego przez paulistów. Przypowieść o winnicy aż prosi się, żeby spojrzeć na nią jeszcze pod nieco innym kątem. Kluczowymi – moim zdaniem postaciami – są dziś dzierżawcy.

Kodeks Cywilny stanowi, że dzierżycielem jest ten, kto rzeczą faktycznie włada za kogo innego (art. 338). Nic bowiem nie przynieśliśmy na ten świat; nic też nie możemy [z niego] wynieść (1 Tm 6,7). Nadzy wyszliśmy z łona matki i nadzy tam wrócimy (Hi 1,20). Wszystko, co posiadamy, a raczej wydaje się nam, że posiadane jest dane nam przez Boga w dzierżawę. Naszą zaś rolą jest obracać tym zgodnie z zamysłem Posiadacza. Po pierwsze dane jest nam życie. Mamy je dobrze – nie marnując czasu i talentów – przeżyć. Po wtóre dane są nam dzieci. Rolą naszą jest dobrze je wychować, aby osiągnąwszy dorosłość swoją osobowością zasiliły nowe rodziny, które same założą lub wspólnoty, do których wstąpią. Po trzecie powierzono nam dobra materialne, których trzeba nam kierując się roztropnością używać dla zaspokojenia własnych potrzeb nie zapominając przy tym o potrzebach bliźnich. Posłanym zaś do nadzorowania, czy aby na pewno realizujemy wolę posiadacza kontrolerem jest właściwie ukształtowane sumienie.

Była klasyka. Była dygresja. Czas na pointę. Nie odkryję Ameryki stwierdzając, że działalność gospodarcza –wiążę się z ryzykiem. W przypadku dzierżawienia ponoszą je obie strony, szczególnie zaś obciążony jest ten, który swoje dobra oddaje w dzierżawę, o czym dobitnie przypomina dziś ewangelia. W przypadku niepowodzenia może ratować się w przewidziany przez prawo sposób. W biznesie, któremu na imię życie oraz w jego pochodnych miejsca na plan B nie ma. Warto o tym pamiętać.

tekst: ks. Michał Palowski

zdjęcie: www.eurasia.net

2017-09-10 – Mt 18,15-20 – O dowodzie

Powiadają, że przyzwyczajenie jest drugą naturą człowieka. I sporo w tym racji. Raz po raz łapię się na tym, że na wiele spraw patrzę przez pryzmat doświadczenia zdobytego podczas pracy w Sądzie. Odnosi się to również do ewangelii.

Kodeks Prawa Kanonicznego stanowi, że obowiązek dowodzenia spoczywa na tym, który coś twierdzi (kan. 1526). W potocznym rozumieniu dowód oznacza okoliczność lub rzecz, która przemawia za czymś lub coś uzasadnia.

Wydaje mi się, iż upomnienie braterskie, o którym słyszymy dziś w liturgii Słowa również może być rozumiane jako dowód. Po pierwsze jako dowód tego, że poważnie traktujemy Boże przesłanie, że uznajemy je za prawdę, że dajmy mu wiarę. Dając zaś wiarę słowu, dajemy również wiarę temu, od kogo ono pochodzi. Po wtóre upomnienie jest dowodem na to, że potrafimy odróżnić dobro od zła i gdy zajdzie konieczność, nazwać jedno i drugie po imieniu, pamiętając przy tym, iż zło należy potępić, zaś jego sprawcę napomnieć i sprowadzić na właściwą drogę. Po trzecie postępując wedle ewangelicznego wskazania – upominając z zachowaniem stopniowania, a więc w cztery oczy, wobec świadków, na forum Kościoła dowodzi, iż przestrzegamy prawa i wynikającego zeń porządku. Po czwarte wreszcie upomnienie braterskie jest dowodem miłości bliźniego. Czytelnym sygnałem, że zależny nam na jego dobru. Nie tylko tym doczesnym, ale i wiecznym, czyli na zbawieniu.

Przyjęte upomnienie prowadzi do nawrócenia to zaś do przywrócenie porządku. Odbudowuje zaburzoną przez zło międzyludzką wspólnotę dwóch lub trzech zgromadzonych w imię Jezusa. Warto również pamiętać, iż nikt nie może być sędzią w swojej własnej sprawie. Naszą postawę wobec upomnienia braterskiego i tego udzielonego, i tego przyjętego oceni kiedyś Pan Bóg.

tekst i zdjęcie:

ks. Michał Palowski

2017-07-16 – Mt 13,1-23 – O zupie mlecznej

Skąd się bierze mleko? Ze sklepu z owadem lub płazem w logo. Brzmi absurdalnie, ale niestety prawdziwie. Najmłodsi coraz częściej podstawowe prawa rządzące światem znają z kart podręczników (wariant optymistyczny) lub z ekranów multimediów (wariant pesymistyczny, a może po prostu prawdziwy). Aż chciałoby się zawołać, parafrazując ewangelistę: »Szczęśliwi ci, którym dane jest obcować z przyrodą, którzy wiedzą, iż mleko pochodzi od krowy«.

Jezus w swoim nauczaniu wielokrotnie odwoływał się do codzienności swoich słuchaczy – rolników, pasterzy, rybaków. Posiłkując się obrazami z dobrze znanej im rzeczywistości chciał jak najlepiej przedstawić prawdę o Królestwie. Jeśli obraz nie wystarczał, tłumaczył i wyjaśniał. Dla nas głoszących Słowo to wskazówka, aby o Bogu mówić ludzkim, zrozumiałym językiem. Dla słuchaczy zaś (a więc i dla głoszących, którzy winni być pierwszymi słuchaczami) to przypomnienie, że Boga pojmujemy przez pryzmat bardzo osobistych doświadczeń. Owa różnorodność w konsekwencji czyni Kościół pięknym i bogatym.

Żywe bowiem jest słowo Boże, skuteczne i ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny, przenikające aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdolne osądzić pragnienia i myśli serca przypomina autor Listu do Hebrajczyków (Hbr 4,12). Choć uszy nasze słyszą dziś szumiące na kartach lekcjonarza łany, a oczy wyobraźni widzą zboże w różnych fazach rozwoju serce i rozum posłuszne wskazaniom Jezusa podpowiadają, że nie o uprawę zbóż tu chodzi. Przesłaniem płynącym dziś z biblijnych czytań jest szczególna relacja między Bogiem i Jego Słowem a człowiekiem, do którego jest ono kierowane.

Wspomnieliśmy już, że Boże Słowo odbieramy przez pryzmat bardzo osobistych doświadczeń. Warto dodać, iż równie ważne dla skuteczności Jego działania w naszym życiu są okoliczności czasu i miejsca, w których Ono do nas trafia – droga, na której żeruje ptactwo; grunt skalisty, gdzie mocno operuje słońce; ciernie, które zagłuszają; ziemia żyzna, gdzie plon jest obfity. Dlatego nie można się obrażać na Pana Boga, że Jego Słowo jest pozbawione mocy. Obrazić – i tu duży cudzysłów – można się na siebie, iż nie dopełniliśmy swoich powinności, że pozwoliliśmy Złemu porwać to, co zostało zasiane w sercu; że załamaliśmy się, gdy przyszły ucisk czy prześladowanie; że troski doczesne i ułuda bogactwa zagłuszyły słowo, tak że stało się bezowocne. Ale to nie wszystko. Warto mieć świadomość płynącej z bycia człowiekiem przyziemności. Na naszą percepcję Bożego Słowa rzutują także pogoda (niż/wyż), stan zdrowia, zmęczenie, pora dnia. Niby nic, a jednak warto o tym pamiętać, by oszczędzić sobie niepotrzebnych nerwów.

Nasze dzisiejsze rozważanie zaczęliśmy od pytania, skąd się bierze mleko. Skończyliśmy na dywagacjach o zbożu, z którego powstają płatki. Płatki połączone (z) mlekiem stają się zdrowym śniadaniem. Wniosek wydaje się być oczywisty. Odpowiedzi na najważniejsze życiowe pytania należy szukać w Słowie. Smacznego!

tekst: ks. Michał Palowski

foto: www.tapetyczne.pl

2017-06-18 – Mt 9, 36 – 10, 8– O ludziach dobrej woli

Przywykliśmy do tego, aby scenę rozesłania apostołów odnosić do osób powołanych do służby w Kościele, w szczególności zaś do kapłanów. I istotnie tak jest. Powołanie, a następnie posłanie apostołów jest następstwem zachęty do modlitwy o tychże. Ale to nie wszystko. Jezusowy nakaz: Uzdrawiajcie chorych, wskrzeszajcie umarłych, oczyszczajcie trędowatych, wypędzajcie złe duchy. Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie,jawi się jako ewangeliczna definicja wolontariatu. Krótko mówiąc: dobrze czyńcie, korzystając z tego, co otrzymaliście, nie oczekując przy tym niczego w zamian.

Wolontariat sam z siebie jest czymś dobrym. Wypływa ze szlachetnych pobudek. Służy dobru. Nie ma więc sensu wartościować, która z organizacji dobroczynnych jest lepsza. Potrzebujących pomocy jest wielu. Oni są i nadal będą. Obszarów i dziedzin zaangażowania wystarczy dla wszystkich chcących nieść pomoc. W kontekście treści dzisiejszych czytań mszalnych warto jednak spojrzeć na wolontariat jako na szczególną formę powołania, które z Boga bierze swój początek i ku Niemu ma prowadzić.

Skoro o wolontariacie mowa, warto w tym miejscu przypomnieć słowa Jana Pawła II z adhortacji Ecclesia in Europa: W tej perspektywie trzeba dowartościować autentyczny sens chrześcijańskiego wolontariatu, który rodząc się z wiary i będąc nią stałe ożywiany, musi stanowić połączenie umiejętności zawodowych i autentycznej miłości, pozwalającej wszystkim, którzy w nim uczestniczą, «aby postawę zwykłej filantropii wynosili na wyżyny miłości Chrystusa; aby każdego dnia, mimo trudów i zmęczenia, odnawiali w sobie świadomość godności każdego człowieka; aby starali się odkrywać potrzeby ludzi i wytyczać — jeśli to konieczne — nowe drogi tam, gdzie potrzeby są pilniejsze, zaś słabsi wymagają większej uwagi i pomocy (85).

Wniosek wydaje się być aż nadto czytelny – chrześcijański wolontariat ma swoje źródło w wierze, a zatem obsequium pauperum – »uzdrawiajcie chorych, wskrzeszajcie umarłych, oczyszczajcie trędowatych, wypędzajcie złe duchy oraz darmo otrzymaliście, darmo dawajcie« rodzi się z tuitio fidei – »proście Pana żniwa, żeby wyprawił robotników na swoje żniwo oraz idźcie i głoście: Bliskie już jest królestwo niebieskie«.

Zatem pierwszym obszarem zaangażowania wolontariusza, w szczególności tego działającego pod znakiem krzyża maltańskiego winna być przestrzeń relacji z Bogiem, której granice wyznaczają Słowo Boże, codzienna modlitwa i sakramenty – eucharystia co niedzielę i spowiedź co miesiąc. Dobrze wiedzieli o tym nasi przodkowie, którzy tworząc Regułę zdecydowali, by oprzeć ją na benedyktyńskiej – ora et labora, gdzie modlitwa uświęca pracę i gdzie praca jest modlitwą. Inaczej nie ma sensu poświęcać się pracy i oddawać się u jej kresu zabawie, jeśli braknie fundamentu maltańskiej triady, czyli Boga.

tekst ks. Michał Palowski

zdjęcie: Elżbieta Świerad

2017-05-28 – Mt 28,16-20 – Na Wniebowstąpienie

Pan Jezus wstąpił do nieba. Bóg po raz kolejny dotrzymał słowa. Wcześniej tak, jak obiecał stał się człowiekiem, umarł i zmartwychwstał. Na daremno spodziewać się w tym miejscu napisów końcowych. Po pierwsze dlatego, że Bóg jeszcze raz musi dotrzymać słowa. Wszak obiecał, że ponownie przyjdzie. Po wtóre zaś, dlatego że i my mamy w tej historii swój udział. Ale po kolei.

Za terminem wniebowstąpienie kryje się cel, czyli niebo oraz działanie mające doń doprowadzić, czyli wstępowanie.

Twoja mowa Cię zdradza (Mt 26,73). Czasami czuję się jak św. Piotr. Kiedy wychodzi na jaw, że pracuję w Sądzie, często pojawiają się pytania dotyczące procesów o nieważność małżeństwa. Nie ukrywam, że miłym zaskoczeniem było pytanie, które usłyszałem ostatnio. Chodziło o kota. O to, czy będzie w niebie.

Niebo to – podaję za księdzem Wincentym Granatem – to szczęśliwy, wiekuisty i społeczny udział istot rozumnych, a więc aniołów i ludzi w wewnętrznym życiu trzech Osób Bożych. Kot, choć stworzenie Boże, sam z siebie do nieba nie trafi. Jeśli natomiast od kociej obecności ma zależeć wieczne szczęście jego pani, to niewykluczone, że i o kota Pan Bóg się postara.

Pismo Święte nieba wprost nie definiuje. Nie zamyka w sztywne ramy. Kiedy o nim mówi, odwołuje się do nader przyjemnych dla oka i ucha obrazów – uczty, procesji, śpiewu, światła, miasta świętego, wody życia. Te wszystkie wyobrażenia są jedynie pomocnicze i na ogół symboliczne. Do mnie najbardziej przemawia obraz, który ładnych parę lat temu stworzyli dwaj śląscy kapłani – dogmatyk pospołu z biblistą. Wedle ich ujęcia niebo będzie salonem, w którym zasiada się na wygodnych, wiklinowych fotelach, gdzie serwuje się aromatyczną kawę i słucha Dire Straits. Osobiście dorzuciłbym jeszcze dobrą książkę. Bo skoro ta pani może mieć kota, dlaczego ja nie miałbym mieć książek. Tyle w odniesieniu do nieba.

Słownik języka polskiego podpowiada, iż wstąpić opcjonalnie wstępować można do jakiejś społeczności czy organizacji, można wstąpić w szeregi uczniów szkoły, w nas mogą wstępować wszelakie uczucia, wstępując, dostać się można do wnętrza czegoś czy też wejść na krótko, wreszcie stawiając kroki, dostać się na miejsce wyżej położone. Szczególnie mocno w kontekście dzisiejszej uroczystości wydają się brzmieć dwa ostatnie znaczenia.

Wniebowstąpienie Jezusa przypomina, że tu, na ziemi, jesteśmy tylko przejściowo, tylko na chwilę, że naszym ostatecznym celem jest niebo z zastrzeżeniem – i tu kłania się drugie ze znaczeń – że chcemy wstąpić tam nie na chwilę, lecz na wieczność, na zawsze. Droga od nieba zaczyna się na ziemi. Zbawienia nie osiąga się przez prostą deklarację, ale przez wejście we wspólnotę uczniów, co oznacza osobiste i całkowite przylgnięcie do Chrystusa, o czym przypomina dziś święty Mateusz. W praktyce chodzi o to, by podobnie jak Jezus z Nazaretu – wszak i nas w chrzcie i bierzmowaniu Bóg namaścił Duchem Świętym i mocą – przejść przez ziemię dobrze czyniąc (por. Dz 10,38). Do tego sprowadza się nakaz: „Idźcie i głoście”. To nasz udział w tej historii, która się jeszcze dla nas nie skończyła.

Tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

2017-04-19 – Zmartwychwstanie

I rzekł Zasiadający na tronie: Oto czynię wszystko nowe (Ap 21,5). Jest Prawdą. Jak powiedział, tak zrobił. Owej nowości przez ostatnie dni doświadczaliśmy szczególnie intensywnie. Na początek, w Wielki Czwartek Jezus nakarmił nas nowym, innym od powszedniego chlebem. I dał nam nowe przykazanie abyśmy się wzajemnie miłowali tak, jak On nas umiłował (J 13,34). Mrok minionej nocy rozjaśnił blask nowego ognia, zaś nowa woda odrodziła katechumenów do nowego życia. My zaś staliśmy sie nowym ciastem, bo przecież przaśni jesteśmy (…) odprawiamy więc święto nasze, nie przy użyciu starego kwasu złości i przewrotności, lecz na przaśnym chlebie czystości i prawdy (1 Kor 5-7a-8). Nowy wreszcie, a raczej odnowiony jest również bezpośredni – wcześniejszy niż Maria Magdalena, Jan i Piotr – świadek zmartwychwstania Grób Pański w Jerozolimie. Prace, które trwały dziesięć miesięcy zjednoczyły trzy główne wyznania sprawujące pieczę nad świątynią wzniesioną nad grobem Pana Jezusa: Kościoły greckoprawosławny, ormiański i katolicki. W ramach remontu kaplica Grobu Pańskiego została rozebrana i następnie zrekonstruowana. Zabrudzone – zwłaszcza dymem palony świec – części zostały oczyszczone. Zniszczone – zastąpiono nowymi.

Właśnie tam, wokół pustego grobu gromadzą się bohaterowie dzisiejszej ewangelii: Maria Magdalena, uczeń, którego Jezus kochał, czyli Jan oraz Szymon Piotr. Widzą odsunięty kamień, pustą ławę w jego wnętrzu, leżące na niej płótna i chustę. Odnosząc te dowody do zapowiedzi proroków oraz słów samego Jezusa, każdy z nich tego poranka bardzo mocno, osobiście doświadcza prawy o zmartwychwstaniu. Wiarą, która się w nich rodzi wzajemnie się ubogacają. Wiara jednostki buduje wiarę wspólnoty. Wiara wspólnoty umacnia wiarę jednostki.

Nowość, której doświadczaliśmy w ciągu minionych dni, jak również zakończone dopiero co prace konserwatorskie w kaplicy Bożego Grobu przywodzą na myśl ideał nowego człowieka w Chrystusie, czyli dojrzałego chrześcijanina, a wraz z nim apostoła i piewcę jego piękna, pochodzącego ze Śląska, założyciela ruchu Światło-Życie, Sługę Bożego ks. Franciszka Blachnickiego, którego trzydziestolecie śmierci w tym roku przypada. Stary człowiek to człowiek oddzielony od Boga, żyjący w grzechu, niezdolny do wchodzenia w relacje, rozbity wewnętrznie, zamknięty w swych egoistycznych celach. Nowy człowiek jest świadomy swojej godności jako osoby, swoje życie podporządkowuje Bogu, czyni z siebie bezinteresowny dar, tzn. dzieli się swoim czasem, zdolnościami z innymi ludźmi. Wychowanie nowego człowieka polega na rozwijaniu i doskonaleniu w sobie miłości agape – czyli bezinteresownej miłości. W jego życiu zachodzi jedność pomiędzy prawdami uznawanymi za słuszne, a tymi, według których postępuje. To człowiek prawdziwie wolny. Wzorami nowego człowieka są Jezus i Maryja (www.oaza.pl).

Paschalna nowość jest nam jako ludziom pisana. Zapoczątkował ją chrzest. Umacnia w niej Eucharystia. Wielkanoc rok w rok wciąż od nowa – nomen omen – o tym nam przypomina. Odnawiając siebie, odnawiać mamy Kościół, a wraz z nim oblicze ziemi. Przechodząc przez nią – dobrze czynić innym, wszak centrum programu jest przykazanie miłości. Nowe przykazanie.

 tekst: ks. Michał Palowski

zdjęcie: www.jerusalem.com

2017-04-13 – Wielki Czwartek – Kiss and fly

 

Potrzeba matką wynalazków, dlatego najpierw na lotniskach, a z biegiem czasu na wszystkich innych dworcach pojawiły się stanowiska opatrzone hasłem: Kiss and fly (Pocałuj i leć) lub Kiss and ride (Pocałuj i jedź) dedykowane i tym, którzy nie lubią pożegnań i tym, którym się spieszy. Ot, szybki buziak i w drogę.

Biblijne znaczenie wyrazów pocałunek, całować można podzielić na trzy grupy. Pierwsza dotyczy uczuć romantycznych. W drugiej grupie – i ta jest najliczniejsza – pocałunek jest znakiem powitania (Józef całuje swych braci, Aaron – Mojżesza, miłosierny ojciec – marnotrawnego syna. Kilka nowotestamentowych listów kończy się poleceniem, by pozdrowić się wzajemnie świętym pocałunkiem lub pocałunkiem miłości. Pocałunek może też być częścią rytuału (namaszczenie Saula na króla przez Samuela, namaszczenie stóp Jezusa przez nawróconą jawnogrzesznicę). W grupie trzeciej pocałunek oznacza przewrotność i zdradę (Jakub całuje Izaaka świadomie popełniając przy tym oszustwo, a Joab całując Amosa, zabija go, Judasz zdradza Jezusa pocałunkiem). Z kart Biblii pocałunek trafił do liturgii. Dawniej, jako znak miłości i braterstwa poprzedzał przyjęcie komunii świętej, która wyraża jedność wierzących z Bogiem i miedzy sobą. Obecnie w zależności od miejsca zastąpiono go skinięciem głowy lub podaniem ręki. Zachował się natomiast jako sposób okazywania czci ołtarzowi. Po przybyciu do prezbiterium, jak i na zakończenie celebracji kapłan i diakon całują ołtarz, który stanowi symbol samego Chrystusa, składającego ofiarę swego Ciała i Krwi wraz z całym Kościołem. Przypomina o tym obrzęd konsekracji, kiedy na jego płycie i czterech rogach wylewa się konsekrowany w Wielki Czwartek (sic!) olej krzyżma, którym następnie namaszcza się całą powierzchnię. Wszak Chrystus – Mesjasz to przecież Namaszczony. Ojciec namaścił Go Duchem Świętym i ustanowił Najwyższym Kapłanem, aby na ołtarzu swego Ciała złożył w ofierze swoje życie za zbawienie wszystkich. Następnie na ołtarzu spala się kadzidło, aby ukazać, że Ofiara Chrystusa, która w tym misterium wciąż jest obecna, wznosi się do Boga jak miła woń. Ma to również wyrazić myśl, że modlitwy wiernych, pełne błagań i wdzięczności, docierają do tronu Boga. Nakrycie ołtarza wskazuje, że ołtarz chrześcijański jest miejscem Ofiary eucharystycznej oraz stołem Pańskim. Dokoła niego stoją kapłani i wierni, i przez tę samą czynność, choć spełniają różne funkcje, sprawują pamiątkę śmierci i zmartwychwstania Chrystusa oraz spożywają Wieczerzę Pańską. Dlatego ołtarz jako stół uczty ofiarnej odpowiednio się przygotowuje i uroczyście przyozdabia. Oznacza to wyraźnie, że ołtarz jest stołem Pana, do którego wszyscy wierni przychodzą z radością, by posilić się Bożym pokarmem, czyli Ciałem i Krwią ofiarowanego Chrystusa. Wreszcie oświetlenie ołtarza świecami przypomina, że Chrystus jest Światłem na oświecenie pogan, którego blaskiem jaśnieje Kościół, a dzięki niemu cała rodzina ludzka. Kamienna płyta ołtarzowa (mensa) wyobraża skałę Golgoty, na której ukrzyżowano Jezusa. Baldachim w formie daszku, jaki z czasem pojawił się nad nią – Grób Pański w Jerozolimie. Wreszcie w płycie ołtarza umieszcza się relikwie świętych, najczęściej męczenników, których ofiara życia łączy się z ofiarą Chrystusa.

Błogosławiony jesteś Boże, Ty przyjąłeś ofiarę, którą Chrystus złożył na ołtarzu krzyża, aby zbawić ludzkość. Ty z ojcowską miłością gromadzisz swój lud, przy stole Pańskim, aby sprawował pamiątkę tej ofiary. Wejrzyj więc Panie, na ten ołtarz przygotowany do sprawowania Twoich misteriów. Niech on będzie miejscem uwielbienia i dziękczynienia, ołtarzem, przy którym spełniać będziemy święte obrzędy ofiary Chrystusa, stołem, na którym będziemy łamali Chleb życia i pili z kielicha, który nas jednoczy, niech będzie źródłem, z którego tryska woda dająca zbawienie. Spraw, abyśmy przystępując do Chrystusa, który jest żywym kamieniem, wzrastali jako święty przybytek, a na ołtarzu naszych serc składali miłą Tobie ofiarę świętego życia, ku Twojej chwale.

Logika podpowiada, że odmawianą przez biskupa modlitwę poświęcenia ołtarza słyszymy we własnym kościele raz w życiu, jeśli mamy szczęście być przy nim obecni lub nie słyszymy jej wcale. Pozwoliłem sobie zacytować ją nie tylko po to, by przypomnieć, czym jest ołtarz i jaką spełnia rolę w liturgii, ale również podkreślić, iż wskazuje ona nam cel drogi, którą przemierzamy każdego dnia, święte życie ku Bożej chwale, aż do nieba. Kiss and fly(Pocałuj i leć) wieszczą tabliczki na lotniskach. Dzisiejsza liturgia jest okazją, by podziękować Bogu za to, że możemy wzlatywać ku wyżynom i że w tej drodze przyjmując z ołtarza Najświętsze Ciało i Krew Bożego Syna, otrzymujemy obfite błogosławieństwo i łaskę. Wdzięczność zaś można wyrazić na wiele sposobów. Dziś ucałowaniem ołtarza.

tekst: ks. Michał Palowski

ilustracja: www.motocaina.pl

2017-03-26 – J 9, 1. 6-9. 13-17.34-38– Laetare

 

Wszystko ma swój początek. Liturgia Słowa kieruje dziś nasze umysły i serca ku nim właśnie: Wziął więc Samuel róg z oliwą i namaścił go pośrodku jego braci. Idź, obmyj się w sadzawce Siloam – co się tłumaczy: Posłany. Obmycie (wodą) i namaszczenie (olejem krzyżma), symbolizują chrzest, który jest nie tylko przyczyną naszej tu obecności, ale i źródłem, z którego bierze swój początek nasza radość. I ta ponadczasowa: Pan mym pasterzem, dlatego nie brak mi niczego. Jak i ta bieżąca: Wszak to już czwarta niedziela Wielkiego Postu. Niedziela radości. Pascha coraz bliżej.

W tradycji rzymskiej jest to „niedziela róż”, ponieważ w tym dniu mieszkańcy Wiecznego Miasta obdarowywali się pierwszymi kwiatami zakwitających róż, zaś ojciec św. poświęcał złotą różę, którą ofiarowywał osobie zasłużonej dla Kościoła. Skoro o Rzymianach mowa. Łacińska sentencja powiada, że o gustach (i kolorach) dyskutować nie należy. I słusznie. Róże nie każdy lubi. W różowym nie wszystkim do twarzy. Do wszystkich natomiast i każdego z osobna adresowana jest radość, jak i jej szczególna forma – ewangelia, czyli dobra, radosna nowina.

Skoro o ewangelii mowa, w dzisiejszym janowym passusie aż roi się od odniesień do chrztu. Szczególnie mocno brzmią zdania: Idź, obmyj się w sadzawce (…) On więc odszedł, obmył się i wrócił, widząc. Polecenie: Idź przywodzi na myśl uwolnienie z więzów grzechu pierworodnego. Obmyj się w sadzawce – obmycie/oczyszczenie z tegoż. Wrócił, widząc wskazuje na oświecenie/na poznanie. Cudowne uzdrowienie niewidomego budzi zdziwienie naocznych świadków. W ich sercach rodzą się wątpliwości: Czyż to nie jest ten, który siedzi i żebrze?Tak, to jest ten. Nie, jest tylko do tamtego podobny. Uzdrowiony od wątpliwości jest wolny: To ja jestem. Nie inaczej jest w życiu. Ochrzczony, gdy nachodzą go wątpliwości może czuć się bezpiecznie pokładając swoją ufność w wierze w Syna Człowieczego, który przed nim stoi i do niego mówi.

Siloam – tłumaczy się: Posłany. Jezus został posłany, by nam, ludziom przynieść ewangelię, radosną, dobrą nowinę. Chrzest przypomina, że nie wolno nam zatrzymywać jej tylko dla siebie. Również i my jesteśmy posłani. Idźcie i głoście. Hasło, które jako następstwo jubileuszu Chrztu Polski, jak i konsekwencja naszego własnego chrztu, przyświeca Kościołowi w tym roku padało już w tym miejscu z wielu ust. I z pewnością jeszcze nie raz padnie. Jednak nie sztuką jest głosić, że oto przyjąwszy chrzest, należy iść i głosić ewangelię, czyli radosną nowinę, ale sztuka zrobić to naprawdę. Zrobić to naprawdę i z radością, do której wzywa nas dzisiejsza niedziela. Z radością płynącą, po pierwsze z przekonania, że Bóg nas kocha i chce naszego dobra, po wtóre zaś – z potrzeby autentyczności, świadectwa, że nowina, której daliśmy wiarę naprawdę jest dobra i radosna. No bo kto uwierzy smutnemu?

Tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

2016-11-13 – Łk 21,5-19 – O końcach świata

Nie tak dawno przyszło mi podwozić jednego ze znajomych, który mieszka w pewnej odległości od ścisłego centrum. Choć byłem u niego nie raz pro forma, zapytał, czy wiem, jak dojechać na to jego… Tu padło określenie lokalizacji i nie był to bynajmniej zapiecek ani zakątek. Powiedziałam, że wiem. I tak po chwili dotarliśmy na rzeczony koniec świata. Muszę przyznać, że miejsce istotnie jest bardzo urokliwe. Mnóstwo zieleni. Domów niewiele. Do cywilizacji nieznaczny, ale jednak kawałek. I tak po kantowsku: niebo gwiaździste nad nami i prawo moralne w nas. Ów idylliczny obrazek przyszedł mi na myśl, kiedy zobaczyłem dzisiejsze czytania mówiące o końcu świata właśnie. Może ów dzień nie będzie aż tak straszny, jak nam się wydaje? Może jednak będzie pięknie jak na owym geograficznym końcu świata, o którym wcześniej?

Co prawda odnośnie do końca świata wciąż więcej nie wiemy niż wiemy, ale owa wiedza mimo wszystko napawa optymizmem. Wszak eschatologia to nie tylko teologia śmierci i przemijania, to również teologia nadziei. A propos teologii. Wraz z końcem świata skończą się wszelkie akademickie dociekania. Nie będą już więcej potrzebne. Każdy z nas przekona się, jak jest naprawdę spotykając się z Jezusem twarzą w twarz. Ponadto wraz z końcem świata przestaną istnieć granice wyznaczone przez czas i miejsce. Skończy się doczesność, a zacznie się wieczność. Dzień zrówna się z nocą, a niebo z ziemią. Przestanie mieć również znaczenie nasza cielesność i przypisane jej ograniczenia, w tym nieznośna cierpliwość.

Co do Sądu warto również pamiętać, iż sądzić nas będzie Sędzia sprawiedliwy, który jak wierzymy za dobro wynagradza, a za zło karze. Sprawiedliwy, czyli taki, który nie ma nic wspólnego z odwetem czy ślepą zemstą, ale oddaje każdemu to, co mu się słusznie należy. Każdemu według zasług. Co do joty. W myśl Pawłowej zasady, która stanowi, że co człowiek sieje, to i żąć będzie (Ga 6,5) oraz że kto sieje wiatr, zbiera burze.

Jedyne, co – na szczęście dla nas w tym przewidywalnie nieprzewidywalne – to Boże miłosierdzie, które jak wiadomo jest bez miary, co nie znaczy, że nie trzeba się starać. Z niczego nie ma przecież nic. Wiedział o tym doskonale św. Paweł i swoją wiedzą podzielił się z Tesaloniczanami, a dzięki nim i z nami. Zabieganie wedle Bożych reguł o chleb doczesny poprzez pracę własnych rąk przekłada się na profit w postaci chleba niebiańskiego. Wszak po to praca jest – jak pisał Norwid – by się zmartwychwstało.

tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

2016-11-01 – Mt,1-1-12a – Wokół świętości

Z pamięcią u mnie jeszcze nie najgorzej, niemniej wolałem się upewnić. Zasoby twardego dysku nie pozostawiają wątpliwości. W pierwszej parafii homilię na Wszystkich Świętych głosiłem co roku cztery lata z rzędu. W drugiej parafii temat mnie ominął. W nowobojszowskich realiach z zapisanymi przez Mateusza błogosławieństwami przychodzi mi się mierzyć po raz trzeci. Nie ukrywam, że pierwotnie korciło mnie – i to bardzo – aby przeanalizować dotychczasowe wystąpienia i zobaczyć ewolucję własnych poglądów odnośnie do świętości. Po namyśle stwierdziłem, że nie czas i miejsce na autoanamnezę. Poza tym są od tego inni. W zamian postanowiłem podzielić się kilkoma skojarzeniami, jakie zrodziły się w związku z siedmioletnim/siedmiokrotnym obcowaniem z wszystkimi świętymi i Wszystkimi Świętymi.

Pierwsze, co przychodzi na myśl to, że o świętości nie siedem, a siedemdziesiąt siedem razy. Świętość to spawa, o której nigdy za wiele, nigdy dosyć. To rzeczywistość, która wciąż od nowa prosi, by ją odkryć i próbować zrozumieć. Niewykluczone zatem, że rok, dwa lub trzy znowu przyjdzie nam wspólnie na tym fragmentem ewangelii się pochylić.

Po wtóre, to nie ubrana w gładkie słowa akademicka teoria, ale to proza życia pisana przez zwykłych ludzi, takich z krwi i kości, wśród których były i szlachetnie urodzone koronowane głowy płci obojga i przynajmniej jeden „zawodowy” żebrak. To historia pisana krwią, potem i łzami. Znaczona upadkami i podnoszeniem się z nich. Tocząca się gładkimi drogami i po wyboistych ścieżkach. Rejestr codziennych decyzji i wyborów, które w sytuacji ekstremalnej stały się heroicznymi.

Po trzecie, świętość nie jest czymś ekskluzywnym, zarezerwowanym jedynie dla wąskiego grona wybranych. Wręcz przeciwnie jest zadaniem/zaproszeniem adresowanym do wszystkich bez wyjątku.

Po czwarte, nie jest zjawiskiem zamkniętym w ścisłych granicach czasu i miejsca, co miało swój początek i koniec, ale czymś, co dzieje tu i teraz, również na naszych oczach. Każdy z nas potrafi podać – w zależności od daty urodzenia – kilku, a nawet kilkunastu świętych, z którymi mniej lub bardziej osobiście dane było mu się zetknąć.

Po piąte, choć o świętości nigdy za wiele, to jednak ważniejsze niż słowa jej poświęcone są czyny o niej świadczące. Ważniejsza jest świętość. Twoja. Moja. Nasza.

Po szóste wreszcie – last but not least – Bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty, Pan, Bóg wasz (Kpł 19,2).

tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

2016-10-09 – Łk 17, 11-19 O cudzie słowo. O cudzie słowa.

 

Wiara czyni cuda, ale czy się uda. Uda się. Jeśli uwierzysz. Błędne koło? Niekoniecznie. Raczej układ sprzężenia zwrotnego, gdzie jedno staje się przyczyną drugiego. I odwrotnie.

Cud – odwołując się do biblistów – to specjalne działanie Boga podejmowane ze względu na dobro człowieka. Ma charakter niezwykłego zjawiska, przez które Bóg objawia siebie, swoją moc i miłość oraz daje ludziom konkretny znak. Cuda dokonywane przez Jezusa miały na celu potwierdzenie Jego jedności z Ojcem, uwierzytelniały Jego posłannictwo jako Chrystusa, symbolizowały tryumf nad szatanem oraz umacniały wiarę. Właściwy sens cudów i zawarte w nich objawienie można zrozumieć i odczytać tylko w świetle wiary. Cuda czynione przez Jezusa i Jego uczniów są wyraźnymi znakami potwierdzającymi nadejście królestwa Bożego.

Jezus czynił cuda, by poprzeć nimi prawdziwość swoich słów, by wzbudzić bądź umocnić wiarę swoich słuchaczy. Dziś cud jest następstwem wiary tego, który o cud prosi. Rzecz zatem można, iż przyczyną cudu jest słowo. Słowo ma moc czynić cuda, o czym wiedzą poeci. Wśród nich śląski mistrz Joseph von Eichendorff.

W rzeczach wszystkich pieśń uśpiona

Śni o śpiewie w ciszy snów.

Świat czarowną pieśń wykona,

Gdy go zbudzisz magią snów

Wiara rodzi się z tego, co się słyszy, tym zaś, co się słyszy, jest słowo Chrystusa (Rz 10,17). Jest odpowiedzią daną czynem na usłyszane Słowo. Reakcją na cud, który się dokonał. Jest poręką tych dóbr, których się spodziewamy, dowodem tych rzeczywistości, których nie widzimy. Dzięki niej to przodkowie otrzymali świadectwo. Przez wiarę poznajemy, że słowem Boga światy zostały tak stworzone, iż to, co widzimy, powstało nie z rzeczy widzialnych. Dla tego, kto wierzy wszystko jest możliwe (Mk 9,3) Nawet chodzenie po wodzie.

Cud choć jest zjawiskiem poznawalnym zmysłami – ze względu na swojego Autora – wykracza poza porządek natury. Przekracza jej granice. Podobnie ma się rzecz z wiarą. Nie imają jej się granice państw i polityki, wieku i płci, wykształcenia i stopnia zamożności. Dzisiejsza historia odnotowana przez świętego Łukasza przypomina, że również wdzięczność jest – czy też winna być – ponad podziałami. Powinna również być czymś naturalnym i powszechnym, a nie cudownym i zjawiskowym. Ale to już całkiem inna historia.

tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

2016-09-11 – Łk 15, 1-10 – O przebaczeniu

Dzisiejsza Liturgia Słowa nie pozostawia zbyt wielkiego wyboru. I autor Księgi Wyjścia, i św. Paweł w Pierwszym Liście do Tymoteusza, i św. Łukasz w swojej ewangelii – jakby się zmówili – sugerują, że rzecz ma być o przebaczeniu. O przebaczeniu, czyli o czym?

Przebaczenie – według Słownika Języka Polskiego PWN (wersja on-line) to rzeczownikowa forma czasownika przebaczyć — przebaczać, czyli darować komuś jakąś winę. Z kolei według Słownika wiedzy biblijnej znaczenie kilku hebrajskich greckich słów, tłumaczonych jako „przebaczenie” (przebaczyć) mieści się w dwóch ogólniejszych i zachodzących na siebie zakresach znaczeniowych. Pierwszy odnosi się do spraw finansowych, do anulowania zobowiązań płatniczych dłużnika wobec wierzyciela. Drugi ma o wiele częstsze zastosowanie i dotyczy przywrócenia stosunków między osobami, które zostały zerwane z powodu jakiegoś złego czynu. Oba zakresy znaczeniowe odnoszą się do łaskawego przebaczenia przez Boga karygodnych czynów, których dopuszczają się ludzie. Autorzy biblijni używają różnych metafor wyrażających przebaczenie grzechów, jak: obmycie, oczyszczenie, wymazanie, odwrócenie oblicza, albo jeszcze bardziej obrazowych „poza siebie rzuciłeś wszystkie moje grzechy” czy też „wrzuci w głębokości morskie wszystkie nasze grzechy”. Takie obrazowe sformułowania mają podkreślić pełnię przebaczenia Bożego, które ma być wzorem dla ludzi.

Nie tylko autorzy biblijni lubowali się w synonimach. Również polszczyzna nie ma się czego wstydzić w tej materii. W zasobach dostępnych w sieci słowników synonimów jako alternatywę dla przebaczyć/przebaczać znaleźć można: odpuścić, zapomnieć, rozgrzeszyć, puścić coś w niepamięć, puścić coś komuś płazem, zapomnieć urazy, przywrócić kogoś do łask. Intuicja zaś podpowiada, iż w przebaczaniu chodzi o to, by na zło, które miało miejsce nie baczyć, baczenia nie mieć.

Dzisiejsza Liturgia Słowa nie pozostawia zbyt wielkiego wyboru. I autor Księgi Wyjścia, i św. Paweł w Pierwszym Liście do Tymoteusza, i św. Łukasz w swojej ewangelii – jakby się zmówili – sugerują, że rzecz ma być o przebaczeniu. O przebaczeniu, czyli o tym by na zło, które miało miejsce nie baczyć, baczenia nie mieć. Czy aby na pewno?

Po części tak. Jednak warto mieć na względzie, że równie ważne, jeśli nie ważniejsze jak niebaczenie na zło, jest baczenie na dobro, które ma miejsce, gdy dochodzi do przebaczenia i którego jakże mocno doświadcza i ten, któremu się przebacza i które w równym, jeśli nie większym stopniu dotyka tego, który przebacza, który przebaczając pozornie traci, tracąc zaś zyskuje. Zyskuje i Boże błogosławieństwo (Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią – Mt 5,7), i ludzką wdzięczność

tekst i zdjęcie: ks. Michał Palowski

2016-07-24 – Łk 11, 1-13 – O modlitwie

Dzisiejsza liturgia Słowa nie pozostawia złudzeń. Rzecz ma być o modlitwie. I w tym właśnie miejscu kończy się wszelka oczywistość, a zaczynają schody. Niezwykle bowiem trudno zdefiniować rzeczywistość, której chcemy poświęcić chwil kilka i odrobinę uwagi. Trzymając się wytycznych z pierwszego czytania, z Księgi Rodzaju rodem rzecz by należało, że modlitwa to dialog człowieka z Bogiem, w którym człowiek przejmując inicjatywę, zdolny jest posunąć się do granic swoich przyrodzonych możliwości, by uzyskać to, na czym mu zależy. Idąc zaś tropem wytyczonym przez św. Łukasza na kartach jego ewangelii modlitwa odkrywamy, że jawi się jako formuła słowna, którą człowiek przejął od Boga i gdy brak mu własnych słów lub gdy te uważa za zbyt mało doskonałe nią się posiłkuje. Czasem robi to łagodnie i z wyczuciem. Czasem – nachalnie i z determinacją jak ów kołaczący w środku nocy do drzwi przyjaciel.

Uciekając się do wskazań Katechizmu Kościoła Katolickiego przypomnieć, że modlitwa po pierwsze jest darem Boga, zaś pokora jest dyspozycją do darmowego przyjęcia daru modlitwy. Po wtóre – przymierzem. Związkiem przymierza między Bogiem i człowiekiem w Chrystusie. Jest działaniem Boga i człowieka; wypływa z Ducha Świętego i z nas, jest skierowana całkowicie ku Ojcu, w zjednoczeniu z ludzką wolą Syna Bożego, który stał się człowiekiem. Po trzecie zaś – komunią. Żywym związkiem dzieci Bożych z ich nieskończenie dobrym Ojcem, z Jego Synem Jezusem Chrystusem i z Duchem Świętym. Życie modlitwy polega zatem na stałym trwaniu w obecności trzykroć świętego Boga i w komunii z Nim. Modlitwa jest o tyle chrześcijańska, o ile jest komunią z Chrystusem i rozszerza się w Kościele, który jest Jego Ciałem.

Wracając pamięcią do lat studiów przyznać muszę, iż największy z pogromów jako rocznik odnotowaliśmy nie na egzaminach z prawa kanonicznego czy logiki, ale na zaliczeniu z teologii duchowości, którego przedmiotem była czwarta część Katechizmu dedykowana właśnie modlitwie. Jaki był zamysł autora drobiazgowych pytań pojęcia do dziś nie wiem. Wiem za to, że w życiu nie chodzi o to, by znać na pamięć definicje modlitwy czy też cytować złote myśli klasyków gatunku. Chodzi o to, by się modlić.

Piotr Szczepanik, a po nim Kasia Nosowska śpiewali, iż łatwo jest powiedzieć kochać. Równie łatwo powiedzieć, iż należy się modlić. Problem pojawia się, kiedy przychodzi przejść od słów do czynów. Rzecz ma się podobnie jak z definicją modlitwy. Ile modlących się tyle recept, na modlitwę. Każdy z nas ma swoje własne, sprawdzone modlitwy i przykładami sypać może jak z r